استدلال فقهی آیت الله جنتی را با ناسزا و اهانت نمی توان پاسخ داد/سران فتنه باید توبه کنند
خبرگزاری تسنیم: آیت الله علم الهدی گفت: آیت‌الله جنتی از نظر علمی یک انسان معمولی نیست، یک فقیه است. اگر ایشان نظر فقهی خود را مطرح کردند پاسخ ایشان را می‌بایست با استدلال فقهی داد و نه با ناسزا و اهانت
به گزارش خبرگزاری تسنیم آیت الله سید احمد علم الهدی در گفتگوی اختصاصی با آدینه تهران گفت: تخریب شخصیت هایی نظیر آیت‌الله جنتی فتنه جدید است.آیت‌الله جنتی یک انسان معمولی نیست، یک فقیه است. ایشان هم دوره تمامی مراجع و از شاگردان حضرت امام(ره) و مرحوم آقای داماد هستند. اگر ایشان نظر فقهی خود را مطرح کردند پاسخ ایشان را می‌بایست با استدلال فقهی داد و نه با ناسزا و اهانت
وی تاکید کرد: آنچه که رئیس‌جمهور در گزارش صدروزه گفتند نقد دولت گذشته نبود بلکه یک تحلیل غیر منصفانه از کارنامه دولت قبل بود. اگر قرار است ایشان از میراث دولت گذشته بگویند باید خوب و بد را با هم بیان می‌کردند
در خصوص مذاکرات هسته‌ای نباید خیلی منفی بافی کرد. مقام معظم رهبری هم فرموده اند کاری نکنید که مردم مضطرب شوند
اشاره: پس از موضع گیری علمی و فقهی حضرت آیت‌الله جنتی در خطبه‌های نماز جمعه دو هفته پیش تهران پیرامون سران فتنه، یک جریان هدفمند و سازماندهی شده تمام ابزارهای خود را به کار گرفت تا این فقیه وارسته و یار صدیق حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری را با هوچی گری‌های رسانه‌ای تخریب کند. حتی برخی جسارت را بدانجا رساندند که ایشان را به خاطر این موضع گیری متهم به “فسق” کردند. اتهامی که نه تنها ظلم به ایشان بلکه ظلم به انقلاب و نظام است. از همین رو خبرنگار اعزامی هفته نامه آدینه تهران به مشهد مقدس خدمت حضرت آیت‌الله علم الهدی امام جمعه مشهد رسید تا ریشه این تخریب هدفمند بزرگان انقلاب را در تحلیل‌های عالمانه ایشان بیابد. مشروح گفتگوی ما با آیت‌الله سید احمد علم الهدی که در حاشیه آن به موضوعاتی نظیر مذاکرات هسته ای، گزارش صد روزه رئیس‌جمهور و برخی عزل و نصب‌های صورت گرفته در دولت جدید پرداخته شده است در ادامه از نظرتان می‌گذرد.
حضرت آیت‌الله جنتی در نماز جمعه دو هفته پیش سران فتنه را مصداق محارب عنوان کردند این در حالی است که شما قائل به این هستید که سران فتنه جزو بغات هستند و مرتکب بغی شدند. به لحاظ فقهی چه تفاوتی بین محاربه و بغی وجود دارد؟
محارب کسانی هستند که در صدد مقابله با نظام اسلامی از طریق حمله مسلحانه هستند که ممکن است در جبهه خارجی و یا در جبهه داخلی قرار داشته باشند. مثل منافقین که حکم آنها صد در صد اعدام است. اما باغی به کسی می‌گویند حقی که برای خودش نیست را مطالبه می‌نماید. باغی به معنای تجاوز از حق است. مقام معظم رهبری خطاب به این آقایان فرمودند که اگر در مسئله انتخابات ایرادی دارید از طریق قانون اقدام کنید. اینکه این افراد از طریق قانون اقدام ننمودند و اردوکشی خیابانی کردند، تجاوز از حد و تجاوز از حق است و مصداق باغی بودن است. مرحوم عسگر اولادی سال گذشته در نامه‌ای به بنده نوشتند این آقایان مفتون شده اند و فتان نیستند. بنده در پاسخ به ایشان بیان داشتم که ممکن است در ابتدای امر این افراد مفتون شده باشند اما در ادامه کار فتان شدند. چرا که به عنوان مثال آقای موسوی 17 بیانیه بعد از انتخابات صادر کرد. اینها در روز 16 آذر به عکس حضرت امام(ره) در دانشگاه جسارت کردند، در روز قدس شعار نه غزه نه لبنان سردادند، شعار جمهوری ایرانی دادند و در تمامی این مراحل آقای موسوی بیانیه دادند و این اعمال را تایید کردند. حتی زمانی که در روز عاشورا پرچم امام حسین(ع) را آتش زدند باز ایشان بیانیه داد و این جماعت را مردم خداجوی نامید.
برخی فقها معتقدند حکم بغی قتال با بغات است که البته برخی آن را تا زمانی که دست از بغی بر نداشته اند روا می‌دانند.
حکم بغی در اختیار حاکم اسلامی است. جناب آقای آیت‌الله جنتی یک انسان معمولی نیست، یک فقیه است. ایشان هم دوره تمامی مراجع و از شاگردان حضرت امام(ره) و مرحوم آقای داماد هستند. اگر ایشان نظر فقهی خود را مطرح کردند پاسخ ایشان را می‌بایست با استدلال فقهی داد و نه با ناسزا و اهانت. این امر به طور کلی روش این افراد است. در جریان سخنرانی نهم دی سال 88 هم بنده به آقای موسوی،کروبی، اصلاح طلبان و ...بزغاله و گوساله نگفتم و تنها به آنان گفتم که شما کاری کردید که عده‌ای بزغاله بیایند و عزا خانه امام حسین(ع) را آتش بزنند. و بعد این آقایان آن همه استدلال قرآنی و روایی بنده را نادیده گرفتند و بر روی همان یک کلمه مانور دادند و گفتند که به ما توهین شده است. این روش افراد ناحق است.
در اخبار خواندم و شنیدم که در دستگاه دولت عده‌ای گفته اند ما می‌خواهیم از این افراد رفع حصر کنیم. و یا گفته اند که ما از مقام معظم رهبری برای این آقایان عفو می‌گیریم. اگر ایشان عفو بفرمایند ما که بخیل نیستیم. ولی اگر دولت بخواهد با تکیه بر امکانات دولت این کار را انجام دهد این امر دخالت در وظایف سایر قوا است.
حصر این افراد به دستور دادستان بوده است . این حصر نه به عنوان عقوبت کار سران فتنه، بلکه دادستان با توجه به ارتباطاتی که اینان با جریان‌های خارجی فتنه گر داشتند و به دلیل جلوگیری از این امر دستور حصر را صادر کردند. در حال حاضر هم اگر رئیس‌جمهور بخواهد از این دو رفع حصر نماید باید آنان را به دادگاه تحویل دهند تا مانند سایرین محاکمه شوند.
حضرت عالی فکر می‌کنید ریشه این هوچی‌گری‌ها علیه آیت‌الله جنتی چیست؟
مقام معظم رهبری ممکن است بر اساس مصلحت جامعه اسلامی بخواهند اینها را ببخشند ولی با دشنام و ناسزا به شخصی مانند آیت‌الله جنتی مشکلی حل نمی‌شود. اینها می‌خواهند با این اقدامات یک فتنه دیگری ایجاد نمایند. ابزار جریان‌های ضد‌ارزشی در کشور همین عملیات‌های روانی و هوچی‌گری برای کوبیدن اساس اسلام است. اگر بنا باشد بزرگان انقلاب و شخصیت هایی مانند آیت‌الله جنتی و یا آیت‌الله مصباح یزدی را مورد اهانت قرار دهند دیگر برای این کشور چیزی باقی نمی‌ماند. اینها می‌خواهند با این اقدامات جبهه دین را سرکوب نمایند. شما اگر می‌توانید بیایید به آیت‌الله جنتی جواب فقهی بدهید.
به نظر شما آیا با استغفار و توبه سیاسی مشکل این افراد حل می‌شود؟ با توجه به اینکه در فتنه گری سیاسی حق الناس هم که شامل جان و مال مردم است، ذی مدخل است.
ببینید در مجموع عفو و بخشیدن این افراد در حوزه صلاحیت مقام معظم رهبری است. ایشان نیز بیان داشته اند که این افراد بیاییند توبه نمایند و قضیه را تمام کنند.
پس حق الناس چه می‌شود؟
ولی فقیه بر همه چیز ولایت دارد وطبیعتا مصالح اسلام و امت را در نظر می‌گیرد و حق الناس را نیز بهتر از هر شخص دیگری مد نظر دارند.
اگر از این بحث بگذریم نظر جنابعالی در رابطه با گزارش 100 روزه رئیس‌جمهور چیست؟
ببینید در ارزیابی گزارش 100 روزه رئیس‌جمهور باید به دو شعار این دولت که از همان آغاز مطرح شد یعنی یکی شعار دولت تدبیر و امید و دیگری شعار اعتدال توجه داشت. این دو شعار در واقع باید محک ارزیابی دولت در تمامی ابعاد باشد. در ارزیابی کلی دولت ما باید بین مردم برویم و ببینیم که مردم چقدر امیدوار شده اند و چه قدر مشکلات مردم تدبیر شده است. همچنین باید دید که دولت تا چه اندازه در برخوردهای خود با افراد و گرو ه‌ها و جریانات مختلف مسیر اعتدال را پیموده است. گزارش رئیس‌جمهور هم باید بر اساس این دو محور تحلیل شود. ایشان سخنان خود را با انتقاد از دولت گذشته به صورت یکطرفه شروع کردند. البته اگر یک مناظره یا بحث آزادی بود، طرف مقابل از خود دفاع می‌کرد. هر چند نقدهایی هم به دولت گذشته در ابعاد مختلف وجود دارد ولی آنچه که رئیس‌جمهور گفتند نقد دولت گذشته نبود بلکه یک تحلیل غیر منصفانه از کارنامه دولت قبل بود. اگر قرار است ایشان از میراث دولت گذشته بگویند باید خوب و بد را با هم بیان می‌کردند. ایشان با بیان اینکه خزانه دولت خالی است نه تنها مردم را امیدوار نکردند بلکه مردم را ناامید هم نمودند. از طرفی این مطلب که تا چه میزان سخنان رئیس‌جمهور بر اساس تدبیر بوده است نیز باید مورد بررسی قرار بگیرد. رئیس دولت کفیل عائله است و باید به مردم امید دهد نه اینکه آنها را ناامید نماید.
به نظر شما آیا در عزل و نصب‌های رئیس‌جمهور که مورد انتقاد آیت‌الله جنتی واقع شد این دو معیاری که مطرح فرمودید رعایت شده است؟
در رابطه با نقل و انتقالات نیز مسیر اعتدال چندان دنبال نشده است . در مشهد ما در یکی از نهادها در یک لحظه تمام مسئولین یک مرکز علمی را با پیامک برکنار کردند . در کدام دولت تا کنون چنین اتفاقی افتاده است. این رفتارها با مسیر اعتدال هماهنگ نیست. بر اساس همین امورات است که آیت‌الله جنتی بیان می‌دارند که آقای رئیس‌جمهور اگر شما می‌دانید که در وزارت خانه‌ها چه می‌شود که وا اسفا و اگر نمی‌دانید وا حسرتا. البته ما این مسائل را به پای اینکه رئیس‌جمهور نمی‌دانند، می‌گذاریم. مشکل اینجاست که این دولت به صورت ملوک الطوایفی اداره می‌شود. بر خلاف دولت قبلی که یک پادگانی ایجاد شده بود و آقای احمدی نژاد فرمانده بودند و بقیه فرمانبر که از نظر ما این کار هم پسندیده نبود. به هر حال کارهای خودسرانه این افراد در دولت یازدهم هم درست نیست .
حضرت آیت‌الله علم الهدی! نظر شما در رابطه با مذاکرات هسته‌ای چیست ؟
مقام معظم رهبری فرمودند که فرزندان انقلاب در حال گفتگو و مذاکره هستند و این فرمان در واقع مشخص ساخت که مذاکره کنندگان خطوط قرمز و اصول را رعایت می‌کنند. این امر یک آرامش خاصی را در بین مردم ایجاد کرد. در دولت تدبیر و امید اگر بخواهیم یک امیدواری را بیان نماییم آن هم همین مسئله بوده است. هرچند به نظر می‌رسد که به لحاظ حقوقی مشکلاتی وجود داشته باشد ولی در خصوص مذاکرات هسته‌ای نباید خیلی منفی بافی کرد. مقام معظم رهبری هم فرموده اند کاری نکنید که مردم مضطرب شوند. البته از این نکته هم نباید غفلت کرد که این مذاکرات یک زمینه دیگری را برای دشمنی دشمن فراهم کرده است که باید بسیار هوشمندانه عمل کرد. مقام معظم رهبری به گردن دیپلمات‌ها یک مدال انداختند که آنها فرزندان انقلاب و نظام هستند از این رو مذاکره کنندگان باید با ایستادگی قدر این مدال را داشته باشند و اجازه ندهند کسی این مدال را از آنها بگیرد.
سایر برخی دیگر از عناوین و اخبار آدینه تهران به شرح ذیل است:
فرمانده سپاه محمد رسول الله(ص) تهران بزرگ در گفتگو با آدینه تهران:
بسیج نماز جمعه تهران الگوی خوبی برای ستادهای نماز جمعه کشور است
سردار محسن کاظمینی با اشاره به سازماندهی، نظم و انضباط حاکم بر نماز جمعه تهران در سالهای اخیرگفت: بسیج نماز جمعه تهران ضمن خلق ظرفیت‌های جدید الگوی خوبی برای مجموعه ستادهای نماز جمعه در سرتاسر کشور است.
فرمانده سپاه محمد رسول الله(ص) تهران بزرگ در حاشیه آغاز فعالیت‌های حوزه فرماندهی بسیج نماز جمعه تهران در گفتگو با خبرنگار آدینه تهران با تاکید بر خدمات بسیجیان از اوایل انقلاب در برپایی و تامین امنیت نماز جمعه در مقابل شرارت‌های منافقین گفت: همین بسیجیان بودند که هر هفته با عشق به ولایت و اسلام نماز پر صلابت جمعه را از گزند دشمنان مصون داشتند و از بسیاری از اتفاقات و توطئه‌های شوم پیشگیری کردند. صلابت نماز جمعه تلاش داشتند. وی افزود: بر اثر همین فداکاری‌ها طی 34 سال برگزاری این نماز با شکوه فقط یک حادثه رخ داد که منجر به شهادت تعدادی از نمازگزاران شد.
سردار محسن کاظمینی با تحسین روحیه بسیجی حجت الاسلام والمسلمین شیرمردی رئیس ستاد نماز جمعه تهران عنوان کرد: امیدواریم با انتصاب ایشان به عنوان فرمانده بسیج نماز جمعه نیروی انسانی سازماندهی شده در ستاد نماز جمعه بتواند ظرفیت‌های جدیدی را در تهران بزرگ خلق کند.وی همچنین ابراز امیدواری کرد از ظرفیت‌های بی نظیر سپاه و بسیج برای برگزاری هر چه با شکوه تر نماز جمعه تهران استفاده شود.
فرمانده سپاه محمد رسول الله(ص) تهران بزرگ در پاسخ به سوالی در خصوص فضاسازی برخی جریانات برای رفع حصر سران فتنه گفت: این افراد مشکلات عدیده‌ای را برای کشور به وجود آورده اند و امروز باید پاسخگوی رفتار خود باشند. وی تاکید کرد: سرنوشت سران فتنه عبرت خوبی برای کسانی است که در خیال خود مقابله با نظام اسلامی را می‌پرورانند.
مسئول گروه استهلال ستاد نمازجمعه تهران خبرداد:
ثبت یک رکورد‌جهانی‌جدید در رصد‌هلال‌ماه
رویت هلال ماه در دو زمان متفاوت طی یک روز در 6 دقیقه 58 ثانیه
گروه استهلال ستاد نمازجمعه تهران که یکی از موفق‌ترین گروه‌های استهلال در کل کشور است و طی سالیان گذشته گزارشات آنها برای دفتر مقام معظم رهبری بسیار موثق و مورد اعتماد بوده است پس از یک هفته تلاش موفق به رویت هلال ماه در دو زمان متفاوت طی یک روز یعنی در روز 12 اذرماه سال جاری شد.
محسن شریفی مسئول این گروه استهلال در گفتگو با آدینه تهران در مورد رصد انجام شده از رویت هلال ماه اظهار داشت: این رویت کار مشترک ستاد نماز جمعه تهران و حرم حضرت سید علاء الدین حسین در شیراز که توسط جناب آقای محمد اسفندیاری هدایت می‌شد در منطقه خراسان جنوبی و ارتفاعات 2600 متری شهرستان بیرجند صورت گرفت. وی گفت: این گروه پس از یک هفته تلاش موفق به رویت هلال ماه در دو زمان متفاوت در یک روز یعنی در روز 12 اذرماه سال جاری شدند.
گروه استهلال ستاد نمازجمعه تهران یادآور شد: بنده به همراه آقای محمد اسفندیاری به صورت مشترک هر دو موفق به رویت هلال ماه شدیم که این امر می‌تواند کمک بزرگی به شورای تقویم دانشگاه بکند. وی در رابطه با اهمیت این رویت بیان داشت: با توجه به اینکه تا کنون برخی از هلال‌ها را رویت پذیر نمی‌دانستند امروز با این رصد چنین رویت‌پذیری نیز ممکن شده است که این امر به نوبه خود می‌تواند کمک بسیار بزرگی شورای تقویم دانشگاه بنماید.
وی افزود: این رصد رکورد جهانی این کار را که قبلا هم در دست خودمان و با زمان 7:11 دقیقه انجام شده بود را نیز شکست و آن را به 6:58 دقیقه بهبود بخشید.
هفته نامه آدینه تهران؛ الگویی راهنما در پایبندی به لوازم فقه رسانه
حجت الاسلام والمسلمین سید یدالله شیرمردی
اشاره: در پی برگزاری همایش ائمه جمعه اهل قلم حجت‌الاسلام والمسلمین سید یدالله شیرمردی رئیس ستاد نماز جمعه تهران سخنرانی تحت عنوان «هفته نامه آدینه تهران؛ الگویی راهنما در پایبندی به لوازم فقه رسانه» در این همایش ارائه کرد که نظر به اهمیت برداشت‌های تجربی از موضوع فقه رسانه متن این سخنرانی در ستون سرمقاله این شماره از نظرتان می‌گذرد.
تجربه انتشار 50 شماره هفته‌نامه آدینه تهران به عنوان تریبون مکتوب ستاد نماز جمعه تهران محصول تاملات راهبردی و مداقه یک اتاق فکر، متشکل از صاحب نظران حوزه و دانشگاه است که رهیافت آن در عرصه تئوریک، طراحی الگویی راهنما به منظور پایبندی به لوازم فقه رسانه و در عرصه پراتیک، مواجهه با مسائل و مشکلات اجرایی پیاده سازی فقه در یک رسانه نمونه و چاره‌جویی کارشناسی برای این چالشها است.
البته اینکه ما در این مسیر چه اندازه موفق بودیم بسته به قضاوت مخاطبان، کارشناسان رسانه و صاحب نظران حوزه و دانشگاه است و مطمئنا در این مسیر فراتر از گامهای ابتدایی قدمی برنداشته ایم. اما این هدف مقدس با توجه به فلسفه و پویش عمومی نماز جمعه که دعوت مومنین به «ذکر الله» است همواره در دستور کار دست‌اندرکاران هفته نامه آدینه تهران قرار داشته و دارد. تقوا پایبندی و التزام به حدود الهی است و تفقه فقیهان کاشف بخش معظمی از این بایدها و نبایدهاست. بر این اساس رسانه نماز جمعه که خود منادی تقوای الهی است در پایبندی به لوازم فقه باید پیشگام و الگو باشد. متاسفانه فقه رسانه به لحاظ تولید ادبیات در مقایسه با حوزه‌هایی نظیر فقه سیاسی، فقه اقتصادی، فقه نظامی و ... چندان از قوت و غنای لازم برخوردار نیست و این فقد مفهومی اهتمام دوچندان صاحب نظران حوزه و دانشگاه را می‌طلبد. در ریشه‌یابی این فقر ادبیات عوامل مختلفی همچون وارداتی بودن رسانه‌های مدرن، تبار روشنفکری گردانندگان رسانه ها، نو شوندگی سریع رسانه‌ها و... تاثیر گذار است که مجال موسعی را برای بحث می‌طلبد و در این فرصت اندک نمی‌توان در این خصوص حق مطلب را ادا کرد. اما با مفروض دانستن ضرورت تفقه فقیهان در عرصه با اهمیت رسانه باید به این مهم اشاره کرد که اگر این تلاش و کوشش به حوزه مدرسی و نظری محدود شود و وارد حوزه اجرا و مواجهه با چالشهای واقعی که رسانه‌های ما با آن درگیر هستند، نشود نمی‌تواند چندان گرهگشای مشکلات باشد. در این مجال و مجلا به چند نمونه از این چالشها نظری و عملی اشاره می‌کنیم.
رسانه و شبکه‌های اجتماعی
خداوند در قرآن کریم می‌فرماید:« یا ایها الذین آمنو ان جاءکم فاسق بنبا فتبینوا ان تصیبوا قوما بجهاله فتصبحوا علی ما فعلتم نادمین» (حجرات:6) یعنی اینکه« ای کسانی که ایمان آورده‌اید اگر شخص فاسقی خبری برای شما آورد، درباره آن تحقیق کنید؛ مبادا در صورت عمل کردن بدون تحقیق، به گروهی از روی نادانی آسیب برسانید و از کرده خود پشیمان شوید.» شما اغلب شان نزول این آیه را که در خصوص ولید بن عقبه و ماموریت پیامبر(ص) به وی برای جمع آوری زکات از قبیله بنی مصطلق است می‌دانید. خب! این حکم الهی است که در خصوص اخبار افراد فاسق تحقیق کنید. شما می‌دانید که امروز در عرصه فعالیت رسانه‌ها چه در داخل و چه در خارج از کشور برخی شبکه‌های اجتماعی نظیر فیس بوک، توییتر، گوگل پلاس و ... در برخی اوقات منبع خبر قرار می‌گیرند. این در حالی است کسانی که در این شبکه‌های اجتماعی حضور دارند ضرورتا دارای اهلیت سیاسی، اجتماعی و مذهبی نیستند. حتی فاقد صلاحیت‌های حرفه‌ای ابتدایی برای تولید خبر می‌باشند. از طرفی فسق در این شبکه‌های اجتماعی محرز است و در بیش از 90 درصد گردش اطلاعات صورت گرفته سبک زندگی غربی و به خصوص آمریکایی در آنها تبلیغ و ترویج می‌شود. در مواردی از این شبکه‌های اجتماعی برای براندازی نظام‌های سیاسی مخالف غرب استفاده می‌شود. نظیر همان تلاش مذبوحانه‌ای که آمریکایی‌ها در جریان فتنه 88 از طریق فیس بوک و توییتر در ایران به راه انداختند. با این اوصاف آیا رسانه‌ای که می‌خواهد پایبند به فقه و حدود الهی باشد می‌تواند منبع خبر خود را این شبکه‌های اجتماعی قرار دهد؟ یا اینکه باید خود را از گردش گسترده و سریع اطلاعات در این شبکه‌ها محروم کند؟ راه تحقیق در خصوص یک خبر در این شبکه‌ها چیست؟
رسانه و امید آفرینی
بدون شک در نظام اسلامی یکی از رسالت‌های رسانه امید آفرینی است. خداوند متعال در قرآن کریم در خصوص شایعه پراکنی منافقین به منظور خالی کردن دل مردم و ایجاد اضطراب و دلهره در بین مومنین می‌فرماید: لئن لم ینته المنافقون و الذین فی قلوبهم مرض و المرجفون فی المدینه لنغربنک بهم ثم لا یجاورونک فیها الا قلیلا ملعونین اینما ثقفوا اخذوا و قتلوا تقتیلا سنه الله فی الذین خلوا من قبل و لن تجد لسنه الله تبدیلا»(احزاب:60-62)
یعنی اینکه «اگر منافقان و بیمار دلان و آنها که احبار دروغ و شایعات بی اساس در مدینه منتشر می‌کنند، دست از کار خود برندارند، تو را بر ضد آنها می‌شورانیم. سپس جز مدت کوتاهی نمی‌توانند در کنار تو در این شهر بمانند و از همه جا طرد می‌شوند و هر جا یافته شوند، دستگیر خواهند شد و به سختی به قتل خواهند رسید.»ما از ابتدا انقلاب اسلامی شاهد نجواهای منافقانه در برخی رسانه‌ها بوده ایم. برخی در شرایطی که ملت با «عسر» مواجه بوده اند به منظور پیگیری اهداف و مطامع سیاسی خود به دنبال این بودند که دل مردم را خالی کنند. مثل همانهایی که در جریان جنگ احزاب هنگامی که مدینه در محاصره نظامی و اقتصادی بود منافقانه در دل مردم دلهره ایجاد می‌کردند که شرایط اقتصادی بد است، وضع دارایی‌ها و خزانه به چه منوال است، عنقریب است که مقابل دشمن زانو بزنیم و ... . خب یک رسانه‌ای که می‌خواهد پایبندی اش را به فقه رسانه به نمایش در بیاورد در قبال این دست اخبار ناامید کننده چه موضعی بایستی داشته باشد. موضع رسانه در برابر کسانی که به دنبال «ارجاف» به معنای ترویج باطل به منظور تضعیف روحیه مومنین هستند چه باید باشد. آیا سرفصلی به جز ایجاد امید و نشاط اجتماعی و نمایاندن پشت پرده اخبار باطل به منظور ایجاد بصیرت عمومی می‌تواند در دستور کار قرار بگیرد. تقوای رسانه‌ای اقتضا می‌کند که به مردم بگوییم «فان مع العسر یسرا . ان مع العسر یسرا»
حدود الهی نقد
در رسانه متقی گاهی ناگزیر به گشودن زبان نقد و نکوهش هستیم. اما مرزها و حدود بیان بدی‌ها و کاستی‌ها کجاست؟ فقه رسانه چه حدودی برای اظهار بدی‌های دیگران مشخص می‌کند. خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «لا یحب الله الجهر بالسوء من القول الا من ظلم و کان الله سمیعا علیما» یعنی اینکه خداوند دوست ندارد کسی با سخنان خود بدی‌ها را اظهار کند، مگر آن کسی که مورد ستم واقع شده باشد. خداوند شنوا و دانا است.»
( نساء:84) امروزه حدود الهی نقد مشفقانه و موعظه حسنه به یکی از چالشهای جدی تبدیل شده است. فقه رسانه بایستی مرزها بین نقد و تخریب را مشخص کند. تقوای رسانه‌ای به معنای فرو خوردن حرفها و زبان در کام کشیدن مقابل بی عدالتی‌ها نیست. اتفاقا در برخی موارد سکوت اهالی رسانه سبب می‌شود که ظالم در ظلم خود جری تر و به جورش تشجیع شود. اما آیا می‌توان هرجایی زبان به اظهار بدی‌ها و کاستی‌ها گشود. این حکم نیازمند تشخیص موضوع ظلم است. در کجا بی عدالتی واقع شده است؟ اقتضای انصاف چیست؟ آیا اگر کس دیگری در آن موضع، صاحب امضا بود، می‌توانست بهتر عمل کند؟ آیا نقد در این موضع سازنده است و یا تشییع منکر است؟ جایگاه امر به معروف و نهی از منکر در رسانه کجاست؟ موضوع «نصیحه لائمه المسلمین» را چگونه می‌توان با ملاحظه حقوق حاکم بر مردم در رسانه جا انداخت؟ این پرسشها را باید فقه رسانه به آنها پاسخگو باشد.
موضوع و حکم غیبت، دروغ، استهزاء و تمسخر در رسانه
دامنه شمول برخی موضوعات فقهی نظیر غیبت، دروغ و استهزاء تنها به لسان و افواه افراد محدود نمی‌شود و ابزارهای ارتباطی گسترده تری نظیر رسانه‌ها را نیز در بر می‌گیرد. حضرت ایت الله امام خامنه ای(مدظله العالی) در یکی از جلسات درس خارج فقه خود غیبت، تهمت، افترا و ... که از مصادیق قول به غیر علم هستند را حتی به قصد اصلاح در رسانه‌ها جایز نداستند و فرمودند: «وسایل مدرن امروز همه مشمول همین حکم است. یعنی خواندن وبلاگ هم مثل خواندن کاغذ است، کتاب است، نامه است، مثل شنیدن حرف است. استماع غیبت شامل همه اینها می‌شود.» در خصوص موضوع تمسخر و استهزاء نیز این دایره شمول، رسانه‌ها را نیز در بر می‌گیرد. خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: « یا ایها الذین آمنو لا یسخر قوم من قوم عسی ان یکونو خیرا منهم و لا نساء من نساء عسی ان یکن خیرا منهن» (حجرات:11) این فرمایش الهی یعنی اینکه
« ای کسانی که ایمان آورده‌اید! نباید گروهی از مردان شما گروه دیگر را مسخره کنند، شاید آنها از اینها بهتر باشند و نه زنانی زنان دیگر را، شاید آنان بهتر از اینان باشند.» متاسفانه امروزه در برخی تیترها و عکس‌ها و تصاویری که از رسانه‌ها پخش می‌شود مخاطب این برداشت را دارد که هدف آن رسانه چیزی جز تمسخر و استهزاء افراد نیست. این رویه شوربختانه در برخی بخشهای خبری صدا و سیما رایج شده است و عده‌ای می‌خواهند با توسل به این ابزار نامشروع مخاطب جلب کنند. این در حالی است که علاوه بر حرمت این کار چنین خبررسانی می‌تواند آثار وضعی در جامعه به همراه داشته باشد و جامعه را دچار آسیبهای فراوانی نماید.
به موارد و موضوعات دیگری نیز در عرصه فقه رسانه می‌توان اشاره کرد که در این مجال و فرصت کوتاه نمی‌گنجد اما می‌طلبد که با تفقه عالمانه فقیهان و مواجهه عینی آنها با چالشهای رسانه که بخشی از این موضوعات را تشخیص داد و احکام آن را بیان کرد.
سرپرست کمیته امداد امام خمینی(ره) در گفتگو با آدینه تهران:
جانشینی مرحوم عسگراولادی در کمیته‌امداد‌امام‌خمینی(ره) منوط به تعیین‌تکلیف مقام معظم رهبری است
100 هزار دانشجو در دانشگاه‌ها تحت پوشش داریم که تعدادی زیادی از این بچه‌ها پس از فارغ التحصیلی در مشاغل مهم و حساس در قوای سه‌گانه به کار گرفته می‌شوند چرا که با درد و رنج آشنایی کامل دارند
اشاره: حضرت امام خمینی رضوان‌الله تعالی علیه با الهام از تعالیم مکتب حیات بخش اسلام در تاریخ 14/12/57 فرمان تشکیل کمیته امداد را صادر فرمودند. این شجره طیبه‌ای که امام راحل آن راغرس فرمودند که تا کنون ثمرات پر برکتی در داخل و خارج از کشور در خدمت به مستضعفین از خود به جای گذاشته است امروز در فراق یک مجاهد خستگی ناپذیر که تا آخرین لحظات عمرش از خدمت به محرومین غافل نشد یعنی مرحوم حبیب الله عسگر اولادی عزادار است. در آستانه چهلم آن یار وارسته حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری که به حق حبیب انقلاب نامیده شده است پای صحبت‌های حاج حسین انواری سرپرست کمیته امداد امام خمینی(ره) نشستیم تا بخشی از دستاوردها و خدمات این شجره طیبه را از زبان وی بشنویم.
جناب انواری! آیا برنامه‌ای برای جانشینی مرحوم عسگراولادی در کمیته امداد حضرت امام(ره) در نظر دارید؟
این امر مربوط به مقام معظم رهبری است. ما در شورای مرکزی کمیته امداد دخالتی نمی‌توانیم داشته باشیم. تعیین تکلیف از جانب شخص رهبری است و هر دستوری که ایشان صادر فرمایند نصب العین است و ما عمل خواهیم کرد.
اساساً فلسفه تشکیل کمیته امداد امام خمینی(ره) در نظام اسلامی چیست ؟
فلسفه وجودی کمیته امداد رسیدگی به حال نا توانانی است که به هر دلیلی نتوانسته‌اند از استعدادهایشان خوب استفاده کنند. لذا باید تلاش بشود که این استعدادها کشف شود تا آنها بتوانند با تکیه بر خودشان زندگی خوبی داشته باشند.
آیا این استعدادهای کشف نشده فقط مربوط به مشکلات مالی و اقتصادی است؟
خیر! برخی از افراد فقر فرهنگی دارند. یعنی توانمندی‌های قفل شده‌ای دارند که باید برای شناخت بیشتر آنها نسبت به خودشان و توانایی آنها نظام اسلامی سرمایه گذاری کندما باید تلاش کنیم که این استعدادها بارور شود. ممکن است یک خانواده به علت اینکه نتوانسته و نمی‌تواند یک مسکن مناسب داشته باشد به اضطرار افتاده باشد. یعنی اگر ما مسکن را برای او حل کنیم اضطرار او کاهش یافته و تمام می‌شود. یک خانواده‌ای ممکن است فرزندانش که در حال تحصیل هستند و در مدرسه و دانشگاه هستند تهیه هزینه‌های آنها سخت باشد که آنها را در آستانه نیاز قرار می‌دهد. خوب! اگر این مشکل شود سایر استعدادهای این خانواده امکان شکوفایی می‌یابند.
یعنی شما علاوه بر محرومین و فقرا برای دانشجویان نیز تسهیلاتی قائل هستید؟
بله! ما در حال حاضر 800 هزار دانش آموز در کل کشور را تحت پوشش داریم که مراقبت‌های درسی و معیشتی و اخلاقی آنها را نیز انجام می‌دهیم. 100 هزار دانشجو در دانشگاه‌ها تحت پوشش داریم که تعدادی زیادی از این بچه‌ها پس از فارغ التحصیلی در مشاغل مهم و حساس در قوای سه‌گانه به کار گرفته می‌شوند چرا که با درد و رنج آشنایی کامل دارند. در سال گذشته حدود 100 هزار خانواده در قالب طرح خود اشتغالی با کمک‌های ما توانستند درآمدهای مکفی بدست اوردند و امروز دیگر نیازی با امداد ندارند. در یک ماه آینده برای 120 هزار خانواده جشن خود کفایی برگزار می‌کنیم. طی دو سال گذشته ما بیش از 500 هزار فرصت شغلی را برای این خانواده‌ها ایجاد کرده ایم که مدت یک تا دو سال طول می‌کشد تا آنها نیز به خود کفایی برسند و از پوشش امداد خارج شوند.
جامعه و مردم چگونه می‌توانند به اهداف کمیته امداد در خدمت به محرومین کمک کنند؟
ما باید با تقویت زمینه‌های همبستگی میان مردم، فرهنگ احسان و انفاق را در جامعه گسترش دهیم. باب احسان بابی است که خداوند را خشنود می‌کند و قرآن آن را یک معامله پرسود می‌داند. بنابراین ایجاد همبستگی و دلبستگی‌های مردم نسبت به یکدیگر با انجام کارهای خیر در جهت کسب رضای خداوند مهمترین اتفاق فرهنگی است که می‌تواند ما را در محرومیت‌زدایی از جامعه کمک کند.
حجت الاسلام والمسلمین سید رضا تقوی در همایش ائمه جمعه اهل قلم کشور:
نوشتار،عرصه‌ظهور‌فکر و اندیشه انسان است
گزارش آدینه: همایش ائمه جمعه اهل قلم کشور از سوی معاونت فرهنگی شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور، با هدف ارتقای سطح کیفی آثار قلمی آنها با حضور اساتیدی از حوزه و دانشگاه همچون آیت‌الله رسولی محلاتی، آیت‌الله قربانی، حجت الاسلام و المسلمین سید رضا تقوی، حجت الاسلام و المسلمین محدثی، حجت الاسلام والمسلمین سید یدالله شیرمردی، استاد علی اکبر کسائیان، دکتر رضا رهگذر (محمدرضا سرشار)، و از تاریخ 5 الی 6 آذرماه سال 1392 در مجتمع فرهنگی آدینه برگزار شد.
در روز نخست این همایش که با حضور 188 تن از ائمه جمعه سراسر کشور برگزار شد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید رضا تقوی رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور و عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز گفت: امتیاز انسان بر سایر موجودات عالم برخوردار بودن از گوهر گرانبهای عقل است. انسان هم قدرت اندیشیدن و هم قدرت انتخاب دارد. این فقط ویژه انسان است و هیچ موجودی در عالم خلقت چنین خصوصیتی ندارد. این امتیاز برای انسان است و همین ویژگی است که انسان را انسان کرده است. قوام آدمی به عقل، قدرت تفکر و اندیشه اوست و در آنجایی که عقل نیست دین هم وجود ندارد.
وی افزود: ما که به دنبال ترویج دین هستیم و باید به دنبال ترویج عقل هم باشیم که بر اساس قاعده ملازمه عقل و شرع که هر چه عقل حکم کند دین نیز حکم می‌کند بنابراین ترویج دین باید عقلانی باشد و اگر می‌خواهیم مردم دیندار باشند باید قوه عاقله مردم را تقویت کنیم.
عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز با طرح این سوال که عرصه ظهور اندیشه و عقل کجاست؟ گفت: عرصه ظهور عقل یک گفتار و دیگری هم رفتار انسان است. منتها گفتار دو قسمت می‌شود یکی گفتار زبانی و دیگری گفتار قلمی. خود نوشتن گفتار است که این مسئله مهمی است که همایش ائمه جمعه اهل قلم کشور نیز بر مبنای همین مورد می‌باشد. نوشتار انسان، زبان انسان است و عرصه ظهور فکر و اندیشه انسان است. نوشتار انسان ترجمان و بازگو کننده شخصیت اوست. پس باید توجه کنیم که قلمی که روی کاغذ می‌بریم حساب شده باشد چون نوشتار انسان نمایان گر عقل اوست.
رئیس شورای سیاست گذاری ائمه جمعه کشور در ادامه با اشاره به برخی ویژگی‌های شاخص زبان نوشتاری گفت: مقاله و یک کتاب باید عنوان داشته باشند عنوان باید صریح، شفاف و متناسب با مطلب باشند و هر مطلبی که استفاده می‌شود باید با عنوان همخوانی داشته باشد و نباید ابهام داشته باشد. اگر مقاله هست باید چکیده داشته باشد و چکیده باید به گونه‌ای تنظیم شود که خواننده را ترغیب کند که کل مقاله را مطالعه کند. در کتاب معمولاً پیش گفتار داریم که همین رسالت را انجام می‌دهد و معرفی کتاب را بر عهده دارد. همچنین از کلی‌گویی باید پرهیز شود. همه مطالب یک کتاب در جهت اهداف واحد تنظیم شود. از جمله‌های کلیشه‌ای باید جدا خوداری کرد. یک کتاب علمی مسئله محور است و به دنبال حل و جواب دهی به آن مسئله می‌باشد.
همچنین کتاب علمی دارای محدوده و چارچوب است. کتاب باید جامعیت داشته باشد و از استدلال قوی بهره ببرد. و نکته مهم این است که مطالب باید دارای مستند و منبع باشد یعنی اینکه باید در استفاده از منابع نهایت امانت داری را رعایت نمود و در نهایت برای پژوهش‌های بعدی پیشنهاد ارائه شود.
حجت الاسلام والمسلمین تقوی در خصوص شرایط نویسنده نیز هم گفت: نویسنده اولا موضوعی که انتخاب می‌کند مسلط باشد و از نظر علمی اشراف کامل داشته باشد. در مرحله بعد ادامه دهنده راه گذشتگان باشد. یعنی حلقه اتصال بین گذشته و آینده باشد تا دانش به کمال برسد. پژوهشگر علمی نباید سرقت علمی کند و مطالب را بدون مبنع از دیگران مورد استفاده قرار دهد یا از منابع دیگران بدون نقل قول و منبع استفاده نماید. همچنین پژوهش گر باید منصف باشد چون بدترین آفت نویسندگی غرض ورزی است. باید پژوهشگر مطالب خود را بر اساس علم و منطق نظم دهد نه بر اساس بغض و کینه تالیف کند و در نهایت پژوهشگر باید در اثرش ابتکار و نوآوری داشته باشد.
در این همایش همچنین دکتر کامیار صداقت ثمرحسینی از اعضای هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی (مرکز تحقیقات امام علی علیه‌السلام) موضوع بحث خود را به روشهای تحقیق و پژوهش اختصاص داد که در سراسر آن مثالهای متعددی از مرحوم علامه شیخ عبدالحسین امینی (ره) ارائه شد و با استقبال خوبی از سوی ائمه جمعه حاضر در همایش مواجه شد.
دکتر صداقت بحث خود را با بیان این موضوع آغاز کرد که پژوهیدن نیازمند داشتن شخصیت علمی استوار و متعهد به حقیقت و سجایای نیکوی اخلاقی است و پیش از ورود به موضوعاتی چون «روش تحقیق»، این شخصیت خود پژوهشگر است که باید مورد توجه قرار گیرد. مقدم بر فن، فرهنگ است و به صرف دانستن قواعد تحقیق، هرکسی قادر به نگارش کتابی چون «الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب» اثر علامه عبدالحسین امینی (ره) نخواهد شد؛ الغدیر، الغدیر شد، چون علامه امینی حریم ادب و متانت و پشتکار و حق‌خواهی و شجاعت و ابتکار و ایثار را رعایت کرد و پاس داشت. اگر در پژوهشگر، شخصیت و صلابت فرهنگی علامه امینی (ره) علامه سید محمدحسین طباطبایی (ره)، آقا بزرگ طهرانی (ره) و دیگر علمای بزرگ شیعه زنده شود، بی‌تردید باید منتظر آثار ارزشمندی از همان کیفیت عالی بود. در این همایش همچنین آیت‌الله رسولی محلاتی، آیت‌الله قربانی، حجت الاسلام و المسلمین محدثی، حجت الاسلام والمسلمین سید یدالله شیرمردی، استاد علی اکبر کسائیان و ... نیز نقطه نظرات عالمانه و تجربیات خود را مطرح نمودند. گفتنی است حجت‌الاسلام والمسلمین صرفی پور امام جمعه شهرستان لاهیجان به عنوان نفر اول در کشور در همایش ائمه جمعه اهل قلم معرفی گردید.
انتهای پیام/
