به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، این روزها در سراسر خراسان جنوبی تا چشم کار میکند دشتهای وسیع ارغوانی رنگی را مشاهده میکنیم که نوید روزهای پرکار را میدهد.
روزهایی که کشاورزان کارشان را از ساعت چهار صبح آغاز کرده و تاپاسی از شب مشغول برداشت و پاک کردن گل زعفران هستند.
قدمت طلای سرخ در استان خراسان جنوبی به عنوان استانی که با کیفیتترین زعفران دنیا را دارد به 800 سال قبل برمیگردد.
زعفران با توجه به مصرف آب کم، نداشتن امکانات و تجهیزات پیچیده و متناسب بودن با شرایط اقلیمی توانسته است در اقتصاد و اشتغال خراسان جنوبی نقش موثری داشته باشد.
زعفران به عنوان یک میراث و سرمایه گران بها و باارزش، با هویت فرهنگی و ملی ما گره خورده است و باعث بقای آن در طول قرنها شده و هم اکنون یکی از پایههای اقتصادی خراسان جنوبی تلقی میشود اما این روزها کمبود نیروی کارگری، کاهش قیمت زعفران، خام فروشی و وجود دلالان باعث شده حال و روز این محصول باارزش چندان پررونق نباشد.
دلالان طلای سرخ، مزد تلاش زعفران کاران را میربایند
این روزها زعفران کاران خراسان جنوبی در حالی روانه زمینهای ارغوانی رنگ زعفران میشوند که بقچه دلشان مملو از گلایه است که گوش شنوایی برای آنها پیدا نمیکنند.
سنتی بودن کاشت، داشت و برداشت، نوسان قیمتها، خشکسالی و سایه سیاه دلالان از یک سو و حالا هم ورود رقبای جدید از جمله افغانستان به بازار زعفران و نبود برند خاص برای این محصول ارزشمند محنت و رنج کشاورزان را دو برابر کرده است.
برداشت گل زعفران به صورت دستی نیاز به نیروی کار زیاد دارد آن هم در مقطعی خاص و نزدیک به چند هفته؛ اما شیوع ویروس کرونا باعث شده تا این روزها نیروی کار ماهر و کارکرده در زمینهای زعفران کمیاب شود.
تأکید مقام معظم رهبری بر فرآوری زعفران خراسان
رهبر معظم انقلاب اسلامی همزمان با هفته دولت امسال در دیدار با اعضای هیئت دولت به موضوع "خامفروشی و صادرات فلهای مواد" اشاره و فرمودند: خامفروشی سنگهای معدنی قیمتی، فرآوری آنها در خارج و بازگرداندن به کشور با چندین برابر قیمت، فروش خاک جزیره هرمز، فرآوری نشدن زعفران خراسان و خرمای مناطق گرمسیری از جمله مواردی است که نشان میدهد باید در این زمینه کار جدی صورت گیرد.
ایشان این صحبت را در حالی مطرح کردند که این طلای خوش رنگ و بو سالها است نه تنها برای کشور بلکه برای تولیدکننده استان هم رنگی پس نداده و همچنان خام فروشی بلای جان تولید این محصول ارزشمند است.
یکی از بهرهبرداران قدیمی زعفران کار قاینی در گفتگو با خبرنگار تسنیم و خطاب به مسئولان گفت: آقایان مسئول که مدعی هستید زعفران قاینات با کیفیتترین زعفران جهان است اما آیا تاکنون از خود پرسیدهاید که چرا این محصول خام فروشی میشود؟ چرا ارزش افزوده این محصول در جیب کشورهای دیگر میرود؟ آیا میدانید اگر ارزش افزوده واقعی این محصول در استان هزینه و مصرف شود میتوان کارخانه احداث کرد و جوانانی را سر کار برد.
وی با بیان اینکه این روزها با مشکلات زیادی از جمله نبود کارگر و هزینه بالای دستمزد کارگران مواجه هستیم افزود: کرونا کار و کاسبیها را کساد کرده است و کارگری هم پیدا نمیشود تا برای برداشت و پر کردن زعفران به کار گرفته شود.
سودی که به جیب دلالان میرود
یکی دیگر از زعفران کار قاینی در گفتگو با خبرنگار تسنیم گفت: برداشت زعفران در خراسان جنوبی در فصل پاییز و در اوایل آبان آغاز میشود اما این روزها شرایطی ایجاد شده که قیمت گل زعفران نسبت به سال گذشته هیچ تغییری نداشته و این در حالی است که هزینههای کاشت، داشت و برداشت این محصول بیشتر از قیمت فروش آن شده است.
وی بیان کرد: بازار زعفران به نفع کشاورز نیست روزی 60 تا 70 هزار تومان خرج کارگران است حالا باید زعفران را به کمترین قیمت و ارزانتر از قیمت سالهای پیش بفروشیم. آیا انصاف است که بهترین زعفران دنیا را داشته باشیم و خام فروشی شود.
این کشاورز عنوان کرد: قیمت پایین طلای سرخ با وجود رشد چند برابری هزینههای کارگری و زمان دوساله کاشت تا برداشت نگرانی کشاورزان را دو چندان کرده است.
وی ادامه داد: کرونا به کار و زندگیمان آسیب زده است و در حالی که کشورهای آن سوی مرزها برای زعفران ما سر و دست میشکنند اما محصول ما به راحتی خام فروشی میشود.
یکی دیگر از زعفران کاران قاینی هم که گلایههای زیادی از مسئولان دارد معتقد است زعفران با ارزشترین ادویه جهان است اما چرا باید خام فروشی شود و با قیمت مفت از ما خریداری شود قیمتی که به صرفه نیست.
راهاندازی دستگاه برداشت زعفران در خراسان جنوبی
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: برای برداشت گل زعفران در خراسان جنوبی دستگاهی برای این منظور در برخی شهرستانها وجود دارد که سال گذشته نیز برای برداشت محصول از آن استفاده شد.
اکبری اظهار داشت: با توجه به شیوع کرونا و مشکلاتی که در زمینه تامین نیروی کارگری وجود دارد امسال باید پروتکلهای بهداشتی در جمعآوری محصول و باز کردن گل زعفران رعایت شود.
وی تصریح کرد: با پارک علم و فناوری استان صحبتهایی انجام شده تا برای برداشت زعفران بدون دخالت دست و با کیفیت بهتر از این دستگاه استفاده خواهد شد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با بیان اینکه کارگران باید در زمان برداشت محصول، رعایت فاصله اجتماعی حداقل یک و نیم متری با کارگر مجاور را داشته باشند عنوان کرد: فعالیتهای مرتبط با برداشت، پَر کردن، خشک کردن و بستهبندی زعفران نیازمند نیروی کار زیاد است که بخشی از این اقدامات در محیطهای بسته انجام میشود.
اکبری ادامه داد: زعفرانکاران دقت داشته باشند با رعایت پروتکلهای بهداشتی، استفاده از توریهای ابریشمی برای خشک کردن محصول، خشک کردن محصول در مکان و محیط مناسب و استفاده نکردن از حشرهکش در محیط مربوطه، کیفیت زعفران استان را حفظ کنند.
ضعف در صنعت فرآوری زعفران
ایران به عنوان تولیدکننده منحصر به فرد و بی رقیب زعفران در دنیا مطرح است اما مقایسه ارزش و حجم صادرات این قلم ارزشمند صادراتی مبین این واقعیت تلخ است که از نظر وزنی تغییر چندانی حاصل نشده و اگر هم در ارزش دلاری و ریالی آن تغییراتی ایجاد شده آن هم به دلیل افزایش قیمتهای جهانی بوده است.
در کنار وضعیت خام فروشی طلای سرخ و ساده گذشتن از کنار فرآوری این محصول، توجه نداشتن به نقش درمانی، بهداشتی، غذایی و تنوع بسیار قابلیت محصولات جانبی زعفران، معضلی است که به رغم وجود صدها واحد فرآوری زعفران در کشور هنوز هم شاهد ضعف در این بخش هستیم.
البته کشورهای خارجی زیادی به ویژه کشورهای اروپایی همواره از مشتریان ثابت محصولاتی همچون زعفران و زرشک خراسان جنوبی هستند که همین موضوع ، زمینه صادرات محصولات استراتژیک را فراهم کرده و سبب ارزآوری برای کشور شده است اما مسئولان نباید فراموش کنند که صنعت فرآوری در ارزش چند برابر محصول نقش مؤثری خواهد داشت و هم اکنون باید وعدههای مبنی بر عدم خام فروشی را محقق کرد.
انتهای پیام/254/ ع