گزارش|امکان تحقق توافق روسیه-ترکیه در شمال سوریه تا چه اندازه است؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، در پایان مذاکرات روز سه شنبه "ولادیمیر پوتین" و "رجب طیب اردوغان"، روسای جمهوری روسیه و ترکیه در بندر سوچی (جنوب روسیه) که بیش از 6 ساعت به طول انجامید، تفاهم‌ نامه‌ای درباره وضعیت در مناطق شمال شرق سوریه به تصویب رسید.

بر اساس توافقات صورت گرفته، روسیه و ترکیه گشت‌زنی‌های مشترکی را آغاز می کنند و این مسئله باید منجر به خروج نیروهای شبه نظامیان کرد و تسلیحات نظامی آنها از منطقه‌ای به فاصله 30 کیلومتری از مرز مشترک ترکیه-سوریه منجر شود. مسئولیت تامین امنیت مرزها نیز بر عهده مرزبانان سوری خواهد بود.

امید برای اجتناب از عواقب منفی عملیات نظامی ترکیه در خاک سوریه

روزنامه «کامرسانت»، چاپ مسکو، امروز نوشت: مذاکرات "ولادیمیر پوتین" و "رجب طیب اردوغان"، روسای جمهوری روسیه و ترکیه در سوچی، مناطق جدید نفوذ در شمال شرق سوریه را مشخص کرد. بدین ترتیب از سناریوی منفی که از زمان آغاز عملیات نظامی ترکیه تحت عنوان "چشمه صلح" به وجود آمده بود، اجتناب شد. پس از 6 ساعت مذاکرات سخت، روسای جمهوری ترکیه به توافقاتی رسیدند که بر اساس آن وضعیت موجود حفظ شده و تعیین 150 ساعت برای اجرای وظایف جدیدی- از جمله خروج تمامی شبه نظامیان کرد از خطوط مرزی سوریه-ترکیه در تمام طول آن مشخص گردید. روسیه و ترکیه گشت‌زنی‌های مشترکی را در مناطق کردنشین آغاز کرده و مسئولیت تامین امنیت در مرزهای ترکیه به مرزبانان سوری باز می‌گردد.

متن کامل توافقات صورت گرفته بین جمهوری روسیه و ترکیه توسط وزرای امور خارجه دو کشور (هر کدام به زبان خود) قرائت شد. این سند شامل 10 بند است که به جز بخش مشترک مربوط به پایبندی به تمامیت ارضی سوریه و کمک به بازگشت آوارگان، شامل موارد زیر است:

-وضعیت موجود در منطقه فعلی اجرای عملیات "چشمه صلح" شامل 32 کیلومتر حفظ خواهد شد

-دو طرف (ترکیه و سوریه) بر اهمیت بسیار مهم توافقنامه عدن پایبند خواهند بود و روسیه به تحقق این توافقنامه در شرایط کنونی کمک خواهد کرد

-راس ساعت 12:00 در تاریخ 23اکتبر (اول آبان ماه) در خاک سوریه در مرزهای مشترک سوریه-ترکیه در خارج از منطقه عملیات "چشمه صلح"، واحدهای پلیس نظامی روسیه و مرزبانان سوریه وارد عمل خواهند شد. آنها به خارج سازی نیروهای شبه نظامیان کرد و تجهیزات نظامی آنها از فاصله 30 کیلومتری مرز مشترک ترکیه-سوریه کمک خواهند کرد که این مسئله باید ظرف 150 ساعت پایان یابد

-از این به بعد گشت‌زنی‌های مشترک روسیه و ترکیه در عمق 10 کیلومتری از مرز ترکیه به سمت غرب و شرق از منطقه عملیاتی "چشمه صلح"، به جز شهر "قامشلی" آغاز خواهد شد

-تمامی نیروهای شبه نظامیان کرد و تسلیحات نظامی آنها باید از منطقه منبج و تل‌رفعت خارج شوند

-مکانیزم مشخصی برای کنترل و نظارت بر تحقق این تفاهم‌نامه ایجاد خواهد شد

بدین ترتیب دو طرف عملاً درباره محدودسازی منطقه عملیات نظامی "منبع صلح" ترکیه در مناطق شمال شرق سوریه توافق کردند.اکنون مقامات آنکارا و باید برای ایجاد پل ارتباطی بین خود تلاش کنند تا احتمال خطر در مناطق مرزی در آینده کاهش یابد.

روند حل و فصل سیاسی اوضاع در سوریه در این توافقنامه در بند جداگانه‌ای مشخص گردید:

-هر دو طرف (آنکارا و مسکو) به همکاری برای یافتن راه حل سیاسی مناقشه سوریه در چهارچوب "مکانیسم مذاکرات آستانه" و حمایت از فعالیت کمیته قانون اساسی ادامه خواهند داد

البته این مسئله که حل و فصل سیاسی اوضاع در سوریه چگونه تحقق پیدا خواهد کرد، خود موضوعی جداگانه است.

پوتین: مذاکرات با اردوغان منجر به تصمیمات سرنوشت‌سازی برای سوریه شد

رئیس جمهوری روسیه در کنفرانس مطبوعاتی به همراه همتای ترکیه‌ای خود، این مذاکرات را "سرنوشت ساز" نامید، از "احترام به منافع متقابل" و "نگرانی‌های مشترک" صحبت کرده و یادآور شد، به عقیده ما، رویارویی و تمایلات جدایی طلبانه در شمال سوریه در این اواخر توسط نیروهای خارجی و به طور تصنعی افزایش یافته است.

ولادیمیر پوتین گفت، ما موفق شدیم تا تصمیمات بسیار مهم و سرنوشت سازی درباره حل و فصل اوضاع در شمال سوریه اتخاذ کنیم که می تواند به ما اجازه دهد تا وخامت اوضاع کنونی در مناطق مرزی سوریه و ترکیه کاهش یابد.

به گفته وی، روسیه و ترکیه ضروری می دانند تا به پناهجویان سوری کمک کنند تا به کشورشان بازگردند و از جامعه جهانی خواست تا فعالانه و بدون پیش شرط یا شروط  سیاسی و تبعیض آمیز، به ارائه کمک‌های انسان دوستانه برای سرعت ببخشیدن به این روند کمک کنند.

پوتین افزود، رئیس جمهوری ترکیه به طور دقیق وی را در جریان اهداف و وظایف عملیات نظامی ترکیه قرار داده و در عین حال تاکید کرد که مقامات آنکارا و مسکو در این مسئله با یکدیگر اتفاق نظر کامل دارند که لازم است تا استقلال و تمامیت ارضی سوریه حفظ شود و البته نباید اجازه داد تا اقدامات نظامی ترکیه در خاک سوریه برای تامین امنیت مرزهای این کشور مورد استفاده گروه‌های تروریستی قرار گیرد.

وی با اشاره به اینکه دولت سوریه ترکیه را به خاک این کشور دعوت نکرده، تاکید کرد که سوریه باید از وجود نیروهای نظامی خارجی که به صورت غیرقانونی در این کشور حضور دارند خلاص شود. به گفته پوتین، دفاع از صلح و آرامش در مرزهای ترکیه-سوریه باید به طور مشترک انجام شود و این مسئله بدون همکاری‌های متقابلا محترمانه بین دو کشور ممکن نخواهد بود.

لاوروف پایان عملیات نظامی ترکیه در خاک سوریه را اعلام کرد

"سرگئی لاوروف" وزیر امور خارجه روسیه در پایان مذاکرات ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان در سوچی، در جمع خبرنگاران گفت که پلیس نظامی روسیه و نیروهای دولتی سوریه گشت‌زنی‌های مشترکی را در مناطق خارج از منطقه عملیات نظامی "چشمه صلح" ترکیه آغاز می‌کنند و به خروج شبه نظامیان کرد و تسلیحات نظامی آنها از این مناطق کمک خواهند کرد.

به گفته وی، اقدامات برای تحقق توافقات صورت گرفته با طرف ترکیه‌ای به منظور خارج سازی شبه نظامیان کرد و تسلیحات نظامی آنها ظرف مدت 150 ساعت از ظهر روز 23 اکتبر (اول آبان) انجام می‌شود.

وزیر خارجه روسیه افزود، عملیات نظامی ترکیه در مناطق شمال شرق سوریه پایان می یابد و روند آتی اوضاع بستگی به این خواهد داشت که تا چه اندازه این موفقیت حاصل شود تا خارج سازی نیروهای شبه نظامیان کرد و تجهیزات نظامی آنها از فاصله 30 کیلومتری مرز مشترک ترکیه-سوریه ظرف 150 ساعت تحقق پیدا کند.

لاوروف گفت: «حل و فصل مشکل کردها در سوریه بدون برقراری کنترل نیروهای دولتی سوریه بر مرزهای مشترک این کشور با ترکیه امکان نخواهد داشت و ما امیدواریم در چارچوب تفاهم‌نامه امضا شده بین مسکو و آنکارا، این مسئله تحقق یابد. در واقع این سند تمامیت ارضی و استقلال سوریه را تقویت کرده و مانع از اجرای طرح های جدایی طلبانه در مناطق شمال این کشور می‌شود.»

به گفته وی، وضعیت در مناطق کرانه شرقی رود فرات که تحت کنترل نیروهای دولتی سوریه قرار نداشته و توسط نیروهای ائتلاف بین المللی به سرکردگی آمریکا اشغال شده بود، نگران کننده بود. آنها ساختارهای شبه دولتی را در این منطقه ایجاد کرده بودند و خدمات اجتماعی مختلفی را به مردم منطقه ارائه می‌داند و پنهان نمی کردند که در صدد تشکیل یک شبه کشور بودند.

سرگئی لاوروف با اشاره به خطر فرار تروریست‌ها از زندان‌ها در مناطق شمالی سوریه، یادآور شد که این خطر و امکان گسترش آنها وجود دارد و نباید اجازه داد تا این "عفونت" به دیگر مناطق گسترش یابد.

وی تاکید کرد، این زندانها در مناطقی قرار دارند که تحت پوشش تفاهم‌نامه روسیه ترکیه قرار ندارد، ولی مشکلی در این رابطه وجود ندارد. ما از کسانی که این زندانها را به وجود آورده‌اند از جمله نیروهای خارجی، میخواهیم تا به مسئولیت سنگین برای عدم گسترش این عفونت به سایر مناطق آگاه باشند و چنین خطری وجود دارد.

لاوروف در پاسخ به سئوال یکی از خبرنگاران اعلام کرد که روسیه به مواضع آمریکا در زمان دستیابی به توافق با ترکیه در باره مناطق شمال شرق سوریه کاری ندا. به گفته وی، اولاً، این موضع گیری بسیار متغیر و متناقض بود و در ثانی، ائتلاف بین المللی به رهبری آمریکا به صورت غیرقانونی در خاک سوریه حضور دارد.

وزیر خارجه روسیه ابراز امیدواری کرد که برخی از اعضای ائتلاف آمریکایی به این درک رسیده باشند که حضور آنها در سوریه غیرقانونی است.

لاوروف همچنین تاکید کرد که در جریان مذاکرات سوچی، دو طرف روسی و ترکیه‌ای، پایبندی خود به توافقات صورت گرفته در چارچوب مذاکرات آستانه درباره حل و فصل بحران سوریه را مورد تایید قرار داده و به آغاز به کار کمیته قانون اساسی سوریه کمک خواهند کرد.

روسیه امکانات مضاعف برای گشت‌زنی در شمال سوریه را تامین می‌کند

"سرگئی شایگو" وزیر دفاع روسیه نیز در این کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد که عملیات گشت‌زنی در مناطق شمال شرق سوریه بر اساس توافقات صورت گرفته بین مسکو و آنکارا، مسلماً نیازمند نیروها و فناوری‌های مضاعف است.

شایگو در پاسخ به سئوالی در این باره توضیح داد: «در رابطه با نیروهای مضاعف باید بگویم، به عقیده ما قطعاً نمی‌توان بلافاصله در این باره سخن گفت. ولی واضح است که گشت‌زنی‌ها در مناطق مرزی ترکیه و سوریه که وسعت زیادی دارد، نیازمند نیروها و فناوری‌های مضاعفی خواهد بود. این گشت‌زنی‌ها باید به طور جدی و کامل انجام شوند تا مانع از بروز هر نوع حادثه جدی در این منطقه شود. به ویژه آن که این گشت‌زنی‌ها به طور مشترک انجام خواهند گرفت.»

وی یادآور شد که مناطق جداگانه‌ای در شمال شرق سوریه هستند که در آنجا  نیازی به استفاده از نیروهای مضاعف برای گشت‌زنی نیست و روند عادی زندگی در آنجا جریان دارد.

وزیر دفاع روسیه بعید ندانست که برای بازگشت پناهجویان به وطنشان در مناطق شمال شرق سوریه ساختارهای ویژه‌ای ایجاد شده یا سازمان ملل متحد به این مسئله بپردازد.

بشار اسد در جریان توافقات روسیه-ترکیه درباره اوضاع شمال سوریه قرار گرفت

"دمیتری پسکوف" سخنگوی کرملین شب گذشته اعلام کرد که رئیس جمهوری روسیه در جریان مذاکرات تلفنی با "بشار اسد" رئیس جمهوری سوریه، وی را در جریان مفاد تفاهم‌نامه مورد توافق در نتیجه مذاکرات انجام شده با طرف ترکیه در سوچی قرارداد.

به گفته وی، ولادیمیر پوتین در این گفتگوی تلفنی تاکید کرد که در نهایت اصلی‌ترین وظیفه، تقویت تمامیت ارضی سوریه و ادامه تلاش‌های مشترک برای حل و فصل سیاسی مشکلات، از جمله در چارچوب کمیته قانون اساسی سوریه است. سخنگوی کرملین همچنین یادآور شد که بشار اسد نیز از تصمیمات اتخاذ شده حمایت کرده و آمادگی نیروهای دولتی سوریه برای مشارکت با پلیس نظامی روسیه به منظور کنترل مرزهای سوریه-ترکیه را اعلام کرد.

پیروزی دیپلماسی و شکست سیاست تهدید و تحریم آمریکا

"کنستانتین کاساچوف" رئیس کمیته امور بین الملل شورای فدراسیون (سنای) روسیه معتقد است که نتیجه اصلی مذاکرات چندین ساعته بین رهبران روسیه و ترکیه را باید "پیروزی دیپلماسی و عدم موفقیت تهدید و تحریم" نامید.

وی گفت: «در هر صورت اصلی‌ترین مسئله درباره مذاکرات ولادیمیر پوتین و اردوغان درباره سوریه، این واقعیت است که دیپلماسی پیروز شده و سیاست تهدید و تحریم شکست خورده است. روسیه نه تنها توانایی خود در عرصه نظامی را نشان داده، بلکه قدرت خود در اجرای ماموریت دیپلماتیک و میانجی گرانه برای حل و فصل مشکلات در سوریه را مورد تأیید قرار داده است و این برخورد جایگزینی ندارد.»

کاساچوف تاکید کرد که اکنون باید منتظر نتیجه این مذاکرات و تصمیمات سرنوشت ساز صورت گرفته بود که مبتنی بر درک و توجه به منافع همه طرفین است و رهبران روسیه و ترکیه این مسئله را به خوبی نشان دادند.

این سناتور روس وضعیت کنونی در مناطق شمال شرق سوریه را دشوار نامیده شد و یادآور شد که اکنون وظیفه مهمی بر عهده نیروهای دولتی سوریه و پلیس نظامی روسیه قرار گرفته که با هماهنگی با طرف ترکیه فعالیت می کنند و مهمترین مسئله تامین تمامیت ارضی سوریه و جلوگیری از بوجود آمدن وضعیتی است که تروریست‌ها از شرایط کنونی برای هر نوع اقدام غیرقابل پیش بینی استفاده کنند.

"لئونید اسلوتسکی" رئیس کمیته امور بین الملل دومای دولتی روسیه نیز در این باره گفت، تصمیمات اتخاذ شده در جریان مذاکرات ولادیمیر پوتین با رجب طیب اردوغان این امکان را به وجود آورده تا مشکلات اساسی در حل و فصل اوضاع در سوریه حل و فصل شوند.

به عقیده وی، مقامات مسکو بار دیگر اراده خود برای میانجیگری در حل و فصل مشکلات منطقه‌ای و جهانی را نشان داده . توافقات صورت گرفته در سوچی اجازه می دهد تا از مرگ شهروندان غیر نظامی در سوریه جلوگیری شده، تمامیت ارضی سوریه حفظ شود و مبارزه با گروه‌های تروریستی ادامه یابد.

این مقام دوما افزود: «مذاکرات سوچی بدون اغراق یک پیروزی دیپلماتیک برای روسیه و ترکیه به شمار می رود و ثابت می‌کند که این دو کشور متحد راهبردی و اصلی یکدیگر هستند. چرا که این مذاکرات بدون استفاده از تهدید، باج خواهی و استفاده از تحریم‌ها، روش‌هایی که به طور معمول از سوی مقامات واشنگتن مورد استفاده قرار می گیرد، به نتیجه رسید.»

امکان تحقق توافقات روسیه-ترکیه در شمال سوریه تا چه اندازه است؟

"فئودور لوکیانوف" مدیر بنیاد توسعه و حمایت باشگاه مباحثات بین المللی "والدای" در گفت‌وگو با خبرگزاری «تاس» چنین ابراز عقیده کرده که توافقات صورت گرفته بین مسکو و آنکارا برای تامین امنیت در مناطقی که عملیات نظامی ترکیه در شمال شرق سوریه انجام گرفته، در صورت وجود اراده لازم، می تواند تحقق یابد، برای اینکه منافع همه طرفین را در بر گرفته است.

این کارشناس گفت: «من معتقدم شانس تحقق این توافقات در صورت وجود اراده لازم بسیار بالا است، برای اینکه همانطور که مشخص است منافع همه طرف‌های اصلی از کردها را در بر گرفته است. واقعیت این است که کردها نمی توانستند به صورت مستقل و بدون حمایت آمریکا در مقابل ترکیه دوام آورند. در نتیجه مذاکرات ، اکنون عملاً روسیه تضمین کرده که آنها از این مناطق خارج خواهند شد. ادامه روند اوضاع هم به این بستگی خواهد داشت که نتیجه مذاکرات رهبران کرد با مقامات دمشق چه باشد.»

لوکیانوف افزود، به‌رغم این مسئله که نظامیان ترکیه همچنان در خاک سوریه باقی می‌مانند، ولی بدون تردید عملیات نظامی ترکیه متوقف خواهد شد و این مسئله هم به نفع آنکارا و هم به نفع دمشق است که به شدت از این عملیات نظامی انتقاد می‌کرد و گسترش منطقه کنترل نیروهای دولتی سوریه نیز مورد رضایت مقامات مسکو قرار خواهد داشت.

به عقیده وی، نتیجه مذاکرات روسیه- ترکیه برای آمریکایی‌ها هم قابل قبول خواهد بود، اکنون دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا می تواند اعلام کند که وی به ترک‌ها دستور داده تا عملیات خود را متوقف کنند و آنها نیز آن را اجرا کردند. علاوه بر این دفاع مشخصی نیز در نتیجه خروج کردها از منطقه انجام می‌گیرد که متحدین آمریکا در عملیات سوریه بودند. بدین ترتیب توافقات اردوغان با ولادیمیر پوتین، مغایرتی با توافقات قبلی صورت گرفته بین آمریکا و ترکیه نخواهد داشت.

انتهای پیام/