احتمال پدیده گرد و غبار در خراسان شمالی؛ آیا مسئولان برای مقابله آمادگی دارند؟

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بجنورد٬ پیامدهای ناشی از تغییر اقلیم، طی سال‌های اخیر مشکلات بسیاری را به همراه داشته و انتظار می‌رود این روند در سال‌ها و دهه‌های آتی ادامه داشته باشد. یکی از مهمترین این پیامدها افزایش وقوع بلایای اقلیمی نظیر خشکسالی، سیل، توفان،گرد و غبار و ...است.

پدیده گرد و غبار، به عنوان یکی از مخاطرات اقلیمی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان به شمار می‌رود. در مناطق شمال شرق ایران نیز که از اقلیمی سرد و خشک برخوردار است، از یک سو به سبب نزدیک بودن به مناطق منشاءهای گرد و غبار در داخل کشور و نواحی غربی و جنوب غربی و از سوی دیگر پدیده‌هایی مثل بادهای محلی فصلی 120 روزه در استان‌های جنوب شرق ایران و دامنه‌های کوه‌های استان خراسان رضوی و وجود دو کویر بزرگ درایران (حاشیه استانهای کرمان و یزد)٬ پدیده گرد و غبار کم کم به یکی از معضلات این مناطق تبدیل می‌شود.

همچنین فعالیت‌های اقتصادی بیش از حد انسان همچون جانمایی نامناسب کارخانه‌های آلاینده در مجاورت شهرها، که تعادل اکولوژیکی مناطق خشک و نیمه خشک را به هم زده است و وزش طوفان‌های گرد و غبار و ماسه ٬ تخریب پوشش گیاهی در عرصه‌های آبخیز، کاربری غیر اصولی اراضی، که به مرور زمان باعث ایجاد خشکسالی، بیابان‌زایی و از بین رفتن فضای سبز در این مناطق شده٬ زمینه را برای ایجاد گرد و غبار در استان خراسان شمالی مستعد کرده است.

چند سالی است که توجه به پدیده گرد و غبار در استان خراسان شمالی و مبارزه با آن در سطح ملی و استانی به یکی از دغدغه‌های مسئولان تبدیل شده است. اما آیا ماندن این موضوع در سطح دغدغه و برگزاری جلسات٬ برای حل این مشکل که احتمالاٌ در آینده نه چندان دور مشکلات بیشتری را ایجاد می‌کند٬ می‌تواند راه مقابله با این بحران باشد؟

اقدامات ملی برای مقابله با پدیده گرد و غبار چیست؟

علی محمدطهماسبی مشاور رییس سازمان حفاظت محیط زیست در سفر به استان خراسان شمالی و حضور در کارگروه مقابله با پدیده گرد و غبار خراسان شمالی اظهار داشت: با هدف  نظارت و پیگیری اجرای برنامه‌های کوتاه مدت و بلندمدت، ایجاد هماهنگی بین سازمان‌ها و دستگاه‌ها به منظور ایجاد آمادگی ملی و همکاری‌های منطقه‌ای٬ ستاد ملی مقابله با پدیده گرد و غبار تشکیل شده است.

وی افزود: 70 میلیون هکتار گرد و غبار خیز را در کشور بررسی کردیم که سهم استان خراسان شمالی 604 هزار هکتار بوده است که بر اساس نتایج این بررسی  افزون بر 225 هزار هکتار از منظر زمین در این استان مستعد کانون گرد و غبار است.

مشاور رییس سازمان حفاظت محیط زیست و دبیر ستاد ملی مقابله با پدیده گرد و غبار گفت: برآوردهای کارشناسی نشان می‌دهد سالانه 202 هزار و 34 تن در محیط استان خراسان شمالی غبار وجود دارد که در حال حاضر نگران کننده نیست٬ اما باید با مطالبه‌گری از سطح ملی و اقدامات پیشگیرانه این وضعیت کنترل شود.

فقط یک دستگاه سنجش آلودگی در خراسان شمالی وجود دارد

رضا رجب زاده معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار نیز در این زمینه اظهار داشت: کارگروه مقابله با پدیده گرد و غبار باید به طور منظم تشکیل شود تا بتوانیم با جمع بندی موارد از سطح ملی اعتبارات لازم را جذب کنیم. دخالت‌های انسانی تعادل طبیعت را از بین برده است که به عنوان مثال زیستگاه یوزپلنگ آسیایی به محلی برای چرای دام تبدیل شده است در حالی که حفاظت از این گونه جانوری یکی از وظایف ملی است و کشورهای توسعه یافته به دنبال حضور در کشور ما برای ادامه حیات گونه‌های جانوری در حال انقراض است.

وی اشاره داشت: بنا به گزارش‌ها، وضعیت استان در بیابان زایی بحرانی نیست و اقدامات خوبی برای بیابان زدایی انجام شده است، اما توجه نکردن به اقدامات پیشگیرانه موجب بدیل کانون‌های گرد و غبار غیر بحرانی به بحرانی می‌شود. اجرای طرح ترسیب کربن در استان موجب جلب مشارکت مردمی شده و مردم تحت عنوان تعاونی‌ها سازمان‌دهی شده‌اند که آنان بهترین دلسوزان منابع طبیعی هستند.

رجب زاده خاطر نشان کرد: در حال حاضر به رغم تنوع اقلیمی اما تنها یک دستگاه سنجش در استان وجود دارد و باید با پیگیری از مرکز به دنبال افزایش ایستگاه‌های سنجش باشیم . اینکه اقدامات برای مقابله با بحران ها به بعد از وقوع بحران موکول شود ضعف است که تبعات مالی و اجتماعی بیشتری دارد. 

معاون عمرانی استاندار خراسان شمالی با تاکید بر ایجاد کمربند سبز حفاظتی در اطراف شهرها، خاطر نشان کرد: این موضوع در طرح جامع شهرها دیده شد اما در زمان تدوین این طرح اجرایی نشد و یا به میزان لازم محقق نشده است و باید با در نظر گرفتن لازم در شورای برنامه‌ریزی استان این موضوع عملیاتی شود.

با تمام این توصیفات امیدواریم مسئولان با اتخاذ تدابیر به موقع و انجام طرح های مطالعتی٬ از هم‌اکنون برای زنگ خطر پدیده خطرناک گرد و غبار که آثار اجتماعی و اقتصاید زیادی به دنبال دارد٬ تدبیری بیندیشند و به مقابله جدی و علمی این پدیده فکر کنند.

انتهای پیام/311/ز