ظرفیت‌ها و محدودیت‌های سرمایه‌گذاری در آذربایجان غربی
خبرگزاری تسنیم: آذربایجان غربی در شمال غرب ایران قریب به ۱۰۰۰ کیلومتر مرز مشترک با سه کشور دارد که همین ویژگی موقعیت ممتازی برای سرمایه‌گذاری به قصد صادرات در این منطقه پیش روی فعالان اقتصادی قرار می‌دهد که در گزارش پیش رو به بررسی آن می پردازیم.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از ارومیهطرح مباحث اقتصادی در ابعاد کلان همیشه دارای پیچیدگی‌ها و ظرافت‌های زیادی است.
کارشناسان و اساتید رشته‌های اقتصادی در طرح ظرفیت‌های اقتصادی یک منطقه عناصر مختلفی را دخیل می‌دانند که گاه برشماری هر یک از آنها و بررسی تفصیلی هر کدام از آن شاخصه‌ها چنان طولانی می‌شود که اصل بحث گم شده و یا مخاطبان محدودی را باقی می‌گذارد.
موقعیت آذربایجان غربی به زبان ساده
اما در گزارش‌های رسانه‌ای درباره هر موضوعی، صاحب اثر موظف به ساده سازی موضوع جهت قابل استفاده شدن برای عموم است و درست به همین خاطر در این گزارش به ساده‌ترین بیان، تلاش می‌کنیم تا به بازشناسی بخشی از ظرفیت‌های فراوان آذربایجان غربی در حوزه اقتصادی با رویکرد تبیین اهمیت سرمایه گذاری بپردازیم.
بطور کلی در بازار به عنوان مهمترین عنصر اقتصادی هر شهر و کشوری، موقعیت مکانی محل کسب و کار یا تولید از نخستین اهمیت برخوردار است.
مثلاً قرار داشتن یک مغازه معمولی در ورودی و راسته اصلی یک بازار معتبر و پر رونق جایگاه ممتازتری از مغازه بزرگ‌تر دیگری دارد که در بازاری کم رونق و در محلی نا معتبر واقع شده است.
یا مثلاً اگر مغازه‌ای در یک بازار معتبر به لحاظ قرار گیری در چهار راه، در موقعیت دو یا سه نبش واقع باشد می‌تواند از ظرفیت‌های بالاتری برای جذب مشتری و کسب درآمد برخوردار باشد همچنان‌که قیمت چنین مغازه‌هایی به نسبت موقعیت قراگیریشان بیش از سایر مغازه‌ها ارزش پولی دارد.
موقعیت بی نظیر آذربایجان‌غربی
حکایت استان آذربایجان غربی به مثابه مغازه‌ای سه نبش در بازاری بین المللی و معتبر است که سال‌های سال صاحبان آن از ظرفیتش استفاده نکرده و فقط هر از چندگاهی به مستاجرانی نا آشنا و کم سرمایه واگذار کرده است.
حال و روز مردمان آذربایجان غربی که بیش از 12هزار نفر از بهترین فرزندان خود را گلچین کرده و با شهادتشان امنیت این منطقه را رقم زده‌اند چنان نیست که ادعا شود این مردم از ظرفیت‌های استان بی‌نظیر خود بهره کافی برده باشند.
آذربایجان غربی از یک سو با عراق و اقلیم کردستان این کشور که برای خود ظرفیت‌های فراوانی دارد همسایه است.
همسایگانی کرد زبان که اتفاقاً قرابت فرهنگی، زبانی و دینی با مردم این سوی مرز دارند و پیوندهای فراوان خانوادگی و سیاسی نیز مابین شهروندان و مسئولان هر دو سوی مرز وجود دارد.
همسایه دیگر آذربایجان غربی جمهوری ترکیه است که باز هر دو قومیت ترک و کرد در دو سوی مرز وجوه اشتراکی فراوانی دارند.
همسایه شمالی آذربایجان غربی جمهوری آذربایجان و به نوعی جمهوری خودمختار نخجوان است که باز با این دو کشور نیز قرابت فرهنگی و سیاسی فراوانی وجود دارد گرچه در همین منطقه ارمنستان نیز با آذربایجان غربی مراودات بسیاری دارد.
همسایه داخلی آذربایجان غربی در شرق آن یکی از قطب‌های صنعت کشور بلکه منطقه خاورمیانه است، استان آذربایجان شرقی با صدها و هزاران واحد تولیدی، صنعتی و خدماتی بزرگ و کوچک که می‌تواند یک ظرفیت بالقوه برای فعالیت‌های مولد با رویکرد آماده‌سازی مواد اولیه در آذربایجان غربی باشد.
ظرفیت‌هایی که مغفول مانده است
با روشن شدن موقعیت استراتژیک آذربایجان غربی در بازار بین المللی این نقطه از جهان، می‌توان با نگاهی گذرا به آمار و ارقام رسمی اقتصادی به سادگی دریافت که از این همه ظرفیت نه تنها استفاده مناسبی نمی‌شود بلکه این همه توانمندی به نحو تاسف باری مورد غفلت واقع شده است.
مؤید حسینی صدر نماینده مردم خوی و چایپاره در مجلس شورای اسلامی با اذعان به وجود این غفلت تاسف بار می‌گوید: حق مسلم مردم استان‌های مرزی به ویژه آذربایجان غربی این است که با کشورهای همسایه در چهارچوب قانون معاملات تجاری داشته باشند.
عدالت در سرمایه‌گذاری و توسعه رعایت شود
وی می افزاید: حق این مردم و شهروندان آذربایجان غربی این نیست که با وجود سه پایانه فعال، سهم بسیار ناچیزی از تجارت خارجی داشته باشند.
حسینی صدر با نگاه عامدانه‌ای به مقایسه وضعیت شهرستان‌های مختلف می‌پردازد تا نشان دهد شهرستان‌های مختلف به نسبت استعداد و ظرفیت‌هایی که دارند از پتانسیل خود استفاده نکرده‌اند.
وی درباره حوزه انتخابیه خود می‌گوید: تنگ نظری‌ها و فقدان نگاه عدالت محور در بین همه شهرستان‌ها از طرف برخی مسئولان استانی سبب شده که مردم شهرستان‌ها نسبت به همدیگر بی‌اعتماد شوند و به نوعی مرکز استان را در عدم توسعه یافتگی خود مقصر بدانند.
ظرفیت‌های گردشگری در استان
نماینده خوی و چایپاره در مجلس شورای اسلامی با اشاره به ظرفیت‌های فراوان این منطقه برای جذب سرمایه گذاری‌های خارجی در حوزه گردشگری می افزاید: مراکز تاریخی و گردشگری خوی از جمله مساجد تاریخی، امامزاده ها، بازار قدیمی، حمام های قدیمی و کاروانسراها حتی بدرستی به مردم معرفی نشده‌اند در حالیکه هر کدام از اینها به تنهایی جزو مراکز مهم گردشگری محسوب می‌شوند.
وی تصریح می‌کند: سالانه بیش از 2 و نیم میلیون جهانگرد از قونیه محل دفن مولانا در ترکیه بازدید می‌کنند اما سهم مزار شمس تبریزی در خوی فقط سالانه حدود 20 هزار نفر جهانگرد است که به دلیل عدم وجود امکانات رفاهی و بازارچه در آن محل، بازدید جهانگردان چندان تاثیری در اقتصاد شهرستان خوی ندارد.
در حقیقت حسینی صدر با این اطلاعات، در پی اثبات این حقیقت است که با وجود چنین ظرفیت‌هایی در خوی، هیچ سرمایه‌گذاری مطلوبی در حوزه جذب گردشگری خارجی انجام نشده است.
مثلاً در این سالها تنها کاری که در مزار شمس تبریزی انجام شده محوطه سازی محدود آن است در حالیکه گردشگر خارجی برای یک شب ماندن در خوی به اقامتگاه‌ها، مراکز خرید، تفریح و جذابیت‌های دیگر توریستی نیازمند است.
مدیران ناتوان در جذب سرمایه‌گذار
حجت‌الاسلام روح‌الله بیگی نماینده مردم شهرهای میاندوآب، تکاب و شاهین دژ در مجلس شورای اسلامی از روایه‌ای دیگر به موضوع سرمایه‌گذاری خارجی در استان مستعد آذربایجان غربی می‌نگرد چراکه وی ریشه تمام مشکلات را از ابعاد مدیریتی می‌بیند.
وی می‌گوید: وجود برخی بی‌تدبیری‌ها در دولت گذشته سبب شد تا آذربایجان غربی از لحاظ توسعه اقتصادی 40 سال از قافله عقب‌تر بیافتد در حالی که توجه و استفاده از ظرفیت‌های فراوان این استان می‌توانست زمینه شکوفایی اقتصادی این گوشه از کشور را رقم بزند.
بیگی می افزاید: در کشورهای دیگر از کوچکترین سرمایه طبیعی و غیر طبیعی حفاظت شده و با بها دادن به آن زمینه سرمایه‌گذاری روی آن انجام گرفته و توسعه اقتصادی صورت می‌گیرد در حالی که در ایران و به ویژه در آذربایجان‌غربی منابع و معادن طبیعی بسیاری وجود دارد که نه به آن توجه می‌شود و نه امکانات بهره‌برداری از آنها فراهم شده است.
مقابله با فرهنگ غلط سرمایه‌دار ستیزی
به عقیده بیگی مشکلات ناشی از فرهنگ غلط سرمایه‌دار ستیزی در استان سبب شده سرمایه‌گذاران از شهرهای کوچک فراری شوند و فقط به سرمایه‌گذاری در شهرهای بزرگتری همچون تهران و اصفهان و امثال آن روی آورند.
او می‌گوید: چه ایرادی دارد همه سرمایه‌گذار باشند، چرا باید فرهنگی غلط بر جامعه حاکم باشد که وقتی عده‌ای سرمایه‌گذاری می‌کنند آنها را قاچاقچی معرفی کرده و چندین برچسب نا متعارف بر وی بچسبانند.
اشتیاق ترکیه به سرمایه‌گذاری در ایران
عابد فتاحی نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی که هم در دوران نمایندگی و هم در طبابت شخصی خود سفرهای مختلفی به کشورهای همسایه داشته و پذیرای مراجعان هر سه کشور در مطب چشم پزشکی خود بوده بدون آنکه بخواهد ظرفیت های گردشگری سلامت را مورد تاکید خود قرار دهد به اشتیاق عمومی سرمایه‌گذاران ترکیه به انجام کار در حوزه های مختلف کشور پرداخته و می‌گوید: ترکیه مشتاق انجام سرمایه‌گذاری در ایران و مترصد فرصت برای گسترش تجارت مرزی با کشورمان است.
فتاحی می‌افزاید: در حال حاضر آنچنان پیش زمینه‌های مساعدی برای سرمایه‌گذاری در ایران فراهم شده که اگر درست مدیریت شود تا چند سال آینده، ایران به عنوان رکورد دار رشد اقتصادی در جهان می‌تواند خود را مطرح کند.
نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی می گوید: وقتی که چنین فرصت مناسبی در شرایط بحران اقتصادی جهانی برای ایران فراهم شده بایستی همه مسئولان اقتصادی و آحاد جامعه دست به دست هم داده تا بتوانیم با برنامه‌ریزی دقیق و ارائه محصولاتی با کیفیت در منطقه حرف اول را بزنیم.
جغرافیای آذربایجان غربی مستعد سرمایه‌گذاری است
از منظر فتاحی مطبوعات و رسانه‌های کشور و به‌ویژه آذربایجان‌غربی بایستی در این راستا دست مسئولان و مردم را بگیرند و به موضوعات حاشیه‌ای و تفرقه‌افکن نپردازند.
نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی معتقد است آذربایجان‌غربی به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص و مطلوبی که دارد بزرگترین ظرفیت برای جذب سرمایه گذار خارجی در کشور محسوب می‌شود و بایستی مسئولان استان و مقامات کشور با در نظر داشتن این مطلب برنامه‌های دقیقی در این راستا تدوین کنند.
حسین دبیری نائب رئیس مرکز سرمایه گذاری خارجی آذربایجان غربی با وجود انتقاد نمایندگان به عملکرد این مرکز معتقد است با توجه به اشراف کامل استاندار جدید آذربایجان غربی به موضوعات اقتصادی جهش اقتصادی این استان در آینده نزدیک با افزایش سرمایه‌گذاری خارجی محقق می‌شود.
ارقام سرمایه گذاری که همیشه به صفر نزدیکند
او تصریح می‌کند که کار سرمایه گذاری خارجی در استان، کمتر از سه سال پیش و همزمان با تاسیس این مرکز در سال 90 آغاز شده است و قبل از سال90 عملا جذب سرمایه‌های خارجی در استان صفر بوده است.
دبیری می گوید: از سال 90 که این مرکز فعالیت خود را آغاز کرد شاهد رشد جذب سرمایه های خارجی در استان بوده‌ایم.
وی بیشترین و عمده‌ترین زمینه‌های سرمایه گذاری در آذربایجان غربی را صنعت و گردشگری می‌داند.
از زمان راه اندازی مرکز حمایت از سرمایه‌گذاری های خارجی نیز سرمایه گذاری چندانی در آذربایجان غربی روی نداده که توجه‌ها را به خود جلب نماید.
امیدها به تجربیات استاندار آذربایجان غربی
با روی کار آمدن قربانعلی سعادت برای دومین بار به عنوان استاندار آذربایجان غربی که با فاصله‌ای نزدیک به دو دهه‌ای اتفاق افتاده است این امیدواری ایجاد شده که تجربه کارهای اقتصادی وی در این دو دهه، فرصت‌های بهتری برای انجام کارهای اقتصادی بزرگ در استان فراهم آورد چیزی که خود وی نیز مهمترین سرفصل‌های کار مدیریتی‌اش را در همین خصوص اعلام کرده و پیوسته تلاش می‌کند تا با جمع آوری همه عناصر مرتبط به توسعه اقتصادی استان مدیرانی همسو برگزیده و جهشی در این زمینه ایجاد کند.
استاندار آذربایجان غربی با رویکرد افزایش ظرفیت‌های مناطق آزاد، پایانه‌ها مرزی و گمرک‌های موجود در استان در پی آن است که پیوند معیشتی شهروندان را با پدیده سرمایه‌گذاری خارجی و تجارت مرزی برقرار کرده و با بسترسازی مردمی برای افزایش سرمایه گذاری‌های خارجی اقدام کند چراکه در این صورت هم امنیت بومی سرمایه گذاری ایجاد می‌شود و هم دستاوردهای سرمایه گذاری‌ها در معیشت مردم نیز ظهور و بروز پیدا می‌کنند.
از منظر سعادت، محدودیت خاصی برای سرمایه گذاری در آذربایجان غربی وجود ندارد چراکه وی معتقد است منابع سرشار معدنی، کشاورزی و گردشگری به همراه فرصت‌های فراوان تجارت مرزی در این استان وجود دارد و از آن به عنوان ظرفیت یاد می‌کند و تنها محدودیت سرمایه گذاری در استان ساختار اداری کند و معیوبی است که سرمایه گذاران را اسیر بوروکراسی در ادارات مختلف کرده است.
گزارش از محمد آقایی پر
انتهای پیام/ ق
