تاثیر داروهای محرک در بهبود عملکرد تحصیلی یک باور غلط و خطرناک است

امیر رضایی اردانی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در مشهدمقدس اظهار داشت: دانشگاه محیط جدید و پررقابتی است، به‌ ویژه در سال اول تحصیل برای دانش‌آموزانی که از محیط دبیرستان وارد دانشگاه می‌شوند. لذا ممکن است به خاطر رسیدن به خواسته‌های تحصیلی‌شان هر موضوعی که باعث پیشرفت و بهبود تحصیلی‌شان بشود را قبول کنند.

عضو هیئت علمی گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه درک غلط از تأثیر داروهای محرک که دردرمان نقص توجه- بیش فعالی استفاده می شوند (مانند ریتالین)، منجر به سوءمصرف گسترده دانشجویان و دانش‌آموزان از این داروها شده، خاطرنشان کرد: این موضوع فشار زیادی به دانشجویان برای یادگیری درس‌ها وارد می‌آورد و در صورتی که فرد مصرف کننده دچار ADHD نباشد، در عمل به طور معکوس باعث حواس پرتی‌ در درازمدت در مصرف کنندگان است.

رضایی‌اردانی با بیان اینکه اشتباه رایج این است که استفاده از داروهای محرک برای بهبود عملکرد تحصیلی در همه دانش‌آموزان و دانشجویان مؤثر است تصریح کرد: مطالعات صورت گرفته در این خصوص نشان داده که به‌طور قابل توجهی جستجوهای اینترنتی برای این داروها در زمان امتحانات زیاد می‌شود و متقابلاً کاهش قابل توجهی در این نوع جستجوها در تعطیلات تابستان رخ می دهد. این اطلاعات و داده‌ها نشانگر آن است که بسیاری دانش آموزان و دانشجویان معتقدند این داروها برای کسب نتیجه تحصیلی مناسب هستند.

وی با اشاره به اینکه مطالعات در اکثر کشورهای جهان نشان داده که استفاده غیرپزشکی از این داروها مانند ریتالین در دانشگاه‌ها به‌ ویژه دانشگاه‌های رقابتی‌تر که نمرات آزمون بالاتری دارند، به مراتب بیشتر است، بیان کرد: بررسی های دقیق این نظریه را که مصرف محرک‌ها مثل ریتالین می‌تواند نتایج عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان و دانشجویان را بهبود دهد، رد می‌کند.

وی افزود: براساس تعداد زیادی از مطالعات و نظرسنجی‌ها، دانشجویانی که سوءمصرف داروهای محرک‌ دارند، دارای معدل پایین‌تری هستند. این دانشجویان معمولا در مطالعه درس‌ها تعلل دارند و سپس از داروهای محرک برای بیدارماندن استفاده می کنند، هر چند بیداری برای یک شب نمی‌تواند عدم تلاش را جبران کند، به علاوه افرادی که بدون نیاز فیزیولوژیک اقدام به مصرف خودسرانه داروهای محرک می‌کنند، بیشتر مستعد افسردگی هستند. در حقیقت دانش‌آموزان و دانشجویان دچار ADHD که داروهای محرک را طبق دستور پزشک و با دوز درمانی مصرف می‌کنند، نسبت به افرادی که به‌صورت دوره‌ای و بدون مجوز این داروها را استفاده می‌کنند، وابستگی کمتری پیدا می‌کنند.

این متخصص روانپزشکی با اشاره به اینکه علی‌رغم اعتقاد رایج بین دانش‌آموزان و دانشجویان، هیچ مدرک و شواهدی این ایده را تأیید نمی‌کند که داروهای محرک باعث بهبود هوش و حافظه در افراد بدون علایم ADHD ‌شود، بیان کرد: تصور غلطی که بیداری معادل بهره‌وری هست منجر به بخش بزرگی از سوءمصرف داروهای محرک بین دانش‌آموزان و دانشجویان می‌شود.

رضایی‌اردانی با بیان اینکه عوارض سوءمصرف داروهای محرک به ویژه در دوزهای بالا می‌تواند منجر به اختلالات شدید رفتاری شود، افزود: بیشترین عوارض گزارش شده شامل اضطراب، افسردگی، بدگمانی، تحریک پذیری، تغییرات خلق و خو، رعشه و لرزه، افزایش ضربان قلب، حمله قلبی و خودکشی بوده است.

عضو هیأت علمی گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد ضمن توصیه بر پیشگیری از مصرف خودسرانه داروهای محرک تصریح کرد: براساس نظرسنجی ها، در آمریکا مصرف خودسرانه داروهای محرک توسط دانشجویان در گروه سنی 18 تا 25 سال، 5.5 برابر دانش‌آموزان گروه سنی 12 تا 17 سال بوده است، به علاوه اینکه دانش‌آموزان و دانشجویان تمام‌وقت دو برابر بیشتر از افراد هم سن و سال خودشان که محصل نیستند از داروهای محرک استفاده می‌کنند.

متخصص روانپزشکی خاطرنشان کرد: به جز باور غلط رایج در خصوص اثربخشی این داروها در بهبود هوش و سرعت یادگیری در همه افرادی که حتی مبتلا به ADHD نیستند، باور نادرست دیگری هم بیان شده است مبنی بر اینکه از آنجا که ریتالین دارویی است که توسط پزشکان تجویز می شود، مصرف خودسرانه آن ایمن است و خطری ندارد. این باور هم کاملاً غلط است، زیرا مصرف خودسرانه بسیاری داروها ایمن نیست، به‌خصوص داروهای اعتیادآوری مانند ریتالین که استفاده غلط از این نوع داروها می‌تواند منجر به وابستگی و اعتیاد فرد مصرف‌کننده بشود.

رضایی‌اردانی بیان کرد: آموزش مؤثرترین راه پیشگیری از سوء مصرف داروها ، به‌خصوص در میان دانش‌آموزان مدارس و دانشجویان دانشگاه‌ها است که به اطلاعات بیشتری دسترسی دارند. متخصصان بهداشت روان معتقدند که برای هر دو گروه یاد شده آموزش موثر خواهد بود و مسلح کردن آنها به سلاح دانش، حمایت و درمان بهترین فرصت برای پیشگیری از شیوع سوء مصرف این نوع داروها است.

انتهای پیام/282