جاسوسی جهانی آنگلوساکسونی

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم؛ ادوارد اسنودن، کارمند سابق آژانس امنیت ملی آمریکا، در ماه می سال میلادی جاری به‌بهانه درمان از محل کارش مرخصی گرفت و آمریکا را‌ ترک کرد. خروج ادوارد از کشورش به ورود آمریکا به یک رسوایی بزرگ تاریخی منجر شد که با گسترش دامنه افشاگری‌های ادوارد هم اکنون به یک رسوایی آنگلوساکسونی بدل شده و دولت‌های آمریکا و انگلیس را با انتقادهای شدید داخلی و خارجی مواجه کرده است.

بر اساس یک توافق، سازمان امنیت ملی ‌آمریکا و سازمان اطلاعات انگلیس چندین دهه است که به‌عنوان شرکای نزدیک همکاری داشته و به تبادل اطلاعات می‌پردازند. با انتشار اطلاعات مربوط به برنامه جاسوسی PRISM در بیستم می [30 اردیبهشت ماه] توسط واشنگتن پست و سپس به‌طور مفصل‌تر در روزنامه گاردین، توجه جهانی به افشاگری تاریخی اسنودن جلب شد. پیش از این خبرگزاری تسنیم طی گزارش ویژه‌ای به بررسی ابعاد پروژه پریسم پرداخته است و اکنون به افشاگری‌های جدید اسنودن و نیز گسترش دامنه سیاسی این بی‌آبرویی آنگلوساکسونی خواهد پرداخت.

خروج ادوارد اسنودن از آمریکا به ورود این کشور به یک رسوایی بزرگ تاریخی منجر شد.

انگلیس و جاسوسی از اجلاس سال 2009
افشاگری اسنودن درباره جاسوسی‌های دولت انگلیس نام این کشور را کنار آمریکا قرار داد تا پروژه پریسم ابعاد تازه‌تری پیدا کند. بر اساس اطلاعات اسنودن سرویس‌های جاسوسی انگلیس در نشست 20 اقتصاد بزرگ دنیا در سال 2009، ارتباطات مخابراتی دولت‌های شرکت کننده را شنود کرده‌اند. افشای این اطلاعات که طی روزهای نشست اخیر سران جی8 در ایرلند شمالی (17 ژوئن/ 27 خرداد) صورت گرفت؛ موجب سرافکندگی دولت انگلیس و بی‌آبرویی بین‌المللی آن شد. بنا به مقاله روزنامه گاردین، سرویس‌های امنیتی مرکز کنترل ارتباطات مخابراتی در لندن، برای کنترل ای‌میل‌ها و شنود تلفن‌های همراه هیئت‌های سیاسی حاضر در نشست 2009، آنها را به کافی‌نت‌های ساختگی که در واقع شعبه‌ای از سازمان جاسوسی انگلیس بوده‌اند؛ هدایت می‌کرده‌اند. در کامپیوترهای این کافی‌نت‌های قلابی برنامه‌های ثبت عملکرد نصب شده بودند تا اطلاعات رد و بدل شده و پس‌ورد‌های افراد ذخیره شوند.

انگلیسی‌ها از نشست 20 اقتصاد بزرگ دنیا در سال 2009 جاسوسی کرده‌اند.

این جاسوسی با نظارت کامل دولت انگلیس انجام می‌شده و حتی نخست وزیر وقت، گوردون براون، در جریان این کار بوده است. اطلاعات به دست آمده از شنودها و ردگیری‌ها برای داشتن دست بالا در مذاکرات نشست در اختیار کابینه قرار می‌گرفته است. بر اساس گزارش گاردین، ده‌ها کارشناس امنیتی گفت‌وگوهای تلفنی افراد شرکت کننده را شنود و اطلاعات را لحظه به لحظه به وزرا و یا مشاوران آنها می‌رسانده‌اند. بدین ترتیب دولت انگلیس تأثیرگذاری فراوانی بر نشست 2009 داشته و توانسته است سیاست‌های خود را پیش ببرد.

مرکز کنترل ارتباطات مخابراتی انگلیس از سازمان‌های اصلی جاسوسی و سرقت اطلاعات است.

مکالمات تلفنی سران شرکت کننده از جمله مقامات ترکیه، آفریقای جنوبی و به‌خصوص دیمیتری مدودف رئیس جمهور وقت روسیه پس از شنود توسط کارشناسان امنیتی در اختیار مقام‌های انگلیس، اتریش، کانادا و نیوزیلند قرار می‌گرفته است. این برنامه جاسوسی به‌طور مشترک میان واشنگتن و لندن انجام گرفته است و تیمی از کارشناسان سازمان امنیت ملی آمریکا با استقرار در لندن به رمزگشایی تماس‌های مدودف پرداخته‌اند.

مکالمات مدودف مورد توجه خاص جاسوسان انگلیسی ــ آمریکایی بوده است.

علاوه بر جاسوسی‌های سیاسی مذکور، دولت انگلیس با همکاری آژانس امنیت ملی آمریکا از شبکه‌های اجتماعی و ای‌میل‌های افراد در سطح اینترنت جهانی نیز جاسوسی می‌کند. سازمان جاسوسی انگلیس حجم عظیمی از پیام‌های ای‌میل، حساب‌های کاربری فیس‌بوک و تماس‌های اینترنتی را در سطح جهان مورد بازرسی قرار داده اطلاعات حاصل را به آژانس امنیت ملی آمریکا انتقال می‌دهد.

اجلاس جی8 با سرافکندگی دولت انگلیس و بی‌آبرویی بین‌المللی آن برگزار شد.

جاسوسی بزرگ آنگلوساکسونی: پروژه تمپورا
پروژه تمپورا (Tempora) برنامه‌ای است که با همکاری آمریکا، انگلیس، استرالیا، نیوزلند و کانادا آغاز شده است. این بار کابل‌های فیبر نوری که مسیر انتقال اطلاعات تلفنی و اینترنتی بین‌المللی هستند هدف جاسوسی سازمان‌های اطلاعاتی کشورهای آنگلوساکسون بوده و با نفوذ به این کابل‌ها حجم زیادی از اطلاعات خصوصی به دست آمده به سازمان امنیت ملی آمریکا منتقل شده است. دولت انگلیس به مرکز کنترل ارتباطات مخابراتی اجازه داده است که به کابل‌های فیبر نوری نفوذ و اطلاعات به دست آمده را مدت 30 روز ذخیره کند. بنا به افشای گاردین ابزارهای کاوش اطلاعات و نفوذ به کابل‌های فیبر نوری بین‌المللی در مکان‌هایی که این کابل‌ها از آمریکای شمالی به سواحل انگلیس می‌رسند؛ نصب شده است.

آمریکا و انگلیس از اجلاس‌های جهانی نیز جاسوسی می‌کنند.

از آغاز عملیات «تِمپورا» حدود 18 ماه سپری می‌شود. برای نخستین بار در سال 2008 این برنامه از نظر تکنیکی آزمایش شده دو سال بعد، در 2010، مرکز ارتباطات دولتی انگلیس بزرگترین برنامه دسترسی به اینترنت و کنترل آن در مقیاس جهانی را با همکاری آمریکا، کانادا، استرالیا و نیوزیلند کلید زد. این کشورها ائتلاف جاسوسی و شنود «پنج چشم» را تشکیل می‌دهند که صدها هزار کارمند و کارشناس از آژانس‌های امنیتی خود را به‌طور مشترک وارد پروژه تمپورا کرده‌اند. بدین ترتیب هیچ فرد و دولتی در هیچ‌کجای جهان از اقدامات جاسوسی آنگلوساکسون‌ها ایمن نیست.

مرکز ارتباطات دولتی انگلیس بزرگترین برنامه دسترسی به اینترنت و کنترل آن در مقیاس جهانی را راه‌اندازی کرده است.

اروپایی‌ها از پریسم به خشم آمده‌اند
پس از افشای برنامه پریسم و جاسوسی از شهروندان غیرآمریکایی توسط سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا کمیسیون اروپا با ابراز نگرانی از آمریکا دراین‌باره توضیح خواست و این برنامه را ناقض حقوق شهروندان اروپایی دانست. بلافاصله کمیسر حقوقی اروپا، ویویان ردینگ، با دادستان کل آمریکا در دوبلین دیدار کرد و مراتب نگرانی دول اروپایی را به او گوشزد نمود. در همین حین برخی از مقامات سیاسی کشورهای اروپایی نیز به این افشائات واکنش‌ نشان دادند. تداوم واکنش‌ها و ابراز خشم‌ها نسبت به دولت آمریکا در اروپا به‌حدی است که تأثیرگذاری فضای موجود بر روابط تجاری اروپا و آمریکا نیز مطرح شده است.

آلمان شدیدترین اعتراض‌ها را علیه جاسوسی از مردم این کشور بروز داده است.

رییس پارلمان اروپا از دولت آمریکا خواستار توضیحاتی در این زمینه شد. او گفت: «اگر این شواهد تأیید شوند ضربه بسیار جدی به اعتماد و اطمینان موجود وارد خواهد شد. من هم اعتراض خود را در برابر این موضوع جدی‌تر دنبال می‌کنم. من ضرورت هر اقدام پیشگیرانه‌ای علیه تروریست‌ها را درک می‌کنم. این امر ضروری است و مستلزم اقدامات امنیتی و سرویس‌های مخفی است. اما فکر نمی‌کنم که نهادهای اتحادیه اروپا برنامه‌ای برای حملات تروریستی داشته باشند».

رئیس پارلمان اروپا: اگر این شواهد تأیید شوند ضربه بسیار جدی به اعتماد و اطمینان موجود وارد خواهد شد.

سوفیا اینتولد، نماینده لیبرال هلند در پارلمان اروپا، پریسم را «شرم‌آور» توصیف کرده است. برخی از انجمن‌های حقوقی اروپا نیز پارلمان و دولت‌های اروپایی را به کم‌کاری در دفاع از حریم شهروندان خود محکوم می‌کنند. آلمان از جمله کشورهایی است که نهادهای امنیتی آمریکا بیشترین اطلاعات را از آنجا جمع‌آوری کرده و شبکه‌های اجتماعی این کشور را زیر نظر داشته‌اند.

مردم کشورهای مختلف اروپا خواستار حمایت از اسنودن هستند.

وزیر دادگستری آلمان، زابینه لویتهویسر ــ شنارنبرگر، از باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا خواست که درباره جمع‌آوری اطلاعات از سوی آژانس امنیت ملی آمریکا (NSA)  در اینترنت شفاف‌سازی به عمل آورد. از نظر او موضوع کنترل مراودات تلفنی و اینترنتی آن‌چنان نگران‌کننده است که نمی‌توان بی‌تفاوت از کنار آن رد شد. او از دولت آمریکا خواست که پنهان‌کاری را در این زمینه کنار بگذارد و همه اطلاعات خود را علنی کند. فولکر بک، مسئول فراکسیون حزب سبزها در پارلمان آلمان گفت: «کنترل کامل شهروندان آلمان توسط آژانس امنیت ملی آمریکا با هیچ معیاری همخوانی ندارد».

اسنودن در بخش ترانزیت فرودگاه مسکو به‌سر می‌برد.

چین یکی از بزرگ‌ترین اهداف جاسوسی آمریکا
بر اساس گفته‌ها و اسناد اسنودن آژانس امنیت ملی آمریکا بارها شرکت‌های تلفن همراه چینی را هک کرده است تا بتواند اطلاعات موجود در پیامک‌ها را به دست آورده تجزیه و تحلیل کند. رایانه‌های مراکز علمی استراتژیک چین از جمله دیگر اهداف برنامه جاسوسی آمریکا بوده است. دانشگاه تسینگ هوآ که یکی از مهمترین سازمان‌های علمی و تحقیقاتی چین محسوب می‌شود بارها مورد حمله آژانس امنیت ملی آمریکا قرار گرفته و اطلاعات رایانه‌های آن سرقت شده است. این دانشگاه مدیریت یکی از شبکه‌های اصلی اینترنتی در چین را به‌عهده دارد و با نفوذ به رایانه‌های این دانشگاه اطلاعات اینترنتی میلیون‌ها چینی برای ان‌اس‌ای قابل دسترسی بوده است. رایانه‌های شرکت پاکنت هنگ‌کنگ که مالک یکی از بزرگترین شبکه‌های کابلی زیردریایی است نیز در سال 2009 توسط آژانس امنیت ملی آمریکا هک شد تا نقل و انتقال داده‌ها کنترل شود.

اسنودن اطلاعاتی از جاسوسی آمریکا از سازمان‌های تحقیقاتی چین برملا کرده است.

سیا دربه‌در به‌دنبال اسنودن
افشاگری اسنودن با انتقاد شدید دولت اوباما روبه‌رو شد و همانند توجیهات تکراری یک دهه اخیر دولت اعلام کرد کارهایی که توسط اسنودن افشا شده برای محافظت از شهروندان آمریکایی در برابر تروریسم حیاتی بوده ‌است! باراک اوباما و دیگر مقامات دولتی از برنامه‌های جاسوسی افشاشده توسط اسنودن دفاع کردند و گفتند: این برنامه‌ها طبق قانون و با اطلاع کنگره در حال اجراست. اما این دفاعیات نتوانست اسنودن را از ادامه افشاسازی‌هایش بازبدارد.

در حالی که آمریکایی‌ها اسنودن را قهرمان می‌دانند؛ واشنگتن تلاش فراوانی برای دستگیری و مجازات او به کار بسته است.

بلافاصله پس از معرفی شدن اسنودن، سیا تجسس وسیعی برای ردگیری او و فعالیت‌هایش آغاز کرد تا به‌اعتراف جیمز کلپر رئیس سازمان امنیت ملی از تبعات این «ضربه‌ای جدی که ممکن است تا سال‌ها قابل جبران نباشد» بکاهد. جالب توجه است دولتی که خود بدون هیچ دلیل و اجازه‌ای اقدام به دزدی اطلاعات مردم سراسر جهان کرده است اسنودن را به جاسوسی و دزدی از اموال دولتی و انتقال بدون مجوز اطلاعات متهم کرد تا توجیه قانونی برای اعمال فشار بر او و کشورهای کمک کننده به او را فراهم کند. این حربه برای استرداد اسنودن از هنگ‌‌کنگ مؤثر واقع نشد و مقامات چین با دستگیری اسنودن مخالفت کردند و در نهایت او به‌موقع هنگ‌کنگ را ترک کرد. هنگ‌کنگ اعلام کرد آمریکا موفق به انجام مراحل قانونی بازداشت و استرداد اسنودن نشده‌ است.

هنگ‌کنگ اعلام کرد آمریکا موفق به انجام مراحل قانونی بازداشت و استرداد اسنودن نشده‌ است.

مقصد بعدی اسنودن روسیه بود. پلیس فرودگاه شرمتیوو مسکو گفت هیچ حکمی برای بازداشت وی دریافت نکرده‌ و پس از ورود او به خاک روسیه، رئیس‌جمهور این کشور نیز اعلام کرد که افشاگر برنامه‌های جاسوسی آمریکا در بخش ترانزیت فرودگاه مسکو به‌سر می‌برد و مسکو قصدی برای استرداد وی به آمریکا ندارد. بدین ترتیب هشدار صریح مقامات آمریکایی‌ به پکن و مسکو درباره پیامدهای اجتناب از استرداد اسنودن به واشنگتن از سوی این دولت‌ها جدی گرفته نشد.

اسنودن در بخش ترانزیت فرودگاه مسکو به‌سر می‌برد.

در حالی که اسنودن از بولیوی و اکوادور تقاضای پناهندگی کرده است؛ این کشورها تحت شدیدترین فشارهای سیاسی آمریکا و متحدان نزدیکش قرار گرفته‌اند. رفتار برخی کشورهای اروپایی به‌خصوص فرانسه با هواپیمای حامل رئیس جمهوری بولیوی و بستن فضای پروازی این کشور به‌روی او یکی از نمونه‌های فشارهای فزاینده‌ای بود که واشنگتن علیه کشورهایی که احتمالاً به اسنودن کمک خواهند کرد؛ اعمال می‌کند.

اروپایی‌ها تحت فشار آمریکا آسمان خود را به‌روی هواپیمای رئیس‌جمهوری بولیوی بستند.

در روزهای اخیر واشنگتن وارد مذاکره با مقامات اکوادور برای منصرف کردن آنها از اعطای پناهندگی به اسنودن شده است. مذاکرات در سطح معاون رئیس جمهور آمریکا پیگیری شده و جو بایدن با «رافائل کورئا» رئیس جمهور اکوادور در این مورد گفت‌وگو کرده است. به نظر می‌رسد اسنودن برای واشنگتن بسیار باارزش‌تر از آن است که تاکنون فرض می‌شده است. اسنودن هنوز در بخش ترانزیت فرودگاه مسکو به‌سر می‌برد و برای جلوگیری از اعمال فشارهای سیاسی دیگر نام کشورهایی را که از آنها درخواست پناهندگی کرده است، اعلام نمی‌کند.

بسیاری از مردم در آمریکا و سراسر جهان خواستار حمایت از اسنودن هستند.

*