ورود حتی یک کتاب ایرانی به افغانستان مهم است/تأسیس مرکز توزیع کتب ایرانی در افغانستان
خبرگزاری تسنیم: رئیس انتشارات الهدی در نشست خبری جایزه کتاب بلخ ضمن اشاره به راهاندازی مرکز بزرگ توزیع کتاب ایران در افغانستان و انتشارات و چاپخانه ایران در هرات و کابل ورود حتی یک کتاب فارسی به افغانستان را موجب حفظ این زبان در این کشور دانست.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نشست خبری نخستین دوره جایزه کتاب بلخ و تشریح برنامههای انتشارات الهدی در افغانستان صبح امروز یکشنبه 22 دیماه با حضور امین متولیان مدیر انتشارات الهدی و رمضانی دبیر جایزه کتاب بلخ در محل این انتشارات برگزار شد.
متولیان در این نشست در سخنانی با اشاره به وضعیت نشر و نسبت آن با فرهنگ در افغانستان گفت: موسسه الهدی تنها ناشر ایران و تنها موسسهای است که در خارج از کشور مجوز فعالیت در حوزه نشر دارد. این انتشارات نمایندگیهای مختلفی در کشورهای جهان دارد.
وی با بیان اینکه مطلب که اولویت فعلی ما باز تعریف و بازسازی نمایندگیها در خارج از کشور است، گفت: بسیاری از نمایندگیها در فرصتهای مغتنمی ایجاد شد که شاید این فرصتها دیگر اکنون مهیا نشود. برای نمونه پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی مقدمه حضور الهدی در کشورهای آسیای مرکزی فراهم شد و اکنون زمانی که شرایط را با آن دوره مقایسه میکنیم، مشاهده میشود در برخی کشورها امکان اینگونه فعالیتها بسیار محدود شده است. بنابر این به این نتیجه میرسیم که هوشمندی مدیران وقت در تاسیس نمایندگیهای الهدی در کشورهای مختلف جای تقدیر دارد.
متولیان ادامه داد:یکی از کشورهایی که ما در آن فعالیت چشمگیر داریم، افغانستان است. «الهدی» سابقه فعالیت 10 ساله در این کشور دارد، اگر اکنون از اهل فرهنگ، ادب و هنر افغانستان سوال کنیم خواهیم شنید، شاید یکی دو ناشر بیشتر در کابل فعال نبودند که الهدی فعالیت خود را در این کشور آغاز کرد. جالب اینکه الهدی در کابل تنها مرجع تأمین کتابهای درسی و دانشگاهی بود و حتی برخی نیروهای اشغالگر برای تهیه کتب درسی خود به سراغ الهدی میآمدند.
وی با اشاره به این نکته که نمایندگی الهدی در افغانستان اولویت نخست است، به دلایل این اولویت بودن اشاره کرد و گفت: نخستین دلیل این بود که ما زبان فارسی مشترکی با این کشور داریم و خوب بهترین محصولی که میتوانست این محمل مشترک را تقویت کند، بازار نشر و کتب فارسی بود. حداقل در 5 سال گذشته که پایداریهای نسبی سیاسی، اجتماعی اقتصادی در افغانستان شکل گرفت و زیرساختهای آموزشی و علمی رشد یافت و به تبع آن جمعی قابل توجهی از دانشجویان در دانشگاهها پذیرفته شدند. بازار نشر اهمیت خاصی پیدا کرد، در ولایات مختلف افغانستان دانشگاهها فزونی یافت و بخش عمدهای از نیازهای علمی و فرهنگی افغانستان در این شرایط به متون علمی وابسته شد، بنابراین ما در این زمینه اهمیت یافتیم. همچنین قرابت فرهنگی عمیق و وسیع ایران با افغانستان که بخش قابل توجهی از آن به واسطه حضور مهاجران افغان در ایران است موجب شد، تا ما برای حضور در افغانستان اولویت بیشتری قائل شویم.
مدیر انتشارات الهدی با اشاره به دلیل دیگر اهمیت حضور در بازار نشر افغانستان گفت: دلایل تجاری و اقتصادی از دیگر دلایل است، بازار نشر افغانستان از ایران مطالبه جدی دارد، طی سالهای اخیر بسیاری از اساتید و مدرسان افغان به این نتیجه رسیدند که همان متون علمی را که در ایران قبل و بعد از انقلاب تولید شده استفاده کنند و راه رفته را دوباره نپیمایند. بر همین اساس بازار تولید ایران در افغانستان شکل گرفته است.
وی با اشاره به برنامه جامع فعالیت الهدی در افغانستان گفت: از سال 90 این برنامه جامع برای موسسه الهدی تعریف شد و تحت حمایت مدیریت وقت سازمان فرهنگ و ارتباطات، اولویت اصلی فعالیت الهدی در افغانستان، حوزه تمدنی ایران در نظر گرفته شد. ما یک برنامه سه ساله را تدوین و اجرا کردیم و نخستین اولویت بازسازی فروشگاهها در افغانستان بود. کسانی که به افغانستان سفر کردند میدانند که چیزی به عنوان ناشر به مفهوم خاص وجود ندارد و ناشران به عنوان کتابفروش فعالیت میکنند، الهدی تنها ناشری بود که در افغانستان دارای مجوز و بنای ملکی بود، همچنین این موسسه در دانشگاه کابل تنها ناشری از کشور خارجی است که فروشگاه دارد، بنابراین اهمیت این فروشگاه مهم و استراتژیک است، ما سال گذشته به بازسازی این فروشگاه پرداخته و اکنون مجهزترین فروشگاه در افغانستان داریم.
بنا به گفته مدیر انتشار الهدی سیاست این ناشر فروش غیرعمده و تکفروشی بود که پس از بازسازی فروشگاهها به مرکز توزیع عمده تبدیل شدند.
متولیان با اشاره به حجم مبادلات 10 میلیارد تومانی کتاب ایران به افغانستان گفت: سهم الهدی در این میان در سال 90 کمتر از یک درصد بود، ما برنامهریزی کردیم تا نیمه سال 92 به 10 درصد افزایش سهم داشته باشیم که اکنون این سهم حدود 12 تا 13 درصد از کل مبادلات کتاب ایران به افغانستان را شامل میشود. حوزه اصلی فعالیت ما حوزه دانشگاهی است که در تمام رشتهها و حیطهها فعال بودهایم و در تولید کتاب در برخی حوزهها مرجعیت تخصصی داریم. ظرف یک سال گذشته بالغ بر 100 هزار جلد کتاب به افغانستان ارسال کردیم. این رقم با در نظر گرفتن پروسه پیچیده و پردردسر انتقال کتاب به افغانستان بسیار قابل توجه است وضعیت به گونهای است که هر گاه ما محمولهای از کتاب را به افغانستان فرستادیم انتظار داشتیم در حدود 30 تا 40 درصد آن از دست برود.
ورود یک عنوان کتاب فارسی در افغانستان موجب حفظ زبان فارسی میشود
وی افزود: اکنون بسیاری از ناشران افغان عملیات ارسال کتاب را به واسطه الهدی انجام میدهند، کمکهایی که رایزنی فرهنگی ایران در افغانستان در زمینههایی همچون فراهم کردن شرایط ورود کتاب، معرفی بازارهای مشتاق و غیره برای ما داشته در این زمینه بسیار موثر است. ما معتقدیم حتی ورود یک عنوان کتاب فارسی در افغانستان حایز اهمیت است، زیرا که موجب حفظ زبان فارسی و حفظ میراث تمدنی ما در افغانستان خواهد شد. مهم این است که زبان فارسی به واسطه کتاب در افغانستان به حیات خود ادامه دهد.
مدیر انتشارات الهدی از برنامهریزی برای فعالیت سال آینده این انتشارت خبر داد و گفت: برای سال آینده در نظر داریم این سهم 10 درصدی را به 20 درصد افزایش دهیم. هرچند در شش ماه گذشته میزان خرید کتاب در افغانستان کاهش جدی داشته است، اما پیشبینی میکنیم پس از انتخابات ریاست جمهوری به وضعیت سابق بازگردد. البته این مستلزم حمایتهای نهادهای فرهنگی ایران است ما عملا پل واسطی میان حوزه نشر در داخل کشور و نشر خارج از کشور بویژه در افغانستان هستیم.
راهاندازی پورتال مجازی برای تعامل ناشران ایرانی و افغانی
وی با بیان این مطلب که در بسیاری مواقع تلاش کردیم فرصتهای نشر در افغانستان را به ناشران داخل معرفی کنیم گفت: برنامه ما این است که پورتال مجازی را با کمک ناشران افغان راهاندازی کنیم تا بتواند در این زمینه موثر باشد.
راهاندازی مرکز بزرگ توزیع کتاب ایران در کابل و هرات
متولیان همچنین از برنامه برای راهاندازی مرکز توزیع کتاب در کابل و هرات با کمک ناشران افغان خبر داد و گفت: ما تلاش خواهیم کرد تا امکاناتی را در این زمینه فراهم کنیم که ناشران داخل و خارج بتوانند با هم تعامل داشته باشند. در زمینههای دیگری نیز از وزارت فرهنگ و ارشاد و معاونت فرهنگی قولهایی برای حمایت گرفتهایم. امیدواریم با فضای مثبتی که در کشور به وجود آمده و با حضور ریاست جدید سازمان فرهنگ و ارتباطات بتوانیم از وضعیتی که در افغانستان وجود دارد، نهایت استفاده را بکنیم.
وی با اشاره به حضور این موسسه در 10 نمایشگاه تخصصی کتاب طی دو سال و نیم گذشته گفت: ورود به حوزههای جدید کتاب که تاکنون در این حوزهها کتابی به زبان فارسی منتشر نشده است، از دیگر اهداف ماست، برخی حوزهها در افغانستان هم چون پزشکی در اختیار کتابهای لاتین هستند ما تلاش خواهیم کرد کتابهای فارسی را وارد این حوزهها بکنیم. همچنین مزایدههای کتاب در افغانستان بسیار رایج است بنابر این ما تلاش میکنیم بخشی از این مزایدهها به بازار نشر ایران اختصاص پیدا کند. تا کمکی اقتصادی برای صنعت نشر باشد.
سال 93؛ برگزاری نخستین نمایشگاه کتاب ایران در افغانستان
متولیان به راهاندازی نمایندگی توزیعمحور در مزارشریف و هرات طی یکی دو ماه آینده اشاره کرد و گفت: همواره در نظر داشتیم نمایشگاه بزرگی از کتابهای ایران را در افغانستان برپا کنیم اکنون امیدواریم نخستین نمایشگاه بزرگ کتابهای دانشگاهی و عمومی را در سال 93 در افغانستان راهاندازی کنیم، بنا داریم 100 هزار جلد کتاب در این نمایشگاه ارائه کنیم که در این زمینه از معاونت فرهنگی ارشاد نیز قولهای مساعدی گرفتهایم. با توجه به اینکه در افغانستان دانشگاهها در فصل زمستان تعطیل هستند و فصل تابستان شلوغترین فصل علمی این کشور به شمار میرود، این نمایشگاه پس از ماه رمضان سال آینده برگزار میشود. اکنون رایزنی فرهنگی به دنبال دریافت مجوزهای لازم است و در صورت اجرایی شدن اتفاق بسیار بزرگی خواهد بود و بازتعریفی از حضور ناشران ایرانی در افغانستان است.
به دنبال تأسیس انتشارات در افغانستان هستیم
توسعه نشر در افغانستان دیگر برنامهای بود که متولیان به آن اشاره کرد و افزود: سال گذشته ما 15 عنوان اثر در افغانستان منتشر کردیم با توجه به بالا بودن نرخ ارز و دو برابری نرخ واحد افغانی یعنی ریال و تغییر سه برابری نرخ گمرک چندان مقرون به صرفه نیست که کتاب را از داخل به افغانستان انتقال دهیم و نتوانیم قیمت آن را نیز افزایش دهیم، بنابراین باید به دنبال تاسیس انتشارات در افغانستان باشیم، اکنون مقدماتی را آغاز کردیم و ناشران نیز لازم است در این زمینه همکاری کنند و مجوز انتشار آثارشان را حداقل یک بار در افغانستان به ما ارائه کنند.
سرمایهگذاری برای تأسیس چاپخانه در افغانستان
وی با اشاره به سرمایهگذاری برای تاسیس چاپخانه در کابل، مزارشریف و هرات گفت: برای ما مهم است که نشر در خود افغانستان را نیز توسعه دهیم در نظر داریم توجه داخل را بیشتر به افغانستان جلب کنیم که این خود آوردههای فرهنگی در پی دارد.
سال آینده جایزه کتاب سمرقند با محوریت آسیای مرکزی برگزار میشود
متولیان با اشاره به جایزه کتاب بلخ نیز گفت: بلخ نمادی از تمدن اسلامی در افغانستان و ما میراث تمدنی افغانستان را از خود میدانیم این نخستین دوره برگزاری جایزه کتاب بلخ بود و اولویت دیگر ما آسیای مرکزی یعنی تاجیکستان و ترکمنستان است. ما مقدمات برگزاری جایزه کتاب سمرقند را نیز فراهم کردیم که به کتابهای منتشر شده در ایران با موضوع آسیای مرکزی میپردازد و انشاءالله سال آینده برگزار میشود.
جایزه کتاب بلخ با هدف حفظ و گسترش زبان فارسی برگزار میشود
رمضانی دبیر جایزه کتاب بلخ نیز در سخنانی گفت: هدف اصلی از برگزاری این جایزه تشویق نویسندگان و ناشران داخلی برای معطوف کردن توجهها به افغانستان، حفظ و گسترش زبان فارسی، حفظ ارتباطات دینی و فرهنگی و بیشتر شدن علقه فرهنگی بین دو کشور بود.
وی افزود: فراخوان این جایزه در نیمه تابستان سال جاری اعلام شد و چندین مرتبه تمدید شد. برخی آثار به واسطه ارسال و برخی دیگر نیز توسط دبیرخانه جمعآوری شدند در مجموع حدود 500 اثر شناسایی شد که پس از بررسی یک دوره نخستین 400 نفر وارد داوریها شدند. آثاری که در ایران توسط ناشران ایرانی با موضوع افغانستان از سال پیروزی انقلاب تا سال 90 منتشر شدهاند، در این جایزه به رقابت پرداختند.
دبیر جایزه کتاب بلخ گفت: ما در ارزیابی این آثار بر عکس سایر جوایز و مسابقاتی که در حوزه کتاب برگزار میشود عمل کردیم. با توجه به گستردگی تاریخی در نظر گرفته شده در این جایزه برای دوره نخست آثار را به صورت ردهبندی اول تا سوم معرفی نمیکنیم بلکه در هر حوزه آثار برگزیده معرفی خواهند شد.
تجلیل از مقام شهدای عرصه فرهنگی ایران و افغانستان
وی با اشاره به تجلیل از شخصیتها و موسسات و ناشران فعال در حوزه افغانستان در خلال برپایی این جایزه گفت: همچنین از مقام شهدای عرصه فرهنگی ایران و افغانستان نیز تجلیل خواهیم کرد.
تقدیر از نویسنده و ناشر
رمضانی با اشاره به داوران این جایزه گفت: در ارزیابیها از خبرگان حوزه افغانستان و برخی شخصیتها و کارگزاران دولتی که در این حوزه فعالیت کردند بهره گرفتیم. بیش از 20 عنوان به عنوان آثار برگزیده شناخته شدند که در اختتامه مراسم هفته اول بهمنما از آنها تجلیل میشود.همچنین معرفی آثار برگزیده همراه با تقدیر از نویسنده و ناشر انجام میشود تقدیر از ناشر در قالب خرید کتاب صورت میگیرد.
انتهای پیام/