در نشست «مقتضیات اجرای سیاست‌ها و قوانین حجاب و عفاف» مطرح شد: ضرورت طرح تفصیلی و مهندسی معکوس در ترویج حجاب
در دومین نشست «مقتضیات اجرای سیاست‌ها و قوانین حجاب و عفاف» بر ضرورت برنامه‌ریزی دقیق و مهندسی معکوس در ترویج حجاب در جامعه تأکید شد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، دومین نشست «مقتضیات اجرای سیاست‌ها و قوانین حجاب و عفاف» به همت مؤسسه انقلاب اسلامی برگزار شد.
در این نشست مریم اردبیلی مشاور امور بانوان شهرداری تهران، لاله افتخاری عضو هیات علمی دانشگاه شاهد، علیرضا افشار رئیس اندیشکده جنگ نرم دانشگاه عالی دفاع ملی، تقی رستم وندی رئیس سابق سازمان امور اجتماعی کشور، حسین سوزنچی عضو هیات علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع)، سجاد لطفی مشاور اجرایی کارگروه مد و لباس وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و داود مهدوی زادگان رئیس سازمان سمت سخنرانی کردند. دبیری علمی این نشست نیز بر عهده محمد اسحاقی معاون پژوهش و آموزش دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بود.
ضرورت مهندسی معکوس در ترویج عفاف و حجاب
لاله افتخاری در این نشست با اشاره به عقل، اجماع، کتاب و سنت به عنوان منابع اسلامی گفت: اگر بخواهیم به بحث حجاب و عفاف بپردازیم باید به این 4 رکن توجه کنیم.
او با بیان اینکه از قرن‌ها قبل حتی از زمان حضرت آدم تا الان همیشه پوشش یک نماد و پرچم برای وجهه انسانیت انسان‌ها بوده است، اظهار داشت: اجماع بشری بر این است که همه پوشیدگی را داشته باشند. از منظر دینی هم حجاب مورد اجماع همه است. قرآن به طور مستقیم به عفاف و حجاب می‌پردازد و اصلاح جامعه را منوط به اصلاح وضعیت حجاب و عفاف می‌داند. این را در کتب آسمانی هم می‌بینیم. حتی در عهد قدیم می‌بینیم که حجاب مطرح است. لذا اینها جزو مشترکات است.
افتخاری گفت: منبع چهارم ما سنت است. غیر از سنت اسلامی در تمدن ایرانی پیش از اسلام هم مسأله حجاب و عفاف مطرح بوده و این در تاریخ مشهود است. لذا حجاب و عفاف هم امری فطری و هم عقلی است.
این فعال فرهنگی ادامه داد: شاید بیش از یک قرن نیست که غرب به اعمال دیدگاه‌های خود به دیگر جوامع می‌پردازد. حرکت‌هایی نظیر حرکت رضا خان، آتاتورک و... بر ضد حجاب نشان می‌دهد این یک حرکت سیاسی و استعماری و استبدادی است.
او با تأکید بر اینکه باید یک مهندسی معکوس در مورد روند حرکت دشمن در مورد عفاف و حجاب صورت بگیرد، تصریح کرد: باید باورمندی مسئولین به حجاب به عنوان امری دینی محکم تر شود و بدانند آنها مجری قانون هستند و نباید کار سلیقه ای و مقطعی انجام دهند. لذا مجریان قانون و مردم باید در این امر توجیه شوند.
افتخاری با اشاره به اینکه هم سیاست گزاران و هم مجریان از قوانین اطلاع ندارند، گفت: باید اصلاحات از مسئولین و اداره‌ها آغاز شود. برای این منظور باید یک کمیته رصد وضعیت را بررسی کند و باید قرارگاه خاصی مخصوص حجاب و عفاف تشکیل شود.
نیازمند یک طرح تفصیلی و جامع هستیم
تقی رستم وندی از دیگر سخنرانان این نشست بود که طی سخنانی با تأکید بر ضرورت برخورداری از نگاه نظام‌مند و شبکه‌ای مبتنی بر مدیریت اقناعی و ارزش محور، اظهار داشت: ما نیازمند یک طرح تفصیلی و جامع هستیم چراکه مصوبات موجود ما را به غایت مدنظر نمی‌رساند.
او ادامه داد: محور اول بحث شناختی است. شناخت ماهیت موضوع و جوهره حجاب از اساسی ترین مسائل است. الان اختلاف نظرهای ماهوی در این باره دیده می‌شود. باید در مورد فهم ماهیت قضیه و پرداختن به اجزا و ماهیت کنشی و انگیزشی مسئله بحث کرد.
رئیس سابق سازمان امور اجتماعی کشور ، ابراز عقیده کرد: مسئولین و کارگزاران نظام با عمق لازم با مسأله مواجه نیستند و گاهی اظهارنظر‌هایی می‌کنند که با قوانین فاصله دارد.
رستم وندی گفت: شناخت وضع موجود جامعه هم باید مد نظر باشد. برای این کار پیمایش‌هایی لازم است. بر اساس پیمایش‌هایی که صورت گرفته 10 درصد قشر هنجارشکن در بحث حجاب داریم. 50 درصد حجاب عرفی دارند و 40 درصد حجاب شرعی و قابل پذیرش دارند. متاسفانه ما یک مطالعه کیفی در مورد بی حجابی نداشته ایم.
او محور دوم را هدف گذاری نامید و گفت: برخی می‌گویند عفاف باید نقطه ثقل باشد اما ما مصادیق زیست عفیفانه را مشخص نکرده ایم. لذا هدف گذاری‌ها با دقت و جزییات لازم تعیین نشده است. همچنین زمانبندی اهداف را مشخص نکرده ایم و جغرافیا و فرهنگ‌های مختلف را در نظر نگرفته ایم.
رئیس سابق سازمان امور اجتماعی کشور محور سوم را فعالیت‌ها و اقدامات در نظر گرفت و گفت: فعالیت‌ها و اقداماتی که این مدت انجام شده سلبی، حاکمیتی، مستقیم، سطحی و ضربتی و کلیشه ای بوده است. لذا با این اقدامات متشتت به نتیجه نمی‌رسیم و باید اقدامات متمرکز باشد.
رستم وندی گفت: به جای اینکه با طرح‌های خود تمرکز افکار عمومی را به خیابان بکشانیم باید تمرکز را بر مراکز تعلیم و تربیت مانند مدارس و دانشگاه‌ها ببریم.
در هم تنیدگی آسیب‌های اجتماعی
علیرضا افشار، رئیس اندیشکده جنگ نرم دانشگاه عالی دفاع ملی، نیز در سخنانی اظهار داشت: در حال حاضر در میان صاحب نظران حوزه عفاف و حجاب، در علل بدحجابی و در راهکارهای مطرح، اختلاف نظر وجود دارد.
او در مورد دستورالعمل ابلاغی اخیر در مورد حجاب و عفاف نیز گفت: در این دستورالعمل وزارت کشور و ستاد امر به معروف و نهی از منکر بر اساس قانون متولی امر حجاب و عفاف هستند که البته هماهنگی لازم را با هم ندارند. این دستورالعمل به مدیران مجموعه‌هایی که به افراد بدحجاب خدمات می‌دهند، باز می‌گردد.
افشار گفت: افرا هنجارشکن در حوزه عفاف و حجاب، با قصد مبارزه با نظام و قصد سیاسی و امنیتی این کار را انجام نمی‌دهند. اگر بستر تربیتی خوبی داشته باشیم، آنها نیز عناد نمی‌ورزند.
رئیس اندیشکده جنگ نرم دانشگاه عالی دفاع ملی با طرح این پرسش که آیا ما باید کار سلبی انجام دهیم یا ایجابی، گفت: هر دو رویکرد تا به حال نتیجه بخش نبوده است. لذا یک راه بینابین و یک روش سلبی-ایجابی نیاز است. باید افراد بی حجاب با روش‌های که ایجاد حساسیت نکند، احضار و طرح تربیتی برای آنها برگزار شود.
او در پایان گفت: آسیب‌های اجتماعی به هم مرتبط هستند لذا نباید حجاب و عفاف را به صورت مجزا دید.
ضرورت سیاست‌گزاری‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت
مریم اردبیلی، مشاور امور بانوان شهرداری تهران، دیگر سخنران این نشست با بیان اینکه یکی از آسیب‌های جدی ما دوگانه سیاست گذاری کوتاه مدت و بلند مدت است، گفت: ما با یک نگاه سیستمی نیازمند مجموعه ای از سیاست گزاری‌های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت هستیم.
او ادامه داد: ما صحبت از سیاست‌های درازمدت، عمیق و ایجابی می‌کنیم اما این امر به حد کفایت رخ نمی‌دهد. ما از کار نکرده خود خسته می‌شویم و به سمت فعالیت‌های مقطعی و کوتاه مدت می‌رویم. این فعالیت‌های شتابزده عموما مخرب است ما را به عقب بازگردانده است.
اردبیلی ضمن اظهار تأسف از تکرار کارهای بی‌ارزش، عنوان کرد: عزم مقابله با کارهای مخربی که صدها بار از آن صدمه خورده ایم، وجود ندارد.
مشاور امور بانوان شهرداری تهران با بیان اینکه در فعالیت‌های عفاف و حجاب باید کرامت مردم و عاملیت آنها حفظ شود، گفت: کماکان اکثریت مردم با مقوله‌هایی مانند نجابت و شرافت و حفظ حریم خانواده و... همراه هستند. اگر کرامت مردم را بالا ببریم این مباحث بیشتر نهادینه می‌شود.
او با اشاره به تأثیرگذاری زنان بر تغییرات اجتماعی، تصریح کرد: اگر از آنان غفلت کنیم، مهمترین تهدید دهه‌های آینده ما از این ناحیه خواهد بود.
اردبیلی گفت: هنوز خانواده نهاد بسیار مستحکم و مهمی در کشور است، خانواده محوری بحث مهمی است که حکمرانی ما تکلیف خود را با خانواده مشخص نکرده است و نگاه ما به خانواده انفعالی و جزیی است. لذا باید پیوست خانواده در سیاست‌ها در نظر گرفته شود.
کشف حقیقت حجاب و عفاف بعد از انقلاب اسلامی
سخنران پایانی این نشست هم داود مهدوی زادگان بود که تأکید کرد: موضوع این نشست «مقتضیات اجرای سیاست‌ها و قوانین حجاب و عفاف» است. بر این اساس مقتضیات بر دو بخش ذهنی و عملی است. هم در ساحت نظر و هم عمل می‌توان بحث از مقتضیات داشت. ساحت نظر و اندیشه، به نوبه خود مقتضیات عملی هم هست. لذا در مقام عمل باید جنبه‌های ذهنی و تربیتی قضیه مورد توجه قرار گیرد.
رئیس سازمان سمت ادامه داد: ما هم پیش از انقلاب و هم پس از انقلاب با پدیده کشف حجاب مواجه بوده ایم. بعد از انقلاب حقیقت حجاب و عفاف برای ما کشف شده است. برای خود جریان‌های ضد انقلاب و غرب زده هم اهمیت حجاب کشف شده است. لذا در کشف حجاب پس از انقلاب اسلامی، جریان‌های مخالف انقلاب خیلی نقش داشتند.
مهدوی تصریح کرد: بسیاری از افراد سعی داشتند موضوع حجاب و عفاف موضوع گفتگو قرار نگیرد. اما این امر اکنون در گفتار سیاسی جا پیدا کرده است.
او با بیان اینکه از زوایای مختلفی می‌توان به بحث حجاب و عفاف پرداخت، اظهار داشت: از زاویه قدرت، شرم و حیا، حریم خصوصی، فردی شدن و... می‌توان با مقوله حجاب ارتباط پیدا کرد و می‌شود در مورد آن بحث کرد.
مهدوی همچنین تصریح کرد: تبدیل شدن عفاف و حجاب به یک گفتار سیاسی در بعد از انقلاب باعث شده گفتمان عفاف و حجاب به خوبی شکل بگیرد. با دریایی از استدلال و سخن می‌توان پیرامون این گفتمان حرف زد.
رئیس سازمان سمت با تأکید بر اینکه گفتمان رقیبی که بخواهد مقابل این گفتمان بایستد و پاسخی به آن داشته باشد، وجود ندارد، اظهار داشت: اگر در گذشته بی حجابی می‌توانست در همه عرصه‌ها مخصوصا محافل علمی عرض اندام کند و خود را جا بیاندازد، به این خاطر است که گفتمان حجاب خود را شکل نداده بود. اما امروز گفتمان حجاب شکل گرفته و رقیب در حال عقب نشینی است و حقیقت خود را بیشتر نشان می‌دهد.
مهدوی زادگان تأکید کرد: گفتمان حجاب نشان می‌دهد که یک زن می‌تواند با حجاب در همه عرصه‌های پیشرفت حضور داشته و فعال باشد.
او ادامه داد: اتفاق بسیار جالبی که در این قضیه افتاده جدا شدن صف متحجرین از گفتمان حجاب است. پیش تر جماعت متحجرین دیندار، خود را در صف مذهبیون جا داده بودند، اما بعد از انقلاب وقتی گفتمان حجاب شکل گرفت یکی از اتفاقات بزرگ همین بود که متحجرین نتوانستند خود را پنهان کنند. اکنون دیدگاه‌های متحجرانه در باره حجاب در کنار جریان‌های سکولار قرار گرفته اند و با آنها همسو شده اند، اینها اتفاقات بزرگی است که شکل گرفته و این اتفاقات تازه آغاز راه است.
رئیس سازمان سمت با اعتقاد بر اینکه گفتمان حجاب و عفاف حرف‌های جدید خود را مطرح و در حال شکوفا شدن است، گفت: در عرصه مد و پوشاک، گفتمان حجاب به راحتی می‌تواند وارد شود و حرف برای گفتن دارد. ما نوآوری‌هایی در عرصه مد و پوشاک با گفتمان حجاب ایجاد کردیم که هم بر صیانت از تن و هم بر صیانت از روان را تاکید داشتیم.
مهدوی زادگان ادامه داد: صیانت از تن و روان و نفس برای جهان سکولار مقدور نبود، لذا صیانت از تن را حذف کرد و البته در صیانت از نفس هم موفق نبود.
او در پایان تأکید کرد: باید به این جنبه گفتمانی مسأله بپردازیم و به آن توجه کنیم. وقتی کارگزار ما می‌خواهد به این موضوع بپردازد باید به فلسفه حجاب و عفاف آگاه باشد و آموزش‌های لازم را دیده باشد. چون در غیر این صورت توجه لازم را به این امر نمی‌کند.
انتهای پیام/
