توافق هسته‌ای ایران تنها نقطه روشن خاورمیانه

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه دیلی استار لبنان در تحلیلی توافق هسته ای ایران با گروه 1+5 را تنها نقطه امیدواری منطقه بحران‌زده خاورمیانه دانست. 

به نوشته این روزنامه 3 سال پس از وقوع اعتراضات بهار عربی، ملت های خاورمیانه و شمال آفریقا شاهد بازگشت به استبداد به میزانی بیش از آن است که علیه اش به خیابان ها ریختند. سرعت تغییر و تحولات در منطقه به حدی است که کشورهای قدرتمند را به اتخاذ سیاست های دفاعی تر مقابله ای تر سوق داده است. 

مصر سناریو های خطرناکی را از سر می گذراند، بعد از دو و نیم سال از سقوط مبارک، این کشور در حال گذار به حکومت مطلقه‌ای است که به نظر می رسد با حکومت قبلی تفاوتی نکند. 

دانیل لوی، مدیر بخش خاورمیانه و آفریقای شورای روابط خارجی اروپایی می‌گوید: مصر به سرعت به زمانی حتی بدتر از دیکتاتوری مبارک در حال پس روی است.  وی همچنین به وضعیت بی ثبات منطقه سینا و نحوه واکنش اسرائیل به ناامنی های این منطقه را یکی دیگر از مشکلات مصر و منطقه می داند. 

این نشریه موضوع مذاکرات سازش را نیز از دیگر مسائل لاینحل منطقه بر می شمارد و تلاش های مستمر و بی سابقه جان کری، وزیر خارجه آمریکا را که دهمین سفر خود به منطقه را از سر گرفته  اشاره کرده و می‌افزاید علیرغم تلاش های عظیم کری، چشم انداز دستیابی به توافق بسیار بعید به نظر می رسد. 

اما توافق تاریخی ژنو که بین ایران و 6 قدرت جهانی در نوامبر کسب شد که بر اساس آن ایران فعالیت های هسته‌ای خود را گسترش نمی‌دهد و  در مقابل طی دوره 6 ماهه برخی تحریم ها علیه ایران رفع شده و تحریم جدیدی نیز وضع نمی شود. 

در صورت اجرایی شدن، توافق می‌تواند به سازماندهی و آرایش چشمگیر توازن قدرت در منطقه منجر شده و نقطه پایانی بر یکی از مهم ترین تنش های دهه‌های اخیر باشد.  لوی بر این اعتقاد است این موضوع که یک ایران عملگرا در افق انجام توافق حرکت می‌کند تنها نکته مثب است. 

به گفته وی: اگر این نزدیک‌شدن واقعی باشد، و نوعی سازش بین غرب و ایران صورت گیرد،قابلیت تغییر توازن قوا در منطقه را در درون خود دارد. هر چند عده ای نسبت به این گشایش بدبین هستند و مدعی مانور و تاکیتک تهران هستند.  

استیون کاک، کارشناس مسائل خاورمیانه رد شورای روابط خارجی در واشنگتن در این باره  می گوید: هراس واقعی سعودی، تغییر موازنه قواست و فعالیت های دیپلماتیک خود را برای کسب حداکثر آنچه می توانند به راه انداخته‌اند. 

کاک ادامه می دهد: ما شاهد فعال شدن«سیاست ریال» سعودی هستیم که  با مشاهده افزایش نفوذ ایران به تکاپو افتاده اند. درهمین رابطه احتمالا در کشورهایی که هم اکنون در بی ثباتی و درگیری به سر می برند از جمله سوریه، عراق و لبنان که عربستان سعودی سرمایه گذاری زیادی کرده است تنش‌ها تشدید می شود. 

به گزارش دیلی استار بحران سوریه هر چند ادامه دارد اما جریان آن به خاطر ترس از قدرت گرفتن القاعده تغییر کرده است و غرب دیگر تمایلی به سقوط بشار اسد ندارد. از سوی دیگر درگیری‌ها در سوریه در حال برون سپاری به کشورهای همسایه است.  در عراق صدها نفر ماهانه طی حملات بمبگذرای کشته می شوند، از سوی دیگر گروه های وابسته به القاعده و دیگر جریان های تروریستی نیز فعال هستند. 

از سوی دیگر ترکیه نیز از امواج بحران سوریه در امان نمانده است. بیش از 600 هزار پناهنده سوری در ترکیه حاضر هستند و آنکار به خاطر حمایت از اپوزیسون تسلیح شده سوریه به شدت مورد انتقاد و تحت فشار قرار گرفته است. 

ترکیه همچنین شاهد موجی از اعتراضات و تظاهرات در قضیه پارک گزی بود، از آن زمان بدبیاری‌های اردوغان آغاز شده است. تحقیقات گسترده درباره رسوایی فساد مالی در بین برخی اعضای کابینه اردوغان اکنون تبدیل به یکی از بزرگترین چالش های وی شده است و ناظران اکنون این سوال را مطرح می کنند که آیا اردوغان می تواند تا انتهای دوره نخست وزیری مقاومت کند یا خیر.   به اعتقاد کاک، حتی در صورت در قدرت ماندن، نسخه دموکراسی اسلامی اردوغان، که زمانی الگویی برای کشورهای درگیر در بهار عربی بودند، جذابیت خود را از دست می دهد. 

لوی نیز می‌گوید: ترکیه اکنون نه در محور مقاومت تعریف می‌شود و نه در محور طرفدار آمریکا، خلائی وجود دارد که پر‌نشده است. 

 لیبی نیز، 3 سال پس از سقوط دولت قذافی ، تبدیل به انباری از مهمات شده است و دولتی بر سر کار است که قادر به اعمال اقتدار بر گروه های شبه نظامی نیست و تنها هرج و مرج در لیبی حاکم شده است. 

و بالاخره تونس، زادگاه بهار عربی اکنون در حال دست و پا زدن است و النهضه که پس از سقوط زین الدین بن علی در فرایند انتخابات به قدرت دست یافت به بن بست رسیده است  و قادر به اجرای قانون اساسی نیست.

انتهای پیام/