گزارش| استحصال "خاویار" مسیر جدید اشتغال و تولید ثروت در سیستان و بلوچستان

به گزارش خبرگزاری تسنیم از زهک، خاویار یا همان تخم درون شکم مولدین ماده ماهیان خاویاری که به مروارید سیاه مشهور است از گران‌ترین خوراکی‌های جهان محسوب می‌شود که می‌تواند به صورت خام و تازه یا پاستوریزه شده عرضه شود که ارزش غذایی و ارزش اقتصادی آن پس از پاستوریزه کردن، کاهش می‌یابد.

ماهیان خاویاری از خانواده تاس‌ماهیان، از جمله گونه‌های آبزی کم‌نظیری هستند که از قدمتی چند صد میلیون ساله که به عصر ژوراسیک بازمی‌گردد برخوردارند و از این رو ماهیان خاویار را فسیل‌های زنده جهان می‌نامند؛ این ماهیان به 27 گونه و زیرگونه در جهان تقسیم می‌شوند. خاویار انواع گوناگونی مانند "خاویار طلایی، خاویار سرخ و خاویار سیاه" دارد که البته در این میان خاویار سیاه از ارزشی قابل توجه برخوردار است.

در ایران کرانه‌های غربی دریای خزر به ویژه سواحل بندر انزلی مهمترین محل صید ماهیان خاویاری است که به تنهایی نیمی از خاویار ایران در آنجا استحصال می‌شود. در حال حاضر بیش از 90 مزرعه پرورش ماهیان خاویاری در کشور وجود دارد که حدود 50 درصد آنها در استان‌های مازندران، گیلان و گلستان قرار دارند و مابقی نیز در بقیه استان‌ها پراکنده شده‌اند.

"فیل‌ماهی" یکی از گونه‌های ماهیان خاویاری و در واقع بزرگ‌ترین ماهی آب‌های داخلی ایران است که از دیدگاه کیفیت خاویار رتبه اول را به خود اختصاص داده و نمونه‌هایی از آن با وزنی در حدود 980 کیلوگرم به همراه 120 کیلوگرم خاویار در دریای خزر صید شده است.

استحصال خاویار برای نخستین بار در جنوب شرق کشور

حالا پرورش موفقیت‌آمیز این گونه از ماهیان خاویاری و استحصال خاویار از آن برای نخستین بار در استان سیستان و بلوچستان در مرکز بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی ماهیان بومی و گرمابی شهرستان زهک از توابع منطقه سیستان واقع در شمال استان عملیاتی شده است.

عیسی شاهرودی مدیرکل شیلات آب‌های داخلی استان سیستان و بلوچستان در این رابطه در گفت‌وگو با تسنیم اظهار داشت: موضوع پرورش ماهیان خاویاری از اواخر سال 86 در شهرستان زهک آغاز شده و در این راستا با توجه به کاهش ذخایر این ماهیان در دریای خزر با رویکرد حفاظت از ذخایر ژنتیکی و بررسی امکان توسعه آبزی‌پروری این گونه مهم در اقلیم سیستان، در این سال برای اولین بار بچه ماهیان خاویاری گونه "فیل ماهی" به مرکز بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی ماهیان بومی و گرمابی زهک وارد شده و پرورش آن آغاز شد.

پایان خوش تلاش 15 ساله متخصصان شیلات استان

وی با بیان اینکه تلاش 15 ساله کارشناسان شیلات استان به بار نشسته است، ادامه داد: تحقیقات این حوزه ادامه داشت تا اینکه پیرو نتایج مثبت حاصل شده ما در روزهای اخیر شاهد استحصال خاویار از ماهی خاویاری "فیل ماهی" در مرکز بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی ماهیان بومی و گرمابی شهرستان زهک بودیم.

مدیرکل شیلات آب‌های داخلی استان سیستان و بلوچستان افزود: توسعه پرورش ماهیان خاویاری در استان با هماهنگی سازمان شیلات در دستور کار استان قرار گرفته و در این مسیر در حال حاضر یک مزرعه پرورش ماهیان خاویاری توسط بخش خصوصی در شهرستان زاهدان به بهره‌برداری رسیده و یک مزرعه دیگر در حال ساخت و تکمیل است.

شاهرودی خاطرنشان کرد: خوشبختانه تحقیقات کارشناسان شیلات استان نشان می‌دهد پرورش گونه فیل ماهی در سیستان و بلوچستان بازدهی بسیار بالایی دارد به نحوی که به طور متوسط سالانه بین 4 تا 5 کیلوگرم افزایش وزن ماهیان خاویاری را در منطقه سیستان داشته‌ایم.

وی تصریح کرد: تحمل بالای آب و هوای گرم و خشک منطقه سیستان و شوری آب توسط گونه ماهی خاویاری "فیل ماهی" در کنار ارزش افزوده و اقتصادی بودن خاویار پرورش این ماهی را در استان سیستان و بلوچستان و به ویژه منطقه سیستان توجیه می‌کند.

مدیرکل شیلات آب‌های داخلی استان سیستان و بلوچستان گفت: این گونه در شرایط بد آب و هوایی و در شرایط بد کیفی آب و حتی در حالتی که منبع آب ما به درد هیچگونه فعالیتی نخورد امکان پرورش دارد و با توجه به این شرایط ما می‌توانیم پرورش ماهیان با ارزش خاویاری را در سطح استان گسترش دهیم.

استحصال سالانه 16 تن خاویار در کشور

کرمی مدیرکل دفتر بازرسی ذخایر آبزیان سازمان شیلان ایران نیز در این رابطه در گفت‌وگو با تسنیم اظهار داشت: با توجه به متقاضیانی که در سیستان و بلوچستان برای پرورش ماهیان خاویاری وجود دارند و با توجه به اینکه بحث توسعه این حوزه در دستور کار شیلات استان قرار گرفته، در استان حضور یافتیم وضعیت نمونه‌هایی از این ماهیان که در شهرستان زهک به مرحله استحصال خاویار رسیده‌اند را از نزدیک بررسی کنیم.

وی افزود: خوشبختانه بررسی همکاران ما نشان می‌دهد کیفیت خاویار پرورشی در مرکز زهک شرایط بسیار خوبی دارد. ما در سال 1400 حدود سه هزار و 150 تن گوشت ماهیان خاویاری و حدود 16 تن و 100 کیلوگرم خاویار پرورشی در کشور استحصال کردیم.

حمایت از توسعه پرورش شیلات در سیستان

اکنون که استان سیستان و بلوچستان وارد فاز پرورش خاویار شده و می‌تواند سهمی در تولید این خوراکی مقوی داشته باشد، به نظر می‌رسد ضرورت دارد سیاست‌های حمایتی برای مردم منطقه به ویژه در سیستان در راستای رونق آبزی‌پروی افزایش یابد.

حسینی سرپرست جهاد کشاورزی استان سیستان و بلوچستان در این زمینه به خبرنگار تسنیم گفت: در راستای توسعه پرورش شیلات در منطقه سیستان در سال جاری 500 حلقه چاهک با همکاری آستان قدس رضوی در منطقه سیستان حفر خواهد شد و تاکید شده در کنار این چاهک‌ها استخرهای پرورش ماهی احداث شود.

خواص اعجاب‌انگیز خاویار

خواص خاویار بسیار زیاد بوده و نظر به زیاد بودن مواد آلبومینوئیدی و چربی خاویار، حتی به گوشت ماهی نیز ارجحیت دارد. یکی از لیپیدهای با ارزش و مهم که در ترکیب خاویار شرکت داشته و از نظر تقویت سیستم اعصاب حائز اهمیت است، "لستین" نام دارد که در تقویت سیستم اعصاب اهمیت فراوان داشته و در ساختمان بافت عصبی و عضلانی و خون اهمیت دارد.

همچنین از دیگر خواص خاویار می‌توان به سرشار بودن ویتامین‌های A، D و E  و مواد معدنی از قبیل ید، فسفر، کلسیم، پتاسیم، منیزیم و آهن در آن اشاره کرد. این خواص خاویار امروزه در دوره نقاهت بیماری و پس از جراحی‌های بزرگ و بیماری‌های عفونی، قادر است به‌ سرعت نیروی از دست‌ رفته را به شخص برگرداند.

خاویار سرشار است اسیدهای چرب "امگا 3" است؛ از معدود اسیدهای چربی که بدن نمی‌تواند آن را تولید کند و انسان باید این اسیدهای چرب را از منابع غذایی دریافت کند. اسیدهای چرب امگا 3 برای بدن انسان لازم است تا در سلامتی کامل باشد و میزان اندکی از خاویار نیاز روزانه بدن به امگا 3 را رفع می‌کند.

با خوردن خاویار می توانید در برابر روند پیری مقاومت کنید. این به دلیل مقادیر زیاد ویتامین E ،سلنیم  و روی است. این امر بدن را قادر می‌کند در برابر رادیکال‌‌های آزاد مبارزه کند و خطر ابتلا به بیماری‌های دژنراتیو مانند سرطان را به حداقل برساند. همچنین خاویار برای بیماران مبتلا به سرطان، درمان میگرن، سلامت استخوان‌ها و بهبود گردش خون نیز مفید است.

انتهای پیام/392/