دعای شب نیمه شعبان، منقول از امیرالمؤمنین علیه‌السلام

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نیمه شعبان از جمله شب‌های پر خیر و برکت سال شناخته می‌شود تا حدی که پیامبر صلی الله علیه و آله و ائمه علیهم‌السلام، این شب مبارک را در کنار مهم‌ترین اعیاد سال و از جهت فضیلت در کنار شب قدر معرفی فرموده‌اند. رسول الله صلی الله علیه و آله در حدیثی فرمود: «... أَمَّا خِیَارُهُ مِنَ اللَّیَالِی فَلَیَالِی الْجُمَعِ، وَ لَیْلَةُ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ‏، وَ لَیْلَةُ الْقَدْرِ وَ لَیْلَتَا الْعِیدِ» یعنی شب‌های برگزیدۀ سال جمعه، شب نیمۀ شعبان، لیلة القدر و دو شب عید (فطر و قربان) است. (التفسیر المنسوب إلى الإمام الحسن العسکری علیه السلام، ص: 662)  

از دیگر ویژگی‌های این شب مبارک، عرضۀ اعمال بر معصومین علیهم‌السلام به ویژه امام عصر عجل‌الله تعالی فرجه در عصر ما است. محمّد حلبی از امام صادق علیه السلام نقل کرده که فرمود «إِنَّ الْأَعْمَالَ تُعْرَضُ عَلَیَّ فِی کُلِّ خَمِیسٍ فَإِذَا کَانَ الْهِلَالُ أُکْمِلَتْ (اجملت) فَإِذَا کَانَ النِّصْفُ مِنْ شَعْبَانَ عُرِضَتْ عَلَی رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه و آله وَ عَلَی عَلِیٍّ ع ثُمَّ یُنْسَخُ فِی الذِّکْرِ الْحَکِیمِ.» یعنی «اعمال در هر پنجشنبه هنگامی که هلال کامل شود، بر من (به عنوان امام عصر خود) عرضه می‌شود. هنگامی که نیمه شعبان باشد بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و علی مرتضی علیه السلام عرضه می‌شود، سپس در ذکر حکیم نسخه‌برداری می‌شود.» (بصائر الدرجات، ج 1،ص 424)

معرفتی که در این حدیث وجود دارد، گویای آن است که باید نسبت به عملکرد روازنۀ خود به ویژه شب نیمۀ شعبان مراقبت ویژه‌ای داشته باشیم، همچنان که حُسن اموری که در شب قدر به امضای نهایی می‌رسد، در این شب رقم می‌خورد. امیرالمؤمنین علیه‌السلام ضمن بیان نکاتی به کمیل ذیل آیۀ 4 سورۀ دخان «فیها یُفْرَقُ کُلُّ أَمْرٍ حَکیم‏» فرمود: «لَیْلَةُ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ وَ الَّذِی نَفْسُ عَلِیٍّ بِیَدِهِ إِنَّهُ مَا مِنْ عَبْدٍ إِلَّا وَ جَمِیعُ مَا یَجْرِی عَلَیْهِ مِنْ خَیْرٍ وَ شَرٍّ مَقْسُومٍ لَهُ فِی لَیْلَةِ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ- إِلَى آخِرِ السَّنَةِ فِی مِثْلِ تِلْکَ اللَّیْلَةِ الْمُقْبِلَة ...» یعنی منظور از آیۀ «در آن شب هر امر حکیم [ به اراده خدا ] فیصله می‌یابد»، شب نیمه شعبان است؛ سوگند به آن که جان علی به دست اوست، هیچ بنده‌ای نیست مگر اینکه جمیع خیر و شرّی که در آن شب جریان می‌یابد، در شب نیمۀ شعبان (تا شب نیمۀ شعبان سال بعد) تقسیم می‌شود. بنابراین اهمیت شب‌زنده‌داری در شب نیمۀ شعبان کمتر از شب قدر نیست.

سپس امیرالمؤمنین به یکی از مهم‌ترین اعمال این شب می‌پردازند و می‌فرمایند «وَ مَا مِنْ عَبْدٍ یُحْیِیهَا وَ یَدْعُو بِدُعَاءِ الْخَضِرِ» هر بنده‌ای که این شب را احیاء می‌کند، دعای خضر را بخواند؛ یعنی همان دعایی که ما اکنون به دعای کمیل می‌شناسیم. بعد فرمود «ای کمیل، هرگاه این دعا را حفظ کردی، هر شب جمعه، یا هر ماه یک بار، یا در هر سال یک بار یا در عمرت یک بار آن را بخوان که اگر آن را بخوانی، خداوند تو را کفایت و یاری می‌کند و روزی می‌دهد، و از آمرزش پروردگار بی‌نصیب نمی‌شوی. ای کمیل، طول مصاحبت تو با ما، موجب شد که خواسته تو برآورده شود و این دعا را به تو بیاموزیم.» سپس دعای کمیل را به این شکلی که اکنون می‌بینیم، به کمیل آموزش داد.

انتهای‌پیام/