مواضع آمریکا در قبال ایران، اسرائیل را به وحشت انداخته است

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از اندیشکده مؤسسه واشنگتن، کارشناس این اندیشکده با اشاره به حس بی اعتمادی اسرائیل به آمریکا مدعی است که نتانیاهو به این باور رسیده که آمریکا به تعهدات سابق خود پایبند نبوده و به سختی در پشت صحنه فعالیت می کند تا تهدیدی به نام ایران را خنثی کند. وی معتقد است که فرایند صلح خاورمیانه اهرم فشاری برای اسرائیل خواهد بود تا همکاری آمریکا را جلب کند.

تصور پذیرفته شده در میان مقامات اسرائیلی، حاکی از ترکیب رفع کوتاه مدت تحریم‌ها ناشی از تصمیم فرانسه و نگرانی بسیار عمیق از اختلاف چشمگیر احتمالی و جدید با دولت آمریکا است.

در گزارش‌های مربوط به ملاقات اخیر نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، با جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا در فرودگاه، وقتی جان کری در حال ترک اسرائیل در روز جمعه بود، نتانیاهو بسیار خشمگین و ناراحت توصیف شده است. اظهارات نتانیاهو و حالات و رفتار او طی چند روز گذشته، این برداشت را تقویت می‌کند که او احساس می‌کند که آمریکا به تعهدات قبلی خود به اسرائیل پایبند نبوده است.

اسرائیلی‌ها ادعا می‌کنند که مقامات آمریکایی سابقاً آنها را در جریان رئوس کلی معامله‌ای قرار داده بودند که مورد پسند آنها نبود، اما اسرائیلی‌ها، علیرغم سخن پراکنی اخیر نتانیاهو، با آن کنار آمده بودند. به هر حال، اسرائیلی‌ها ادعا دارند که شرایطی که در ژنو مطرح شد، بسیار بدتر از چیزی است که قبلاً اعلان شده بود. وقتی جان کری، پس از ملاقات پر تنش با نتانیاهو، خواستار لغو اظهارات به مطبوعات شد، نتانیاهو به سادگی به مطبوعات اعلام کرد که اسرائیل خودش را به توافقی که در حال شکل گیری است، متعهد نمی‌داند. تماس تلفنی که متعاقباً از طرف باراک اوباما با نتانیاهو صورت گرفت، ظاهراً نتوانست نگرانی‌های او را تسکین بخشد.

اعتراضات اسرائیل به این معامله

در اصل، اسرائیلی‌ها و طرفداران آنها از جمله فرانسه، ظاهراً در مورد مفاد این معامله موقتی بسیار نگران هستند که؛ اولاً به تهران این اجازه را می‌دهد که تقریباً به غنی سازی اورانیوم ادامه دهد؛ ثانیاً این امکان را برای ایران فراهم می‌کند که به ساخت راکتور آب سنگین در اراک ادامه دهد(تنها با این تعهد از طرف ایران که آن را فعال نخواهد کرد)، که راه میانبر ایران را برای رسیدن به توانمندی هسته‌ای از مسیر پلوتونیوم، به جای اورانیوم، حفظ می‌کند؛ ثالثاً و مهم‌تر از همه اینکه انگیزه‌هایی را در اختیار ایران قرار می‌دهد که اسرائیلی‌ها آن را به مثابه آغاز برچیده شدن نظام تحریم‌ها تلقی می‌کنند.

نگرانی اسرائیل این است که رفع تحریم‌های پیشنهادی عملاً برگشت پذیر نخواهد بود، در حالیکه تعهدات ایران به راحتی قابل برگشت است و در مورد راکتور اراک هیچ وقفه‌ای صورت نخواهد گرفت.

نتانیاهو علناً این معامله احتمالی را به عنوان «خطای تاریخی» توصیف کرد. او به همین نحو اعلام کرد که ایرانی‌ها به طور موجه بسیار خشنود هستند، چرا که به «معامله قرن» دست یافته‌اند. حتی اگر آمریکایی‌ها قصد نداشتند تا این حد پیش روند، بحث و گفتگوها در اسرائیل نشان می‌دهد که آمریکایی‌ها بسیار مشتاق بوده‌اند که به معامله دست یابند و این اجازه را داده بودند که پیش شرایط به طور قابل توجهی از بین برود. نتانیاهو معتقد است به جای اینکه ایران در نتیجه تحریم‌ها احساس فشار کند تا یک معامله دیپلماتیک را منعقد کند، غرب برای انعقاد معامله‌ای نامطلوب تحت فشار بوده است. این به یک روایت مشترک در منطقه‌ای تبدیل می‌شود که دولت اوباما بسیار علاقمند به پیدا کردن هرگونه مسیر دیپلماتیک به غیر از رویارویی در آن است، که رویارویی تسلیحات شیمیایی سوریه از قرار معلوم نمونه‌ای از آن می‌باشد.

سخنرانی‌های زیاده خواهانه نتانیاهو واکنش‌های شدیدی را به دنبال خواهد داشت، اما حیرت و شگفتی اسرائیل از وسعت رفع تحریم‌ها و شرایط مربوط به اراک، حقیقی و درست و تا حدودی نیز به جا است. در حال حاضر، این تصور که این معامله مطرح شده، معامله نامناسبی است، به شدت در اسرائیل رواج دارد. این مطمئناً عقیده واقعی نتانیاهو است، اما نشان دهنده یک پیام رسانی هماهنگ نیز هست. یوئل استینیتز، وزیر امور استراتژیک و یکی از متحدان نتانیاهو، مانند تزاچی هانگبی، یکی از اعضای حزب لیکود در پارلمان اسرائیل، به این فرایند پیام رسانی ملحق شده است. هانگبی صبح امروز در رادیو اسرائیل، چشم انداز آمریکا را به ایران، با چشم انداز اسرائیل به این کشور مقایسه کرد.

او می‌گوید که آمریکا در سرتاسر جنگ سرد با هزاران موشک مجهز به سلاح هسته‌ای، که به سمت شهرهای او نشانه رفته‌اند، زندگی کرده است و طبیعتاً نگرانی کمتری در مورد ایران دارد. در طرف دیگر، اسرائیل کوچک و آسیب پذیر، تحت رهبری نتانیاهو وجود دارد که ایران را به عنوان یک تهدید موجود قلمداد می‌کند. هانگبی خاطر نشان می‌سازد که آمریکا و اسرائیل هدف استراتژیک مشترکی را به نمایش گذاشته‌اند؛ جلوگیری از ایران هسته‌ای. هم او و هم شائول موفاز پیشنهاد کردند که اسرائیل کمتر به صورت علنی مخالفت خود را ابراز کرده و بیشتر بر روی مشورت نهانی با آمریکا تمرکز کند.

گزارش مطبوعات نشان می‌دهد که در واقع، اسرائیل در پشت صحنه و در مشورت با قدرت‌های غربی، از جمله فرانسه، بسیار فعال بوده است. من مسلماً کارشناس مسائل فرانسه نیستم، اما متوجه شدم که دولت سوسیالیست در فرانسه، به عنوان آخرین دیوار دفاعی اسرائیل ظاهر شده است. من مطمئن هستم که هیچ کس در دولت آمریکا از این کار خشنود نیست.

مفاهیمی برای روابط آمریکا و اسرائیل و فرایند صلح

در حال حاضر، نتانیاهو خود را در موقعیت بسیار دشواری می‌بیند. هماهنگی کامل با آمریکا در این مسئله ظاهراً دچار آسیب شده است، اگرچه من تصور می‌کنم که عصبانیت‌ها به زودی فروکش خواهد کرد. اسرائیل در معرض خطر خرابکار شناخته شدن به جای ایران قرار دارد. لائورنت فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه، در مورد لزوم توجه به نگرانی‌های اسرائیل و نیز همسایگان عربی، به ویژه عربستان، صحبت کرد. این نوع رفتار، این مسئله را مسئله‌ای مربوط به اسرائیل نشان می‌دهد و نه مسئله‌ای بین‌المللی و این چیزی است که اسرائیلی‌ها را به شدت هوشیار می‌سازد.

بدتر اینکه احتمال دارد ائتلاف بین‌المللی دچار تفرقه شود که می‌تواند به طور جدی نظام تحریم‌ها را به خطر بیندازد. اگر قرار باشد اسرائیل واکنش نظامی نشان دهد، ممکن است انتظار داشته باشد که ائتلاف بین‌المللی پس از حمله، بدون عیب و دست نخورده باقی بماند، که در این زمان تحریم‌ها و فشارها بیش از پیش مورد نیاز است.

در مورد نتانیاهو، گفتگوهای ژنو ظاهراً او را متقاعد کرده است که ایرانی‌ها به سادگی آمریکا را به بازی گرفته‌اند. اگر به خاطر تصمیم فرانسه نبود، احتمالاً تا کنون تحریم‌ها برداشته شده بود و او گمان می‌کند که اگر مذاکرات بلند مدت بی نتیجه بماند، شانس کمی برای از سر گیری آنها وجود دارد. نتانیاهو و متحدان او، مانند یوئل استینیتز، به سختی سخنان مأیوس کننده را در مورد آمریکا بر زبان می‌آورند.

نتانیاهو احتمالاً حالا احساس می‌کند اعتمادی که به تعهد دولت اوباما مبنی بر جلوگیری از ایران هسته‌ای کرده بود، به جا نبوده است و چون مدتی طولانی برای اقدام صبر کرده، توانایی اسرائیل برای واکنش نظامی به تنهایی از دست رفته است. حالا به نظر می‌رسد او تقریباً از مواضع آمریکا به وحشت افتاده است.

البته، آنچه که به نظر می‌رسد نتانیاهو از دست داده است، هزینه مواضع زیاده خواهانه آشکار او است و این خطر واقعی که ایران دیگر آدم بد شناخته نمی‌شود. اگر ایران واقعاً در حال اجرای یک بازی نرم حساب شده باشد، همانطور که نتانیاهو مدام هشدار می‌دهد، ظاهراً با بر عهده گرفتن نقش ساده‌ای که ایران به او محول کرده است با تمام وجود، از طرف آنها بازی خورده است.

در شکست احتمالی فرایند صلح خاورمیانه، این نگرانی بسیار بیشتر است که همکاری مناسبی که آمریکا از طرف نتانیاهو از آن بهره‌مند بود، تضعیف شود. اگر نتانیاهو معتقد باشد که آمریکا مشتاق به اتمام رویارویی با ایران است، هیچ میزان مهلتی برای فرایند صلح خاورمیانه، با محدودیت‌هایی که نتانیاهو برای فعالیت در آنجا می‌بیند، برای اینکه دولت اوباما را به مسیر ناسازگاری و عدم انعطاف پذیری باز گرداند، کافی نخواهد بود. ممکن است نتانیاهو اینگونه نتیجه بگیرد که اگر بخواهد بالاخره کاری را که مورد پسند خود است در مورد ایران انجام دهد، نیازی به همکاری با فلسطین ندارد. به عقیده من، آنچه تاکنون فرآیندی بود که برای ساخت شهرک جدید چانه زنی می‌کرد، حقیقتاً موج دیگری را به راه انداخته است.

روی هم رفته، چند روز گذشته، روزهای بدی برای روابط آمریکا و اسرائیل و احتمالاً برای فرایند صلح خاورمیانه نیز بوده است. من انتظار دارم که تلاش‌های تقریباً شتابزده و سریعی برای مرتب کردن اوضاع قبل از شروع مذاکرات ژنو در 20 نوامبر انجام گیرد. در واقع، وندی شرمن، معاون وزیر امور خارجه به اسرائیل رفت تا فضا را تا حدی مطلوب کند. حالا من از این مسئله نگران هستم که شاید اسرائیلی‌ها خود را به گوشه‌ای کشانده‌اند و علاوه براین، شاید متقاعد شده‌اند که آمریکا فاقد عزم و اراده‌ای است که آنها امید آن را داشته‌اند.

انتهای پیام/