صلح در سوریه و نشست ژنو ۲ به نفع تاجران سلاح نیست

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، بورگان هابز، تحلیلگر و تاریخ نگار آمریکایی در مصاحبه اختصاصی با تسنیم تاکید کرد که سهم هر کدام از کشورها و گروه‌های مختلف منطقه در نشست ژنو 2 مشخص است چراکه در این مدت نشان داده‌اند که از صلح سود می‌برند و یا از جنگ؛ تاجر سلاح هستند یا انسانیت.

مشروح این مصاحبه‌ در ادامه در اختیار خوانندگان قرار می‌گیرد:

تسنیم: می دانید که شاهزاده بندر بن سلطان تندخوترین جنایتکاران از جمله اعضای جیش الاسلام را برای شرکت در درگیری‌ها وارد خاک سوریه می‌کند و میلیون‌ها دلار تاکنون برای دست یابی به اهدافش در این زمینه هزینه کرده است. چگونه این چهل و سه گروه مسلح می‌توانند در گفتگوهای صلح سوریه شرکت کنند در حالی که اغلب ربطی به ماجرا ندارند؟

هابز: گروه های مسلح درگیر در داخل خاک سوریه بعید است اساسا در هیچ نشستی شرکت کنند و این اتفاق در آینده‌ی نزدیک مطمئنا نمی افتد چون هر کدام خواسته‌ها و خواست گاه های بسیار متفاوتی دارند. آن‌ها اکنون بر سر کنترل درگیری‌ها و مناطق مورد تنازع به همان ترتیب با یک دیگر می‌جنگند که با حکومت اسد در مرکز. این گروه‌ها اعلام می‌کنند در صورتی که اسد زمان برای برکناری خود از قدرت اعلام نکند به هیچ عنون در نشست های ژنو شرکت نمی کنند. ولی اسد هیچ میلی به پذیرش این درخواست ندارد و طبیعی است.

کسی که حرفی برای زدن داشته باشد به دیدن کس دیگری می‌رود و در غیر این صورت چنین نمی کند. حال که ارشدترین سطح حکومتی پذیرفته است با کسانی که مردمش را می‌کشند به مذاکره بنشیند آن‌ها می‌گویند برای انجام این حرکت آمادگی ندارند. چنین نیست که سوریان نخواهند جنگ تمام شود بلکه دلالان سلاح و کسانی که برای راه انداختن این جنگ هزینه کرده اند مایلند نیروهای خود را در سوریه نگه دارند.

هر گونه تلاش برای تداوم درگیری‌ها از سوی این جبهه است چون به این ترتیب هر گونه خواسته ای که داشته اند می‌توانند به گوش جهانیان برسانند و از سوی دیگر هر حرکتی که صلاح تشخیص می‌دهند به دست نیروهای تحت امر خود در خاک کشور دشمن صورت بدهند. این گروه‌ها کارگروه های حقوق بگیر تاکتیکی هستند و هیچ ارزش استراتژیکی ندارند که بخواهند برای آینده‌ی سوریه هم تصمیم بگیرند.

تسنیم: شورشیان مسلح چه منفعتی می‌توانند از گفتگوهای صلح ببرند و چطور می‌توان آن‌ها را به گفتگو کشاند؟ آیا آن‌ها بهتر است دعوا را ادامه بدهند یا در ژنو با رییس دولت بنشینند و صحبت کنند؟

هابز: فعلا که منفعت آن چنانی این گروه‌ها در گرو تداوم مبارزات است تا گروه های معارض را برای کسب موقعیت در این بحبوحه و نیروهای اسد را از سوی دیگر بزنند. گفتگوهای صلح به نفع هیچ کدام از گروه های معارض و شورشیان مسلح نیست. ولی اگر منظورتان منفعت بردن آن‌ها از فرایند صلح است که این به نظر من بهتر از قبلی است آن‌ها می‌توانند با نیروهای فعال و حامیان خودشان صبحت کنند و آن‌ها را به آرامش و محدود کردن میدان عمل سیاسی دعوت کنند. بسیاری از این مبارزان کسانی هستند که فریب خورده اند و به پذیرش قراردادهای نظامی مجبور شده اند.

مخالفین هم می‌توانند فکری کنند و تصمیمی بگیرند. نشست ژنو فرصتی است تا طرفین بنشینند و فکری کنند تا کاری بکنند چون امروزه واقعا از دیدگاه استراتژیک هیچ نیستند و هیچ کاری نمی‌کنند. آن‌ها نمی توانند حکومت اسد را بردارند چون ضعیف هستند، سلاح شان کافی نیست و کشورهای حامی هم آشکارتر از این دیگر نمی توانند از آن‌ها حمایت کنند مگر این که آمریکا شخصا بر ضد مردم اسد و خاک این کشور اعلام جنگ کند. آن‌ها از یک دیگر متنفرند و با کمک آمریکا، همه از جمله گروه های موازی خود را می‌کشند در حالی که دشمن شان یعنی دولت سر جای خود نشسته است.

بخواهیم یا نه، بپذیریم یا نه، شگفت زده بشویم یانه تمام این‌ها فقط به نفع کسی است که از تمام این طرفین متنفر است و می‌خواهد آن‌ها بمیرند و در منطقه نباشند. این سو نه مبارزین است نه دولت اسد نه حامیان مالی جهادیان متخصص جنگ بلکه اسراییل است. به نظر من در موقعیت آتش بسی که به همراه نشست های ژنو وجود خواهد داشت این است که بنشینند فکر کنند چرا و چقدر دیگر مایلند آدم بکشند. به نظر من این بهترین راهی است که می‌توانند از این نشست‌ها بهره برداری کرده باشند چون آن‌ها هم بالاخره آدم هستند، یا دست کم باید آدم بشوند.

تسنیم: به نظر شما همسایگان حساس منطقه نظیر عربستان چه خواهد کرد؟ حمایت از مبارزین یا حمایت از گفتگوهای صلح؟

هابز: عربستان سعودی در بسیاری از اهداف منطقه ای و سرزمینی که دارد با شورشیان مسلح فعال در خاک سوریه مشترک است از جمله این که دولت اسد را در این کشور سرنگون کند و جلوی تاثیرگذاری بیش از پیش دولت ایران در منطقه را بگیرد. او هم چنان به تسلیح و حمایت از شورشیان مسلح ادامه خواهد داد چون صلح درا ین منطقه به هیچ عنوان به نفع وی نیست و این روشن است. قطر از این خوش حال است که همسایه‌ی رقیب وی در تولید گاز می‌گوشد اوضاع را در یکی از کشورهای هم پیمان خودش آرام تر کند. ترکیه ولی می‌تواند تصمیم بگیرد.

ترکیه امروزه چنان که می‌دانید درگیر تنش های نگران کننده‌ی سیاست داخلی است و این اسباب تاسف است و در عین حال گروه های نادوست دار خود را در خاک سوریه در مناطق تلعران و تلحصیر به خاک و خون می‌کشد. ترکیه تنها دوست مسلمان علنی اسراییل و هم پیمان ذلیل خارج از ناتوی آمریکاست و می‌تواند از همین موقعیت استفاده کند که دیگر خدمت گذار آمریکا نباشد چون با ایفای این نقش بسیار مهم به جای ساکت کردن صدای مردم مسلمان خود براتی یک بار هم که شده به آن‌ها گوش می‌دهد. این کار بسیار دشوار است چون این کشور طولانی مدت مستعمره‌ی آمریکا بوده است و بعید است یک شبه اصلاح شود ولی می‌دانیم که پیش آمده است چنین تصمیم هایی را کسانی در برخی کشورها تاکنون گرفته اند.

تسنیم: آیا به نظر شما هم پیمانان غرب در منطقه در صورت شکست گفتگوها می‌توانند آمریکا را به جنگ با سوریه مجبور کنند؟
هابز: نه. در صورتی که سوریه به اسراییل یا ترکیه حمله نکند هیچ امکان ندارد آمریکا به سوریه حمله بکند چون با عزل نظر از مساله‌ی سلاح شیمیایی دولت اوباما توجیه دیگری ندارد که جنگی را علیه مردم این کشور به راه بیندازد. با این وضعیت فاجعه بار انسانی در منطقه و بی ثباتی هایی که اکنون در آن جریان دارد مداخله‌ی نظامی آمریکا در منطقه به هیچ عنوان به نفع آمریکا نیست و نمی توان حساب منطقی روی آن باز کرد. خضوضا به این خاطر که نشست های هسته ای ژنو چنان انشقاقی در میان لایه های حکومتی آمریکا ایجاد کرده است که یک سوی آن دولتی است که راس کار است و فکر می‌کند با هزینه‌ی اندکی کل مشکل را حل کرده است و در سوی دیگر کسانی هستند که به این بیانات دل خوش نمی کنند و به دولت اعتمادی ندارند. دولت فعلی آمریکا در کارنامه‌ی پنج ساله ای که داشته است در چشم دنیا و رقبایش پرهزینه و ناکاربر به چشم آمده است و به همین دلیل در سوریه دست به هیچ کاری نمی زند. قبلا به خاطر روسیه و چین نمی توانستند و امروز به خاطر اشتباهات و برنامه ریزی های ناصواب خودشان نمی توانند. همان طور که شوروی مناطق تحت فرمانش را به تناقض های درونی خودش باخت نه به سربازان ناتو.

تسنیم: پس طرف های اصلی این نشست صلح چه کسانی هستند؟ آیا نظر به این که عربستان در عراق، بحرین و یمن تلاش بسیاری می‌کند می‌توان تصور کرد پس از سال‌ها جنگ با دولت، اسلام گرایی در سوریه قدرت را به دست بگیرد؟

هابز: این درگیری های اسلام گرایی را در منطقه تقویت می‌کند چون اسلام گرایی هم از ابتدا و هم امروزه محصول تنش و عدم ثبات بوده و است.  عربستان سعودی هم می‌کوشد نسخه ای از سلام گرایی که مورد توجه خود اوست با حمایت کامل آمریکا در منطقه ایجاد و حمایت کند. اسلام گرایی در سوریه ایجاد نمی شود بلکه به موازات مسیر ناآرامی هم چنان به رشد خود در وضعیت مخصوص این کشور ادامه می‌دهد. طرفین نشست ژنو2 از یک سو اسد و ایران و از سوی دیگر غرب است.

شورشیان مسلح، استبدادهای ساکن حاشیه‌ی خلیج فارس و عربستان سعودی هم به صورت دورادور منافعی دارند که آن را تعقیب می‌کنند و هم سو با ادامه و تشدید ناآرامی‌ها درخاک این کشور است و همیشه هم به منافع خردشان در این زمینه در معاملات مختلف دست پیدا می‌کنند. ولی هرگز به هدف اصلی که رشددادن اندیشه‌ی حکومتی خود آن هاست دست پیدا نمی کنند چون تکوین فکر دینی در سوریه با جوامع فریب خورده‌ی واهبیت یکی نیست و آن چه بر سر سعودی آمد نمی تواند شام را فلج کند. به گواهی تاریخ، مردم این تمدن با تمام تنوعاتی که داشته اند در آرامش با هم زندگی کرده اند و لبنان به همین دلیل استثنای همیشگی روابط بین الملل باقی می‌ماند.

در فلسطین هم فرق مختلف مردم زندگی می‌کردند تا نکبت اسراییل اتفاق افتاد و رسانه های غربی مساله را به شکل دعوای اسلام و یهودیت در دنیا نمایش دادند در حالی که دعوا بین آزادگی و سرمایه داری است. دشوار است تصور کنیم مردم مظلوم این منطقه در برابر شاخه های تندخوی مسلح ارتش غرب دوام می‌آورند و با خون پاک خود مقاومت می‌کنند ولی این اولین بار نیست که مظلوم ظالم را به زانو می‌آورد و از سوی دیگر امروز مظلومین منطقه تنها نیستند. من به دلایلی معتقدم این درگیری‌ها به خوشی به پایان می‌رسد و این هدف هم چندان دور نیست، شاید در همان نشست هایی که شما می‌گویید به دست بیاید.

انتهای پیام/