آیت‌الله حق‌شناس می‌گفت روضه بی‌گریه هم کارساز است/ روضه مکشوف نابجا دل آدم را سنگ می‌کند
خبرگزاری تسنیم: حاج‌ماشاءالله سال‌ها از محضر مرحوم آیت‌الله حق‌شناس و توصیه‌های ایشان درباره دستگاه و روضه امام حسین(ع) بهره برده است. می‌گوید: آیت‌الله حق‌شناس معتقد بود روضه فی‌نفسه کارساز است و ارزش دارد، چه مخاطبان با آن گریه بکنند یا نکنند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، یکی از گرم‌ترین محافل مذهبی تهران چه از نظر وعظ و منبر و چه از لحاظ روضه و نوحه هیئت محبان العباس(ع) است؛ هیئتی که در سال 1345 توسط مرحوم حاج‌جواد حاج‌حسن تأسیس شده و بزرگانی چون شهید حجت‌الاسلام غفاری، حجت‌الاسلام جاودان، حاج ماشاءالله عابدی و... و جمعی از متدینین دیگر آن را در همان حال و هوای سنتی و اصیل خود حفظ کرده‌اند. به‌مناسبت ایام سوگ سرور و سالار شهیدان، برای گفت‌وگویی با ذاکر و مدیحه‌خوان پیشکسوت و خوشنام هیئت محبان العباس(ع) حاج ماشاءالله عابدی به مسجد فائق تهران رفتیم؛ در میدان شهدا، خیابان 17 شهریور، خیابان شهید فیاض‌بخش. مناجات‌های مشهور وی در شبهای جمعه و شبهای ماه رمضان در مسجد الشهداء(ع)، از مساجد باسابقه و مشهور تهران، زبانزد و پاتوق عام و خاص است و حتی بسیاری از مسئولان فرهنگی و سیاسی کشور در دعای کمیل شبهای جمعه این مسجد حاضر می‌شوند.
ساده، متواضع و مهربان است و چهرهای متین و آرام دارد و البته چنین سیرت و صورتی چندان غریب نیست، از کسی که محضر مردان الهی و چهر‌ه‌های برجسته سیر و سلوک همچون حاج آقا فخر تهرانی و آیت‌الله حق‌شناس را درک کرده است و اکنون نیز ذاکر هیئتی است که آیت‌الله جاودان، عالم اخلاق نام‌آشنای این روزهای تهران، منبری آن است. یکی از مداحان مشهور تهران به او لقب «پیغمبر مداحان» را داده است، البته این عنوان چندان هم عجیب نیست و شاید ازآن‌جهت باشد که تقریباً تمام ذاکران جوان تهران به‌نوعی تربیت شده او هستند و پیران و پیشکسوتان این وادی نیز همگی به ایشان ارادت داشته و همواره محفل او را تأیید و به همگان توصیه کرده‌اند.
چندین سال در منزل خود کلاس مداحی و نوحه‌خوانی برای علاقه‌مندان برپا کرده و او را با روضه‌های مستند و محکم، جانسوز و دلچسب می‌شناسند. حاج ماشاءالله بر خواندن اشعار فاخر و اصیل در مجالس امام حسین(ع) تأکید دارد و معتقد است مداح باید روی شعرش کار کند تا فهم مستمعین را بالا ببرد؛ چه‌اینکه گاهی اشعاری خوانده می‌شوند که در شأن اهل بیت(ع) نیست و بلکه توهین‌آمیز و جسارت به حریم قدسی آن حضرات است. بر علم و معرفت در کنار شور و عاطفه تأکید ویژه‌ای دارد. معلم بازنشسته آموزش و پرورش است و چندین سال مدیر مدرسه امام عصر(ع)، از مدارس باسابقه و نخبه‌پرور تهران بوده و با آنکه چندین سال است که از خدمت رسمی در آموزش و پرورش بازنشسته شده، اما هنوز برکات تدریس و مدیریتش در آن مدرسه مشهود است. البته هنوز هم در کسوت معلم اخلاق چند روزی در مدرسه معارف اسلامی ثامن الائمه(ع) درس اخلاق می‌گوید.
در ابتدای گفت‌وگو از بیوگرافی و چگونگی ورود به دستگاه امام حسین(ع) گفت و تصریح کرد که نزد استاد خاصی زانو نزده، اما از تذکرات علمای بزرگ تهران بسیار بهره جسته است. خاطراتی از مرحوم آیت‌الله حق‌شناس و از برخی توصیه‌های ایشان درباره روضه و نوحه گفت. اصول و فروع مداحی، سهم واعظ و ذاکر در مجلس امام حسین(ع)، جایگاه و مقام روضه ابی‌عبدالله(ع)، خاطراتی از نوحه‌خوانان فقید قدیمی، شرایط خواندن روضه مکشوف، آسیب‌شناسی برخی تحریفات راه‌یافته در نقل وقایع عاشورا، اصل یا فرع بودن شعر در مداحی، خاطرات نوحه و شعرخوانی در محضر رهبر انقلاب، ارتباط هیئت امام حسین(ع) و سیاست و... برخی از محورها و موضوعات مهمی بودند که حاج ماشاءالله عابدی در گفت‌وگوی خود با خبرنگار تسنیم به تشریح آن پرداخت.
حاج ماشاءالله عابدی قبل از شروع گفت‌وگو، دعای سلامتی امام زمان(عج) را خواند و پس از سلام به محضر قدسی حضرت اباعبدالله(ع)، چند کلامی درباره مقام هیئت امام حسین(ع) گفت:
اگر حسین(ع) مرا بپذیرد به نوکری‌اش/ خدا به هیچ عذابیـم مبتــلا نکـــند
کجا روم به که روی آورم که در دو جهان/ بجز حسین(ع) کسی درد من دوا نکند
بخش نخست این گفت‌وگو پیشتر با عنوان «صدای زیبا نقص شعر را نمی‌پوشاند/اسلام منهای روحانیت یعنی اسلام منهای اسلام» در تسنیم منتشر شد و اینک بخش دوم گفت‌وگو:
*تسنیم: فرمودید که یکی از وظایف مداحان است که با خواندن شعرهای فاخر، اصیل، خوب و شایسته سطح درک و فهم مستمعین را بالا ببرند و اشاره کردید که گاه شعرهایی در برخی مجالس حسینی می‌خوانند که توهین‌آمیز و جسارت به ائمه(ع) است. سؤال بعدی درباره اصول مداحی و اصل یا فرع بودن شعر و یا موسیقی و ریتم در مداحی است. امروز در کنار سبک‌های سنتی با سبک‌های خاصی در میان مادحین جوان مواجهیم که برخی از اقسام آنها انتقادات زیادی راه هم به‌همراه داشته است، خصوصاً از ناحیه افرادی که به سبک سنتی تعلق خاطر دارند. نظر شما در این زمینه چیست؟
بله، مداحی اصول مختلفه‌ای دارد که یکی شعر و دیگری خوب خواندن است و اصل دیگر به‌اندازه خواندن و تشخیص اینکه این شعر را کجا باید بخواند. اینها مجموعه‌اش می‌شود مداحی؛ وگرنه ممکن است مداحی صدایش خوب باشد و شعرهای ضعیف را هم بتواند جا بیندازد و البته این هم تا حدی قابل قبول است. به هر جهت اینا همه دست به دست هم می‌دهد. معمولا مداحانی، به‌ویژه مداحانی که کارشان وسعت دارد قبلا روی شعر کار می‌کنند که چطور بخوانند و چطور با یک نوای خاص متناسب با آن شعر، آن را جا بیندازند.
دانستن‌اش عیب نیست و ندانستن‌اش هم لطمه‌ای نمی‌زند
برخی هم روی دستگاه‌های موسیقی کار می‌کنند که این به عقیده من چندان موثر نیست؛ البته دانستن اینها عیبی ندارد و فضل است، منتها به شرطی که تبعات منفی نداشته باشد که معمولا دارد. بسیار اتفاق افتاده که کسانی که به دنبال این مسائل مربوط به موسیقی و دستگاه و... راه می افتند، از ساز و آواز و گاهی حتی از مواد مخدر سردرمی‌آورند و این تبعات منفی را به دنبال دارد که که کم هم نیست. به ههر حال اگر تبعات منفی هم نداشته باشد، دانستنش عیبی ندارد و بلکه فضل است، ولی ندانستن‌اش هم لطمه‌ای نمی‌زند.
الان مداحانی در سطح کشور هستند که در سطح خوانندگی و ذاکری حرف اول را می‌زنند و اصلا هم دستگاه‌های آوازی را وارد نیستند و خودشان هم به این نکته اذعان دارند. نمونه بارزش هم حاج منصور ارضی است که بسیار گرم و خوب می‌خواند اما دستگاهش. ولی بالاخره هرکس هر طور بخواند در قالب یک دستگاهی است، منتها اول خواندن بوده و و بعد دستگاه، نه اینکه اول دستگاه بوده و سپس بر اساس آن خواننده خوانده است. الان ما که حرفم می‌زنیم یا صدای بلبل یا صدای حتی انکرالاصوات آن هم یک دستگاهی است. بنابراین لازمه‌اش موسیقی‌دانی و ورود در دستگاه‌های آرازی و اینها نیست. خدا حفظ کند آقامهدی سماواتی رفیق ما که پدرشان از مداحان بزرگ است می‌گفت موقع خواندن من، پدرم نکاتی که لازم بود گاهی می‌نوشت و بعدا به من می‌گفت. می‌گفت هیچگاه اتفاق نیفتاد که ایشان به من راجع به چگونه خواندن بگوید که مثلا اینجا آرام بخوان و اینجا را بکش و... و فقط نکات ادبی و اخلاقی را می‌گفت که در خوانندگی و ذاکری اهل بیت(ع) مؤثر است.
*تسنیم: فرمودید که در زمینه مداحی به‌طور خاص نزد کسی مستقیماً زانوی تلمذ نزده‌‌اید و البته اشاره کردید که در عین حال به‌صورت غیرمستقیم از مداحان بزرگی بهره برده‌اید؛ چنانچه خاطره‌ای از محافل اساتید و بزرگان این عرصه در دوره نوجوانی و جوانی خود به یاد دارید که از نظر شما هم اشعار فاخر می‌خواندند و هم نفس گرمی داشتند، بفرمائید.
بله، کسانی که گرم می‌خواندند یکی‌اش همین حاج‌اکبر ناظم بود.گاهی محافلش را دیده بودیم، البته اواخر کارشان بود و پیر شده بودند. یک بار به یاد دارم که در بازار در میان دسته راه می‌رفت و به اصطلاح واحد می‌خواند؛ خیلی گرم و خوب می‌خواند. گاهی هم دیده بودم که نوحه‌سرایی می‌کرد و گاهی هم حتی در اواخر درست نمی‌توانست بخواند. این هم یک تذکری است برای خواننده‌ها. همین حاج اکبر ناظم اواخر که دیدند مجلس دارد از دستش می‌افتد آمدند و از دهانش گرفتند. همین حاج‌آقای انسانی زمان قبل از انقلاب جوان بود و بسیار گرم می‌خواند و البته اکنون نیز می‌خواند. اشعار خوبی را به گرمی می‌خواند. مثلاً به یاد دارم شعری را در مسجد بزازها درباره حضرت زینب(س) می‌خواند: کسی که عشق از او شد پدید من بودم/ فروغ عشق و وفا و امید من بودم/ نخست روز به بازار عشق آن که زجان/ متاع جور و جفا را خرید من بودم/ به چهار سالگی آن دختری که در دل شب/ پی جنازه مادر دوید من بودم/... . البته کسانی زمان‌های قدیم بودند و الآن هم کسانی هستند. چاووش، شاه‌حسین بهاری، آقامحمدعلی اسلامی، حاج عباس زریباف و... .
*تسنیم: علما و مراجع بزرگ ما همواره به روضه‌خوانی افتخار می‌کرده‌اند و آن را عامل احیای اسلام معرفی می‌کرده‌اند، چند کلامی درباره مقام و جایگاه روضه بفرمائید و اینکه ارزیابی شما از جایگاه روضه در مجالس امروز چیست؟
در بخش صحبت‌های آقای حق‌شناس اشاراتی کردیم (بخش نخست مصاحبه). ایشان خودش برای روضه فی نفسه (البته روضه صحیح) ارزش قائل بود و کاری نداشت که مخاطبان با آن گریه بکنند یا نکنند. مداحی را در مشهد دیده بود و فکر کنم نابینا هم بود و از او خواسته بود، یک روضه حضرت علی‌اصغر(ع) بخواند؛ باهمین محتوایی که «اما ترونه کیف یتلظی عطشا...» و او خوانده بود و حاجتش را هم گرفته بود. ایشان معتقد بود روضه فی‌نفسه کارساز است، اگرچه گریه‌ای هم در مجلس نکنند. یکی از اشکالاتی که به بعضی مجالس وارد است این است که روضه کمتر خوانده می‌شود و گریه و زاری‌ها هم گاهی برای روضه امام حسین(ع) نیست، بلکه چیزهای دیگری می‌خوانند مانند دلتنگی کربلا و... . البته نمی‌خواهم بگویم اینها عیب دارد، اما حرفم این است که روضه خوانده نشده، روضه باید خوانده شود.
خود امام حسین(ع) گریه کردن را به ما یاد داده
فرض کنیم مثلا روز عاشورا روضه وداع باید خوانده شود، یا اتفاقاتی که برای یاران امام حسین(ع) در آن روز اتفاق افتاده که این کمتر انجام می‌شود. امام راحل یکی از کسانی بود که واقعا مروج این روضه‌خوانی با این خصوصیات بود و وقتی روضه‌خوان روضه می‌خواند، امام چنان گریه می‌کرد که شانه‌هایش می‌لرزید، اما وقتی چیزهای دیگر می‌گفت همین‌طوری می‌نشست، ولی وقتی وارد روضه می‌شد امام گریه می‌کرد. معلوم می‌شود روضه خودش یک خصوصیاتی دارد، امام حسین(ع) هم روز عاشورا خودش چند جا بالاخص نشست و گریه کرد و این خودش برای ما یک درس دارد. امام حسین که خودش فرمانده کل قوا در آن جنگ است، گریه کردن فرمانده کل در آن جنگ خیلی معنی دارد.
امام راحل می‌گفت عزاداری برای امام حسین(ع) از افضل قُرُبات است
امام می‌آید و در کنار حضرت عباس(ع) یا علی‌اکبر(ع) گریه می‌کند و دشمن دارد این صحنه را می‌بیند، امام مسلماً می‌داند که جلوی دشمن این کار را بکند یا نه. چرا امام این کار را می‌کند؟ یک جهتش این است که به ما و آدم‌هایی که در طول چندصد سال بعد می‌آیند، دارد می‌گوید که این گریه فضیلت و عبادت است. امام راحل هم فرمود عزاداری برای امام حسین(ع) هم از افضل قُرُبات است، یعنی از ان دسته کارهایی که آدم را به خدا نزدیک می‌کند، اگر چند مورد را شماره کنیم، یکی از برترین‌هایش، گریه بر امام حسین است و از همین روی باید به روضه در مصائب امام حسین(ع) بها داده شود و به جا به آن پرداخته شود تا مردم مردم گریه کنند.
*تسنیم: متأسفانه در افواه مردم چنین جا افتاده که اگر در محفل یا مجلسی فرد سطحی یا کم‌سوادی ببینند میگویند او «روضه‌خوانی» بیش نیست! منشأ این نگاه توأم با تخفیف و تحقیر نسبت به روضه چیست؟
بله در توضیح این مطلب به داستان مشهوری اشاره می‌کنم. پای درس مرجع تقلید، آشیخ میرزا جوادآقای ملکی تبریزی طلبه‌ای به درس ایشان اشکال می‌کند و ایشان هم جوابی می‌دهند. بعد آن طلبه می‌گوید که اقا اینجا که مجلس روضه که نیست که اینگونه جواب می‌دهید! آقای تبریزی خیلی ناراحت می‌شود و روی منبر در موقعیت تدریس و مرجعیت به طلبه اعتراض می‌کند که من اگر روضه‌خوان بودم از جهت ارزشش برایم خیلی بافضیلت‌تر بود تا اکنون که مرجع تقلیدم و درس و بحث و... دارم. از جهتی دیگر روضه‌خوانی در واقع تکرار وقایع عاشوراست و مثلاً امسال روضه حضرت علی‌اصغر(ع) همان است که پارسال و 10 سال قبل و صد سال قبل خوانده‌اند و باید این را تکرار کنند و نمی‌شود که آن را عوض کرد. بنابراین اگر روضه‌خوانی را تحقیر و تخفیف کنند بسیار حرکت زننده‌ای است و اگر واقعا خدا روضه روضه‌خوانی را بپذیرد، اجرش از خیلی از کتا‌ب‌ها و دانش‌ها و... برتر است.
*تسنیم: گفته می‌شود که نوحه‌خوانان و روضه‌خوانان در تحریفات عاشورا (دستکم در حد نقل وقایع) مؤثر بوده‌اند و برخی از آنان برای آنکه مجلس را گرم‌تر کرده اشک بیشتری از مردم بگیرند، به مطالبی در نقل وقایع دست می‌برده‌اند. به‌نظر شما برای حل این مشکل و مستند کردن روضه‌ها چه باید کرد؟
روایت وقایع تاریخی و از جمله واقعه عاشورا در دست مخالفین بوده است. برای نمونه حمید بن مسلم به زبان امروز از گزارشگران و خبرنگاران واقعه کربلا بوده که چون از دسته مخالف بوده طبیعی است که خبر را به گونه‌ای تنظیم کند که به یزیدی‌ها برنخورد. البته لابه لای آنها عده‌ای هم بودند که خبرهای صحیح می‌دادند مثلا خود امام سجاد(ع) و حضرت زینب(ع). البته سلسله راویانی هم این وقایع را به دست ما رسانده‌اند و ممکن است در این انتقال معدودی از افراد دخل و تصرف‌هایی هم کرده باشند. بنابراین واقعه عاشورا آنگونه که بوده و اتفاق افتاده، به دست ما نرسیده است. به فرمایش مرحوم آیت‌الله آقای بهجت اصل مصائب (با همه دروغ و دغل‌هایش) چندین برابر بیش از این است که به ما گفته‌اند. در عین حال اگر واقعا مداحی ازخودش چیزی بسازد، به عنوانی که در تاریخ ثبت شود، این گناه، خلاف، دروغ و کذب است و دروغ همه جا بد است، بخصوص پشت بلندگو و جلوی جمعیت.
آنجا که دین را با خلاف پیش می‌بریم، همانجا به دین ضربه می‌زنیم
بنابراین نقل قول اشکالی ندارد و اگر خطایی داشته باشد بر گردن کسی است که نقل کرده. اما باید دقت کنند اگر نقل قول می‌کنند، باید نقل قول صحیحی باشد و دیگر اینکه آدم از هرکسی نقل قول نکند و گفته‌اند در دروغگویی همین بس که آدم از هرکسی هر چیزی شنید بگوید. به هرجهت روضه‌ای که می‌خوانند دستکم بهتر است جایی ثبت شده باشد، اگرچه ضعیف باشد، هرچند که بهتر است از کتابهای مستند و قوی خوانده شود. بنابراین باید روضه‌ها دقیق باشد. اگر امروز من به عنوان مداح چیزی بگویم و پس‌فردا کس دیگری آن را به گونه‌ای دیگر بگوید، اصلا تاریخ عوض می‌شود. آنجایی که ما دین را با خلاف پیش می‌بریم، همانجا داریم به دین ضربه می‌زنیم، گرچه ممکن است ضربهاش آن موقع معلوم نشود. بنابراین نباید اینگونه باشد که ما خدای ناکرده یک دروغی بگوییم و جمعیت خدای ناکرده گریه کند و مجلس حالی هم پیدا کند و... فکر کنیم مجلس گرفته، ولی دروغ بالاخره اثرخودش را خواهد گذاشت و در زمانی دیگر مفاسدش آشکار خواهد شد.
مداحان جوان به اتکای مداح دیگر روضه نخوانند
اینکه من خودم گاهی به مداحان جوان توصیه می‌کنم که به اتکای مداح دیگر روضه نخوانند. امروز جوانها تحصیل کرده‌اند و خودشان باید بروند و مطالعه کنند. امروز این همه کتابهای مقتل هم به زبان روز و هم گذشته موجود و در دسترس است. بزرگان و علما کتابهای زیادی درباره قیام و وقایع امام حسین(ع) تدوین و تنظیم کرده‌اند (مانند دانشنامه امام حسین(ع) آیت‌الله ری‌شهری و دیگران). البته پروراندنش عیب و اشکالی ندارد و ممکن است یک داستان دوخطی را فرد ورزیده‌ای خوب بپرواند و یک کتاب بنویسد. بزرگان و علمای ما گفته‌اند پروراندن در صورتی که به اصل محتوا لطمه‌ای نخورد، ولی اینکه اصل محتوا عوض شود، این به ضرر دین و تشکیلات امام حسین(ع) است.
*تسنیم: در فرمایشاتتان به برخی از توصیه‌های آیت‌الله حق‌شناس درباره روضه‌خوانی اشاره کردید. سؤال بعدی درباره مکشوف خواندن روضه است که بسیاری از بزرگان تأکید داشته‌اند که مردم با روحیات مختلف هستند و برای روضه مکشوف خواندن باید شرایط مجلس و روحیات افراد را در نظر گرفت. معدودی هم معتقدند که روضه را مکشوف نباید خواند و اگر نیاز به روضه مکشوفی بود، معصومین(ع) بعد از امام حسین مشروح و ریز وقایع عاشورا را تدوین کرده و به مردم می‌گفتند. نظر شما در این باره چیست؟
البته اینکه مثلا به یک بیان دیگر روضه مکشوف خوانده شود یا خوانده نشود، اصل اینکه کسی بگوید نباید روضه مکشوف خواند، درست نیست و اینکه بگوییم در هر جایی می‌توان خواند، این هم منطقا درست نیست. یعنی اگر بگوییم روضه مکشوف خواندن اصلا خطاست، این حرف غلطی است. به عنوان مثال الآن در جامعه جهانی آمریکا و صهیونیست‌ها جنیاتی مرتکب شده و ظلم‌هایی می‌کنند و یکی از خواسته‌هاشان این است که کسی ظلم‌هایشان را برملا نکند و نگوید که در فلان منطقه جهان چگونه انسانهای بیگناه را کشتند و رسانه‌ها نیز آنها را بیان نکنند و نشان ندهد که در فلان منطقه دنیا کسی را می‌کشند و جگر انسانی را به دندان می‌کشند. اگر بنا را بر این بگذاریم که اصلا روضه مکشوف نخوانیم این خواسته یزیدی‌هاست و در اصل به همین دلیل بوده که ائمه(ع) ما هم یک چیزهایی را مکشوف گفته‌اند و آرزو و دلخواه یزیدی‌ها این بوده که این موارد گفته نشود.
خواندن روضه مکشوف و باز در هر شرایطی دل آدم را سنگ می‌کند
بنابراین اینکه هیچگاه روضه نباید مکشوف خوانده شود، صحیح نیست؛ ولی گفتن در هرجا و موقعیتی هم صحیح نیست. اگر از اول بنا بود که اصلا نگفته شود، ما الان خبر نداشتیم که بر سر امام حسین(ع) چه آمده و به ائمه چه گذشته. این کار خیلی به نفع یزیدی‌ها می‌شد؛ و اگر بنابراین بود که در هر شرایطی هم گفته شود روضه مکشوف اهمیت‌اش را از دست می‌داد. روضه مکشوف و باز در هر شرایطی دل آدم را سنگ می‌کند. مثل بعضی‌ها که به محض سوار شدن به ماشین و از روی عادت ضبط را روشن کرده و روضه گوش می‌کنند. روضه شرایط و حضور قلب می‌خواهد تا فرد بنشیند، گوش کند و گریه کند.
روضه‌های مکشوفی که سال‌ها گرفتار می‌کنند
پس مداح باید به موقع روضه مکشوف بخواند و موقع آن ممکن است روز عاشورا باشد، یا نه، چون جمعیت در آن روز خسته و کوفته تحویل نگیرد. ممکن است وقتی مناسب باشد که عاشورا هم نیست، اما جمعیت حال دارد و خواننده هم می‌تواند جابیندازد. به هر جهت خواننده باید تشخیص بدهد که کی بخواند. این هم از وظایف مهم مداحان است که چگونه روضه بخوانند و هرجایی و هرموقعیتی روضه باز نخوانند که دل آدم را سنگ می‌کند؛ و اگر اصلا نخوانند هم درست نیست. برخی از روضه‌های باز از قول خود امامان است؛ مثلا زیارت ناحیه ازبس مصیبت‌های داغ مکشوف دارد، من اگر بخواهم آن را بخوانم سالی یک بار آن هم حول و حوش عاشورا می‌خوانم. پیش آمده در برخی از محافل مهم پیشنهاد کرده‌اند که از این روضه‌ها بخوانم و من نپذیرفتم. این از ناحیه امام زمان(عج) است و من یک‌بار یه گوشه کوچکی از آن را خواندم و افرادی مدت‌ها بعد از آن می‌گفتند که هنوز گرفتار آن هستند و منقلبند. به هر جهت مکشوف خوندن به جا اشکالی ندارد، اما اگر جایش نباشد نباید خواند.
*تسنیم: معمولا هر یک از ذاکران، نوحه‌خوانان و روضه‌خوانان متأثر از شرایط روحی، عاطفی و شخصیتی به یکی از ذوات مقدسه اهل بیت(ع) ارادت بیشتری دارند، شما نسبت به کدام یک از این حضرات ارادت و توجه خاص دارید؟
شاید در این مورد متأثر از حاج‌آقای حق‌شناس و تحت‌الشعاع محضر ایشان باشم. بیشتر توسلاتم به حضرت علی اصغر(ع) است. یکی از بنده پرسید به نظر شما سنگینترین مصیبت عاشورا کدام است و من گفتم شهادت حضرت علی اصغر(ع) است با آن خصوصیات و وضعیت و چگونگی شهادت. نقل‌هایی هست که در میان کاروان اهل بیت(ع) کوچک‌تر از ایشان هم بوده، اما چیزی که مشهور است آن است که ایشان کوچکترین شهید عاشوراست و از کوچکترینشان بزرگترین کارها برمی‌آید.
*تسنیم: درباره نسبت هیئت و دستگاه امام حسین(ع) با سیاست بگویید؛ مجالس اهل‌بیت(ع) خصوصا تکیه و هیئت امام حسین(ع) در کنار فضای معنوی و روضه و مناجات، پایگاه سیاسی مردم هم بوده است. اما برخی از نوحه‌خوانان و ذاکران به بهانه دوری از سیاست و اهل آن، از خواندن اشعاری درباره انقلاب، شهدا و دفاع مقدس پرهیز می‌کنند و ادعایشان این است که دستگاه اهل بیت(ع) ربطی با سیاست ندارد. نظر شما در این مورد چیست؟
این حرف عامیانه است.خود جریان کربلا سیاسی است و نهضت امام حسین(ع) بالاترین حد ورود به سیاست است. حالچگونه می‌توان گفت حرکت امام حسین(ع) به سیاست ربطی ندارد. امام حسین برای چه به کربلا رفت؟ مگر یزید حاکم آن زمان نبود؟ امام زن و بچه اش را برداشت و به جنگ برد و مبارزه کرد؛ این یک کار سیاسی برجسته خیلی روشن است، حالا یک مداح چگونه می‌تواند بگوید ما کاری به اصل سیاست نداریم؟ اگر کسی چنین حرفی بزند باید کل تشکیلات امام حسین(ع) را کنار بگذارد. بنابراین دستگاه امام حسین به سیاست ربط دارد، اما مداح نباید وارد جزببازی شود و خط و ربطی برخورد کند، اگر چنین کند خود را محدود می‌کند و بخشی از جمعیت پای منبر خود را از دست می‌دهد. مداح باید وارد کلیات سیاست شود و مثلاً مردم را سمت رهبری و حمایت از خون شهدا و اصل مبازره با امریکا سوق دهد و خط و ربط گروهی نداشته باشد؛ به قول مرحوم مدرس سیاست ما عین دیانت ماست و از هم جدانیستند.
*تسنیم: به عنوان حسن ختام این گفت‌وگو اگر مطلبی را قابل ذکر می‌دانید، بفرمائید.
اگر اعمال بعدی ما شایسته باشد، عزاداری‌هایمان مقبول است. وگرنه اگر خدای ناکرده عزاداری کنیم و سپس به کارهای ناشایست و لغو خود ادامه دهیم، نشان می‌دهد که عزاداری ما صاف وپوست کنده نبوده است. مطابق آیات و روایات نشانه قبولی عبادات ان است که بعد از آنها هم عبادت بیاید؛ مثلا اعمال و رفتار بعد از بعد از ماه رمضان یا سفر مکه و... ما مشخص می‌کند که عبادات ما چگونه بوده است. اعمال و رفتار بعد از عزاداری ما نیز کیفیت و وزن عزاداری ما را نشان می‌دهد.
انتهای پیام/
