شیوع بیماری قارچی خشکیدگی شمشاد در جنگل های مازندران

امین وطن دوست در گفت و گو با خبرنگار تسنیم در ساری اظهار کرد: با عنایت به مشاهده آلودگی اولیه عرصه جنگلی تلوشهر نور، با پیشرفت روز افزون این بیماری قارچی، مشاهده شد این بیماری قارچی در سطح بسیار زیاد،گونه های شمشاد منطقه از نهال های یکساله تا درختچه و درختان شمشاد را خشکانده و درحال خشک شدن بوده و به سرعت در حال پیشروی است و تا مرز های ذخیره گاه شمشاد خیبوس سوادکوه رسیده است.

وی افزود: با عنایت به اینکه ذخیرگاه خیبوس از مهم ترین و بزرگترین ذخیره گاه شمشاد جهان بوده، در صورت آلودگی به این بیماری قارچی این گونه مهم جنگلی در معرض انقراض قرار خواهد گرفت.

وطن دوست بیان کرد: با توجه به حساسیت و اهمیت موضوع در جهت کاهش اثرات مخرب این بیماری،  عزم  استانی و ملی می طلبد  تا دستگاه‌های اجرایی استان  با همکاری مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی با تخصیص اعتبار لازم، اقدامات پیشگیرانه در جهت کاهش و کنترل اثرات مخرب این بیماری صورت دهند.

وی با بیان اینکه گونه شمشاد با نام علمی Buxus  hyrcana به عنوان یکی از مهم ترین و با ارزش ترین درختان جنگلی شمال و یکی از پنج گونه پهن برگ و همیشه سبز جنگل‌های شمال کشور محسوب می شود، افزود: شمشاد گیاهی بوده با برگ‌های همیشه سبز، براق و چرمی که طالب آب و هوای دریایی است.

وی افزود: شمشاد گونه ای گرما پسند و سایه پسند بوده که تحمل آفتاب شدید را ندارد، این گیاه بومی جنگل‌های منطقه خزری بوده و رویشگاه اصلی آن در شمال ایران قرار دارد و از ارزش بوتانیکی خاصی برخوردار است.

وطن دوست گفت: شمشاد درختی در معرض تهدید بوده و اکوسیستم های آن در حال تخریب است. بنابراین به دلیل آسیب پذیری نباید بهره برداری شود و به دلیل تخریب در ارتفاع پائین و ناسازگاری با ارتفاع بالا، محدودیت رویشگاه دارد.

کارشناس گیاهپزشکی افزود: بیماری بلایت یا آتشک در شمشاد، از جمله بیماری‌های مخرب و بسیار خطرناکی بوده که در سال‌های اخیر در ایران و بسیاری از کشورهای اروپایی، آمریکایی و آسیایی روی این گونه مشاهده شده و سبب  خزان و یا از بین رفتن توده های شمشاد اعم از جنگلی و زینتی شده است.

به گفته وی، عامل بیماری، قارچی به نام  Calonectria pseudonaviculata بوده که به عنوان عامل مخرب درختان شمشاد در اروپا معرفی شده و این قارچ از نظر تاکسونومی در رده   Ascomycetes راسته Hypocreales و خانواده  Nectriaceae قرار می گیرد.

وی افزود:گونه های مختلف شمشاد در مناطق مختلف دنیا نسبت به این قارچ حساس بوده و علائم بیماری را نشان می دهند، بنا بر این میزبان این قارچ گیاهان شمشاد هستند.

وطن دوست با اشاره به اینکه توسعه بیماری سبب ایجاد حالت سوختگی، ریزش برگ‌ها و خزان یکنواخت نهال‌ها، درختچه ها و درختان شمشاد می شود،افزود: این حالت معمولا از قسمت تحتانی گیاه شروع و به سمت تاج درخت پیش می رود و در آخرین مرحله سبب سرخشکیدگی در گیاه شده و استمرار بیماری در چند سال متوالی منجر به خشکیدگی کامل آنها  می شود.

وی بیان کرد: این خشکیدگی در تمام مراحل زیستی این‌گونه از نهال تا درختان مسن دیده می شود و به دلیل محدود بودن رویشگاه شمشاد و مطرح بودن آن به عنوان یک گونه نادر و ذخیره گاهی، بیماری می تواند سبب مرگ و انقراض نسل آن شود.

کارشناس گیاهپزشکی اداره کل منابع طبیعی منطقه ساری گفت: با توجه به اینکه مهم ترین شرایط برای فعالیت بسیاری از قارچ‌ها منجمله قارچ عامل بیماری بلایت شمشاد، محیط‌های گرم و مرطوب و تاحدودی سایه است، این حالت در رویشگاه‌های شمشاد شمال کشور بطور طبیعی وجود دارد و وجود میزبان‌های حساس به بیماری زمینه برای حمله قارچ و انتشار آن کاملا فراهم است.

وی بیان کرد: در حال حاضر این بیماری به صورت پراکنده در سراسر استان گیلان و در غرب مازندران وجود دارد.

انتهای پیام/ ق