چرایی تنش دیپلماتیک بین جمهوری آذربایجان و فرانسه

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، جیحون بایراموف وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت: پس از آنکه جمهوری آذربایجان و فرانسه دو دیپلمات یکدیگر را به عنوان افراد نامطلوب اعلام کردند، وضعیت کنونی روابط دو کشور در پایین‌ترین سطح قرار گرفته است.

یک روز پیش از آن، جمهوری آذربایجان در 26 دسامبر 2 کارمند سفارت فرانسه را به «فعالیت‌های مغایر با وضعیت دیپلماتیک» متهم و آن‌ها را «عنصر نامطلوب» معرفی کرد و از آن‌ها خواست ظرف 48 ساعت کشور را ترک کنند.

وزارت امور خارجه فرانسه اتهامات مطرح‌ شده از سوی باکو علیه دیپلمات‌های فرانسوی را قاطعانه رد کرد.

پاریس یک روز بعد، اعلام کرد که متقابلاً دو کارمند سفارت جمهوری آذربایجان در فرانسه را عنصر نامطلوب اعلام کرده است.

وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان اعلام کرد که پاریس هیچ زمینه‌ای برای اعلام «عنصر نامطلوب» دیپلمات‌های آذربایجانی ارائه نکرده است.

1. چرا دو کشور دیپلمات‌های یکدیگر را «عنصر نامطلوب» اعلام کردند؟

چند روز قبل از تصمیم باکو در مورد دیپلمات‌های فرانسوی در 26 دسامبر، مطالبی مبنی بر افشای شبکه جاسوسی فرانسه در جمهوری آذربایجان در رسانه‌های آذربایجانی نزدیک به دولت منتشر شد.

جیحون بایراموف که نخواست در مورد این ادعاها اظهار نظر کند، در کنفرانس مطبوعاتی خود در روز پنجشنبه گفت که قبل از تصمیم‌گیری درباره دیپلمات‌ها، یادداشتی به سفارت فرانسه مبنی بر وجود حقایق جدی در مورد دو تن از کارمندان آن‌ در ارگان‌های دولتی آذربایجان داده‌اند.

وی افزود: یعنی لزوم بررسی این داده‌ها بیان شد. آن‌ها برای انجام چنین تحقیقاتی دعوت شدند. رضایت آن کشور برای تحقیق از افراد دارای مصونیت دیپلماتیک ضروری است. اگر فرانسه، همان‌طور که می‌گویند، به بی‌گناهی همکارانش متقاعد می‌شد، می‌توانست اجازه این تحقیقات را بدهد.

جیحون بایراموف گفت که فرانسه برخلاف جمهوری آذربایجان، دو دیپلمات آذربایجانی را «بدون هیچ مدرکی» به عنوان افراد نامطلوب اعلام کرده است.

وی تأکید کرد: اجازه دهید یک‌بار دیگر بگویم که ما مدرک و شواهد و حقایقی در اقدام خود داریم اما آن‌ها ندارند.

وزارت امور خارجه فرانسه در بیانیه خود توضیح داد که تعیین دو دیپلمات آذربایجانی به عنوان عنصر نامطلوب صرفاً یک «اقدام پاسخی» به اقدام رسمی باکو است.

در اطلاعاتی که روز چهارشنبه توسط وزارت امور خارجه فرانسه منتشر شد، آمده است: تصمیم دو تن از کارمندان سفارت فرانسه در جمهوری آذربایجان مبنی بر اعلام عنصر نامطلوب توسط باکو را در نظر می‌گیرد. پاریس اتهامات طرف آذربایجانی برای توجیه تصمیم خود را قاطعانه رد می‌کند. در پاسخ، فرانسه دو تن از کارمندان سفارت آذربایجان در فرانسه را نامطلوب اعلام کرد.

2. چرا جمهوری آذربایجان از فرانسه ناراضی است؟

در ماه‌های اخیر، جمهوری آذربایجان اغلب از فرانسه به دلیل «اجرای یک سیاست مغرضانه و نظامی‌شده» در منطقه قفقاز جنوبی انتقاد می‌کند.

جیحون بایراموف در نشست خبری خود همچنین فرانسه را به «اتخاذ موضع آذربایجان هراسی و ضد آذربایجانی» متهم کرد.

نارضایتی باکو از فرانسه چیز جدیدی نیست. در سال 2022، امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، در مصاحبه‌ای با شبکه تلویزیونی فرانس 2، اتهاماتی را علیه جمهوری آذربایجان مطرح کرد که خشم رسمی باکو را برانگیخت.

وی گفت: «مسکو مشغول ایجاد تنش به نفع آذربایجان است».

الهام علی‌اف رئیس‌جمهور آذربایجان، سخنان همتای فرانسوی خود را توهین‌آمیز، غیرقابل‌قبول، دروغ و تحریک‌آمیز خواند و به این ترتیب اعلام کرد که فرانسه خود را از روند عادی‌سازی روابط بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان کنار گذاشته است.

باکو رسماً اعلام کرد که فرانسه اقدامات مغرضانه‌ای را مجاز دانسته است که صلح و ثبات منطقه‌ای در قفقاز جنوبی را مختل می‌کند، سیاست مشترک اتحادیه اروپا در منطقه را به خطر می‌اندازد و سیاست نظامی‌سازی را دنبال می‌کند.

باکو از نشست مشترک در قالب آذربایجان، ارمنستان، اتحادیه اروپا، فرانسه و آلمان که از ابتدا در شهر گرانادای اسپانیا برنامه‌ریزی شده بود، خودداری کرد. سپس از شرکت در نشست پنج‌جانبه‌ای که در قالب آذربایجان، ارمنستان، اتحادیه اروپا، فرانسه و آلمان که در شهر گرانادای اسپانیا برنامه‌ریزی شده بود، خودداری کرد.

امضای همکاری نظامی بین فرانسه و ارمنستان در اکتبر سال جاری نیز باعث نارضایتی باکو شد و اقدام پاریس را یک «فعالیت مخرب» در منطقه ارزیابی کرد.

مقامات فرانسوی اعلام کردند که سلاحی که به ارمنستان داده شده ماهیت دفاعی دارد.

3. تنش سیاسی بین دو کشور تا چه حد می‌تواند افزایش یابد؟

امین ابراهیم‌اف دیپلمات سابق آذری می‌گوید که تنش در روابط جمهوری آذربایجان و فرانسه در پس‌زمینه درگیری روسیه و غرب تحلیل می‌شود.

به گفته وی، تا زمانی که تنش بین غرب و روسیه افزایش یابد و این رقابت تشدید شود، دولت آذربایجان بیشتر مجبور به پناه بردن به روسیه و در عین حال بدتر شدن روابط با غرب خواهد شد.

امین ابراهیم‌اف تأکید می‌کند: برای دولت آذربایجان، فرانسه همیشه راحت‌ترین هدف در میان کشورهای غربی هنگام انجام تبلیغات ضد غربی است. فرانسه تصویری طرفدار ارمنستان و منفی در جامعه آذربایجان دارد و دولت آذربایجان از همه این‌ها برای بی‌اعتبار کردن غرب، جهت‌گیری علیه یورو-آتلانتیک و به طور کلی خط دمکراتیک سوء استفاده می‌کند.

فرهاد ممدوف، رئیس مرکز مطالعات استراتژیک معتقد است که فرانسه آغازگر تنش بین دو کشور است.

به گفته وی، فرانسه در 3 سال گذشته تمام تلاش دیپلماتیک خود را بر سازمان‌دهی تحریکات علیه آذربایجان در سازمان‌های بین‌المللی که در آن عضویت دارد متمرکز کرده است.

ممدوف می‌گوید: میزان افزایش تنش بین دو کشور به اقدامات فرانسه در آینده بستگی دارد.

با این حال فرهاد ممدوف معتقد است که تنش با فرانسه تأثیری بر حوزه‌های اقتصادی، تجاری و سایر حوزه‌های بین دو کشور نخواهد داشت.

جیحون بایراموف وزیر امور خارجه آذربایجان روز جمعه در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت که آذربایجان هرگز نمی‌خواهد علیه فرانسه قدمی بردارد، برعکس همیشه طرفدار حفظ روابط است.

وی افزود: اگر فرانسه در سیاست خود در قبال آذربایجان و قفقاز جنوبی به طور جدی بازنگری و تغییراتی ایجاد کند، می‌توان نظر و پیش‌بینی‌هایی مثبت را ارائه کرد.

انتهای پیام/