اژه‌ای: استقلال وکیل به معنای نداشتن نظم و نظارت نیست

به گزارش خبرنگار قضائی خبرگزاری تسنیم، حجت‌الاسلام محسنی‌ اژه‌ای، معاون اول قوه قضائیه در نشست علمی کارآموزان وکالت مرکز وکلای قوه قضائیه با گرامی داشت دهه کرامت، گفت: همه انسان‌ها در طول تاریخ با هر ایده و هر نگاه و هر ایدئولوژی و جهان‌بینی، همه تشنه عدالت بوده و هستند و همه دلشان می‌خواهد که به عدالت رفتار شود. انسان فطرتاً عدالت‌خواه انسان است و به دنبال چیزی است که همه از آن فضا و بستر بهره‌مند شوند گرچه ممکن است برخی زیاده‌خواه باشند اما آنها هم عدالت را دوست دارند.

وی افزود: همه ما می‌دانیم که تحقق عدالت آسان نیست به دلیل اینکه همه از خودشان باید شروع کنند. اگر چنانچه ما از خودمان شروع نکنیم نمی‌توانیم عدالت را محقق و اجرا کنیم. اول ما باید از خودمان و نفس خودمان و شخصیت خودمان شروع و عدالت را در وجود خودمان ملکه کنیم. اگر خودمان پایبند عدالت نباشیم امکان تحقق عدالت به دست ما امکانذپیر نیست.

اژه‌ای ادامه داد: اگر معتقد هستیم که یکی از وظایف مهم قوه قضائیه، تحقق عدالت هست که هم شرعاً و هم قانوناً به عهده او گذاشته شده است، برای این امر اول باید از خودمان شروع کنیم. اگر قوه قضائیه نتوانست عدالت را در خودش محقق کند، خودش به عدالت رفتار نکند و خودش عادل نباشد، نمی‌تواند عدالت را در جامعه محقق کند. اگر بخواهیم عدالت را محقق کنیم، باید رابطه صحیح و تعریف شده و ارتباط هدفمند بین همه کسانی که در این امر دخیل هستند را ایجاد کنیم.

وی تأکید کرد: اگر قوه قضائیه و قاضی در محدوده‌ای که موظف به اجرای عدالت است و مجموعه‌های دیگر و نهادها و کسان دیگری در تحقق این امر نقش دارند، این نقش‌ها باید تعریف شود؛ در این صورت عدالت سریع‌تر تحقق می‌یابد و هم هزینه کمتری باید پرداخت شود. اگر غیر از این باشد عدالت یا محقق نمی‌شود یا با هزینه بالا محقق می‌شود یا به شکل کاریکاتوری و ناهمگون محقق می‌شود که در واقع عدالت نیست، زیرا از عدالت کامل و عدالت ناقص صحبت می‌شود اما عدالت ناقص، عدالت نیست.

وی در ادامه سخنانش اظهار کرد: از جمله افرادی که در تحقق عدالت سهیم هستند، قاضی و وکیل است. اینها دو بال هستند برای پرواز فرشته عدالت که اگر می‌خواهیم با هم حرکت کند، باید نقش و رابطه هر کدام را تعریف کنیم و مرز وظایف هر کدام باید مشخص شود و بعد از آن، رابطه اجرایی را هم تعریف کنیم و در عین حالی که همه اینها تعریف شد، اگر لازم باشد قانون و مقررات برای آن بنویسیم و در نهایت باید با همدیگر همدل و همراه باشیم برای تحقق یک هدف که احقاق حق و اجرای عدالت است.

وی با انتقاد از وجود این تفکر که؛ وکیل وظیفه‌اش آن است که به هر طریقی بر رقیب خودش فائق آید، گفت: وکیل همانند قاضی است و وکیل در مقام دفاع و قاضی در مقام قضاوت کاملاً باید مستقل باشند. این که گفتیم قاضی استقلال دارد به معنای این نیست که نظارت و آموزش و امر و نهی در کار قاضی نیست. قاضی نیاز به قانون و مقررات و مشورت و نظارت دارد و اینها هیچ کدام مانع از استقلال آنها نیست. به قضات می‌گویم که قبل از صدور حکم اگر مشورت کنید، استقلال شما به خطر نمی‌افتد و به شما برای اجرای عدالت کمک می‌کند. برای وکیل هم همینگونه است.

اژه‌ای ادامه داد: اگر می‌گوییم وکیل باید استقلال داشته باشد، منظور استقلال در مقام دفاع است و به این معنی نیست که نظم و انضباط و مقررات و نظارت وجود نداشته باشد.

وی در ادامه با اظهار این که برای قاضی آسیب‌هایی است و برای وکیل هم آسیب‌هایی است، گفت: وکیل بر اساس وظیفه‌ای که به عهده‌اش هست متعهد می‌شود قاضی هم متعهد می‌شود. قاضی امانت بزرگی را به دوش دارد و بی‌طرفی خود را در مقام رسیدگی باید حفظ کند، وکیل هم به نوعی همین وظیفه را به عهده دارد. اینطور نیست که وکیل به هر طریقی اگر احساس کرد حق با موکل خودش نیست و می‌تواند با یک شکلی موکل ناحق خودش را پیروز کند ولو اینکه بداند که حق طرف مقابل تضییع می‌شود.

معاون اول قوه قضائیه ادامه داد: اگر امروز هم قاضی و هم وکیل آن شأن و جایگاهی که در اجتماع باید باشد را نداشته باشند، چه کسی باید این شأن و جایگاه را حفظ کند؟ اگر امروز قائل باشیم که جایگاه واقعی که اسلام و قانون و قانون اساسی برای قاضی و وکیل قائل است و این شأن در جامعه دیده نمی‌شود، چه کسی مقصر است؟

وی افزود: اگر ما به شغل قضاوت و وکالت به عنوان کسب و کار نگاه کردیم و به این دید نگاه کردیم، دیگران هم به این طریق نگاه می‌کنند.

اژه‌ای همچنین گفت: وکیل و قاضی در احقاق حق و کشف حقیقت و انطباق صحیح با قانون با استفاده خوب از مستندات وظیفه بسیار سنیگن دارند و به نظر من وکیل بسیار می‌تواند در این زمینه‌ها در کشف حقیقت و روشن کردن مجهولات و استیفای حق و درست حکم کردن قاضی و به در آودرن از غفلت یک قاضی، بسیار می‌تواند مؤثر باشد؛ به شرطی که وکیل دنبال احقاق حق و کشف حقیقت و دنبال استیفای حق باشد.

عضو شورای عالی قضائی ادامه داد: امروز بهترین معاضد برای قاضی، وکیل است. برای خود من اتفاق افتاده که از یک قانون و تبصره و ماده غافل بودم و وکیل آن را گوشزد و کمک کرد حکم دقیق‌تری صادر کنم.

محسنی‌ اژه‌ای در پایان اظهار کرد: اگر در مقام قاضی و وکیل به وظیفه خود عمل کنیم، می‌توانیم حق را احقاق کنیم و بدانیم اجرای عدالت، آرمان انسان‌های بزرگ و انبیا و اولیا در طول تاریخ بوده است.

گفتنی است؛ نشست علمی کارآموزان وکالت سال 98 مرکز وکلای قوه قضائیه با حضور و سخنرانی حجت‌الاسلام محسنی اژه‌ای، معاون اول قوه قضائیه، بهادری‌جهرمی، رئیس مرکز وکلای قوه قضائیه، میرمحمد صادقی، حقوقدان و استاد دانشگاه و جمعی از کارآموزان وکالت برگزار شد.

این خبر می‌افزاید، در ادامه این مراسم از اعضای هیأت تعیین صلاحیت و نیز از تعدادی از مدیران و همکاران مرکز وکلا تقدیر به عمل آمد.

انتهای پیام/