جاسوسی آمریکا از مقامات اروپایی بر مذاکرات تجارت آزاد تأثیر منفی می‌گذارد
خبرگزاری تسنیم: کارشناس مسائل اروپا در اندیشکده شورای روابط خارجی معتقد است که افشاگری‌های اسنودن در مورد شنود مکالمات تلفنی مقامات اروپایی توسط آژانس امنیت ملی آمریکا، بر مذاکرات تجارت آزاد آتلانتیک تأثیر منفی می‌گذارد.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از اندیشکده شورای روابط خارجی، کارشناس مسائل اروپا در این اندیشکده معتقد است که رسوایی‌های اخیر جاسوسی آمریکا از مقامات اروپایی، هر چند که بسیار بزرگ شده و اتفاق خاصی نیست، اما به شدت بر روابط میان آمریکا و کشورهای اروپایی سایه افکنده است.
* افشاگری‌های اخیر در مورد جاسوسی سازمان امنیت ملی از رهبرانی همچون آنجلا مرکل، صدراعظم آلمان و سی و چهار رهبر دیگر در اروپا، بحث و گفتگوهای بسیاری را در خارج از کشور به وجود آورده است. جدیت آسیبی که این ماجرا به ائتلاف میان آمریکا و این کشورها می‌زند تا چه حد است؟
به نظر من جدیت افشاگری‌های اسنودن که روز به روز افزایش پیدا می‌کند، به دلیل شیوه بیرون آمدن این افشاگری‌ها است. اگر در یک وهله و به یکباره همه افشاگری‌ها انجام می‌شد و اطلاعات به طور کامل در دسترس عموم قرار می‌گرفت، به نظر من همهمه و شلوغی‌ها تا کنون خاتمه یافته بود. اما آنچه که امروز شاهد آن هستیم این است که یک روز درمیابیم که هفتاد میلیون تماس تلفنی و پیامک در فرانسه شنود شده است. روز بعد، خبردار می‌شویم که مکالمات تلفنی آنجلا مرکل ضبط شده است و سپس شصت میلیون مکالمه تلفنی و پیامک در اسپانیا شنود شده است. لذا موقعیتی ایجاد می‌شود که در آن حتی یک ماجرای بسیار کوچک به یک مسئله بین‌المللی عمده که پیامد‌های احتمالی بسیار زیان‌آوری دارد، تبدیل می‌شود.
به نظر من بخشی از واکنش‌ها، واکنش‌های بیشتر را تغذیه می‌کند؛ به عبارت دیگر مرکل و هولاند، رئیس جمهور فرانسه، خبردار می‌شوند که دوستان از دوستان جاسوسی کرده‌اند. شهروندان ایشان بیش از هر کس دیگری ناراحت می‌شوند چرا که این نوع جاسوسی خانوادگی در نگاه ایشان بسیار نامطلوب است و لذا به رهبران اروپایی فشار می‌آورند که موضع‌گیری کنند. به نظر من این ماجرا اکنون با خشم فردی ترکیب شده و اینکه احتمالاً مرکل احساس می‌کند ضبط مکالمات تلفنی شخصی او توسط یک متحد، به مثابه نقض پیمان است. این موقعیتی را ایجاد می‌کند که در آن بازخورد سیاسی با خشم ترکیب شده است که این امر به آمریکا برای واکنش و پاسخی هر چه سریع‌تر، فشار وارد می‌کند.
* نکته قابل توجه اینجاست که اوباما بسیار به آلمان نزدیک است؛ وی در سال 2008 به عنوان کاندیدای ریاست جمهوری به این کشور سفر کرد و در ماه ژوئن در مورد اهمیت روابط نزدیک خارجی سخنرانی کرده و بر لزوم عقد قرارداد بسیار مهم تجاری میان آمریکا و اروپا تأکید کرد. این افشاگری‌ها چگونه بر توافق تجارت آزاد فراآتلانتیکی تأثیر می‌گذارد؟
در اینکه سعی دارید روی سمبولیسم تأکید کنید حق با شماست چرا که مجلس عوام آلمان نیز از زمانی که پایتخت از بُن به همان برلین بازگشت، ساختمان خود را با سقفی شیشه‌ای تغییر نما داده است تا بر شفافیت هر چه بیشتر تأکید کند. اوباما در فاصله چند صد متری دروازه مجلس آلمان سخنرانی کرد. سفارت آمریکا، یعنی جایی که مکالمات تلفنی آلمانی‌ها در آن انجام شد، در نزدیکی همین مجلس قرار می‌گیرد. در نتیجه همین سمبلیسم است که به اعتماد میان این دو خدشه وارد می‌کند و مرکل و دیگران را برمی‌انگیزد تا اعلان کنند که این رسوایی چارچوب اعتمادی را که یکی از عناصر تشکیل دهنده ائتلاف است، از بین می‌برد. حال چه پیامد‌های جدی ممکن است بروز پیدا کند؟ شماری در اروپا گفته‌اند که «بیایید مذاکرات تجارت آزاد را به حالت تعلیق درآوریم»، «بیایید برای اعلان نارضایتی خود گام دیگری برداریم.» به نظر من این تهدیدات چندان جدی نیست و اروپایی‌ها با عقب نشینی از مذاکرات تجارت آزاد با آمریکا تنها به خودشان آسیب می‌زنند چرا که از این ماجرا نفع بسیار زیادی می‌برند.
به نظر من آنچه که اکنون باید بر سر آن بحث شود تعیین برنامه‌ای مناسب و جدید برای جمع‌آوری اطلاعات در داخل ائتلاف آتلانتیک است. ایده‌هایی هم که در این باره به چشم می‌خورد از این قرار است که مثلاً از مقاماتی که از یک سطح مشخصی بالاتر هستند، جاسوسی نشود؛ یا بدون مطلع ساختن آژانس اطلاعات طرف مقابل جمع‌آوری اطلاعاتی جدی صورت نگیرد. بدون شک هیچ کس نمی‌خواهد محدودیت‌هایی بدان حد جدی وضع شود که آلمان‌ها یا فرانسوی‌ها یا دیگران خود را به خطر اندازند، که برای مثال اگر آمریکا امروز اطلاعاتی را در مورد انجام یک حمله احتمالی یا یک گروه تروریستی در آلمان به دست آورد، اطلاعات را با آلمان به اشتراک نگذارد. آلمان‌ها از ما نمی‌خواهند که این اطلاعات را پیگیری نکنیم. این اقدامی تعادلی است، اما با در نظر گرفتن میزان فشار سیاسی که در اروپا وجود دارد، آمریکا باید موضعی شفاف‌تر از این بگیرد که صرفاً اعلام کند که کار معمول خود را انجام داده است.
دیگر حوزه‌هایی که شاهد انجام اقداماتی جدی در آنها خواهیم بود، نهادهای قانونگذاری هستند که می‌کوشند قوانین حریم خصوصی را محدودتر ساخته و کار را برای اروپایی‌ها در به اشتراک گذاشتن اطلاعات با غیر اروپایی‌ها از جمله گوگل و فیس‌بوک، دشوارتر می‌سازند. دومین حوزه‌ای که شاهد فعالیت بیشتر خواهد بود، برخی شرکت‌هایی هستند که تلاش خواهند کرد از این واکنش منفی سیاسی نسبت به آژانس امنیت ملی آمریکا، با ارائه شبکه‌های عاری از دسترسی آمریکا، حداکثر استفاده را کنند. به عبارت دیگر این شرکت‌ها اعلان خواهند کرد که «اگر شما به عضویت ما درآیید، ترافیک ایمیلی و تماس‌های تلفنی شما از طریق کابل‌های فیبری عبور خواهد کرد که آژانس امنیت ملی آمریکا به آنها دسترسی ندارد.»
حال اینکه کدام یک از این امور عملی شود، همچنان نامشخص است. به نظر من این اقدامات چندان کارآمد نخواهد بود چرا که همانطور که می‌دانید بسیاری از آلمان‌ها حساب‌های فیس‌بوک و گوگل خود را حفظ خواهند کرد و ترافیک ارتباطاتی ایشان همچنان از طریق سرورهای آمریکایی انجام خواهد شد.
* جایگاه اوباما اکنون در اروپا چگونه است؟
این مسئله بسیار مرتبطی است چرا که به دشواری می‌توان ناآرامی سیاسی مرتبط با جاسوسی آمریکا را از نگرانی اروپایی‌ها در مورد ناتوانی اوباما برای ایجاد تعادلی مناسب میان امنیت و آزادی‌های مدنی، منفک کرده و حل نمود. برای مثال بسیاری از اروپایی‌ها بر این باورند که حملات هواپیما‌های بدون سرنشین در پاکستان نه تنها غیر اخلاقی بلکه غیر قانونی است. در نتیجه اروپایی‌ها به این نتیجه می‌رسند که اوباما نتوانسته به وعده خود برای بر طرف کردن خرابکاری‌های دولت بوش عمل کند. مثال دیگر شاید مربوط به تمایل اوباما برای تعطیل کردن گوانتانامو باشد. امری که هنوز اتفاق نیافتاده است. حتی با اینکه اوباما برخی از اقدامات مشخص را متوقف ساخته ـ اقداماتی که از نگاه برخی تکنیک‌های خشونت‌آمیز بازجویی خوانده می‌شد ـ اما برخی در اروپا همچنان معتقدند اوباما به اندازه کافی پیش نرفته است. رسوایی آژانس امنیت ملی فقط این شعله‌ها را بیشتر مشتعل ساخت.
* اوباما در اولین سال ریاست جمهوری خود جایزه صلح نوبل گرفت. آیا اروپایی‌ها همچنان منتظرند وی این جایزه را برگرداند؟
به نظر من این مثال، مثال بسیار خوبی برای فاصله‌ای است که میان انتظارات و واقعیات وجود دارد.
* سال جاری هم در داخل و هم در خارج، واقعاً سال دشواری برای اوباما بود.
بله سال بسیار دشواری بود. در مورد مذاکرات تجارت آزاد با اروپا، تعطیلی اخیر دولت آمریکا به جهات مختلف، بسیار آسیب‌زاتر از رسوایی جاسوسی بود. مایک فرومن، نماینده تجاری، مجبور است مأموریت مذاکراتی خود به بروکسل را لغو کند. اما این مذاکرات به تدریج پا خواهد گرفت. با همه این احوال مشکلاتی که در داخل واشنگتن وجود دارد، اثری به مراتب منفی‌تر از ناآرامی‌هایی که در سراسر آتلانتیک دیده می‌شود، برجای می‌گذارند.
انتهای پیام/
