پشت پرده حوادث ترکیه

به گزارش گروه "رسانه‌های دیگر" خبرگزاری تسنیم، وطن امروز نوشت؛ در روزهای اخیر رویدادهای ترکیه یکی از مهم‌ترین سرخط‌های خبری جهان را به خود اختصاص داده است. این اخبار درباره 3 پرونده قضایی علیه دولت اردوغان است که ماجرای پرونده مربوط به بانک خلق (هالک بانک) و انتقال ده‌ها میلیارد دلار پول و طلا به ایران با وجود تحریم‌های آمریکا محوری‌ترین پرونده است. براساس گزارش‌های خبری، بازیگران متعددی در پرونده‌های مفتوح در ترکیه نقش بازی می‌کنند که علیرغم تفاوت‌های ظاهری از نظر ماهوی مشترک و از یک کانال مدیریت می‌شوند. کارشناسان مسائل ترکیه معتقدند یک چهارضلعی شامل فتح‌الله گولن، آمریکا، اسرائیل و عربستان در رأس اتفاقات اخیر ترکیه‌اند که با هدف مهار همزمان ایران و اخوان‌المسلمین طراحی شده است.

*فتح‌الله گولن و حوادث اخیر

فتح‌الله گولن یکی از قدرتمند‌ترین رهبران مذهبی ترکیه امروز است. از دهه 1970، او و طرفدارانش شبکه‌ای گسترده از نهادهای آموزشی، سازمان‌های غیردولتی و تجاری را ایجاد کردند. تمرکز گولن بر فعالیت‌های اقتصادی باعث شده تا برخی وی را منادی نسخه اسلامی کالوینیسم بدانند. فتح‌الله گولن معتقد است که یک رهیافت سکولار که اجازه آزادی مذهبی را می‌دهد، هیچ مغایرتی با اسلام ندارد. این دیدگاه مخالف تبدیل اسلام به یک ایدئولوژی سیاسی است. او مسلمانی لیبرال و معتقد به پلورالیسم و دین غیرسیاسی است.

موسسه آمریکایی رند در گزارش سال 2007 خود درباره گولن می‌نویسد: گولن و همفکرانش در عنوان مسلمان حامی دموکراسی، شایسته حمایت آمریکا هستند. حمایت از دموکراسی به معنای مخالفت با مفهوم دولت اسلامی است. در مقابل اسلام رادیکال، اینان شرکای بالقوه غرب هستند. گفتنی است فتح‌الله گولن از اعزام کشتی امدادرسان ترکیه برای ساکنین غزه انتقاد کرده بود.

*جماعت گولن و سازمان سیا

سال‌ها پیش دکتر نجیب هابلمیت اوغلو، استاد تاریخ دانشگاه آنکارا رابطه بین جماعت فتح‌الله گولن را با سازمان سیا مورد بررسی قرار داد. دکتر هابلمیت اوغلو در سال 2002 ترور شد و پرونده وی هیچگاه به نتیجه نرسید. از طرف دیگر عثمان نوری گوندش، رئیس سابق دستگاه اطلاعاتی ترکیه، درباره رابطه گولن با سازمان سیا در کتاب خاطرات خود ادعا کرده، جنبش گولن از اواسط دهه 1990 به عنوان پوششی برای فعالیت‌های سازمان سیا عمل کرده است. برای نمونه در دهه 1990، این جنبش در حدود 130 مامور سازمان سیا را در مدارس خود در قرقیزستان و ازبکستان مخفی کرد. وی در کتاب خاطرات خود اعلام کرد سازمان سیا از امکانات این جماعت در آسیای مرکزی برای دستیابی به مقاصد خود استفاده کرده است.

*گولن و ارتباطات یهودی

گولن علاوه بر سازمان سیا از جامعه یهودی آمریکا و جهان نیز کمک‌های زیادی دریافت کرده است. رابط اصلی وی با یهودیان فردی به نام اسحاق آلاتون، موسس و رئیس هیات اجرایی شرکت آلارکو است. آلاتون یکی از سرمایه‌داران بزرگ جهان بوده و آلارکو، شرکت وی در حوزه‌های زیادی از جمله انرژی، توسعه زمین، مسکن، سرمایه‌گذاری، توریسم و دیگر بخش‌ها فعالیت می‌کند. آلاتون یک یهودی بزرگ شده ترکیه است. وی که یکی از حامیان سرسخت گولن و جنبش گولنی در ترکیه و سایر نقاط جهان است، ارتباط نزدیکی با گولن داشته و پیوسته با وی در ارتباط است. زمانی که مشکلی پیش می‌آید، گولن و هواداران وی از آلاتون درخواست کمک می‌کنند.

براساس اسناد ویکی‌لیکس، جیمز جفری، سفیر سابق آمریکا در آنکارا در سال 2009 طی یک گزارش رمزدار اینچنین می‌نویسد: جنبش فتح‌الله گولن کنترل کامل حکومت ترکیه را به دست گرفته است. در این سند ادعا می‌شود که پلیس ترکیه هم کاملا در دست جریان گولن است هرچند سندی برای اثبات این ادعا وجود ندارد ولی کسی هم آن را در ترکیه رد نمی‌کند.

این گزارش می‌افزاید: پلیس ترکیه در حدود 200 هزار نفر نیرو دارد و برای هرگونه حمایت از جماعت گولن آمادگی کامل دارد.

*نقش آمریکا در حوادث ترکیه

براساس گزارش‌های متعدد منتشر شده در مطبوعات و رسانه‌های غربی، آمریکا از طریق سفارتخانه‌اش نقش محوری در تحولات فعلی ترکیه ایفا می‌کند. یکی از اصلی‌ترین نقش‌های آمریکا کور کردن منافذ تحریم ایران در ترکیه بوده است. اقدامات علیه بانک خلق به دلیل انتقال ارز به ایران آن هم بعد از سفر دیوید کوهن، معاون وزارت خزانه‌داری آمریکا به ترکیه در همین راستا ارزیابی می‌شود. سفیر آمریکا در ترکیه مدعی است چندین بار به دولت آنکارا درباره اقدامات بانک خلق تذکر داده است. در این راستا 45 نفر از سناتورهای آمریکایی طرحی را برای تحریم بانک خلق ترکیه آماده کرده‌اند. به گفته منابع غربی، این بازی از سوی آمریکا علیه ایران با یک هدف مهم طراحی شده است: «نیازمند کردن ایران به توافق نهایی با غرب به شکل مورد نظر آمریکا».

*نقش آل سعود و رژیم صهیونیستی

نگرانی مشترک عربستان و اسرائیل، اسلام سیاسی است. پس از سقوط مرسی در مصر تضاد استراتژیک میان سعودی و ترکیه برجسته شد. از سوی دیگر سعودی توانست در ساختار سیاسی شورشیان سوریه تغییراتی به نفع خود انجام دهد. سعودی و اسرائیل به دنبال روی کار آوردن گروه‌هایی در ترکیه هستند که وجهه اسلامی داشته باشند ولی معتقد به اسلام سیاسی نباشند چرا که به دلیل رشد عمیق علایق اسلامی در دهه اخیر نمی‌توانند مستقیما به سراغ گروه‌های لائیک ترکیه بروند. از این رو جریان گولن یک متحد خوب برای محور سعودی- اسرائیلی - آمریکایی است. نکته جالب توجه این است که محور آمریکا -عربستان - اسرائیل حتی فردی مانند اردوغان با همه خدماتش در بحران سوریه نیز تحمل نمی‌کند.

انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.