مداخلات سیاسی و بی‌ثباتی مدیریتی، عامل تضعیف تأمین اجتماعی

سازمان تأمین اجتماعی یک پدیده برآمده از مشارکت چندین نسل بیمه‌شده قبلی است وهمچنین نقطه اتکا و خانه امید نسلهای فعلی و بعدی هم هست. این سازمان با بخش های دولتی و عمومی فرق دارد و ماحصل پول نفت نیست که بتوان در مورد آن هر تصمیصمی گرفت و هیچ مابه ازایی برای آن قائل نشد و به هیچ جا هم پاسخگو نبود.منابع و اموال سازمان تامین اجتماعی امانت و حق الناس است و انتخاب متولیان مدیریتی آن بایستی با دقت و وسواس بالایی صورت گیرد.سازمان تامین اجتماعی ذخیره و مزیتی اکتسابی است ومنابع و مزایای موهبتی مثل نفت و معدن و...نیست که بتوان آنرا دستخوش مدیریت های سیاسی و ناپاک قرار داد.

مدیریت بر این سازمان باید به دست کسانی سپرده شود که دغدغه مند حال و آینده این سازمان بین النسلی و مشاع باشند و مصلحت و یا منافع  شخصی و باندی و سیاسی خود را ملاک تصمصم گیری قرار ندهند ،بلکه بر مدار و محور اصول و قواعد و محاسبات بیمه ای بعنوان شاخص عدالت و میزان قضاوت صندوق های بیمه گر اجتماعی حرکت کنند و تصمیم بگیرند.خشت خشت سازمان تامین اجتماعی ماحصل عرق جبین وکد یمین میلیونها انسان خدوم و تلاشگر(کارگر و کارمندو...)است و از این حیث تقدس خاصی دارد و بایستی حریم آنرا پاس داشت و آن را با دستگاه ها و سازمان های برآمده از پول مفت نفت اشتباه نگرفت، که می توان هر آدمی را در راس آن قرار داد و حیف و میل کرد.مدیرعامل سازمان تامین هم باید لا تاکلوا اموالکم بینکم بالباطل(سوره نساءآیه 29) باشد و هم لا تبخسواالناس اشیائهم(سوره شعرا آیه 183)یعنی نه اجازه دارد اموال و منابع سازمان را میل کند و نه حیف و بطریق اولی بایستی اجازه حیف و میل اموال و منابع سازمان را نبایستی به هیچ احدالناسی بدهدو برای اینکه مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی بتواند این نقش خطیر را ایفاء نماید بایستی ابتدا خودش پاک دست و امین باشد.

مدیراین سازمان باید دغدغه مندی خاص و ویژه ای نسبت به سرنوشت سازمان تامین اجتماعی داشته باشد و این میسر نیست مگر اینکه مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی احساس  "هم سرنوشتی"  با سازمان تامین اجتماعی بنماید و درنتیجه  هم آگاه به مسائل سازمان باشد و سرنوشت خود را با سرنوشت سازمان گره زده باشد و در اینصورت است که می توان اطمینان یافت که تلاشها و تصمیمات او با هدف تعالی سازمان متبوع خود صورت می گیرد و منافع و مصالح و منابع سازمان را صرف اهداف باندی و سیاسی خود و دیگران نمی سازد.شاید بتوان از قصه حضرت یوسف و شرایطی که آن حضرت برای تصدی مسئولیت خویش ترسیم می کند برای تبیین شرایط مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی بهره گرفت.در قصه حضرت یوسف و پس برائت و آزادی ایشان واثبات بیگناهی وصداقت او،پادشاه خطاب به او می گوید هم اکنون تو نزد ما از جایگاه بالای برخورداری و مکین(شایسته سالاری)وامین(امانت دار و مورد وثوق و اعتماد)هستی و در ادامه حضرت یوسف می فرماید:که مرا سرپرست خزائن و مدیر ذخایر کن چرا که من علیم(دانش و آگاهی) و حفیظ(نگهدارنده و صیانت کننده) هستم.بنظر می رسد اگر همین چهار شاخص ملاک انتخاب مدیرعامل و ارکان عالی سازمان تامین اجتماعی قرار گیرد بسیاری از مشکلات مبتلابه سازمان و به تبع آن کشور مرتفع خواهد شد.اگر ارکان سازمان تامین اجتماعی بر اساس "شایستگی" انتخاب شوند(نه بر اساس مسائل باندی و سیاسی و..)ودارای "آگاهی و دانش بیمه ای"باشند و بر اساس تجربه و تخصص بر این حوزه مسلط بوده و به ابعاد علمی و عملی سازمان از نزدیک آشنا بوده باشندوهمچنین " امین" باشند( و هیچگاه و براساس هیچ نیت شخصی یا حزبی و باندی ویا برپایه هیچ مصلحت فردی و سیاسی در امانت خیانت نکنند)ودر نهایت بایستی "حفیظ" باشد و ازجان ودل به صیانت از منافع و منابع و مصالح سازمان تامین اجتماعی بپردازدو این میسر نیست مگر اینکه بین سرنوشت این افراد و سرنوشت سازمان هماوندی و همراستایی و جود داشته باشد.

سازمان تامین اجتماعی ،یک مجموعه عظیم مشاع وبین النسلی است که بیش از 35میلیون نفر از جمعیت شهری کشوررازیر پوشش قراردارد وطی چندسال گذشته بدلیل تغییرات مکرر مدیریتی بی ثبات وغیرکارشناسی دستخوش حوادث بی شماری شده است .دولت یازدهم به ریاست آقای روحانی درحال استقرار است ،یکی از موارد پیش روی ایشان،انتخاب مدیری توانمند ومقبول برای این سازمان پرچالش وپرماجراست .مهدی کرباسیان که سابقه 6ساله مدیریتی باثبات ازابتدای دهه 70دراین سازمان را درکارنامه اجرایی ومدیریتی خود ثبت کرده است ،یکی ازگزینه های مدیرعاملی این سازمان دردولت یازدهم است ،خبرنگاراجتماعی خبرگزاری تسنیم برای آشنایی با دیدگاه های جدید کرباسیان نسبت به این سازمان به گپ وگفتی باوی نشسته است که ازنظرتان می گذرد:

                                                                                                                      *******************

تسنیم: شما به عنوان یکی از مدیران پر سابقه سازمان تامین اجتماعی، عملکرد دولت های نهم و دهم را در این سازمان چگونه ارزیابی می کنید؟
کرباسیان: در دولت های نهم و دهم، 7 مدیرعامل در سازمان تامین اجتماعی منصوب شدند و هریک به فاصله زمانی نسبتا" کوتاهی تغییر کردند. همچنین در این دولت ها تغییر 4 وزیر رفاه و تامین اجتماعی (که بعدازادغام وزارت تعاون، کار ورفاه اجتماعی نام گرفته است )رانیز شاهد بوده ایم .این وضعیت شکننده ،نشان دهنده عدم ثبات مدیریت در این حوزه هاطی 8سال گذشته بوده است. لازم به ذکر است که عدم ثبات مدیریت باعث می شود نگرانی و تشویش ذهنی برای بسیاری از اقشار جامعه که به طور مستقیم با این وزارتخانه و صندوق های بازنشستگی زیرمجموعه آن در ارتباط اند به وجود آید.  این نگرانی ها قطعا در کاهش بهره وری، تشدید دغدغه های اجتماعی وشکل گیری پیامدهای سیاسی در دراز مدت موثر خواهد بود.
همچنین در سال های اخیر به واسطه دخالت هایی که در اداره سازمان تامین اجتماعی صورت گرفت نیروهای غیرمتخصص بسیاری به این سازمان ورود پیدا کردند که از این ناحیه نیز مشکلاتی جدی در عملکرد این سازمان به وجود آمده است.

تسنیم: به نظر شما سیاست ادغام سه وزارتخانهء کارواموراجتماعی،تعاون و رفاه و تامین اجتماعی بایکدیگر درایجاد این مشکلات و نابسامانی ها تا چه اندازه تاثیرداشته است؟
کرباسیان:اگرچه امروز ادغام وزارت کار، تعاون و حوزه رفاه اجتماعی، به عنوان یک قانون پیش روی ما قرار دارد و دولت جدید نیز باید طبق این قانون عمل کند، ولی توجه به این مساله ضروری است که قانونگذاران در این ادغام از یک سو علاقه مند به رشد حوزه تعاون بودند و از سوی دیگر بهبود مناسبات کارگر و کارفرما را دنبال می کردند، همچنین بهبود وضعیت اشتغال وتامین رفاه مردم نیز ازدیگر اهداف این ادغام بود. ولی من به عنوان یک کارشناس تاکید می کنم که تاکنون ازبابت این ادغامهای فیزیک ، هیچ یک از نتایج مورد نظرقانونگذار محقق نشده است. لذا به اعتقاد من بازنگری و بررسی مجدد نحوه سازماندهی فعلی،امری فوری و ضروری است.
تسنیم: آیا سازمان تامین اجتماعی را می توان یک سازمان پولدار خطاب کرد؟
کرباسیان: یکی از وظایف سازمان تامین اجتماعی، تامین آتیه بیمه شدگان آن به ویژه دردوران بازنشستگی ونیزپوشش بازماندگان بیمه شدگان متوفی است که این حمایت کلیدی در قبال وجوه دریافتی از بیمه شدگان اصلی به آنهاوخانواده هایشان ارائه می شود. از این رو صندوق های بازنشستگی وبه عبارت دقیقترسازمان های بیمه اجتماعی،نوعی از صندوق های بین نسلی هستند که باید سال های متمادی از وجوه پرداختی بیمه گذاران صیانت  وامانتداری کنند. همچنین این سازمان و صندوق های نظیر آن باید بتوانند به گونه ای این وجوه را ذخیره ومدیریت کنند که با در نظر گرفتن تورم، ارزش واقعی پول و میزان و دامنهءتعهدات خود نسبت به بیمه شدگان، جوابگوی تعهدات قانونی خود در آینده باشند. لذا سازمان تامین اجتماعی کشور نیز همچون سازمان های مشابه در تمامی کشورهای دنیاباید ازدارایی های قابل نقدشدن درسطح بالایی برخودارباشند .اما آنها مانند فردپولداری هستند که تعهدات و دیون هنگفتی هم دارند.زیرا باید بتوانند تکیه گاهی مطمئن برای بیمه گذاران و خانواده های آنها باشند.
تسنیم: رابطه دولت با سازمان تامین اجتماعی و صندوق های بازنشستگی آن چگونه تعریف می شود؟
کرباسیان: در تمامی دنیا دولت ها به شدت از این صندوق ها حمایت می کنند ولی این حمایت به هیچ وجه به معنای دخالت  در کارتخصصی آنها نیست. چراکه ادارهءاین سازمانها و صندوق هاامری است تابع محاسبات بیمه ای(آکتواری) وکاملا" حرفه ای و تخصصی وسرنوشت آنها نیز به طور مستقیم با معیشت مردم، بهره وری و شرایط اجتماعی جامعه ارتباط دارد. لذا در کشورهای پیشرفته دنیا مدیران این صندوق ها از میان افرادمجرب، زبده و کاردان انتخاب می شوند و مدیریت با ثباتی نیز بر آن ها حکمفرماست؛ مدیریتی که با مداخلات سیاسی و سلیقه ای نهاددولت، متزلزل نمی شود.

تسنیم: پس چرا در کشور ما وضع به این شکل نیست؟ هم دخالت دولت در امور این سازمان امری رایج است و هم نگاه سیاسی بر مدیران و مدیریت آن ها حکمفرماست؟
کرباسیان: البته این مساله در تمامی دولت ها صادق نیست. به طور مثال می توانم ادعا کنم که درنیمه اول دهه 70 دولت کمترین دخالت را در سازمان تامین اجتماعی داشت. در آن دوران آقای هاشمی حمایت ویژه ای را از سازمان تامین اجتماعی نشان می داد. حتی در آن زمان مجلس شورای اسلامی به ریاست حجت الاسلام ناطق نوری هم از تمامی طرح ها و لوایح مرتبط بامنافع ونیازهای سازمان حمایت می کرد. سازمان تامین اجتماعی در آن دوران از چنان اهمیتی برخوردار بود که من پس از ارائه گزارش های 2 - 3 ماهه به آقای هاشمی، به دستور ایشان این گزارش ها را خدمت مقام معظم رهبری هم ارائه می کردم و این افتخار را داشتم که سالانه 3 تا 4 بار خدمت ایشان برسم ومسایل اساسی وحساس سازمان تامین اجتماعی را به ایشان ارائه کنم. لذا برای احیای سازمان تامین اجتماعی مقتدری که حدود35میلیون نفر را تحت پوشش خود قرار داده، حمایت کامل دولت و نظام ضروری است.
تسنیم: یکی از موارد جنجال آفرین در سازمان تامین اجتماعی، ابهاماتی راجع به زیانده بودن صنایعی است که از سوی دولت به عنوان بازپرداخت بدهی هایش به این سازمان وگذار شده است. تحلیل شما نسبت به این واگذاری ها چیست؟
کرباسیان: اجازه بدهید کمی به اصل واگذاری های دولت بپردازیم. بر اساس قانون دولت موظف است 3 درصداز30درصد حق بیمه قانونی هر فردبیمه شده(برمبنای دستمزد ماهیانه وی) را متقبل شود و آن را به سازمان تامین اجتماعی پرداخت نماید(طبق قانون 20درصدازاین نرخ توسط کارفرما و7درصد باقیمانده نیز توسط بیمه شده پرداخت می شود).ازابتدای تاسیس سازمان تا سال 1371 دولتها هیچ پرداختی را بابت سهم 3 درصدی خود انجام نداده بودند. در آن مقطع سازمان تامین اجتماعی، خواستار پرداخت سهم دولت در چارچوب بودجه آن سال شد، ولی سازمان برنامه و بودجه وقت به دلیل اولویت بازسازی های پس از جنگ هیچ پولی به ما پرداخت نکرد. لذا در آن زمان با تایید رئیس جمهور تبصره ای در قانون بودجه گنجانده شد که دولت می توانست اموالی را در قبال بدهی های خود به سازمان تامین اجتماعی واگذار کند. در دولت های نهم و دهم نیز این واگذاری ها در جهت پرداخت بدهی های دولت به سازمان تامین اجتماعی صورت گرفته که فی نفسه عمل خوبی است ولی در رابطه با اینکه ارزش واقعی این اموال چقدراست واین که گفته می شود بخشی ازصنایع واگذار شده ضرر ده هستند، من اظهارنظری دقیق نمی توانم داشته باشم زیرااین ارزیابی نیازمند دسترسی به اطلاعاتی جامع و کارشناسی شده است. فقط باید تاکید کنم در این واگذاری ها بایدتلاش کرد تا سهام صنایعی به سازمان واگذار شود که سودده باشند و بتوانند در راستای حل مشکلات این سازمان ونهایتا" ارتقای سطح خدمات آن به بیمه شدگان ومستمری بگیران قرار بگیرند.

تسنیم: برخی کارشناسان معتقدند که با تشکیل سازمان بیمه سلامت ایرانیان، سازمان تامین اجتماعی تجزیه می شود و بخش درمان آن تحت اختیار سازمان سلامت قرار خواهد گرفت. به نظر شما چنین اتفاقی چه تبعاتی خواهد داشت؟
کرباسیان: واقعیت این است که در حال حاضر بخش درمان با مشکلات بسیاری روبروست؛ مشکلاتی که با اعمال تحریم های ظالمانه دربخش صنایع دارویی و دارو جدی تر از قبل نیز شده ،هزینه های این بخش رابسیار بالابرده وسطح رضایتمندی بیمه شدگان ازاین خدمات رانیزکاهش داده است. به گونه ای که براساس برخی ارزیابی ها سهم بیمار از هزینه های درمان به بیش از 70 درصد رسیده است. از طرف دیگرحتی سازمان بیمه خدمات درمانی که یک سازمان دولتی وموظف به ارائه خدمات درمانی به کارمندان دولت است نیزبه دلیل ضعیف بودن خدمات وکاهش اعتبار دفترچه های درمانی این سازمان، با نارضایتی بیمه شدگان خود روبروست. این درحالی است که باهمهء مشکلات موجود،هنوزهم مراکز درمانی سازمان تامین اجتماعی بامراجعات انبوه بیمه شدگان مواجه اند،وازاین رو می توان خدمات درمانی این مراکز را بهتر از مراکز طرف قرارداد با سازمان خدمات درمانی دانست. لذا با درنظر گرفتن تمامی این موارد نمی توان انتظار داشت نهادهایی که در انجام وظایف خودشان با مشکلات بسیاری دست به گریبان اند بتوانند از عهده وظایف درمانی سازمان تامین اجتماعی هم بربیایند. لذا به عنوان یک کارشناس جدا" بر این باورم که ادغام بخش درمان تامین اجتماعی باسازمان مورداشاره، مشکلات موجودبیمه شدگان  را چند برابر خواهد کرد.
تسنیم: تمایل به تسلط بر سرمایه های این سازمان را در این ادغامها چقدرموثر می دانید؟
کرباسیان: من این مطلب را به این نحو تایید نمی کنم. چراکه درتمامی ادوارگذشته نیز بین وزارت بهداشت و سازمان تامین اجتماعی این اختلافهای کارشناسی وجود داشت و آنها همواره اصرار داشتند که بخش درمان تامین اجتماعی زیرمجموعه وزارت بهداشت شود. ولی به نظر می رسد تصمیم گیری در رابطه با این طرح ها نیازمند تامل و تعمق بیشتری است.
تسنیم: راهکار شما برای توزیع عادلانه ثروت چیست؟ آیا طرح هدفمندی یارانه ها به طور هدفمند یارانه را توزیع می کند؟
کرباسیان: در سال 74 و 75 یک بحث کارشناسی مرتبط با یارانه ها مطرح شد که نقطه کلیدی بحث حول این نکته متمرکز بود که پرداخت یارانه میان همه اقشار جامعه نباید به صورت برابر انجام شود. واقعیت این است که اگر ما به دنبال هدفمندی واقعی یارانه ها هستیم باید اجرای آن را در وزارتخانه تعاون، کارو رفاه اجتماعی متمرکز کنیم. البته بدیهی است که از نقش وزارت اقتصاد و دارایی نمی توان چشم پوشی کرد ولی وزارت اقتصاد به دلیل عهده دار بودن مدیریت درآمدها و مدیریت کلان اقتصاد کشور باید به عنوان پشتوانه طرح هدفمندی یارانه ها مطرح شود اما اجرای آن به عهده وزارت تعاون ،کارو رفاه اجتماعی قرار گیرد. چراکه متولی سیاستهای کلان اجتماعی کشوراین وزارتخانه است و  امکان شناسایی اقشار متوسط،آسیب پذیر،ضعیف و شاغلین دارای درآمد پایین ونیز اولویت بندی های لازم درتوزیع یارانه ها، برای این وزارت کاملا"فراهم است.به ویژه آنکه این وزارت با عرصه تولید کشورهم که متاسفانه در اجرای ناقص این طرح مغفول مانده اند، ارتباط تنگاتنگ داردومی تواندنیازهای این بخش راازطریق تعامل باسایر نهادها، به درستی بررسی و تامین کند.

تسنیم: طی سالهای اخیر سازمان تامین اجتماعی به فروش سرمایه ها و تامین مصارف خوداز محل سرمایه گذاری ها می پردازد. این پدیده را چگونه ارزیابی می کنید ؟
کرباسیان: با توجه به اینکه وظیفه شرکت سرمایه گذاری سازمان تامین اجتماعی یا "شستا"، اداره بهینه سرمایه های این سازمان و حفظ و بهروری بیشتر و سود آوری آن است باید برای این شرکت ها قابلیت خرید و فروش رانیز متصور بود.امااین امرباید ازطرق حرفه ای ومطابق صرفه اقتصادی انجام شود. یکی از بهترین اقدامات برای شرکت های سرمایه گذاری ، وارد کردن شرکت های این بخش در بورس است. چراکه ورود این شرکت ها در بازار سرمایه دارای دست کم دارای 2 حسن است؛ اول آنکه باعث شفافیت و نظارت پذیری عملکرد آن ها می شود و دوم باعث تقویت قابلیت نقدینگی آنها می شود و می تواند دست شرکت سرمایه گذاری سازمان تامین اجتماعی را برای خرید و فروش به موقع و درراستای منافع آتی سازمان باز بگذارد. لذا خرید و فروش شرکت هادر این بخش فی نفسه بد نیست ولی باید این مساله راهم مدنظر داشت که خرید و فروش سهام باید بر اساس منافع سازمان و بیمه شدگان آن صورت بگیرد نه بر مبنای برخی دستورهای خاص وغیرشفاف که در برخی موارد مطرح بوده است. به طورمثال یکی از ابهامات موجود برای بیمه شدگان این سازمان، منافع حاصل از برخی معاملات چندصدمیلیاردی اخیردر "شستا"ست که هنوزابعادآن روشن نشده است.
تسنیم: چه اقداماتی می توان انجام داد که نظام تامین اجتماعی تبدیل به نظامی فراگیر در کشور شود؟
کرباسیان: سال هاست که این بحث در دنیا مطرح است. به عنوان مثال در دهه 70 شمسی بانک جهانی پروژه سنگین سازماندهی نظام تامین اجتماعی را مطرح کرد که محتوای اصلی آن بر مبنای خصوصی سازی نظام تامین اجتماعی که به نظر بسیاری از صاحبنظران، نظریه ای غیرعملی است استوار بود. من درهمان دوران در 2 اجلاس سنگاپور و بلژیک در مخالفت با اجرای آن در کشورهای در حال توسعه صحبت کردم چراکه در این کشورها، ساختار اقتصادی از ثبات لازم برخوردار نبود واین راهکارمی توانست به ضرر اقشار محروم و حتی سوق دادن طبقه متوسط جامعه به سوی فقر تمام شود.
ازطرفی آنچه که در سال های اخیر مطرح است تعریف نظامی 3 لایه است. در این نظام لایه اول کل نیروهای شاغل دولتی و غیردولتی را تحت پوشش خود قرار می دهد. حتی افراد ضعیف جامعه نیز که تحت پوشش خیریه ها هستند نیز در این لایه حمایتی و در پوشش بیمه پایه قرار می گیرند.در لایه دوم این نظام،سطح وکیفیت پوشش بیمه ای برای افراد، سازمان ها و شرکت های مختلف، متفاوت است. پوشش بیمه ای در این لایه توسط صندوق های مستقلی که تحت نظارت دولت قرار دارند صورت می گیرد که به عنوان مکملی برای لایه اول است. در این لایه مبنای حق بیمه افراد بر اساس درآمد آن ها محاسبه می شود. یعنی وقتی فردی که بازنشسته می شود مشمول دو لایه حمایتی می شود؛ لایه ابتدایی پایه که مختص تمامی اقشار جامعه است و لایه دوم که بر مبنای حق بیمه پرداختی به صندوق های مستقل ونوع تعهدات آنهاتعیین می شود.ونهایتا" لایه سوم که به عنوان بیمه های بازرگانی خصوصی در این نظام مطرح است که شامل بیمه های عمر و سرمایه گذاریها می شود و در حال حاضر در برخی کشورها به صورت نیمه اجباری در حال اجراست.

تسنیم: پس چرا مردم ایران بیمه های خصوصی اما مرتبط باریسک های زندگی  را چندان جدی نمی گیرند؟
کرباسیان: این بی اعتمادی مردم دو دلیل دارد: یک دلیل روانی که متاثر از فرهنگ تقدیرگرایی یکجانبهء بسیاری ازمااست که  باعث می شود روح بیمه در معنای عام خودرا جدی نگیریم ومطابق ضرب المثل "هرچه پیش اید خوش آید"، عمل کنیم؛ و دیگری عدم توجه بیمه مرکزی و سازمان های بیمه گر به این نوع بیمه است. حتی برخی در اوایل انقلاب اشکالاتی شرعی و فقهی را به بیمه نسبت می دادند که البته بعدها این نگاه اصلاح شد اما جا دارد علما در بحث فقهی و شرعی آن ورود پیدا کنند تا اقبال مردم به این سو بیتشر شود.
تسنیم: به‌عنوان آخرین سؤال بفرمایید چه چالش‌هایی پیشِ‌روی سازمان تأمین اجتماعی قرار دارد و چه راهکاری برای برون‌رفت از آن موجود است؟
کرباسیان: قبل از هرچیز لازم است مجدداً تأکید کنم که سازمان تأمین اجتماعی نه‌تنها نیازمند توجه ویژه نهاد دولت است بلکه حمایت سایر قوا و کل نظام را طلب می کند. چراکه بی توجهی به آن چالش هایی جدی را برای جامعه به بار می اورد. یکی از عواملی که می تواند دستیابی به سازمانی مطلوب را تسهیل کند توجه ویژه به ثبات مدیریت در تامین اجتماعی است. همچنین باید از دخالت های سلیقه ای در حوزه مدیریتی سازمان اجتناب  شود تا این سازمان بتواند استقلال مالی واداری خود را در چارچوب قانون حفظ کند.
نکته قابل توجه دیگر آن است که این سازمان نیازمند نیروهای مجرب ،خبره،جامع نگر، کاردان و کارآمد است. همچنین توجه به رضایت بیمه شدگان، بازنگری در محاسبات بیمه ای و خصوصا احیای ارزش و اعتباردفترچه های درمان و تاکید برکاهش هزینه های سلامت بیمه شدگان  وحمایت موثر از بازنشستگان و مستمری بگیران از دیگر مواردی است که باید توجه ویژه ای به آن ها داشت.
در پایان باید تأکید کنم که توجه به نیروی کار و خانواده‌های آنها می‌تواند به بالارفتن بهره‌وری بینجامد و راه را برای رسیدن به توسعه ملی و دستیابی به اهداف چشم‌انداز 1404 هموار کند.

گفت‌وگو از: فرهاد خادمی و محمد قربانی

انتهای پیام/