علل شیوع مصرف مواد مخدر شیشه در جامعه‏

به گزارش خبرگزاری تسنیم، بر اساس آخرین نتایج یک طرح ملى، شیوع‏شناسى مصرف مواد مخدر در میان شهروندان و خانواده‏هاى 31 استان کشور در مقیاس سنى 15 تا 64 سال، ماده مخدر (محرک) شیشه، دومین ماده مصرفى در سطح کشور مى‏باشد. عوارض و دامنه خطرات بهداشتى ناشى از مصرف شیشه به‏عنوان «مت آم‏فتامین» را مى‏توان در دو بعد جسمى و روانى - اجتماعى مورد بررسى قرار داد.
بعد جسمى: احساس شادابى و لذت‏بخشى، افزایش انرژى فعالیت، حالت سرخوشى عمیق (در همه موارد کاذب و کوتاه‏مدت) افزایش فشار خون و ضربان قلب، ایجاد صدمه در رگ‏هاى مغز، افزایش دماى بدن، ایجاد خطا در عملکرد حواس پنجگانه، تغییر ادراک زمان و مکان، ضعف عضلانى، کاهش میل جنسى ناشى از مصرف مداوم، کاهش کارایى ذهن و حافظه، فراموشى و لاغرى.
بعد روانى - اجتماعى: اختلالات خواب، پرحرفى، بى‏قرارى و بى‏ثباتى، تحریک‏پذیرى، بروز تغییرات خلقى (بدخلقى و غمگینى)، افسردگى، اضطراب، تشنج و تنش، اختلال قضاوت، بروز وابستگى و میل به مصرف مجدد منجر به اعتیاد، آشفتگى ذهنى و اختلال، سراسیمگى، وحشت روانى، اغتشاش فکرى، روان‏پریشى، بدگمانى و سوءظن شدید و غیرواقعى، هذیان‏گویى و بروز رفتارهاى پرخاشگرانه و تمایل به خودکشى، خشونت، ارتکاب سایر جرایم چون قتل، کودک‏آزارى، همسرآزارى، تصادف و... در افراد مصرف‏کننده قابل تأمل مى‏باشد.
برخى باورهاى غلط در مورد مصرف شیشه، زمینه را براى گسترش مصرف آن در کشورمان فراهم نموده است که عبارتند از:
الف) تصور اعتیادآورنبودن مصرف شیشه‏
عده‏اى از جوانان به‏علت عدم اطلاع از مضرات و پیامدهاى شیشه و نادیده‏انگاشتن عوارض آن، دچار باورهاى غلط گردیده، به‏طورى‏که تصور مى‏نمایند مصرف تفریحى و تجربه یک‏بار مصرف، سبب کسب لذت، تفریح و خوشگذرانى و رفع مشکلات روحى گردیده و سبب اعتیاد نخواهد شد. غافل از این‏که بسیارى از معتادان مصرف‏کننده شیشه با همین انگیزه اقدام به مصرف نموده و یک‏بار مصرف سبب ایجاد تمایل و احساس مثبت براى ادامه مصرف در آنان شده و همین امر موجبات وابستگى روانى به این‏گونه مواد را در آنان فراهم نموده است. پژوهش‏ها نشان داده که افراد براى رسیدن به احساس لذت اولیه ناشى از مصرف شیشه مى‏بایست به مقدار مصرف خود بیفزایند و همین امر سبب وابستگى و اعتیاد آنان خواهد شد.
ب) تصور پایین‏بودن آسیب‏هاى ناشى از مصرف شیشه‏
تبلیغات سوء در جهان حکایت از این موضوع دارد که آسیب‏هاى ناشى از مصرف ماده مخدر شیشه به میزان قابل ملاحظه‏اى کمتر از انواع مواد مخدر سنتى (افیونى) است و مصرف شیشه خطرى براى سلامتى افراد ندارد، در حالى‏که پژوهش‏ها نشان مى‏دهد آثار سوء ناشى از مصرف شیشه به‏مراتب بالاتر از مواد مخدر سنتى بوده و بروز خسارت‏هاى شدید روانى در ابعاد مختلف، خط بطلان بر این تبلیغات دروغین کشیده است.
ج) تصور ایجاد انرژى مضاعف به‏واسطه مصرف ماده مخدر شیشه‏
عده‏اى به‏علت باورهاى غلط معتقدند که مصرف شیشه سبب احساس شعف، شادمانى و انرژى مضاعف خواهد گردید اما باید یادآور شد که مصرف شیشه سبب ایجاد توهم در ذهن و بروز لطمه به سیستم اعصاب مرکزى خواهد شد، بنابراین بیمار مغزى نمى‏تواند با احساس شعف و... روبه‏رو گردد.
د) تصور افزایش قواى جنسى ناشى از مصرف شیشه‏
تبلیغات مسموم در جامعه دلالت بر این موضوع دارد که مصرف شیشه سبب افزایش قواى جنسى خواهد شد در صورتى‏که نتیاج بررسى‏هاى صورت‏گرفته، حکایت از این واقعیت دارد که در درازمدت همزمان با وابستگى روانى به شیشه، کاهش میل جنسى در مصرف‏کننده را به‏دنبال داشته و سبب تضعیف قواى جنسى خواهد شد.
  ه) تصور افزایش تمرکز، آرامش و خلاقیت ناشى از مصرف شیشه‏
دسته‏اى از مصرف‏کنندگان شیشه اظهار مى‏دارند که مصرف شیشه سبب افزایش هوشیارى، خلاقیت و بهبود کارایى خواهد شد اما باید یادآور شد مصرف شیشه و بروز وابستگى روحى و روانى براى مصرف مجدد، سبب روان‏پریشى و آشفتگى‏هاى ذهنى در مصرف‏کنندگان مى‏شود.
و) تصور لاغرى ناشى از مصرف شیشه‏
تبلیغات سوء از سوى سیستم هوشمند مت آمفتامین، با هدف جذب مشتریان جدید، با تقویت این باور غلط که مصرف شیشه سبب لاغرى مى‏گردد، با ارائه نگرش‏هاى غیرصحیح از جمله در آرایشگاه‏هاى زنانه، موجب گرایش دختران و زنان به مصرف ماده مخدر شیشه فراهم نموده که تبعات و خسارات زیان‏بارى بر نهاد خانواده وارد نموده است.
علل افزایش تولید و شیوع مصرف شیشه در ایران و جهان‏
1. سرمایه‏گذارى اندک، سهولت ساخت و تولید با ترکیبات غیرمتعارف و درجه خلوص متفاوت، فرآورده‏هاى تقلبى و دست‏ساز به‏علت فقدان مارک تجارى و ترکیب شیمیایى مشخص، هزینه پایین، در دسترس بودن مواد اولیه شیمیایى، تجهیزات مورد نیاز، دستیابى آسان به فناورى‏هاى نوین، حجم بالاى تولید شیشه و سخت‏بودن شناسایى لابراتوارها، سبب گردیده تجارت این مواد به حرفه‏اى پرسود تبدیل گردد به‏طورى‏که شاهد تولید سالانه 410 تن آم‏فتامین و متامفتامین در جهان هستیم. در کشور ما نیز در سال 1391 بالغ بر 235 کارگاه تولید شیشه منهدم شده است.
2. عدم آگاهى آحاد جوانان و نوجوانان از پیامدها و میزان آسیب‏هاى ناشى ازمصرف و تبلیغات گسترده از سوى صدها سایت و شبکه‏هاى ماهواره‏اى، موجبات افزایش مصرف این ماده مخدر را فراهم نموده است.
3. افزایش روزافزون قاچاق مواد شیمیایى و پیش‏سازهاى روان‏گردان یکى دیگر از علل افزایش تولید و مصرف ماده مخدر شیشه به‏ویژه در شرق و جنوب شرقى آسیا شده است.
4. انتخاب نام شکیل و جذاب، موجبات گرایش جوانان و نوجوانان به مصرف ماده مخدر شیشه در عصر تنوع و کثرت شده به‏گونه‏اى‏که با نام‏گذارى این ماده به نام شیشه، یخ، کریستال، بالابر، سرعت، تعقیب اژدها، شابو و مث، به‏دنبال جذب مشتریان جدید مى‏باشند.
5. امکان تولید آن در لابراتوار پیشرفته صنعتى یا آشپزخانه‏هاى خانگى وجود دارد.
با عنایت به مطالب ذکرشده، به‏نظر مى‏رسد با ارتقای میزان آگاهى و دانش جوانان و نوجوانان با هدف تغییر نگرش و تقویت رفتارهاى محافظت‏کننده و کسب مهارت‏هاى زندگى براى عدم گرایش به مصرف شیشه از طریق رسانه‏ها، ترویج فرهنگ سلامت و غنى‏سازى سودمند اوقات فراغت از طریق تقویت فعالیت‏هاى جایگزین ورزشى و هنرى، توسعه و تقویت مراکز مشاوره حضورى - تلفنى و گفت‏وگو در تالارهاى مجازى براى رفع مشکلات روحى نوجوانان و جوانان، انجام مطالعات و پژوهش‏هاى کاربردى در سطح مدارس، دانشگاه‏ها، محیطهاى صنعتى و پادگان‏ها به‏منظور رصد مستمر تحولات اجتماعى - فرهنگى و آینده‏شناسى اعتیاد بتوان موجبات مصون‏سازى آحاد جامعه در مقابله با این پدیده خطرناک را فراهم ساخت.

انتهای پیام/