«راه دشوار آزادی»: تاریخ سیاهی که سفیدپوستان رقم زدند/ ماندلا: آپارتاید هنوز ادامه دارد

خبرگزاری تسنیم:

قرن هجدهم میلادی آغاز یورش استعمارگران غربی به داخل خاک آفریقا بود. دو قرن و نیم پیش از تولد و ظهور ماندلا در آفریقای جنوبی، استعمارگران به طلب الماس و ذخایر این منطقه به آنجا لشکرکشی کردند. آپارتاید تنها واژه‌ای است که هر سیاه‌پوستی چه در آمریکا، چه در اروپا و چه در خاک قاره سیاه آن را درمی‌یابد. سفیدپوستان استعمارگر این‌بار به‌بهانه الماس و کشف ذخائر خاکی به خاک آفریقا قدم گذاشتند و برده‌داری انسانی را دوباره در محک تجربه گذاشتند.

کشف ذخایر جدید، رقبای جدیدتری را به خاک آفریقا فراخواند. انگلستان هم به جمع هلندی‌هایی که سال‌ها در آنجا حضور داشتند، اضافه شد. استعمارگر پیر به‌همراه دیگر کشورهای غربی به‌بهای الماس تاریخ جدیدی برای سیاه‌پوستان رقم زد: کشف ذخایر آفریقای جنوبی به‌دست خود سیاه‌پوستان؛ سیاه‌پوستانی که به‌بهانه‌های مختلف در زندان‌ها به زنجیر کشیده شده بودند و مجبور بودند برای به دست آوردن یک وعده غذایی ساعت‌ها در گرمای سوزان آفریقا در معادن بدون اینکه کلمه‌ای با زندانی دیگر صحبت کنند، خاک کشورشان را جست‌وجو کنند تا الماسی جدید روی انگشتری در اروپا نقش ببندد.

تصویری از زندان سیاه‌پوستان در جزیره متروک و بدآب‌وهوای روبن

در این میان بسیاری از انسان‌های بیگناه به کام مرگ کشیده شدند، بسیاری دیگر تاریخی ننگین را تجربه کردند و برخی هم مانند ماندلا در این میان برای آزادی تلاش کردند. «راه دشوار آزادی» داستان و حکایت این روزهای سیاه‌پوستان است که به‌قلم نلسون ماندلا رهبر جنبش ضدآپارتاید آفریقای جنوبی نوشته شده است. این کتاب زندگی‌نامه خودنوشت راوی است که در آن تاریخ سیاهی که سفیدپوستان برای آفریقا رقم زده بودند، از زبان یک مبارز آفریقایی حکایت شده است.

کتاب برای اولین‌بار در سال 1994 توسط انتشارات لیتل برون (Little Brown) منتشر و پس از آن بارها و بارها تجدید چاپ شده است. ماندلا در این اثر از روزهای کودکی و سپس نوجوانی خود، زمانی که با تبعیض نژادی‌های مختلف در کشورش مواجه می‌شود، آغاز می‌کند. از خانواده‌اش می‌نویسد و از اینکه از میان هفت فرزند خانواده تنها او موفق به رفتن به مدرسه شده بود و بعد به دلایل حضور خود در دوران جوانی به‌عنوان یک مبارز می‌پردازد. بخش‌های خواندنی او در این کتاب مربوط به سال‌های سخت، پر از فراز و نشیب و روزهای مأیوس‌کننده و در عین حال امیدواری او برای آزادی خود و مردمش بازمی‌گردد. او در این بخش از اثرش از شورش‌ها، خیانت‌ها و نگاه‌های سفیدپوستانی یاد می‌کند که به‌بهای الماس، خون‌های بسیاری را بر زمین ریختند؛ خون‌هایی که خاک آفریقا هنوز آنها را از یاد نبرده است.

آخرین فصل از کتاب به بیان اعتقادات سیاسی ماندلا اختصاص دارد. او در این اثر یادآوری می‌کند که گرچه آپارتاید در آفریقای جنوبی از بین رفته، اما هنوز حضور شوم آن در جهان باقی است؛ نگاهی که عده‌ای خود را برتر از دیگران به‌بهانه‌های مختلف می‌دانند. ماندلا در این کتاب نه‌تنها خاطرات خود که تاریخ گروهی از مردم کشورش که نتوانسته‌اند تاریخ سیاهی را که سفیدپوستان برایشان رقم زده‌اند، بگویند، بیان می‌کند.

«راه دشوار آزادی» را می‌توان از این حیث خاطرات دسته‌جمعی و گروهی سیاه‌پوستانی دانست که تنها به‌خاطر رنگ پوستشان تحقیر شدند، تاریخی که دوباره در کشورهای دیگر مانند آمریکا هم تکرار شد و هنوز هم جاری است. ماندلا در بخش نهایی کتابش بر آپارتاید تأکید می‌کند و بر این باور است که هنوز این نوع نگاه میان نسل‌های بعدی استعمارگران نیز وجود دارد. این کتاب بعدها به فیلم هم درآمد و اخیراً نیز بارها چاپ شده است.

انتهای پیام/*