ماجرای آشوب‌های جدید لبنان چیست؟ اعتراضات طرابلس و بهره برداری سیاسی ۱۴ مارسی‌ها
اعتراضات طرابلس که با ورود عناصر خرابکار تحت هدایت عوامل ذینفع داخلی و خارجی به انحراف کشیده شده، با فراهم آوردن فرصت بهره برداری سیاسی برای برخی، زنگ خطر علیه امنیت لبنان را به صدا در می‌آورد.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، به فاصله کوتاهی از تصمیم شورای عالی دفاع لبنان برای تمدید تعطیلی عمومی در این کشور تا 8 فوریه در پی افزایش آمار ابتلا به کرونا و نیز مرگ و میر ناشی از این ویروس اعتراضاتی در برخی مناطق این کشور شکل گرفت.
جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در صفحه اینستاگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
بیروت، طرابلس و صیدا در مرکز، شمال و جنوب لبنان، مناطقی هستند که از اواسط هفته گذشته شاهد اعتراضاتی در این راستا بودند. این تظاهرات‌ها از دوشنبه هفته گذشته برابر با 25 ژانویه 2021 آغاز شد. در شهر بیروت، پایتخت لبنان شماری از تظاهرات کنندگان در مرکز شهر دست به تظاهرات زده و شعارهایی مبنی بر اینکه طبقه سیاسی حاکم در لبنان مسئول فروپاشی اقتصادی و وضعیت بد معیشتی در کشور هستند، سر دادند. شهر صیدا در جنوب لبنان نیز بی نصیب از تظاهرات مردمی نبود و آنها از تصمیمات حکومت و سیاست‌هایی که کشور را به این فروپاشی کشاند انتقاد کردند.
تبدیل اعتراضات طرابلس به آشوب‌های خیابانی
اما این اعتراضات در شهر طرابلس به شکل متفاوت‌تری دنبال شد و اقدامات خشونت‌آمیز برخی از عناصر خرابکار که در قالب مردم عادی به این تظاهرات‌ها نفوذ کردند یادآور صحنه‌های پرآشوب اعتراضات لبنان در 2019 بود.
مسدود کردن راه‌ها با لاستیک‌های سوزان و سطل‌های زباله، حمله به مراکز و ساختمان‌های دولتی، آتش زدن اتومبیل‌های سرویس‌های امنیتی، درگیری گسترده با نیروهای امنیتی و ارتش، استفاده از مواد منفجره و بمب‌های دست‌ساز و اقداماتی از این قبیل، موجب شده تا زنگ خطر هرج و مرج و ناامنی در طرابلس به صدا در آید.
طبق آماری که صلیب سرخ لبنان منتشر کرده در درگیری میان معترضان و نیروهای امنیتی در شهر طرابلس 112 نفر زخمی شدند. برخی منابع نیز این آمار را بیش از 200 نفر اعلام کرده اند. نهادهای امنیتی لبنان نیز از هدف قرار گرفتن نیروهای خود با بمب دستی جنگی خبر داده و اعلام کرده‌اند که این بمب‌ها صوتی یا مولوتف نیستند و 9 نیروی امنیتی که سه افسر در میان آنها وجود دارد زخمی شده و حال یکی از آن وخیم گزارش شده است.
نفوذ عناصر خرابکار داخلی و خارجی به صحنه اعتراضات
در این زمینه پایگاه خبری النشره در گزارشی اعلام کرد که گروههای متشکل از افراد ماهر و دارای تجربه خرابکاری در حمله به اماکن عمومی وارد اعتراضات طرابلس شدند و در این جریان پنج نفر از جمله چهار لبنانی و یک سوری دستگیر شدند. نیروهای امنیتی و اطلاعات ارتش با هدف تکمیل تحقیقات جهت تعیین مسئولیت‌ها، دوربین‌ها و پرونده‌های افراد دخیل در این خرابکاری ها را مورد بررسی قرار دادند. بعد از بررسی‌ها مشخص شد، به نظر نمی‌رسد آنچه که در این صحنه‌ها اتفاق افتاده یک اعتراضات خود جوش باشد؛ چرا که افراد فقیر و گرسنه بمب جنگی و مواد منفجره ندارند. همچنین در تحقیقات اولیه مشخص شد که افراد دخیل در اتفاقات اخیر طرابلس سابقه شرکت در فعالیت‌های خرابکارانه از جمله حمله به بانک‌ها را داشتند، آنها گروههای منظمی هستند و دستور کار ویژه ای را اجرا می کند. برخی از این افراد از بقایای انجمن‌ها و گروههای غیر سازمان یافته در احزاب چپ گرا هستند.
بعد از اینکه مشخص شد عناصر خرابکار با ورود به صحنه اعتراضات مسالمت‌آمیز طرابلس قصد سوء استفاده سیاسی از آن را دارند، مردم عادی از صفوف خرابکاران جدا شده و اعلام کردند که ارتباطی میان آنها با این عناصر وجود ندارد.
ردپای 14 مارسی‌ها در تحرکات خشونت‌آمیز طرابلس
سیگنال‌های رسیده از دل این اعتراضات حاکی از ردپای احزاب غربگرای لبنانی در آنها از جمله جریان المستقبل به ریاست «سعد حریری» نخست وزیر مکلف لبنان است؛ به ویژه اینکه پس از تشدید اختلافات میان «میشل عون» رئیس جمهوری لبنان و حریری چشم‌اندازی برای تشکیل دولت در این کشور دیده نمی‌شود و عون تاکید کرده که شروط غیرمنطقی حریری در این زمینه را نخواهد پذیرفت.
بر همین اساس تحلیلگران معتقدند اعتراضات طرابلس می‌تواند اهرم فشاری از جانب تیم حریری علیه تیم ریاست‌جمهوری جهت موافقت با تمایلات رئیس جریان المستقبل در پرونده تشکیل کابینه باشد. کارشناسان در این زمینه به موضع گیری و واکنش جریان‌ها و شخصیت‌های وابسته به جریان 14 مارس اشاره کردند.
به عنوان مثال «اشرف ریفی» از بارزترین شخصیت‌های این جریان در واکنش به اعتراضات طرابلس ضمن نادیده گرفتن رفتارهای خشونت‌آمیز و درگیری عناصر خرابکار با نیروهای امنیتی گفت، مردم با ریختن در خیابان‌های طرابلس در واقع به دنبال دفاع از عزت و کرامت خود هستند. او همچنین تحرکات آشوب‌طلبانه برخی در خیابان‌های طرابلس را انتفاضه ملی قلمداد کرد.
علاوه بر آن دو روز بعد از آغاز اعتراضات در طرابلس روزنامه لبنانی الاخبار گزارش داد که به گفته برخی منابع ناشناس احتمال دست داشتن «بهاء حریری» برادر سعد حریری در این آشوب‌ها وجود دارد.
در همین راستا «حسان دیاب» نخست وزیر دولت پیشبرد امور در لبنان با اشاره تلویحی به قصد برخی برای بهره برداری سیاسی از اعتراضات طرابلس گفت که جنایتکارانی که شهر طرابلس را به آتش کشیدند و تلاش کردند که مراکز قضایی را به آتش بکشند و به فساد در شهر پرداختند و مراکز دولتی، آموزش و اقتصادی را هدف قرار دادند؛ کینه پنهان خود به طرابلس را نشان دادند.
فرصت‌طلبی آمریکا و عربستان برای بهره برداری آشوب‌های طرابلس علیه حزب‌الله
علاوه بر احزاب داخلی لبنان شواهد نشان می‌دهد که عوامل خارجی از جمله آمریکا و عربستان سعودی نیز طبق معمول موج‌سواری‌های خود را آغاز کرده‌اند. در این زمینه «دورثی شیا» سفیر واشنگتن در بیروت در جریان دیدار با مقامات و شخصیت‌های دیپلماتیک لبنان، اظهارات مداخله جویانه‌ای را عنوان کرد که همانند گذشته با هدف فشار بر حزب‌الله بود.
سفیر آمریکا در لبنان همزمان با تشدید درگیری‌ها در طرابلس، در سخنانی تحریک آمیز خطاب به مقامات این کشور گفته است: «آمریکا نمی‌تواند قبول کند که حزب‌الله در دولتی که قرار است تشکیل شود، مشارکت کند». بدون تردید، همزمانی سلسله نا آرامی‌ها در شهر طرابلس با اظهارات تحریک آمیز و مداخله جویانه سفیر واشنگتن در بیروت نمی‌توانند با یکدیگر بی ارتباط باشند. در واقع، طرف آمریکایی با اعلام مواضع جدید خود در خصوص ترکیب دولت جدید لبنان آن هم در گیرودار درگیری‌های طرابلس، به دنبال ارسال پیامی به میشل عون بوده است.
درباره نقش عربستان در آشوب‌های طرابلس، کارشناسان بر این باورند که سیگنال‌های رسیده از پشت پرده این تحرکات که بیانگر نقش بارز بهاء حریری در آنهاست نمی‌تواند جدا از روابط نزدیک بهاء با عربستان که سعودی‌ها وی را جایگزین سعد برای خودشان می‌دانند دانست. به ویژه اینکه اخبار حاکی از روابط صمیمی بهاء حریری با «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان است و بن سلمان بارها از وی به عنوان نماینده سابق لبنان و فردی شایسته یاد کرده است. بر همین اساس موفقیت بهاء حریری در اجرای پروژه‌ای که برای بهره برداری از اعتراضات طرابلس در نظر گرفته می‌تواند راهی برای بازگشت وی به عرصه سیاست لبنان و جانشینی سعد حریری باشد که همان خواسته سعودی‌هاست.
بدون شک آشفتگی اوضاع لبنان در این مرحله قبل از هرچیزی در راستای منافع آمریکا و رژیم صهیونیستی و رژیم‌های مرتجع عربی از جمله عربستان سعودی است که همگی در یک محور، خواهان تضعیف حزب‌الله و حذف آن از صحنه سیاسی لبنان هستند، همانطور که «فیصل بن فرحان» وزیر خارجه این کشور اخیرا گفت: «لبنان بدون اصلاح سیاسی و کنار گذاشتن نیروهای حزب‌الله، پیشرفت نخواهد کرد».
عربستان و آمریکا در دو سال گذشته با حمایت از آشوب‌های خیابانی در لبنان و جهت‌دهی به شعار‌های معترضان، تلاش کرده‌اند نوک این اعتراضات را متوجه حزب‌الله کنند و این سیاست‌ها در روز‌های اخیر نیز با جدیت دنبال شده است. این اعتراضات که در واکنش به محدودیت‌های کرونایی انجام شده است، فرصت مناسبی را برای آمریکا و متحدان منطقه‌ای آن فراهم کرده است تا با دامن زدن به موج اعتراضات، گروههای مقاومت را عامل نابسامانی سیاسی و اقتصادی در لبنان معرفی کنند.
اما صرف نظر از عناصری که به دنبال موج سواری بر مطالبات لبنانی‌ها هستند، ملت این کشور باید بدانند همانگونه که تجربه‌های لبنان از گذشته ثابت کرده، اینگونه اعتراضات که قطعا با بهره‌برداری عناصر فرصت‌طلب داخلی و خارجی منحرف می‌شود، راه مناسبی برای احقاق حق آنها نیست. به ویژه در این مرحله که انفجار مهیب بندر بیروت با تلفات گسترده‌ای که پیامدهای آن به اشکال گوناگون از جمله تشدید فقر و شیوع بیشتر کرونا نمود پیدا می‌کند در کنار بن بست سیاسی لبنان که چشم‌اندازی هم برای خروج از آن دیده نمی‌شود، برگزاری تظاهرات‌هایی مشابه آنچه در طرابلس اتفاق افتاد تنها در چارچوب فراهم کردن شرایط برای سواستفاده طرف‌هایی که خیرخواه لبنانی‌ها نیستند، تعبیر می‌شود.
انتهای پیام/
