زنده کردن مفاخرههای عاشقانه در یک کتاب/سرودههای شکارسری مُهر ایرانی دارند
خبرگزاری تسنیم: احمد نادمی، منتقد در مراسم نقد کتاب «عاشقانههای تاریکروشن» گفت: هر چند فضای سرودههای در اماکن مختلف مانند پارک، کافیشاپ و ... اتفاق میافتد، اما سرودهها مُهر ایرانی دارند و معلوم است که برای فرهنگ ایرانی سروده شدهاند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مراسم رونمایی از کتاب «عاشقانههای تاریکروشن» سروده حمیدرضا شکارسری عصر روز شنبه، 23 شهریور ماه، در سرای اهل قلم برگزار شد. در این مراسم علاوه بر شاعر، آرش شفاهی، احمد نادمی، از شاعران و حمیدرضا حاجیآبادی مدیر انتشارات اداره ققنوس نیز حضور داشتند.
حاجی آبادی در ابتدای مراسم در رابطه با این مجموعه شعر گفت: پس از مطالعه کار جدید شکارسری، زمانی که پیشنهاد انتشار این اثر به ما داده شده بود، از اینکه این شعرها به سروده او است تعجب کردم. در واقع توقع این نوع از شعرهای عاشقانه را از حمیدرضا شکارسری نداشتم. به هر ترتیب این کتاب منتشر شد و اکنون یکی از بهترینهای انتشارات ما در سال جاری است.
در ادامه جلسه آرش شفاهی از شاعران و منتقدان به ویژگیهای این کتاب اشاره کرد و افزود: به نظر من تعجب حاجیآبادی در مورد شعرهای این دفتر به جا است؛ ولی نباید فراموش کنید که شعر عاشقانه به دلیل فضاهای متنوعی که در اختیار شاعر قرار میدهد، یکی از عرصههای مورد علاقه هر شاعر حرفهای است. طبیعی است که هر شاعر علاقمند به مضمونآفرینی، تجربههایی هم در این زمینه داشته باشد و به نظر من هر شاعر به صورت فطری عاشقانهسرای قدری هم است.
وی با اشاره به وحدت موضوعی کتاب «عاشقانههای تاریکروشن» ادامه داد: مواجهه با کتابی که از آغاز تا به انجام دارای یک موضوع مشخص است، هم آسان است و هم مشکل. مشکل برای مخاطبان عام کتاب است که به دلیل عدم تنوع در این نوع کتابها از اواسط اثر به بعد، احساس یکنواختی میکنند؛ ولی این نوع کتابها برای منتقد فضای مناسبی فراهم میکند؛ به این معنا که منتقد علاوه بر بررسیهای ادبی که در مورد متن شعر دارد، میتواند بهرههای فرامتنی کار را هم در نظر بگیرد.
این منتقد ادبی یادآور شد: در واقع اتحاد موضوعی راه را برای برداشتهای فرامتنی هموار میکند. به عنوان مثال وقتی در یک مجموعه شعر مفهوم و موضوع دلدادگی محوریت پیدا میکند، علاوه بر جنبههای ادبی کار میتوان به یک مبحث مشترک بین ادبیات و جامعهشناسی رسید که من نام آن را جامعهشناسی عشق در ادبیات میگذارم.
شفاهی با تأکید بر مختلف بودن موضوعات عشقی و لیریک در مجموع شعر «عاشقانههای تاریک روشن» گفت: میتوان با نگاه کردن به این مجموعه شعر به مشخصههایی که حمیدرضا شکارسری با مبنا قرار دادن آنها این اشعار را سروده است، دست یافت که من به چند نمونه مهم از آن اشاره میکنم. یکی از این مشخصات مورد توجه بودن «من» و «تو» به عنوان «عاشق» و «معشوق» در اکثر کارهای این مجموعه است. شاعر عاشق و معشوق را در شعرهای مجموعه نقطه پرگار هستی میداند و تمام جهان را متوجه و متمرکز آنها میداند.
وی ادامه داد: نکته دیگر مزاحم بودن دیگران و در زیر سایه بودن عاشق و معشوق و در نتیجه عدم آرامش آنها است که در چند مورد از شعرهای این مجموعه به خوبی قابل مشاهده است. دیگر المان موجود در شعرها خودشیفتگی عاشق و معشوق است؛ به این معنی که من عاشق به خاطر به دست آوردن تو معشوق از انسانهای دیگر فراتر هستم و تو نیز به خاطر به دست آوردن من از امتیازات ویژهای برخورداری. با نگاه کردن با ادبیات جهانی میبینیم که نزار قبانی، قهرمان این نوع رویکرد است که از ان با عنوان مفاخرههای عاشقانه یاد میشود.
این منتقد افزود: با همه اینها یکی از موضوعاتی که جای آن در شعرهای این دفتر خالی است، موضوع هجران و دوری است. هجران از اصلیترین موضوعات عاشقانه است که از دیرباز در ادبیات غنایی ما کاربرد داشته است، ولی جای آن در این مجموعه خالی است. به نظر من یکی از دلایلی که خیلی از افرادی که به نظام شعر کلاسیک عادت کردهاند، شعرهای مجموعه را نپسنند این است که شعرهای این مجموعه پر سوز و گداز نیست. آخرین موضوعی که در این بخش به آن اشاره میکنند، غلو و اقرار در مورد شدت عشق است که همواره عاشق با نگاه غیرواقعی به معشوق خود مینگرد که این مورد در شعر کلاسیک ما سابقهدار است.
شفاهی در خاتمه صحبتهای خود اضافه کرد: یکی از مضامینی که شکارسری به خوبی در شعرهای این مجموعه آن را برجسته کرده است، نقش راوی به عنوان یک شاعر است؛ به این معنا که چون عاشق شاعر هم است دارای امتیازات ویژهای نسبت به دیگران است. همچنین از دیگر نکاتی که در شعرهای مجموعه جلب توجه میکند، این است که شاعر با رندی تأکید بر بیاختیاری و الهام در مورد شعر میکند؛ در حالی که با نگاه گذرا به شعرها میتوان متوجه شد که چندان هم جنبه الهام شعری وجود ندارد و اینها تنها دروغهایی است که شاعر توانسته با زیرکی هر چه تمامتر بزند. نکته آخری که در مورد این مجموعه و کلاً شعر عاشقانه میتوان گفت، این است که شعر عاشقانه آیینه تمامنمای فضای جامعه است و کتاب «عاشقانههای تاریکروشن» مجموعه موفقی در این زمینه است.
«عاشقانههای تاریکروشن» مُهر ایرانی دارند
دیگر منتقد دعوت شده در مراسم رونمایی کتاب عاشقانه های تاریک روشن سید احمد نادمی نویسنده و منتقد ادبی بود که با کمی تاخیر در جلسه حاضر شد. وی در مورد این مجموعه شعر گفت: من با توجه به آشنایی قدیمیای که با شکارسری و کارهای او دارم، میتوانم بگویم که میتوان او را شاعر مضمونپردازی دانست. شاعری که مضمونهای جدید را پیدا میکند و با پرداخت مناسب آنها مضمون را به ایده تبدیل میکند و این شیوه در تمام کارهای او حتی در مجموعه اول او با عنوان «باز جمعهای گذشت» هم دیده میشود.
نادمی با اشاره کوتاه به سیر مضمونپردازی در سبکهای ادبی شعر فارسی شعر شکارسری را در راستای همان مضمون پردازی کلاسیک دانست و افزود: نگاه شکارسری به عشق در این مجموعه جالب توجه است هر چند که شعرها در فضاهای جدید مانند پارک، کافیشاپ و خیابان روایت میشود و قالب کارها نیز قالب نو است، ولی به دلایل مختلفی که یکی از آنها اتحاد بین عاشق و معشوق است، سرودهها مهر ایرانی به خود میگیرد و مشخص است که برای فرهنگ و ادب فارسی سروده شده است.
روایت ساده عشق در یک کتاب
در پایان مراسم حمیدرضا شکارسری شاعر مجموعه شعر «عاشقانههای تاریکروشن» با تشکر از منتقدان کتاب گفت: موضوع محوری من در این کتاب، حائز اهمیت بودن نگاه تازه به مقوله عشق است. به عنوان مثال از منظر قدما عشق بهانهای برای گفتن چیز دیگری بوده است و شعرها با بهانه عاشقانه عمدتاً عارفانه بودهاند و عشقها بیشتر مجازی بودند تا حقیقی؛ ولی من در این کتاب کوشش کردهام با رویکردی جدید جنبههای حقیقی عشق را در هیمن فضاهای ساده اطراف نمایش بدهم. نکته دیگری که برای من اهمیت دارد این است که اگر سالها بعد به صورت اتفاقی این کتاب ماند و به دست کسی رسید، خواننده با توجه به این شعرها به مناسبات اجتماعی و عشقی در روزگار ما پی ببرد.
در پایان شکارسری خبر از انتشار دو مجموعه دیگر خود با موضوعات عاشقانه داد: مجموعه «عاشقانههای پکن» دارای 60 قطعه شعر سپید عاشقانه و حاصل سفر من به کشور چین در سال گذشته است. این کتاب قرار است به زودی توسط انتشارات نیماژ منتشر شود. کتاب دیگری که در همین زمینه در دست چاپ دارم، کتاب «عاشقانههایی برای دشمن» است که در بردارنده شعرهای عاشقانه من در فضایی جنگی است و این مجموعه هم قرار است توسط انتشارات فصل پنجم منتشر شود. در انتهای این مراسم رونمایی شکارسری چند شعر از مجموعه چاپ نشده عاشقانه پکن را برای حضار خواند.
انتهای پیام/