تحقق ۶ درصدی برنامه دولت در ساخت کارخانه های مصالح ساختمانی صنعتی

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، در طول تاریخ ایران 2 بار تلاش شد تا ساخت‌وسازهای مسکن از شیوه منسوخ شده سنتی به سمت استفاده از شیوه‌های نوین و مصالح ساختمانی صنعتی تغییر جهت دهد، اما هر دو برنامه اجرا شده در این رابطه تقریبا به شکست انجامید.
بازخوانی پرونده صنعتی‌سازی مسکن در ایران حاکی از آن است پیش از انقلاب یعنی درست زمانی که جهان به سمت بهره‌گیری از سیستم‌های جدید برای ساخت حرکت می‌کرد، برنامه واردات مصالح ساختمانی صنعتی در اولویت ویژه قرار گرفت که  شهرک اکباتان یادگاری از آن زمان است. دوره دوم نیز به شش سال پیش یعنی آغاز اجرای بزرگترین طرح مسکن سازی (مهر) کشور باز می‌گردد. اما این برنامه‌ها به دلایلی که در ادامه به آنها اشاره می‌شود با شکست مواجه شد.
کارشناسان و صاحبنظران اقتصادی با قاطعیت می‌گویند نگرش واردات صرف مصالح ساختمانی باعث  شد تا فرآیند صنعتی‌سازی به‌عنوان مهم‌ترین رکن ساخت مسکن به شیوه‌های نوین در کشور شکل نگیرد.
* تغییر نگرش ترمز صنعتی‌سازی
یک فعال بازار مسکن در این‌باره به خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، گفت: یکی از دلایلی که باعث شد صنعتی‌سازی مسکن پیش از انقلاب رشد نکند و درجا بزند، تغییر نگرش در رابطه با مسکن بود.
جعفر قرائتی ستوده افزود: متاسفانه تغییر تفکر از عرضه مسکن به عرضه زمین باعث شد تا صنعتی‌سازی مسکن به معنای واقعی شکل گیرد. با این تغییر روند کلی نیز تغییر کرد.
دبیر انجمن تولیدکنندگان و فن آوران صنعتی ساختمان ادامه داد: در ادامه نیز زمین به تعاونی‌های مسکن واگذار شد که این اقدام نیز تاثیر فراوانی در عقب‌ماندگی صنعتی‌سازی مسکن در کشور داشت.
* 6.6 درصد از برنامه ساخت کارخانه مصالح صنعتی عملیاتی شد
حدود چهار دهه پس از اولین تجربه صنعتی‌سازی که بخش مسکن به واسطه اعمال برخی سیاست‌های اشتباه اقتصادی دولت به سرنوشتی مانند سال 68 دچار شد، طرح مسکن مهر از سوی دولت نهم اجرایی شد. علاوه بر خانه‌دار کردن اقشار کم‌درآمد، گسترش صنعتی‌سازی مسکن یکی دیگر اهداف تبین شده این طرح در میان‌مدت بود. بر این اساس بیش از 100 سیستم نوین ساختمانی توسط مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی تائید شد تا انبوه‌سازان مشکلی در این خصوص کم و کسری نداشته باشند.
به موازات این اقدامات، سال 87 بود که سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران به نیابت از وزارت وقت صنایع و معادن ساخت 30 کارخانه تولید مصالح ساختمانی در 30 استان کشور را در دستور کار قرار داد. فراخوان از بخش خصوصی، وعده ارائه تسهیلات بانکی و مذاکره با چند تولید کننده چینی تمام اقداماتی بود که ایدرو برای فراهم آوردن زیرساخت‌های تولید مصالح ساختمانی صنعتی در کشور انجام داد.
حال با گذشت پنج سال تنها 2 کارخانه تولید مصالح ساختمانی صنعتی راه‌اندازی شده و 28 کارخانه دیگر در گیر موانع فراوانی هستند که بخش خصوصی را در پیمودن ادامه مسیر از طریق دستگاه‌های دولتی مردد کرده است.
*ورود مپسا به صنعتی‌سازی اشتباه بود
دبیر انجمن تولیدکنندگان و فناوران صنعتی ساختمان معتقد است ورود مپسا به بحش صنعتی‌سازی مسکن و ساخت کارخانه های تولید مصالح ساختمانی صنعتی انتخاب یک مسیر اشتباه از سوی وزارت سابق صنایع و معادن بود.
قرائتی‌ستوده افزود: بر اساس برنامه‌ریزی صورت گرفته قرار شد 30 کارخانه تولید مصالح ساختمانی در سراسر کشور ساخته و راه‌اندازی شود، وزارت وقت صنایع و معادن نیز مپسا را مامور انجام این برنامه کرد.
وی با تاکید بر این‌که انتخاب مپسا اشتباه بود، خاطرنشان کرد: از 30 کارخانه‌ای که قرار بود با حمایت سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران راه‌اندازی شوند فقط 2 کارخانه عملیاتی شد که به آنها هم نمی‌توان برچسب مصالح صنعتی داد.
دبیر انجمن تولیدکنندگان و فناوران صنعتی ساختمان یادآور شد: ‌به موازت اقدامات نافرجام دولت برای راه‌اندازی کارخانه‌های مصالح صنعتی، بخش خصوصی نیز دست به کار شد به‌طوریکه در سال‌های اخیر بیش 30 کارخانه مصالح صنعتی را راه‌اندازی کرده است.
قرائتی‌ستوده با تاکید بر این‌که توانمندی‌های بالقوه‌ای در این رابطه در کشور وجود دارد، گفت: باید به بخش خصوصی اجازه فعالیت در این حوزه داده شود، در حال حاضر بیشتر مصالح مورد نیاز از داخل تامین می‌شود که این حاصل توانمندی‌های بخش خصوصی است.
وی ادامه داد: دولت باید از بخش خصوصی با ارائه تسهیلات برای تولید مصالح ساختمانی صنعتی و اجرای روش‌های نوین ساخت مسکن حمایت کند و فقط نقش نظارتی را در این پروسه ایفا کند، بدون شک با این اقدام فرآیند صنعتی‌سازی مسکن در کشور فراگیر خواهد شد.
انتهای پیام/