افق کنفرانس ژنو ۲ در مواضع طرف‌های درگیر سوریه

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، ابراهیم الامین تحلیلگر مسایل راهبردی و سردبیر روزنامه الاخبار لبنان در مقاله‌ای در روزنامه السفیر این کشور نوشت: مسکو برای پذیرش تعداد بیشتری از مخالفان سوریه آماده می شود و در همین راستا وزارت خارجه روسیه تیم کاری ویژه ای را مأمور کرده است تا تنها به مسایل مربوط به بحران سوریه بپردازد، این تیم ارتباط مستقیم با سرگی لاوروف وزیر خارجه این کشور و سفارت های روسیه در دمشق، بیروت و سایر کشورهای همجوار دارد. پرونده هایی که این تیم روی آنها کار می کند با هماهنگی بخش‌های امنیتی و سایر بخش های مربوط به ریاست جمهوری روسیه صورت می گیرد، اخیرا به این تیم تعدادی از کارشناسان اضافه شده است که به مخالفان در مورد نحوه مدیریت موفق مذکرات با طرف دیگر کمک می کند.

روسیه سعی خواهد کرد تا تمامی مخالفان داخلی و تعدادی از مخالفان خارجی را گرد هم آورد تا این واقعیت که در میان آنها نقاط مشترک وجود دارد را برسی کند، این تصمیم روسیه در راستای تلاش برای اجرای کنفرانس ژنو است که همچنان قرار است در زمان مقرر برگزار شود، اما با رد از سوی برخی مخالفان خارجی دولت و نظام سوریه دنبال می‌شود.

روس ها اعتقاد دارند که راه حل مسایل سوریه سیاسی شده است و تمام اتفاقاتی که در میدان جنگ  روی می دهد، در صورت موفق نبودن مذاکرات سیاسی نمی تواند حائر اهمیت باشد، مسکو اعتراف می کند که سختی های پیش روی مذاکرات تنها از سمت معارضان خارجی این کشور نیست، بلکه در داخل سوریه نیز موانعی وجود دارد، برخی ارکان نظام مذاکرات را قبول ندارند، بلکه به دنبال زمان بیشتری هستند تا بتوانند پیشرفت بیشتری را در عرصه میدانی در برابر مخالفان مسلح به دست آورند. از سوی دیگر برخی گروه های داخلی سوریه نیز وجود دارند که اعتقاد دارند کاسته شدن از قدرت معارضان مسلح در عرصه میدانی بر کاهش قدرت و چارچوب سیاسی مخالفان در خارج تاثیر منفی خواهد داشت و همین موضوع باعث تقویت مواضع آنها در میز مذاکرات خواهد شد.

برخی از مخالفان داخلی اعتقاد دارند که تحولات اوضاع میدانی و سخت گیری گروه های خارجی حامی شورای ملی ائتلاف ملی فرصت را به آنها برای قرار گرفتن انفرادی در مذاکرات با دولت فراهم می کند. این افراد سعی دارند تا همگرایی خود را با برخی شخصیت های معارضان از سر گیرند تا آنها را به جمع هیئت هماهنگی خود اضافه کنند، خصوصا آنهایی که نظامی سالاری یا کار کرن با دولت های خلیجی و  فرانسه و آمریکا را رد می کنند.

البته وقایع سخت و قدرتمند اجازه این تفسیرها و تحلیلها را نمی دهد، چرا که واقعیت میدانی عقب نشینی های بزرگی را برای معارضان مسلح رقم زده است و نوعی از هرج و مرج و تفرقه و بروز اعتراضات داخلی از سوی بدنه مردمی که گاهی معارضان را در داخل خود دارند، نشان می دهد که رویارویی های نظامی به مرحله سرنوشت ساز خود نزدیک می شود، نزدیکترین موضوع به واقعیت سخن درباره شکست قطعی و نزدیک برای محور عربی- بین المللی است که مسئولیت و میزبانی این ائتلاف ها را در طول سی ماه اخیر بر عهده داشته است؛ این موضوع تاثیر زیادی در عرصه داخلی سوریه خواهد داشت، اما نادیده گرفتن وجود گروه های بزرگی از سوری هایی که تحت لوای گروه های مسلح مخالف لائیک یا اسلامگرا یا تندروی متمایل به القاعده قرار داشتند نیز می‌تواند تاثیرات منفی بر دستاوردهای میدانی داشته باشد، در این حالت است که می توان گفت همچنان رغبت این گروه ها برای کنار گذاشن سلاح خود به نسبت شدت اتفاقات میدانی که روی می دهد، کم است. به همین علت باید گفت که سیاست نظام در مورد کسانی که سلاح های خود را زمین می گذارند باید اندکی اصلاح شود تا در این روند تسریع ایجاد کند. از سوی دیگر وادار کردن محیط پیرامونی گروه های مسلح برای خیزش علیه آنها نیز می طلبد که تغییراتی در ابعاد دیگر مدیریت سیاسی و امنیتی و اقتصادی کشور صورت گیرد. مسئولان ذیربط در این راستا باید بر روی عناصر میانه متمرکز شوند و روی پرونده‌های بازداشتی‌های سیاسی که هزاران نفر از آنها ماههای متمادی بدون محاکمه در زندان هستند را آغاز کنند، بحران بی اعتمادی همچنان بین گروه هایی که به دنبال تغییر رویکرد خود هستند در یک طرف و دولت سوریه، مانع از بازگشت آنها به آغوش دولت است، چرا که این گروه ها می ترسند در صورت کنار گذاشتن سلاح مشمول عفو واقعی دولت قرار نگیرند.

با وجود اینکه برخی محافل دولتی سوریه اعتقاد دارند که این بازداشتی ها مربوط به بحث های امنیتی مرتبط با درگیریهای سوریه است، اما مقامات دولتی سوریه اعتراف می کنند که نوعی هرج و مرج در اداره این پرونده وجود دارد؛ آنها تلاش های جدی را برای هماهنگی‌های عملی گسترده بین دستگاه های مختلف امنیتی برای بررسی موارد متعدد بازداشتی‌های توقیف شده در موانع ایست و بازرسی و بازداشتی های بعد از حوادث امنیتی و یا افرادی که بدون اطلاعات دقیق بازداشت شده اند، ‌آغاز کرده اند. مقامات سوی اعلام کرده اند که بشار اسد به همراه مشاوران خود با تمرکز بالا این موضوع را دنبال می کند.

در بعد سیاسی نیز تقریبا هیچ یک از مقامات سوریه در دولت حرفی از تغییرات سیاسی ممکن و قریب الوقوع نمی زنند. ایده دولت انتقالی وارد نیست، چرا که این طرح بر اساس آن چیزی که برخی مخالفان ذکر می‌کنند، به دنبال ایجاد کودتا در داخل دولت و تلاش برای به دست‌آوردن قدرت سیاسی بعد از شکست‌ها در عرصه نظامی براندازی دولت است. البته این مسئولان اعلام کرده اند که دولت مترصد پایان دادن به عملیات نظامی و تسلیم شدن مخالفان مسلح و تحویل دادن سلاح آنها است تا عفو عمومی اعلام کند و مخالفان را برای مدیریت گفتگوهای داخلی برای تعیین سرنوشت آینده سوریه به قلب دولت وارد کند.

قطعا آنچه در صحنه امروز سوریه دنبال می شود کاهش مستمر قدرت و نفوذ عناصر مسلح در عرصه میدانی است؛ این در حالی است که تلاش های متعددی از سوی سازمان های جاسوسی عربستان سعودی، فرانسه، ترکیه، قطر و اردن برای تحقق برخی دستاوردهای میدانی صورت گرفته است؛ اما در عین حال هیچ شاخصی از تحول سیاسی بی سابقه در مواضع گروه های داخلی سوریه وجود ندارد؛ این موضوع می تواند بدبینی در مورد امکان رسیدن به راه حل سیاسی در آینده نزدیک را افزایش دهد.

انتهای پیام/