سالروز تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی و انتفاضه مردم فلسطین
خبرگزاری تسنیم : تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی به فرمان حضرت امام خمینی (ره) ، آغاز انتفاضه مردم ستمدیده فلسطین و انتخابات دوره اوّل مجلس خبرگان رهبری، برخی مناسبت های تقویم تاریخ امروز است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از راسخون، تقویم تاریخ امروز به شرح ذیل است:
انتخابات دوره اوّل مجلس خبرگان رهبری (1361ش)
انتخابات نخستین دوره مجلس خبرگان رهبری که بر اساس اصل 107 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مهمترین وظیفه آن تعیین رهبر نظام اسلامی است در شرایطی صورت گرفت که کشور در حال نبردی نابرابر با حکومت عراق و دنیای استکبار بود. با این حال، این انتخابات با شرکت مردم شجاع و مقاوم ایران در 19 آذر 1361 برگزار گردید و نزدیک به هجده میلیون نفر در این انتخابات شرکت نمودند. در این دوره 75 نفر از نمایندگان مجلس خبرگان رهبری تعیین شدند. در نهایت اولین مجلس خبرگان رهبری که در واقع دومین مجلس خبرگان جامعه اسلامی بود در تیرماه 1362 با پیام امام خمینی(ره)، افتتاح شد. با رحلت امام خمینی(ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، مجلس خبرگان رهبری، حضرت آیتاللَّه خامنهای را به رهبری نظام اسلامی برگزید و این وظیفه را به نحو احسن به انجام رساند.
رحلت مفسر قرآن کریم "سید حسین اثنی عشری" معروف به اعتمادی (1343 ش)
حاج آقا حسین اثنی عشری، مفسر عالیقدر قرآن در سال 1318 ق در شهر ری ولادت یافت و پس از فراگیری مقدمات و ادبیات در تهران، در سال 1349 ق به قم سفر کرد. پس از آموختن سطوح، در درس خارج آیتاللَّه شیخ عبدالکریم حائری شرکت جست و سپس از درس آیتاللَّه سیدمحمد حجّت و آیتاللَّه سیدمحمدتقی خوانساری استفاده نمود. در سال 1362 به شهر ری بازگشت و در آستانهی مقدس حضرت سید الکریم عبدالعظیم (ع) به اقامهی جماعت و تبلیغ و تفسیر قرآن پرداخت.سرانجام این عالم عامل درسال 1384 قمری در 66 سالگی بر روی منبر دچار سکتهی قلبی گردید و بدرود حیات گفت ودر حرم قبله تهران سیدالکریم عبدالعظیم حسنی (ع) دفن گردید. مهمترین تفسیر وی، تفسیر اثنی عشری نام دارد و علاوه بر آن دارای تألیفات دیگری نیز میباشد.
تظاهرات بزرگ و تاریخی تاسوعای حسینی علیه رژیم استبدادی پهلوی (1357 ش)
همزمان با تاسوعای حسینی سال 1357 ش، مردم مسلمان و انقلابی ایران با حضور گسترده خود، مراسم عزاداری سالار شهیدان، حضرت اباعبداللَّه الحسین(ع) و دیگر شهدای کربلا را به تظاهراتی بزرگ و تاریخی بر ضد رژیم فاسد و استبدادی شاه، تبدیل کردند. در تهران، حدود چهارمیلیون نفر از مردان، زنان و کودکان، در راهپیمایی تاریخی این روز شرکت کرده و ضمن عزاداری، با سردادن شعارهایی بر ضد رژیم شاه، نفرت و انزجار خود را از این رژیم اعلام کردند. همزمان با تهران، این راهپیمایی در شهرستانها نیز صورت گرفت. این اقدام، پایههای حکومت پوشالی و وابسته رژیم شاه به بیگانگان را بیش از پیش متزلزل و سقوط آن را قطعی کرد.
طرح تشکیل شورای سلطنت توسط آمریکا (1357 ش)
در بحبوحه انقلاب اسلامی و در حالی که نهضت اسلامی مردم ایران به رهبری امام خمینی(ره) رژیم پهلوی را در کام خود فرو میبرد، اربابان آمریکایی شاه درصدد بودند تا به هر نحو ممکن، از سقوط محمدرضا پهلوی، این مهره مطیع خود جلوگیری کنند. از این رو، در نوزدهم آذر 1357ش، وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا که مشغول بررسی تشکیل شورای سلطنت در ایران بود، با ارسال تلگرافی به سفارت آمریکا در تهران با نمایندگان خود در ایران درباره این موضوع مشورت کرد. این کار از یک سو نشان دهنده ناامیدی مقامات دولت آمریکا از باقی ماندن شاه در رأس قدرت و از سوی دیگر، دخالت آشکار و ظالمانه آمریکاییان در امور داخلی ایران بود. دولت آمریکا، همه توان خود را به کار گرفته بود تا به هر صورت ممکن، پایگاه سیاسی و نظامی خود را در ایران حفظ کند اما امواج توفنده انقلاب، آنان را از رسیدن به این هدف شوم باز داشت و این شورا پس از آن که در 23 دی 57 کار خود را آغاز کرد، پس از یک هفته با ناکامی، منحل شد.
تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی به فرمان حضرت امام خمینی (ره) (1363 ش)
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، گروهکهای مختلف، دانشگاهها و مدارس کشور را عرصه تاخت و تاز خود ساخته و روند تحصیل و تدریس را مختل کرده بودند. بسیاری از استادان منحرف، به کار مشغول بودند و هیچ تغییر بنیادی در برنامه و شیوه تدریس و تربیت و اهداف آنها رخ نداده بود. در نتیجه، دانشگاههای سراسر کشور برای مدتی تعطیل شد. پس از تعطیلی دانشگاهها، به منظور ساماندهی به امور فرهنگی مدارس و دانشگاهها، به فرمان امام خمینی(ره)، اولین ترکیب شورای انقلاب فرهنگی تحت عنوان ستاد انقلاب فرهنگی شکل گرفت. با تشکیل این ستاد، علی رغم کارشکنیهای برخی اشخاص و گروههای سیاسی، حضرت امام در سال 1360، از ستاد خواستند که در باز شدن دانشگاهها تسریع نماید. با بازگشایی دانشگاهها، ضرورت توسعه و تعمیق کار این ستاد ایجاب کرد که در نوزدهم آذر 1363، امام، رؤسای سه قوه و تعداد دیگری از اندیشمندان فرهنگی کشور را به اعضای آن بیفزایند. گسترش و نفوذ فرهنگ اسلامی در شئون جامعه، تزکیه محیطهای علمی و فرهنگی از افکار مادی، تحول دانشگاهها و مدارس و مراکز فرهنگی و هنری بر اساس فرهنگ صحیح اسلامی، حفظ و احیاء و معرفی آثار و مآثر اسلامی و ملی از جمله اهداف این شورا و نیز تدوین اصول سیاست فرهنگی نظام جمهوی اسلامی و تعیین اهداف و جهتگیری برنامههای فرهنگی، آموزشی و علمی، تعیین مراجع برای طرح و تدوین برنامههای فرهنگی و علمی، تدوین ضوابط برای گزینش استادان و معلمان دانشگاهها و نظارت بر امور کتابهای درسی و... از جمله وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی میباشند.
شهادت شهید محمدمهدی سیفی (1359ش)
شهیدیه در پانزدهم فروردینماه سال 1338ش شاهد تولد نوزادی بود که قضا و قدر الهی بر این قرار گرفت تا وی 21 سال بعد یعنی در سال 1359ش از اولین مدافعان میهن اسلامیمان در مقابل هجوم رژیم متجاوز بعثی عراق باشد و با حماسهآفرینی، نام خود را بهعنوان اولین شهید این محله و شهرستان میبد در تاریخ دفاع مقدس به یادگار بگذارد. وی را محمدمهدی نام نهادند چه نیکونامی، چرا که به اثبات رساند، هم از پیروان راستین حضرت محمد (ص) و هم از یاوران حضرت مهدی (عج) است... شهید محمدمهدی سیفی در خانوادهای متدین و زحمتکش چشم به جهان هستی گشود. او چهارمین فرزند خانواده بود. محمدمهدی بعد از گذراندن دوران کودکیاش که مصادف با قیام تاریخی 15خرداد 1342ش بود، آن هنگام که پا به سن شش سالگی گذاشت، به مدرسه رفت و از همان ابتدا با رنجها و مشقتهای زندگی آشنا گردید و همزمان با فراگیری دروس و بهخصوص تعطیلات تابستانی، برای تأمین هزینه تحصیل خود به انجام کارهای متفاوتی پرداخت. او روزها و سالها را با تلاش و کوشش سپری کرد و در این مدت با دستمزدی که از تلاش خود بهدست میآورد، تحصیلاتش را ادامه میداد. تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش به پایان رساند و با همتی راسختر دوره راهنمایی را شروع کرد و با اشتغال به کارهایی چون زیلوبافی، دوران راهنمایی را در مدرسه مفید میبد سپری کرد. محمدمهدی برای ادامه تحصیل در دوره متوسطه و هنرستان، رشته راه و ساختمان را انتخاب کرد و بههمین علت، مجبور شد به اردکان برود و بهمنظور فراهم نمودن هزینه تحصیل، علاوه بر انجام کارهای پارهوقت ضمن تحصیل، در تعطیلات تابستان برای کسب درآمد بیشتر به تهران میرفت. دوران تحصیلات متوسطه محمدمهدی، مصادف با سالهای قبل از انقلاب بود بهطوریکه شهید بزرگوار، بارها ناراحتی خود را از محیطی که درآن زمان توسط حکومت برای جوانان و سایر مردم ایجاد شده بود، اظهار کرده بود. محمدمهدی در همان سالها، دیپلمش را گرفت. دوران تحصیلات شهید را میتوان دوران سازندگی او دانست، چرا که از اوایل کودکی در سایه حمایت مادری مهربان از تبار رسولالله (ص) پرورش یافت و در این مدت اکثراً برای تحصیل مخارج زندگی خود به کارهایی از قبیل زیلوبافی، بنایی و برقکشی میپرداخت و بدینطریق بود که وی جوانی مذهبی، رنجدیده و غیرتمند بار آمد. پایان تحصیلات وی در هنرستان، مصادف با اوجگیری مبارزات انقلاب اسلامی بود و شهید سیفی نیز بهعنوان یکی از جوانان مسلمان آن زمان به سهم خود، نقش مؤثری در شکلگیری این وقایع داشت. اهم فعالیتهای وی در دوران قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در تهران بود. او در اغلب تظاهرات و راهپیماییها علیه رژیم پهلوی شرکت میکرد و در این جهت نقش اساسی در سازماندهی این راهپیماییها ایفا مینمود، گاهی به پخش اعلامیهها و عکسهای امام خمینی (ره) نیز میپرداخت. فعالیتهای او بیشتر در نازیآباد تهران بود. محمدمهدی با همکاری سایر برادران انقلابیاش، در آن محل علیه حکومت فاسد پهلوی برنامهریزیهایی داشت، مثلاً یکی از مشروبفروشیهای مهم تهران با همت او و سایرین منهدم گردید. وی در روزهای 21 و 22 بهمنماه 1357ش در تهران بود و در تسخیر پادگانهای تهران از جمله پادگان باغ شاه همکاری ثمربخشی داشت و بهحق باید گفت که وی در آن زمان نیز حق پاسداری را نسبت به اسلام و میهن ادا نمود. لازم به ذکر است که چند ماه قبل از انقلاب، وی با ضایعه درگذشت مادر مهربانش روبهرو گشت ولی با اینهمه، نهتنها از جریان انقلاب کنارهگیری نکرد، بلکه بر فعالیت خویش افزود. ولی به هر حال از دست دادن مهمترین حامی و پشتیبان خانواده، برای وی بسیار سخت و ناگوار بود. میتوان گفت که شهید سیفی یکی از شایستهترین جوانان مسلمان محله شهیدیه در قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بود. وی بهطور کامل یک جوان مذهبی بود، بهطوریکه در نمازهای جماعت و جمعه شرکتی فعال داشت. حتی در زمان قبل از انقلاب که نمازجمعه بهطور عمومی در میبد خوانده نمیشد و فقط در شهیدیه برگزار میشد وی بهطور مستمر شرکت مینمود. شهید، یکی از عاشقان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) بود و در اکثر مجالس مذهبی مثل روضهخوانی و عزاداری سالار شهیدان شرکت مینمود. محمدمهدی بهعلت دارا بودن اخلاق اسلامی و کمک به دیگران، در میان مردم محبوب و دوستداشتنی بود و مردم از او به نیکی یاد میکنند. شهید که از همان کودکی عاشق کار بود، همیشه با نیروی کار خود نیز در امور خیریه شرکت میکرد و تا حدی که توان داشت برای خدمت به مردم میکوشید. مهربانی و خندهرویی شهید، زبانزد عام و خاص است. خانواده شهید میگویند: «همیشه خنده بر لب داشت و برخورد بسیار خوبی با همه داشت، کوشش میکرد اگر اختلاف در میان افراد بود، برطرف سازد.» پدر شهید میگوید: «شهید علاقه خاصی به حضرت امام خمینی (ره) داشت. جبهه رفتنش بیشتر بهخاطر حضرت امام (ره) بود و سفارش او بیشتر در رابطه با امام (ره) این بود که، هرچه میتوانید به امام (ره) کمک کنید و پیرو او باشید تا اسلام به پیروزی نهایی برسد.» با پیروزی انقلاب اسلامی و شروع جنگ تحمیلی از جانب رژیم بعثی عراق به جمهوری اسلامی ایران، جوانان بسیاری برای دفاع از اسلام و میهن اسلامی عازم مرزها شدند و شهید سیفی نیز که یکی از جوانان غیرتمند این مرز و بوم بود، وظیفه خود میدانست که از اسلام و ایران اسلامی محافظت کند و بدیندلیل، به عضویت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یزد درآمد. وی پس از طی دوره آموزش سپاه، بههمراه برادران دیگر بهعنوان آر.پی.چیزن عازم جبهههای جنوب شد. پدر شهید میگوید: «آخرین دفعه که میخواست برود آمد و به من گفت پدرجان! مطمئنم که مادر از رفتن من راضی است میخواهم شما هم راضی باشید و من گفتم برو، امیدوارم خدا از تو راضی باشد و با این خداحافظی از ما جدا شد و عازم جبهههای حق علیه باطل گردید.» آری! محمدمهدی عازم جبهه شد تا از حریم قرآن دفاع کند. عازم جنگ با دشمن شد تا بگوید جوانان مسلمان در مقابل تجاوزکاران، مردانه میجنگند و در این راه اعطای جان کوچکترین فداکاری است زیرا که پیشوای او امام حسین (ع) بود و رهروان چنین پیشوایی، درس را بهدرستی از مولایشان آموختهاند که مرگ سرخ به از زندگی ننگین است. پاسدار شهید محمدمهدی سیفی که از آغاز تولد با تربت پاک کربلا، طعم شهادت را از سرچشمه فیض شهادت چشیده بود، سرانجام در تاریخ نوزدهم آذرماه سال 1359 هجری شمسی بههنگام دفاع از میهن اسلامی در جبهه آبادان به درجه رفیع شهادت نائل گردید. پیکر مطهرش هفت ماه در زیر آتش دشمن، میهمان خاک تفتیده جنوب بود و بعد از پیدا شدن، به میبد منتقل و پس از یک تشییع جنازه بیسابقه بهعنوان مظهر ایثار و از جان گذشتگی به آغوش گرم خاک سپرده شد.
رحلت "حاج ملامحمد تقی استرآبادی" دانشمند بزرگ شیعه (1272 ق)
ملامحمد تقی بن محمد اسماعیل از مشاهیر علمای شیعه است. وی از محمدتقی بن محمد رحیم تهرانی اصفهانی معروف به صاحب هدایةُالمُسْتَرشِدین اجازهی اجتهاد گرفت و به مدت چهارده سال در محضر علمای نجف و کربلا تلمذ کرد. ملامحمدتقی استرآبادی در سال 1271 ق که در مرزهای استرآباد اغتشاشاتی بروز کرد، برای گزارش شرح واقعه به ناصرالدین شاه به تهران آمد اما پیش از بازگشت در همانجا درگذشت.
وفات فقیه ادیب "شیخ محمدرضا اصفهانی" (1361 ق)
محمدرضا اصفهانی نوهی دختری سید صدرالدین عاملی در نه سالگی به اصفهان رفت و مقدمات علوم را فرا گرفت. وی علم حدیث و رجال را از میرزا حسین نوری و سیدمرتضی کشمیری فرا گرفت تا در علوم کامل گشت. از آثار وی "الامجدیه" دربارهی اعمال ماه رمضان و "الایراد و الاصدار" دربارهی حل برخی مشکلات علمی را میتوان نام برد.
درگذشت "حَشْر کشمیری" شاعرِ مسلمانِ هندی (1354 ق)
آغامحمد شاه متخلص به حشر کشمیری، شاعر و نمایشنامهنویس اردوزبان مسلمان در سال 1296 ق در شهر بنارس هند متولد شد. تحصیلاتش را با قرائت و حفظ قرآن آغاز کرد و سپس زبانهای عربی و فارسی را نزد اساتید مشهور شهر بنارس فرا گرفت. کشمیری پس از مدتی به سرودن شعر و نمایشنامه نویسی روی آورد و اولین نمایشنامهی خود به نام آفتاب محبت رابه رشتهی تحریر درآورد. از حشر کشمیری، 36 نمایشنامه به جای مانده و بهترین اثر او "تبعید سینا به جنگل" نام دارد که به زبان هندی است. شیوهی نگارش او در آثارش بسیار ساده و روان است. نوشتههای کشمیری خالی از طنز نیست و در آنها مشکلات و حقایق زندگی به نحوی تاثیرگذار و تمثیل گونه مطرح شده است. وی در زمینهی شعر نیز دارای طبعی روان بود. حشر کشمیری به هنگام مرگ 58 سال داشت.
تولد "کارل شیل" شیمیدان برجسته سوئدی و از بنیانگذاران شیمی جدید (1742م)
کارْلْ ویلهم شیل، شیمیدان سوئدی در 9 دسامبر1742م در سوئد به دنیا آمد و با پشتکار و علاقه بسیار به تحصیل ادامه داد. شیل که در عصر شکوفایى علم شیمی میزیست، پس از پنج سال تلاش و مطالعه پیگیر در اکتبر 1772م موفق به کشف گاز "کُلر" شد که یکی از عناصر مهم شیمیایى است و موارد استفاده بسیاری در صنعت دارد. وی همچنین در سال 1774م موفق به کشف اکسیژن شد و نام آن را "هوای آتشین" نهاد اما این عنصر در همان سال توسط لاوازیه دانشمند فرانسوی کشف شده و اکسیژنْ نام گرفت. این محقق سوئدی همچنین منگنز و گلیسیرین را کشف کرد. کارل شیل سرانجام در 21می سال 1786م در 44 سالگی درگذشت.
سوزانیدن "ژان کالْوِن" احیاگر مذهبی در اروپا (1564م)
ژانْ کالْوِنْ، در 21 ژانویه 1509م در فرانسه به دنیا آمد و پس از طی تحصیلات خود در رشتههای حقوق و الهیات، بر اثر یک تحول درونی ناگهانی، همه توجه خود را به آیین پروتِسْتان معطوف کرد. اما چون در آن زمانْ پروتستانها تحت تعقیب و آزار بودند، وی از سال 1534م در سن 25 سالگی عازم ژنو در سوئیس شد و آن شهر را مرکز پروتستان قرارداد و از 23 ژوئن 1526م، قیام مذهبی خود را آغاز کرد. وی میخواست زندگی روزمره را بر اساس مذهب قرار دهد و ژنو را به صورت کشوری کامل که حکومتش در دست اولیای دین باشد، درآوَرَد. هرچند کالْوِن مردی حسابگر و استدلالی بود، با این حال، سختگیریهای او نسبت به مردم در پذیرش آیین جدید، باعث ایجاد شورش و اخراج او از شهر گردید، ولی در غیاب او، ژنو به سختی دستخوش آشفتگی سیاسی و مذهبی شد. از این رو، مردم بار دیگر او را به ژنو دعوت کردند و کالون به سازمان دادن به قوانین شهر، ایجاد مدارس، رایزنی در مسائل سیاسی، توسعه داد و ستد و موعظه مشغول شد. از این زمان بود که وی، فرقه کالْوِنیسْتْ را بنیان گذارد و نظر خود را در کتاب مبانی دین مسیح(ع)، منتشر کرد. با این حال، نظریات وی با بعضی مطالب بنیادین آیین کاتولیک منافات دارد، به طوری که قدرت پاپ را انکار میکند و بر خلاف کاتولیکها که پاک شدن از گناه به وسیله اعمال خیر و ایمان را میسر میدانند، کالون تنها ایمان به حقانیت عیسی(ع) را مدّنظر قرار میدهد. کالوِن معتقد بود که کتاب مقدس یگانه منبع قانون الهی است و بر انسان است که آن را تعبیر کند و مبنای نظام اجتماع قرار دهد. مذهب کالون، حاکمیت مطلق اراده الهی را تاکید میکند. کالون بر این عقیده بود که رستگاری مخصوص برگزیدگان خدا است و هیچ عمل انسانی نمیتواند او را به رستگاری نائل سازد چرا که رستگاران را خدا انتخاب میکند و کسانی را هم که نباید رستگار شوند، او انتخاب میکند. بنابراین برای هر فرد آدمی، از پیش مقدر شده است که رستگار است یا خیر، و او هر کاری انجام دهد نمیتواند در این وضع تغییری بدهد. این اصلِ عقیدتی کالون، مورد سوء استفاده فراوان قرار گرفته است و دست مدعیان رستگاری را در انجام هر نوع گناه در خفا، بازگذاشته است. اصول و عقاید فرقه کالونیستها که جزو دسته پروتستانها محسوب میشوند، دارای روح دموکراتیک و مخالف با کلیه مراسم و آداب مذهبی معمول در مذهب کاتولیک است. ژان کالون سرانجام در نهم دسامبر 1564م بر اثر مخالفت با کلیسا محکوم به مرگ شد و در 55 سالگی زنده زنده در آتش سوزانیده شد.
تولد "کلود بِرتولِه"، شیمیدان برجسته فرانسوی (1748م)
کنت کلود لویى بِرتوله، شیمیدان فرانسوی در نهم دسامبر 1748م در فرانسه به دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات خود موفق به اخذ دکترای طب شد و پس از آن به مطالعه و تحقیق در علم شیمی پرداخت. برتوله تحقیقاتی درباره کُلُر انجام داد و زمانی که مشاور یک کارخانه لباسشویى بود، به طرز استفاده از کُلر برای رنگزدایى پی برد. او همچنین آزمایشهایى درباره آمونیاک انجام داد و برای اولین بار به ترکیب واقعی آن پی برد. با این حالْ، بزرگترین خدمت او به دانش شیمی، نظریهای است که در سال 1803م درباره فعل و انفعالات شیمیایى عرضه کرد که خود طلیعه قانون تأثیر جِرم بود. هر چند این نظریه در آن زمان مورد توجه قرار نگرفت اما پس از پیدایش دانش شیمی فیزیک در قرن بعد بود که مفاهیم نظریه برتوله در شیمی راه یافت و اهمیتی فوقالعاده کسب کرد. برتوله بر اساس این نظریه اعتقاد داشت که نوع محصولات هر فعل و انفعال، بسته به اجرام نسبی موادی که در آن دخالت دارند تغییر میکند. او همچنین در باب حرارت و ماهیت آن نیز تحقیقاتی به انجام رساند. کلود برتوله سرانجام در ششم نوامبر 1822م در 74 سالگی درگذشت.
آغاز جنگ "مَدرَس" بین استعمارگران انگلیس و فرانسه (1758م)
در نهم دسامبر 1758م جنگ سیزده ماهه مَدْرَس که یکی از پر تلفاتترین جنگهای استعماری میان انگلیس و فرانسه در هندوستان بود، با حمله قوای فرانسه به بندر مدرس که در اشغال انگلیسیها بود، شروع شد و فرانسه با سه هزار سرباز در مقابل نیروی بیست و دو هزار نفری انگلیس قرار گرفت. در نهایتْ فرانسه در ژانویه 1761، به دلیل نرسیدن نیروی کمکی تسلیم انگلیس شد و بدین ترتیب، زمینه برای تثبیت سلطه استعماری انگلیس بر شبه قاره هند هموارتر گردید.
مرگ "ساموئل ریچارْدْسون" نویسنده و داستانسرای معروف انگلیسی (1761م)
ساموئل ریچارْدْسون، رمان نویس انگلیسی در پنجم فوریه 1689م در انگلستان به دنیا آمد. وی در ابتدا به کارآموزی در یک چاپخانه مشغول شد و علاوه بر فراگیری فنون چاپ و تصحیح نمونههای کتاب، با مطالعات فراوان بر وسعت فکر و اطلاعات خود افزود. ریچاردسون از 20 سالگی به نویسندگی روی آورد تا این که با انتشار پِمْلا یا تقوای اجر یافته در 4 جلد به شهرت فراوانی رسید. پیروزی این اثر چنان قاطع و قابل توجه بود که هر کس آن را نخوانده بود به بیذوقی و رکود ذهن متهم میگشت. وی در سالهای بعد کتاب سرگذشت بانویى جوان در 7 جلد و تاریخ سِرْچارلْزْ گراندیسون را در 7 جلد نگاشت که این دو کتاب نیز موفقیت زیادی به دست آوردند. ریچاردسون از آن پس از داستاننویسی دست برداشت و به جمعآوری قطعههای برگزیدهای از کتابهایش پرداخت که شامل کلمات قصار و عبارتهای حکیمانه و اخلاقی بود. در واقع، ادراک ریچاردسون درباره دگرگونی و انقلاب روح فرد و ایمان پرشور و راسخ او به تقوا و فضیلت و شیوه پرهیجان رمانهایش، موجب پیروزی و محبوبیت فراوانش نزد کسانی میشد که تشنه رمانهای سرگرمکننده بودند و همچنین تجزیه و تحلیلی که در این کتابها از قلب و روح آدمی به عمل آمده بود، برایشان سود فراوان داشت. در سالهای بعد، شهرت ریچاردسون به خارج از انگلستان کشیده شد و الهامبخش بسیاری از نویسندگان اروپا گشت. در حقیقت، ریچاردسون پدر رمان تحلیلی در انگلستان شناخته شده و داستاننویسی انگلیسی را به طرزی که امروزه معمول است پایه گذاری نموده است. ساموئل ریچاردسون سرانجام در نهم دسامبر 1761م در 72 سالگی درگذشت. درباره او گفتهاند که هیچ نویسندهای قبل از ریچاردسون نتوانسته است چنین عمیقانه قلب و روح آدمی را بشکافد و مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد.
تأسیس "کاخ کِرمْلین" در مسکو، مرکز سیاست روسیه (1840م)
در تاریخ نهم دسامبر 1840م، کاخ بزرگ کِرِمْلین که یکی از زیباترین ابنیه تاریخی امروزی روسیه محسوب میشود در شهر مسکو، افتتاح شد. این کاخ در زمان نیکلای اول، تزار روسیه در شهر مسکو پایتخت این کشور و در ساحل چپ رود مُسکوا بنا شده است و تا قبل از این که حکومت شوروی، مقر خود را در این کاخ اعلام کند، کاخ موقتی تزار نامیده میشد. کِرِمْلْ به معنای اَرگ دولتی و دژی است که داخل شهری بسازند، دارای دیوارهای سنگی بزرگ باشد و همچنین ادارات دولتی، داخل آن واقع شوند. هرچند در روسیه، کِرِمْلهای زیادی وجود دارد ولی از همه مهمتر و معروفتر، کاخ بزرگ کرملین است که اکنون ادارات مرکزی دولت روسیه در آن واقع است. در کاخ کرملین مهمترین مجمعهای عمومی، جلسات شورای عالی و کنفرانسهای بزرگ بینالمللی تشکیل میشود. آن چه امروزه و در زبان سیاسی، سیاستهای کاخ کرملین خوانده میشود، مجازاً به معنای سیاستهای روسیه و مقامات آن و یا نظرات و خط مشیهای روسیه است، در حقیقت نام محلی است که مقر رسمی حاکمان سیاسی این کشور میباشد.
تولد "پیوتر کروپوتکین" فیلسوف آنارشیست روسی (1842م)
پیوتر آلکسیویچ کروپوتْکین، نظریهپرداز آنارشیست روسی در 9 دسامبر 1842م در مسکو به دنیا آمد. وی که در دامن اشرافیت پرورش یافته بود، بر اثر تحول روحی به مقام خویش پشت پا زد و برای زندگی به میان بینوایان رفت. کروپوتکین در 25 سالگی به نهضت آنارشیسم فلسفی پیوست و از مفسران و مروجان این اندیشه گردید؛ اندیشه و مرامی که آنارشیسم را به عنوانِ مذهبِ بشارت صلح و نه مذهبِ توسل به زور تبلیغ میکرد. او ابتدا برای بیان آزادانه افکار خود به اروپا رفت و کوشید اتحادیهای از تمام ملل و اقوام تشکیل دهد، اما چون آن را آرمانی تحققناپذیر یافت، به انتشار عقاید خویش مشغول شد. وی در مطالعات فلسفی خود به این نتیجه رسید که همه مردم طبیعتاً خوب هستند و تنها مداخله دولتها آنها را به فساد میکشاند. بنابراین ملغیسازی حکومت با روشن ساختن اذهان از راه تعلیم و تربیت، وظیفهای همگانی است. به نظر او، در یک جامعه واقعاً متمدن، احتیاجی به حکومت نیست و اختلاف از طریق حکمیّت قابل حل است. آرزوهای آدمی با قوانین طبیعت سازگاری دارد و محبت، اصل همه مفاهیم اخلاقی است. کروپوتکین همه آدمیان را برابر و مساوی میدانست و آن را تعلیم دین عنوان میکرد که علم هم آن را اثبات کرده است. بدون مساوات، عدالت وجود ندارد و بدون عدالت، صلحی وجود نخواهد داشت. وی معتقد بود اگر مزایای طبقاتی و توزیع غیرعادلانه ثروت از بین برود، عدالت برقرار میشود و در نتیجه نیازی به وجود دولت نیست. او نظم جدیدی را به جهانیان عرضه مینمود که از میان آشوب و بحران، زاده میشد. براساس این مکتب که به آنارشیسم شهرت یافت، گردش نظام در جامعه آزاد و خالی از زور بهتر خواهد بود و آن چه دولت به زور انجام میدهد، گروههای داوطلب بهتر انجام خواهند داد. از دیدگاه دیگر میتوان گفت آنارشیستها در نظم جدید خود، خواهان نظامی بودند که بر اثر همکاری آزادانه پدید آمده باشد اما در مورد این که این جامعه آزاد چگونه به دست میآید و پایههای آن بر اساس چه روابط و ضوابطی نهاده میشود، هم رأی نیستند. کروپوتکین گرچه به دلیل ارائه این افکار، در زمان تزار دستگیر شد و همزمان با انقلاب بلشویکی آزاد گردید، اما میان رهبران کمونیست و تزارهای روس تفاوتی مشاهده ننمود که این مسئله باعث رنجوری و گوشهنشینی وی شد. از کروپوتکین آثاری همچون علم اخلاق و کمک دوجانبه برجای مانده است. وی سرانجام در 8 فوریه 1921م در 79 سالگی درگذشت.
اشغال سرزمین فلسطین در جنگ جهانی اول توسط نیروهای انگلیسی (1917م)
در جریان جنگ جهانی اول، نیروهای انگلیس، سربازان عثمانی را در فلسطین شکست دادند و در 9 دسامبر 1917م، بیتالمقدس را به تصرف خود در آوردند. این شهر اگرچه از لحاظ استراتژیک در جریان جنگ، اهمیت چندانی نداشت اما سقوط آن، ضربهای سخت بر عثمانی وارد ساخت. انگلیسیها تا اکتبر سال بعد که پیمان متارکه جنگ و سپس قرارداد صلح میان دو طرف امضا شد، بسیاری از سرزمینهای خاورمیانه را نیز تصرف کردند. تصرف فلسطین، توسط نظامیان انگلیس، از آن جهت مهم بود که، گام دیگری جهت تحقق مفاد اعلامیه بالفور، وزیر امور خارجه انگلیس تلقی میشد که یک ماه قبل از آن صادر شده بود. بالفور در این اعلامیه، وعده ایجاد یک دولت یهودی توسط صهیونیستها در فلسطین را داده بود و تسلط انگلیس بر این سرزمین، زمینه عملی شدن این وعده را برای صهیونیستها، فراهمتر کرد. از آن پس، سیل یهودیان از سراسر جهان به این منطقه سرازیر شدندو طی سی سال پس از آن، این امر تحت نظارت انگلستان که قیمومیت فلسطین را بر عهده داشت صورت گرفت. با نزدیک شدن زمان اعلام موجودیت رژیم صهیونیستی، دولت انگلیس تا روز سیزدهم مه 1948م نیروهای خود را از آن سرزمین خارج کرد و فردای آن روز، دولت غاصب اسرائیل اعلام موجودیت نمود. (ر.ک: 13 می)
تولد "ژوزف مارْکوارْتْ" خاورشناس برجسته آلمانی (1930م)
ژوزف مارکوارْتْ خاورشناس آلمانی در 9 دسامبر 1864م به دنیا آمد و تحصیلات خود را در رشتههای خاورشناسی، زبانشناسیِ کلاسیک و شرقی و زبانهای عیسوی تکمیل نمود. وی پس از آن به عنوان استاد زبانشناسی ایرانی و ارمنی، در تاریخ و ادبیات و جغرافیای شرق و به ویژه ایران و ارمنستان تحقیق کرد و در موضوعات متعددی به فعالیت علمی پرداخت. زبانشناسی، تاریخشناسی، جغرافیدانی، کتیبهشناسی، خواندن خطوط قدیمی و نژادشناسی در مباحث باستانی هند، اروپایى، آسیای میانه، افریقا و ایران و همچنین آشنایى با زبانهای محلی و سامی نمونهای از توانایى علمی مارکوارْتْ، بود. همچنین بخشی از آثار او نشان دهنده علاقه وی به ایران و آشنایی او با تاریخ شرق میباشد. کتابهایی چون ایران شهر از نظر جغرافیایی، تتبعات درباره تاریخ ایران و شهرستانهای ایران و... از جمله آثار اوست. ژوزف مارکوارت سرانجام در چهارم فوریه 1930م در 66 سالگی درگذشت.
درگذشت "گوسْتاوْ لوبون" مستشرق و نویسنده معروف فرانسوی (1931م)
گوسْتاوْ لوبون، دانشمند متفکر و نویسنده فرانسوی متخصص در تاریخ تمدن اسلامی در سال 1841م در فرانسه به دنیا آمد. وی پس از طی دروس مقدماتی، به تحصیل در رشته پزشکی پرداخت و در این رشته فارغالتحصیل شد. دکتر لوبون از پزشکانی بود که به این نکته پی برد که در پیکر انسان نیرویى است که با هر درد و درمانی رابطه مستقیم دارد و شخص را زودتر از هر چیز رنجور میسازد و بهتر از هر چیز درمان میبخشد. وی دریافت که روح انسان نیرویى است که هم پزشک است و هم بیمار، هم درد است و هم دارو؛ همان چیزی که اگر دردمند شد دیگر داروی پزشکان به درمان آن توانا نیست و نیروی طب در برابر آن، ناتوان خواهد شد. لوبون دانست که پزشک باید بیشتر از راه روان، بیمار را شفا بخشد زیرا انسان در میان جماعت زندگی میکند و در پیرامون جامعه رنجور میشود و جامعه روان، او را رنجور میگرداند. وقتی که روان، بیمار شد، بدن هم بیمار میشود. پس پزشک باید روان پزشک هم باشد. از این رو، گوستاو لوبون راه نزدیکی بین روان و پیکر آدمی را پیمود و از کالبد به روح پرداخت و جان و تن را به یکدیگر نزدیک ساخت. وی در این زمینه به بررسیهای عمیقی درباره روابط آن دو با یکدیگر پرداخت و اساس تحقیقات خود را بر روانشناسی قرار داد. با این حال، آن چه گوستاو لوبون را به شهرت رساند، تحقیقات تاریخی و اجتماعی او بود چرا که به بررسی درباره روانشناسی اجتماعات مختلف و توسعه و تکامل فرضیه روانشناسی اجتماعی علاقه تامّی داشت. وی اساس تحقیقات اجتماعی خود را بر روانشناسی قرار داد و برای شناختن روحیات ملل مختلف به سیر و سیاحت پرداخت. لوبون همچنین کتابهای متعددی در این موضوع نگاشت که مورد استقبال متفکران کشورهای گوناگون، قرار گرفت و به زبانهای مختلف ترجمه شد. گوستاو لوبون در سیاحتهای طولانی خود، مجذوب تمدن مشرق زمین شد و درباره آن، بررسیهای عمیقی به عمل آورد و حاصل آن را در چهار کتاب مشهور خود تحت عنوان تمدن عرب، تمدن هندوستان، تمدن مصری و تمدن عرب در اندلس انتشار داد. دکتر گوستاو لوبون سرانجام در نهم دسامبر 1931م در نود سالگی در نزدیکی پاریس درگذشت.
آغاز انتفاضه مردم ستمدیده فلسطین (1987م)
کشتار تعدادی از جوانان فلسطینی در هشتم دسامبر 1987م توسط نیروهای ارتش رژیم صهیونیستی، موجب خشم و نفرت مردم فلسطین شد و فردای آن روز، مراسم تشییع جنازه آنان در نوار غزّه، آغازی بر انتفاضه مردم ستمدیده فلسطین گردید. گسترش این اعتراضات به سایر اراضی اشغالی سال 1967م سبب شد تا این قیامها که به انتفاضه موسوم گردید، همچنان ادامه یابد و ارتش اسرائیل در سرکوب آن ناتوان مانَد. در این خیزشها که تمام اقشار فلسطینی به ویژه جوانان و نوجوانان مشارکت گستردهای داشتند، برای مقابله با نیروهای سرکوبگر صهیونیستی، تنها از سنگ استفاده میشد و به همین جهت این انتفاضه به انقلاب سنگ، معروف گردید. در جریان انتفاضه و در اثر رویارویى روزانه مردم و واکنش وحشیانه نیروهای اسرائیلی، روز به روز بر حقانیت فلسطینیان در افکار عمومی جهانیان افزوده میشد و بر عکس، رژیم صهیونیستی به انزوای بیشتری دچار میگردید. در خلال اولین ماههای سال 1988م، بسیاری از فلسطینیان ساکن در مناطق اشغالیِ قبل از سال 1967م، در اعتصابات و تظاهراتی که توسط رهبری متحد قیام مردمی در سرزمینهای اشغالی اعلام میشد شرکت میکردند و این اولین نمونه از اعتراضات سیاسی مشترک در دو سوی مناطق اشغالی بود. ادامه انتفاضه فلسطین دستآوردهایی چون محکومیت جهان رژیم صهیونیستی، شکست طرحهای ذلتبار سازش با متجاوزان، ایجاد وحدت میان گروهها و طبقات مختلف مردم فلسطین، شکست دستگاهها و سازمانهای امنیتی و نظامی اسرائیل و ایجاد بحران و رکود اقتصادی در سرزمینهای اشغالی را به دنبال آورد.
تولد کرک داگلاس بازیگر آمریکایی 1916 م
تولد کرک داگلاس بازیگر آمریکایی 1916 م : ایشور دانیلویچ دمسکی (کرک داگلاس) (زاده 9 دسامبر 1916) بازیگر و تهیه کننده آمریکایی است.کرک داگلاس در شهر آمستردام در ایالت نیویورک در آمریکا به دنیا آمد. او پدر مایکل داگلاس بازیگر هالیوود است. وی نامزد دریافت چهار جایزه اسکار بود. از فیلمهای معروف او عبارتاند از: شمارش معکوس نهائی شور زندگی اسپارتاکوس دلیجان آتش راه افتخار وایکینگها هفت روز در ماه مه مرد بی ستاره
انتهای پیام/
تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانههای داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانهای بازنشر میشود.