«آثار تاریخی و فرهنگی شهر همدان» به روایت اسناد و شواهد
مسلمانان درصدر اسلام به آن لقب «ماه بصره» دادند و در سده‌های میانه اسلامی «هَمَدان» نام داشت؛ شهری که آبنیه تاریخی بر تارک آن خودنمایی می‌کند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، کهن شهر الوند بازمانده از دوره‌های تاریخی متعدد، روزهای پر فراز و نشیبی را پشت سرگذاشته و از هر روزگار، نشان و ابنیه‌ای به یادگار دارد.
آثاری که امروز میراث ماندگار تاریخ و تمدن پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین بوده و در جای جای شهر به ویژه بافت قدیمی خودنمایی می‌کند.
کتاب «آثار تاریخی و فرهنگی شهرستان همدان» سعی دارد تا ابنیه قدیمی همدان را بر اساس منابع مکتوب تاریخی و شواهد باستان‌شناسی معرفی کند.
این کتاب در 226 صفحه به همت مصطفی رضایی تدوین شده و انتشارات سپهر دانش آن را چاپ و منتشر کرده و ضمن شرح اطلاعات هر بنا، تصویریه سیاه و سفید و نقشه و پلان آن بنا هم آمده است.
در بخش از کتاب که به معرفی بقاع متبرکه همدان اختصاص دارد؛ ضمن معرفی آستان مقدس امامزاده «عیسی بن احمد» مشهور به «اهل بن علی» از نوادگان امام جواد(ع) می‌خوانیم:
«بنای امامزاده اهل بن علی(ع) در شمال شرقی شهر همدان در تقاطع بلوار مصلی و خیابان شهدا واقع شده است. این بقعه دارای نقشه مستطیل شکل و در جهت شمالی-جنوبی به ابعاد طول و عرض 17*11 متر ساخته شده است.
بر فراز حرم اصلی مقبره، گنبد یک پوشش کم ارتفاعی ساخته شده است. اطراف امامزاده شامل صحن وسیعی است که گرداگرد بنا را دربرگرفته است. بنای امامزاده از قسمت‌های مختلفی همچون ورودی، اتاق مقبره(گنبدخانه) و دو اتاق کوچک تشکیل شده است.
به عبارتی دیگر بنای امامزاده اهل بن علی، ترکیبی از یک فضای گنبددار مرکزی و دو ایوان در شمال و جنوب آن است. گنبد بنا از نوع شلجمی با خیز کم است. ارتفاع بنا از رأس گنبد تا سطح حیاط تقریبا 5 متر است. بررسی نقشه بنا نشان از آن دارد که ساختار آغازین بنا فقط گنبدخانه بوده و ایوان شمالی و جنوبی بعدها به آن افزوده شده است.
در ضلع شمالی(نمای اصلی مقبره) چهار طاق تعبیه شده که ورودی اصلی بنا در یکی از آن‌ها که ابعاد بیشتری دارد؛ قرارگرفته است. بدنه بنا در داخل از چند بخش مختلف از قبیل راهرو باریکی که ورودی بنا را به اتاق مقبره متصل می‌کند؛ ساخته شده است.
نمای داخلی امامزاده تا چندی پبش تماما از آجر بدون تزئین بوده که که در سال‌های اخیر از سوی سازمان اوقاف همدان از تزئینات آیینه‌کاری برای پوشش بخش داخلی بنا استفاده کرده‌اند.
این بنا فاقد کتیبه تاریخی و نام بانی است. به غیر از سنگ مزار اصلی که درون ضریح مشبک مرقد قرار دارد؛ دو سنگ قبر قدیمی در داخل اتاق مقبره مشاهده می‌شود. نوشته‌های روی این دو سنگ قبر، افراد مدفون را «امیر سلطان علی حسینی موسوی صفوی» واقف باغ علی به تاریخ 983 ه.ق و فرزندش به تاریخ 1031 ه.ق معرفی می‌کند. مانند اکثریت بقاع متبرکه قدیمی در زیر بنا، سردابی موجود است که قبر اصلی در کف سرداب واقع شده است».
به گزارش تسنیم، همدان در طول سده‌های مختلف تاریخی با نام‌های متعددی همراه بوده؛ مسلمانان درصدر اسلام بعد از فتح این شهر در سال 23 ه.ق به آن لقب «ماه بصره» دادند.
در طول سده‌های نخستین و میانه اسلامی نیز لفظ واژه «هَمَدان» از سوی اعراب به این شهر داده شده و «اَکباتان»، «هنگمتان» و «اَهمَتانا» از نام‌های دیگر آن بوده است.
انتهای پیام/744/ ت
