گزارشی از جهان شگفتیساز خیام نیشابوری / حکیم شهیر چگونه به زندگی مینگریست؟
گروه استانها ـ ۲۸ اردیبهشت ماه در تقویم شمسی به نام روز خیام؛ شاعر و حکیم پرآوازه نیشابوری ثبت شده است؛ تقویمی که خود خیام آن را طراحی کرده و اینک نام خودش بر تارک این روز میدرخشد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهدمقدس، 28 اردیبهشت ماه در تقویم شمسی به نام روز خیام؛ شاعر و حکیم پرآوازه نیشابوری ثبت شده است؛ تقویمی که خود خیام آن را طراحی کرده و اینک نام خودش بر تارک این روز میدرخشد.
آرامگاه و موزه خیام در میان باغی دل انگیز و پردرخت قرار گرفته است. این محوطه را میتوان دیدنیترین مکان نیشابور دانست که گردشگران هم در آن زیارت میکنند و هم سیاحت.
مجموعه خیام در جنوب شرقی نیشابور و خارج از شهر قرار دارد، اما فاصله آن با نیشابور زیاد نیست، با اتومبیل ظرف مدت حداکثر 15 دقیقه میتوان به آنجا رسید. البته خط اتوبوسرانی هم میان آرامگاه خیام و مرکز شهر دایر است اما استفاده از آن معطلی دارد و استفاده از آن با زمان گردشگران جور در نمیآید. در اطراف آرامگاه اماکن دیدنی دیگری مانند سعیدبن سلام مغربی، آرامگاه فضل ابن شاذان، آرامگاه حیدر یغما و از همه مهمتر آرامگاه عطار و کمال الملک قرار دارد، اما به یاد داشته باشید که اگر بخواهید به دیدار آرامگاه عطار و کمال الملک بروید باید از برابر آرامگاه خیام عبور کنید و چه بهتر که ابتدا این مکان را ببینید.
ابوالفتح عمرابن ابراهیم خیام نیشابوری، معروف به عمر خیام، منجم، ریاضیدان و شاعر بزرگ ایرانی است که شهرتی جهانی دارد. وی احتمالا در سال 439 ه.ق در نیشابور متولد شد و در سن 88 سالگی در همین شهر چشم از جهان فروبست.
روایات مربوط به زندگی خیام جنبه افسانهای دارند و از جمله گفتهاند وی و خواجه نظام الملک طوسی و حسن صباح سه یار دبستانی بودند که با یکدیگر عهد کردند هر کدام اگر روزی به تعالی رسیدند، دیگران را تربیت و تقویت کنند.
بر مبنای روایات تاریخی، در سال 452 ه.ق عمر خیام به دستور ملکشاه و با کمک گروهی از منجمان، تقویم سال شمسی را تدوین کرد که نخستین روز آن، نوروز و آغاز فصل بهار بود.
از نخستین بنایی که بر آرامگاه خیام ساخته شده است اطلاعی در دست نیست. بنای اولیه گویا در سده یازدهم هجری قمری ویران میشود و بنای دیگری برپا میشود که آن هم به مرور زمان از میان میرود. در سال 1313 شمسی مقبرهای برای خیام ساخته میشود که تا سال 1341 باقی بود. در این سال به همت انجمن آثار ملی، مقبرهای با طراحی مهندس هوشنگ سیحون ساخته شد. مقبره از افکار و دانش خیام الهام گرفته است و در ظاهر به کلاه درویشان و نیز قطعه الماس تراش خورده شباهت دارد.
نظامی عروضی شاعر پرآوازه ایرانی میگوید از خیام شنیدم که گفت: گور من در موضعی باشد که هر بهار شمال بر من گل افشان میکند».
وی 24 سال پس از این ماجرا به نیشابور سفر میکند و به مقبره خیام میرود و میبیند درختان گلابی و زردآلو سر از باغ بیرون کردهاند و چندان برگ شکوفه بر خاک وی ریختهاند که گویا گورش زیر گل پنهان شده است.
سالهای طولانی بعد از این ماجرا، سیمپسن، خبرنگار انگلیسی که برای ماموریتی به ایران میآید، عزم سفر به نیشابور و دیدن مقبره خیام میکند. وی نیز درست مقابل مقبره خیام چند بوته گل سرخ را مشاهده میکند و پیش بینی خیام هنوز به قوت خود باقی مانده بود.
سیمپسن، چند تخم از بوتههای گل سرخ را چید و آن را همراه با نامهای برای دوستانش در انگلستان فرستاد. 8 سال بعد انجمن عمر خیام در لندن تاسیس شد و اندکی بعد، بذر بوته گل سرخ خیام را بر آرامگاه فیتز جرالد، مترجم رباعیات خیام به زبان انگلیسی نشاندند. این گلها نیز امروز همچنان باقی است و همچون خیام عزیز و دوست داشتنی.
انتهای پیام/281/ش