غفلت ایران از ظرفیت عظیم تولید داروهای گیاهی در کشور

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، ایران به‌عنوان یکی از غنی‌ترین کشورهای دنیا از نظر تنوع گیاهی، تاریخی طولانی در استفاده از گیاهان دارویی دارد.

کشورمان ایران بیش از 8000 گونه گیاهی دارد که از نظر تنوع گونه‌ای حداقل دو برابر قاره اروپاست و بنابراین ظرفیت زیادی برای توسعه صنعت داروسازی گیاهی در کشور وجود دارد،
به‌ویژه اینکه از سویی در سال‌های اخیر اقبال عموم مردم نسبت به مصرف داروهای گیاهی به‌دلیل عوارض کمتر، افزایش یافته است و از سوی دیگر در فرهنگ ایرانی، گیاهان دارویی از دیرباز به‌عنوان بخشی از طب سنتی و درمان‌های طبیعی مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

امروزه با افزایش توجه به سلامت طبیعی و تمایل به استفاده از درمان‌های گیاهی، صنعت داروهای گیاهی در ایران رونق بیشتری یافته است اما این حوزه هنوز با چالش‌هایی نظیر استانداردسازی، تحقیق و توسعه و افزایش آگاهی عمومی در زمینه فواید و کاربردهای گیاهان دارویی مواجه است در حالی که توجه به پتانسیل‌های نهفته در این صنعت، می‌تواند به ارتقای سلامت جامعه و توسعه اقتصادی کشور کمک شایانی کند.

وجود بیش از 2500 گونه گیاه دارویی در ایران

طبق آمارها، در ایران بیش از 2500 گونه گیاه دارویی وجود دارد که ظرفیت عظیمی برای تولید داروهای گیاهی به شمارمی‌رود؛ همچنین کشور ما رتبه چهارم تولید علم در حوزه تولید گیاهان دارویی را در دنیا کسب کرده است که می‌تواند کشورمان را به الگویی برای همه کشورهای جهان در حوزه طب سنتی و گیاهی تبدیل کند.

با وجود این، برخی چالش‌ها پیشِ‌روی تولیدکنندگان داروهای گیاهی، مانع از آن شده است که از همه این ظرفیت‌ها بهره برده شود.

وجود 11 اقلیم از 13 اقلیم جهان در ایران

امیر پایدار؛ مدیر واحد علمی یک شرکت دانش‌بنیان تولیدکننده داروهای گیاهی در گفت‌وگو با تسنیم درباره اهمیت تولید داروهای گیاهی گفت: در کشور ایران از 13 اقلیمی که در جهان وجود دارد 11 اقلیم را داریم و این موضوع در زمینه تولید داروهای گیاهی کمک زیادی به ما می‌کند به‌طوری که در شرکت ما 90 درصد مواد اولیه موردنیاز توسط کشور کشت می‌شود اما 5 تا 10 درصد از آن‌ها نیز گیاهانی هستند که مجبور به واردات آن‌ها هستیم و در این زمینه با مشکل‌های ناشی از تحریم‌ها، مسائل گمرکی، فراهم کردن ارز موردنیاز برای وارد کردن و... مواجهیم.

استفاده از کمتر از 50درصد ظرفیت تولید داروهای گیاهی

وی افزود: اقلیم‌های متنوعی که در ایران وجود دارد ظرفیت بسیار عظیمی برای تولید داروهای گیاهی ایجاد کرده است اما این ظرفیت نیاز به حمایت دولت و ورود بخش خصوصی به حوزه تولید این داروها دارد. باید سرمایه‌گذاری در حوزه گیاهان دارویی افزایش یابد و روی مسئله ارزآوری که صنعت داروهای گیاهی می‌تواند در کشور داشته باشد بیشتر کار کنیم.

وی ادامه داد: ما برخی گیاهان دارویی را در داخل کشور داریم که بومی ایران هستند و در هیچ جای دیگر دنیا وجود ندارند اما استفاده از این پتانسیل‌ها هنوز بالقوه است و بالفعل نشده است به‌طوری که از کمتر از 50 درصد از ظرفیت تولید داروهای گیاهی در کشور استفاده می‌شود.

2 مزیت مهم تولید داروهای گیاهی در کشور

این فعال حوزه تولید داروهای گیاهی درباره مزیت تولید داروهای گیاهی نسبت به داروهای شیمیایی تصریح کرد:‌ مزیتی که تولید داروهای گیاهی دارد این است که بسیاری از این داروها عوارض داروهای شیمیایی را ندارند و از سوی دیگر در مواد اولیه داروهای شیمیایی عمدتاً نیازمند واردات از کشورهای خارجی هستیم اما در زمینه مواد اولیه داروهای گیاهی، باتوجه به وجود اقلیم‌های متنوع امکان خودکفایی در این عرصه را داریم.

قیمت بالای داروهای گیاهی به‌علت عدم‌حمایت بیمه‌‌ها

وی بالاتر بودن قیمت تمام‌شده داروهای گیاهی را از موانع افزایش دسترسی مردم و بیماران به این داروها عنوان و تصریح کرد: داروهای گیاهی قیمت بالاتری نسبت به داروهای شیمیایی دارند این در حالی است که بسیاری از این داروها تحت پوشش بیمه‌ها نیز قرار ندارند! بنابراین مصرف‌کنندگان باید هزینه بالاتری برای آن‌ها صرف کنند در حالی که اگر بحث بیمه را بتوانیم برای حوزه داروهای گیاهی نیز اعمال کنیم بسیاری از بیماران از این داروها بهره‌مند خواهند شد.

یک‌صدم فرآورده‌های گیاهی تأییدشده تحت‌پوشش بیمه‌اند!

جمشیدی، رئیس انجمن تولیدکنندگان داروهای طبیعی و سنتی ایران درباره وضعیت پوشش بیمه‌ای داروهای گیاهی در کشور می‌گوید: در زمان حاضر حدود 5000 فرآورده طبیعی و 2300 فرآورده سنتی داریم که از وزارت بهداشت مجوز گرفته‌اند‌ اما تنها 56 قلم از این فرآورده‌ها تحت پوشش بیمه‌ها قرار گرفته است.

وی می‌افزاید: در سال 92 تعداد 56 قلم فرآورده طبیعی و سنتی تحت پوشش بیمه‌ها قرار گرفت، اما میزان پوشش بیمه‌ای این فرآورده‌ها دیگر افزایش نیافت و در همین میزان باقی ماند.

چرا صنعت داروهای گیاهی در کشور رشد نکرده است؟

یک مطالعه که در سال 1399 در کشور انجام شده است، نشان می‌دهد که ناکارآمدی و عدم پوشش مناسب نظام حمایتی بیمه، مهم‌ترین چالش توسعه بخش گیاهان دارویی در کشور به‌شمار می‌رود.

ناکافی بودن سرمایه‌گذاری در امور زیربنایی و بالا بودن خطر فعالیت در بخش داروهای گیاهی (به‌علت احتمال عدم سودآوری) یکی دیگر از دلایل اصلی عدم توسعه این صنعت عنوان شده است، همچنین عدم ثبات قیمت‌ها و وجود واسطه‌گری در بازار گیاهان دارویی نیز ریسک قیمت را برای زارعان بالا برده و انگیزه آنها را برای ورود به حوزه تولید این داروها کاهش داده است.

براساس نتایج این پژوهش، در بعد زیست‌محیطی نیز بخش گیاهان دارویی ایران با چالش‌های جدی همانند عدم رعایت الگوی کشت و استفاده غیراصولی از اراضی کشاورزی و منابع طبیعی مواجه است.

لزوم استفاده از ظرفیت داروهای گیاهی برای بهبود شاخص‌های بهداشتی و اقتصادی

ظرفیت داروهای گیاهی ایران، فرصت‌های فراوانی را برای توسعه صنعت این داروها فراهم کرده است، به‌ویژه در شرایطی که توجه عمومی به درمان‌های طبیعی و داروهای گیاهی در حال افزایش است. لازم است با افزایش آگاهی عمومی درباره فواید و کاربردهای داروهای گیاهی و همچنین ایجاد نظام‌های حمایتی قوی، بتوان صنعت داروهای گیاهی را به یکی از ارکان اصلی تأمین سلامت جامعه و توسعه اقتصادی کشور تبدیل کرد.

با توجه به پتانسیل‌های بالای موجود، این امر نه‌تنها می‌تواند به بهبود وضعیت بهداشت و سلامت عمومی کمک کند، بلکه می‌تواند به ارزآوری و رشد اقتصادی کشور نیز منجر شود، ظرفیتی که متأسفانه سالهاست مغفول مانده است و باید بیش از پیش موردتوجه مسئولان وزارت بهداشت و سایر بخش‌های مربوطه قرار بگیرد.

انتهای پیام/+