دهمین اجلاس سران سازمان کشورهای تُرک

به گزارش گروه بین‌الملل تسنیم به نقل از رسانه‌های جمهوری آذربایجان، دهمین سالگرد اجلاس سران سازمان کشورهای تُرک (TDT) در سوم نوامبر با فراخوان «قرن ترک» در شهر آستانه قزاقستان برگزار شد.

رهبران کشورهای ترکیه، جمهوری آذربایجان، قزاقستان، ازبکستان، قرقیزستان به عنوان عضو اصلی و سران مجارستان و ترکمنستان به عنوان عضو ناظر در این نشست شرکت کردند.

توکایف: وضعیت بین المللی همچنان شکننده است

قاسم جومارت توکایف، رئیس‌جمهور قزاقستان در دهمین سالگرد اجلاس سران سازمان کشورهای ترک، اعلام کرد که این سازمان تصمیم گرفته کمک‌های بشردوستانه به مبلغ یک میلیون دلار به مردم فلسطین ارائه کند.

وی گفت: امروز بیش از هر زمان دیگری برای کشورهای ترک اتحاد در برابر چالش‌ها و تهدیدها، حمایت متقابل و انجام اقدامات مؤثر مشترک مهم است.

توکایف همچنین تأکید کرد: وضعیت در جهان ناپایدار است. وضعیت بین‌المللی همچنان شکننده است. در شرایط آشفته کنونی، تقویت وحدت مردم ترک که تضمینی مطمئن برای امنیت مشترک ما خواهد بود، بسیار مهم است. چالش‌های مربوط به قاچاق اسلحه و مواد مخدر، تروریسم، افراط‌گرایی و مهاجرت در حال افزایش است. برای جلوگیری از این گونه تهدیدات، تقویت همکاری‌ها در زمینه امنیتی ضروری است.

علی اف: 7 میلیارد دلار برای بازسازی مناطق تازه آزاد شده هزینه کرده ایم

الهام علی‌اف رئیس‌جمهور آذربایجان، تقویت روابط با کشورهای ترک را یکی از اولویت‌های اصلی سیاست خارجی آذربایجان دانست.

وی تأکید کرد: ریشه‌های قومی و فرهنگی، زبان و تاریخ مشترک ما اساس روابط ما را تشکیل می‌دهد. از زمان اجلاس سران نخجوان در سال 2009، همکاری‌های ما در زمینه‌های مختلف برقرار شد و سازمان کشورهای ترک با موفقیت توسعه یافت. امروز سازمان ما دارای وزن و نفوذ سیاسی زیادی در سطح بین‌المللی است.

الهام علی‌اف درباره عملیات نظامی و اقدامات ضد تروریستی محلی آذربایجان در سال‌های اخیر گفت: آذربایجان استقلال و حاکمیت خود را در قلمرو بین‌المللی به رسمیت شناخته‌شده خود به طور کامل تضمین کرده است.

رئیس‌جمهور آذربایجان افزود: عملیات بازسازی و ساخت‌وساز در مقیاس بزرگ در مناطق آزاد شده آذربایجان آغاز شده است. برای این منظور تاکنون 7 میلیارد دلار از بودجه آذربایجان هزینه شده است. پیش‌بینی می‌شود که حداقل 2.4 میلیارد دلار در سال آینده اختصاص یابد. پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال 2026 بیش از 140 هزار نفر به قره‌باغ و شرق زنگه‌زور بازگردند.

وی از شوکت میرضیایف رئیس‌جمهور ازبکستان برای تکمیل مدرسه در شهر فضولی و قاسم جومارت توقایف رئیس‌جمهور قزاقستان برای مرکز خلاقیت ساخته‌شده در شهر فضولی که هدیه قزاقستان به آذربایجان بود تشکر کرد.

آمور علی یف: حجم روابط اقتصادی بین کشورهای سازمان به 42 میلیارد دلار رسیده است

«کوبانیچبک آمورعلی‌یف» دبیرکل سازمان کشورهای ترک گفت که حجم مبادلات صادرات و واردات بین کشورهای عضو به 42 میلیارد دلار در سال رسیده است.

به گفته وی، سازمان کشورهای ترک در سال 2021 میلادی 47 رویداد و در سال 2022 میلادی 62 رویداد برگزار کرد و در 11 ماهه امسال تعداد رویدادهای برگزار شده در حوزه‌های سیاسی، تجاری، اقتصادی، حمل‌ونقل، همکاری گمرکی، امنیتی و آموزشی به 110 مورد رسید.

اردوغان: 10 فروند هواپیمای کمک های انسانی به غزه فرستادیم

رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه طی سخنانی در دهمین اجلاس سران سازمان کشورهای ترک در آستانه، درباره حملات به غزه گفت: هیچ توجیهی وجود ندارد که بتواند آنچه را که از 7 اکتبر شاهد آن هستیم بهانه کند یا این وحشیگری را توضیح دهد. دقیقاً 28 روز است که در غزه جنایات علیه بشریت انجام می‌شود.

اردوغان همچنین درباره درگیری بین اسرائیل-فلسطین تصریح کرد: تلاش‌های ما برای ایجاد زمینه برای کنفرانس بین‌المللی صلح ادامه دارد.

رئیس‌جمهور ترکیه در ادامه سخنانی خود اظهار داشت: طرح‌های ایجاد سازوکارهای جدید در راستای تضمین امنیت تمامی افراد فارغ از مسلمان، مسیحی و یهودی را ارزیابی می‌کنیم.

وی همچنین درباره کمک‌رسانی ترکیه به غزه گفت: تاکنون 10 فروند هواپیمای حامل کمک‌های بشردوستانه به منطقه (غزه) فرستاده‌ایم. در صورت فراهم شدن شرایط به ارسال هواپیماهای بیشتر ادامه خواهیم داد.

اردوغان افزود: جمهوری ترکیه که امسال صدمین سالگرد تأسیس خود را جشن می‌گیرد، به برداشتن گام‌های خود در جهت برقراری صلح، رفاه و امنیت کل جهان ترک ادامه خواهد داد.

وی همچنین درباره درگیری بین اسرائیل و فلسطین گفت: جهان ترک با اتحاد و همبستگی راه را ابتدا برای آتش‌بس و سپس به صلح دائمی تسهیل خواهد کرد.

اردوغان در ادامه درباره مسئله قبرس خطاب به سازمان کشورهای ترک نیز گفت: وظیفه همه ما است که در همبستگی با ترک‌های قبرس که بخشی جدایی‌ناپذیر از خانواده بزرگ ترک هستند، عمل کنیم.

وی در مورد روابط جمهوری آذربایجان و ارمنستان پس از عملیات قره‌باغ، گفت: آذربایجان پس از جنگ میهنی به اشغال 30 ساله پایان داد. بنابراین ما یک قدم به صلح نزدیکتر شده‌ایم. ارمنستان باید به تعهدات خود در قبال آذربایجان عمل کند. گشایش ارتباطات منطقه‌ای به نفع کل منطقه است. ما به عنوان جهان ترک به حمایت خود از آذربایجان ادامه خواهیم داد.

رئیس مرکز مطالعات قفقاز: دولت های سازمان ترک درباره مسائل جهانی چندان جاه طلب نیستند

آراز اصلانلی، رئیس مرکز روابط بین‌الملل و مطالعات استراتژیک قفقاز می‌گوید که سازمان کشورهای ترک می‌تواند به امنیت منطقه‌ای هم به صورت فردی و هم در جغرافیای تحت پوشش این کشورها کمک کند. با این حال، امکان کمک به امنیت جهانی هنوز محدود است. جنگ 44 روزه آذربایجان، آخرین اقدامات ضد تروریستی و حوادثی که در آغاز سال گذشته در قزاقستان رخ داد، نشان داد که کشورهای عضو این سازمان به مرحله‌ای رسیده‌اند که می‌توانند امنیت خود را تضمین کنند. این فرصت‌ها در دهه 90 و اوایل دهه 2000 وجود نداشت. اکنون کشورهای عضو می‌توانند به طور جداگانه یا با همکاری به امنیت کمک کنند، به عنوان مثال همکاری ترکیه و آذربایجان یک نمونه است. آن‌ها همچنین می‌توانند در مقیاس سیاسی اوراسیا مشارکت داشته باشند.

این تحلیلگر معتقد است: برای اینکه سازمان کشورهای ترک به امنیت در مفهومی جهانی‌تر کمک کند، کشورهای عضو سازمان باید یکپارچگی خود را عمیق‌تر کنند. در مورد مسائل جهانی نیز باید ادعایی در داخل سازمان وجود داشته باشد. دولت‌های ترک هنوز در مورد مسائل جهانی چندان جاه‌طلب نیستند. تنها یکی از اعضای این سازمان یعنی ترکیه نظر خود را در مورد مسائل جهانی بیان می‌کند. ترکیه همچنین مداخله دیپلماتیک یا نظامی در مسائل مناطق نزدیک و مناطق با نفوذ تاریخی دارد تا نقش تعیین‌کننده‌ای در حل برخی مسائل ایفا کند.

وی افزود: به طور کلی سازمان کشورهای ترک در این موارد جاه‌طلب نیست. این به این دلیل است که همکاری امنیتی در سازمان باید بیشتر تعمیق شود. درست است که وزارتخانه‌های مختلف سازمان جلساتی برگزار می‌کنند. با این حال، هنوز هیچ سند جمعی که جهت امنیتی همکاری چندجانبه را پوشش دهد، وجود ندارد. درست است که روابط فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و مالی (بنیاد ترک) وجود دارد، اما هیچ سند جمعی مرتبط با حوزه امنیت وجود ندارد که در مورد امنیت جهانی نظر بدهد.

اصلانلی در مورد اختلاف مواضع کشورهای عضو سازمان کشورهای ترک در مورد مناقشه اسرائیل و حماس گفت: اتحادیه اروپا و ناتو در گذشته نگرش واحدی در خصوص امنیت جهانی و سیاست خارجی داشتند، اما بعداً در آنجا نیز اختلاف نظر ایجاد شد. مثلاً در زمان مداخله آمریکا در عراق اختلاف نظر وجود داشت. اگرچه ناتو یک سازمان امنیتی جهانی است، اما رویکرد آن برای مداخله در بحران اوکراین مبهم است. با این حال، هنوز هیچ رویکردی برای امنیت جهانی در سازمان کشورهای ترک وجود ندارد. حتی اگر چنین بود، گرچه نگرش تک تک کشورها نسبت به روابط فلسطین و اسرائیل نسبتاً نزدیک است، اما نگرش آن‌ها نسبت به مناقشه حماس و اسرائیل به طور جدی متفاوت است. بنابراین، من نقش فعال سازمان کشورهای ترک را در حل مناقشه اسرائیل و حماس از منظر امنیتی ضعیف می‌بینم. علاوه بر این، کشورهایی که در سازمان کشورهای ترک گنجانده شده‌اند، روابط خوبی هم در داخل سازمان همکاری اسلامی و هم با اسرائیل دارند، مثل آذربایجان، از طریق این پلتفرم‌ها می‌توانند نقشی در کاهش سرعت درگیری داشته باشند. اما به طور کلی، بعید است که به عنوان یک پلتفرم امنیتی مشترک به حل مناقشه کمک کند.

انتهای پیام/