گزارش| شاخصه‌های توسعه‌یافتگی در بام ایران/ چرا مسئولان کاری برای نشاط اجتماعی نمی‌کنند؟
گروه استانها- تحقق حقوق شهروندی و برآوردن خواسته های مردم، عامل نشاط اجتماعی و توسعه یافتگی است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از شهرکرد، افت رونق تولید، اقتصاد و بازار، عدم رشد و شکوفایی در سطح جهانی، افزایش انواع آسیب‌ها و انحرافات اجتماعی و خمودگی افراد، زنگ خطری جدی برای جوامع امروزی بوده که پیامی حاوی افول رشد و توسعه جامعه را به گوش می‌رساند.
همچنان که می‌دانیم رشد و توسعه جوامع ماحصل تلاش و تکاپوی انسان‌ها است و به لحاظ اجتماعی‌بودن نوع بشر، فعالیت انسان‌ها در کنار هم و در ارتباط با هم معنا پیدا کرده و یک نظام اجتماعی را پدید می‌آورد، پس بنایراین نمی‌توان به راحتی از عملکرد و نیازهای هوشمندترین و خلاق‌ترین موجود کائنات چشم پوشید.
یکی از نیازهای مهم بشر نشاط و سرزندگی در ابعاد شخصی و اجتماعی است که در این نوشتار با عنوان «نشاط اجتماعی» از آن یاد کرده و به ابعاد مختلف آن می‌پردازیم. نشاط اجتماعی احساس شادمانی و رضایت از خود، آرامش، باورمندی به توانایی‌های فردی و جمعی و نیروی محرکه جامعه است.
مصادیق نشاط اجتماعی را می‌توان در قالب همبستگی، مشارکت اجتماعی مناسب، کاهش آمار خشونت، جرائم و پرونده‌های قضایی، کاهش انواع آسیب‌ها و انحرافات اجتماعی، افزایش گرایش به تفکر صحیح و بهره گرفتن از منابع موثق برای تعیین چشم اندازهای آینده مشاهده کرد.
میزان رفاه، توزیع عادلانه امکانات و فرصت‌های اجتماعی، اشتغال، درآمدزایی، خودکفایی و تامین معاش با استفاده از استعدادها و توانایی‌های افراد متناسب با هر منطقه جغرافیایی در کاهش یا افزایش نشاط اجتماعی تاثیرگذار است.
طی تحقیقاتی که در سال 2016 از سوی سازمان ملل در مورد نشاط اجتماعی بر روی 150 کشور انجام شده، ایران در رتبه 105 قرار گرفته است، اما از آمار و ارقام بین المللی که بگذریم شاید بد نباشد نیم نگاهی به داخل کشور بیاندازیم و مشکل را از مویرگ‌ها ریشه‌یابی کنیم.
در چهارمحال و بختیاری از بین هر 5 نفر یک نفر در افسردگی به سر می‌برد که این نشانه خوبی برای رشد و توسعه نبوده و اگر برنامه خاصی در این خصوص نداشته باشیم، نمی‌توان امید زیادی به توسعه یافتگی چنین جامعه‌ای داشت.
بیکاری، معیشت سطح پایین، عدم توزیع عادلانه فرصت‌های شغلی، نبود صنایع بزرگ، عدم وجود امنیت شغلی، آسیب‌های اجتماعی ناشی از وضعیت نابسامان معیشتی و مسایل اقتصادی خانواده‌ها از مهم ترین شاخصه‌های عدم وجود نشاط اجتماعی در جامعه چهارمحال و بختیاری است.
جوانان تحصیل کرده‌ای که بهترین و پرشور و نشاط‌ترین سال‌های زندگی خود را به امید آینده‌ای بهتر به درس خواندن پرداختند و رنج بیکاری می‌کشند، نوجوانانی که اکنون دیگر می‌دانند درس‌خواندن و ادامه تحصیل در دانشگاه‌ها حاصلی نداشته اما از بیم بیکاری به تحصیل در مقاطع دانشگاهی پناه می‌برند، شاغلانی که از امنیت شغلی یک روز آینده خود هم خبر ندارند و بزرگسالانی که نگرانی آینده فرزندانشان را دارند، افراد جامعه‌ای را تشکیل می‌دهند که راه توسعه یافتگی می‌پیماید، اما غافل از اینکه با نبود نیروی محرکه لازم که همان پویایی و نشاط است نمی‌توان چرخ سنگین توسعه را به حرکت درآورد.
سراغ معاون حوزه پیشگیری بهزیستی چهارمحال و بختیاری رفتیم تا در این رابطه گفت‌و‌گویی داشته باشیم.
مهشید سلیمانی، معاون پیشگیری بهزیستی چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: افراد در کنار هم زندگی اجتماعی دارند و جامعه‌ای موفق‌تر است که اعضای آن دارای سطح بالاتری از نشاط و رضایت باشند.
وی افزود: برخی روانشناسان و جامعه‌شناسان اعتقاد دارند سرمایه‌گذاری روی افراد و ایجاد زیرساخت‌ها باید از سوی دولتمردان و مسئولان صورت گیرد چرا که اگر زیرساخت‌ها فراهم نباشد همان افراد شاد جامعه نیز به مرور تبدیل به افرادی افسرده و منزوی تبدیل می‌شوند زیرا نمی‌توانند نشاط فردی‌شان را به نشاط جمعی تبدیل کنند.
معاون حوزه پیشگیری بهزیستی استان تصریح کرد: فرد و جامعه باید توام با هم و در بستر یک برنامه جامع به ایجاد و تقویت نشاط اجتماعی بپردازند.
وی تشریح کرد: اوقات فراغت یکی از فرصت‌هایی است که می‌توان در راستای ایجاد و تقویت نشاط اجتماعی از آن استفاده کرد چراکه در این زمان افراد فارغ از کار و مشغله‌های ذهنی و بنابر میل خود به برنامه‌های متنوع از جمله برنامه‌های تفریحی و آموزشی می‌پردازند.
سلیمانی عنوان کرد: اوقات فراغت دارای ابعاد جمعی، فردی، فعال و غیرفعال است که پژوهش‌های علمی نشان داده فعالیت‌های جمعی و فعال بیشترین اثر را در ایجاد و توسعه نشاط دارد.
وی با اشاره به پیامدهای بسیار مثبت استفاده از اوقات فراغت برای نشاط و شادابی بیان کرد: میزان نشاط اجتماعی بسته به نحوه گذراندن اوقات فراغت تفاوت دارد و باید بیشترین بهره‌وری از این فرصت انجام شود تا پیامدهای مطلوب آن را در جامعه شاهد باشیم.
در ادامه، موضوع را از چشم‌انداز یکی از مشاوران خانواده استان بررسی کردیم.
شهناز حبیبیان، مشاور خانواده، در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: نشاط جمعی در گرو نشاط فردی بوده و شادی قابل انتقال است، بنابراین باید راه‌هایی را معرفی کنیم که افراد بتوانند با استفاده از آن به شادی برسند. برخی مواقع امکانات زیادی داریم اما ناراحت هستیم، در اینجا دو بحث مهم مطرح است اینکه می‌خواهیم چه داشته باشیم و یا چه باشیم. مواقعی که با وجود داشته‌های زیاد خرسند نیستیم، مشخص است که آنچه می‌خواستیم بشویم نشده‌ایم و این امر ایجاد احساس ناکامی و نارضایتی می‌کند.
این مشاور خانواده بیان کرد: باید ریشه نارضایتی را پیدا و برای برطرف‌کردن آن اولویت‌بندی کنیم. یکی دیگر از راه‌های شاد زیستن کنترل ورودی‌های مغز است، آنچه می‌بینیم، می‌شنویم و نسبت به آن عکس‌العمل نشان می‌دهیم مهم و اثرگذار است. دیدن و شنیدن اخبار منفی و ناراحت‌کننده به صورت مداوم یا شنیدن صحبت‌های افرادی که مدام درباره اوضاع وخیم اقتصاد و جامعه سخن می‌گویند، دیدن فیلم‌ها و برنامه‌های مضر تلویزیونی و ماهواره‌ای که زندگی افراد را به قهقرا می‌کشاند و مطالعه بخش‌های ناراحت‌کننده روزنامه‌ها و مجلات از جمله ورودی‌های منفی هستند که شادی افراد را در درازمدت می‌کاهد.
حبیبیان ادامه داد: شادی و نشاط بیشتر به عوامل درونی بستگی دارد و نباید آن را فقط از بیرون طلب کرد چراکه ممکن است هیچ وقت شرایطی که خواهان آن هستیم در بیرون ایجاد نشود. اما با تلاش خود و امیدواری می‌توانیم به اهداف و خواسته های‌مان برسیم و طعم شادی و رضایت درونی را بچشیم. در لحظه حال زندگی‌کردن و نپرداختن به خاطرات تلخ گذشته یا نگرانی‌های آینده، موکول‌نکردن شادی به زمان رسیدن به اهداف، شکرگزاری نعمت‌ها و داشته‌ها، روزه فکری و جلوگیری از غوطه‌ور شدن در افکار منفی، بودن در جمع‌های شاد و ورزش و تحرک از جمله عوامل افزایش نشاط فردی هستند.
حبیبیان عنوان داشت: گاهی لازم است علاوه بر درون، شرایط بیرونی به کمک افراد جامعه بیاید تا در انبوه مسائل امروزی بتوانیم شادی را در جامعه نیز لمس کنیم. فضاسازی شهری با رنگ‌ها و طرح‌های شاد، ایجاد محل‌ها و امکانات تفریحی، برگزاری جشن‌ها و استفاده از آیین‌های شاد، افزایش فضاهای سبز شهری و تزئین بخش‌های نازیبای شهری و روستایی با طرح‌های زیبا و معنادار از اقداماتی است که می‌توان در راستای ایجاد نشاط اجتماعی انجام داد. ایجاد اشتغال پایدار و احساس امنیت شغلی و مالی برای عموم مردم از دیگر اقدامات شاخص در ایجاد نشاط و پویایی جامعه است.
حبیبیان تصریح کرد: برگزاری همایش‌های مرتبط و استفاده از روانشناسان و حمایت از این روانشناسان، برگزاری کلاس‌های آموزشی تکنیک‌های شاد زیستن و افزایش قدرت درون، معرفی و اهدای کتب مربوط به شادی، شکرگزاری و پرورش درونی و برگزاری مسابقات فرهنگی با موضوع نشاط، ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی و انتخاب صحیح کتب و آگاه‌سازی عمومی می‌تواند در رشد نشاط اجتماعی چهارمحال و بختیاری تاثیر بسزایی داشته باشد.
به نظر می‌رسد تغییر سیستم آموزشی از روند خشک و بلااستفاده به آموزش رسمی قوانین حاکم بر جهان هستی بر پایه علم و دانش برای ساختن یک زندگی ایده آل عامل موثری در رشد نشاط اجتماعی باشد. برنامه ریزی از سوی دولت برای دوری مردم از فقر مادی و فرهنگی، به کار بردن سیاست های غیرتبعیض گرایانه، تحقق حقوق شهروندان و برآوردن خواسته‌های به حق آحاد مردم تدابیر مناسبی برای نشاط‌بخشی به جامعه به نظر می‌رسند.
انتهای پیام/7540/ش
