توسعه مبتنی بر فرهنگ، ضرورت کشورهای در حال توسعه

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، محمدحسین پناهی، رئیس کمیته علمی سومین کنفرانس الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت با عنوان «واکاوی مفاهیم و نظریه‌های رایج توسعه و تجارب ایران و جهان؛ به سوی نظریه اسلامی ایرانی پیشرفت» صبح امروز 22 دی در نشست رسانه‌ای این کنفرانس که در محل مرکز الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت برگزار شد، گفت: مفهوم توسعه بحث اساسی همه کشورهای دنیا است و هیچ کشوری نیست که به این موضوع نیندیشد؛ خواه کشوری توسعه یافته باشد و خواه در حال توسعه. 

وی ادامه داد: اما این حقیقت به این معنا نیست که همه کشورها در یک مسیر حرکت می‌کنند یا باید فقط در یک مسیر حرکت کنند و توسعه یابند. برخی اعتقاد دارند که همه کشورهای دنیا در یک مسیر حرکت می‌کنند و از همان مسیر هم توسعه پیدا می‌کنند. اما این اعتقاد امروز به شدت مورد انتقاد قرار گرفته، زیرا مسیری که غرب برای توسعه در آن حرکت می‌کند چندان درست نیست و نمی‌تواند توسعه ماندگار، پایدار و مداومی را تضمین کند.

رئیس کمیته علمی سومین کنفرانس الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت خاطرنشان کرد: این عدم توفیق در رسیدن به توسعه ماندگار شاید به این دلیل است که زیربنای این الگوهای توسعه زیربنایی مادی و منفعت‌طلبانه و اقتصادی صرف است. حتی اگر گاهی خودشکوفایی انسانی هم در چنین الگوهایی دیده می‌شود اما باز تحت‌الشعاع توسعه مادی قرار می‌گیرد. در دوره‌های اخیر مشخص شده که مسیر این الگوی پیشرفت که در غرب شاهد آن هستیم به بن‌بست می‌رسد و بشریت نمی‌تواند با آن به یک توسعه پایدار دست یابد. 

به گفته پناهی این الگوی توسعه به امحاء غیرانسانی منابع طبیعی در جهان منجر شده که به این سادگی‌ها برگشت‌پذیر نیستند و انسان‌ها تا قرن‌ها بعد به آن‌ها نیاز خواهند داشت. چنین مسیری نمی‌تواند دوام داشته باشد و باید متحول شود. 

استاد جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی اظهار کرد: در چند سال اخیر بحث توسعه مبتنی بر فرهنگ مطرح شده است که این نوع از پیشرفت بویژه برای کشورهای در حال توسعه و جهان سوم ضرورت دارد. توسعه در کشورهای در حال توسعه اگر بر فرهنگ مبتنی نباشد، حتی اگر به توسعه مادی و اقتصادی هم منجر شود، باز ناکام خواهد شد. 

به گفته وی توسعه نباید تنها در معنای اقتصادی و مادی آن مد نظر قرار گیرد، زیرا بنا بر اعتقاد ما توسعه و پیشرفت تنها هنگامی که منجر به کمال انسانی شود باید مد نظر قرار گیرد. اهداف غایی چنین توسعه‌ای باید کمال انسانی باشد که در آموزه‌های اسلامی هم مورد توجه قرار گرفته است.

پناهی خاطرنشان کرد: الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت برای همین تاسیس شده تا الگوی پیشرفت مبتنی بر رشد و کمال انسانی را پیگیری کند. نه اینکه صرفا به لذت‌های مادی و رفاه دنیایی و اقتصادی صرف توجه نشان دهد. چنین توسعه‌ای نتیجه‌اش فقط مصرف‌گرایی است و ما می‌بینیم که غرب مصرف‌گرایی را در جهان توسعه داده است. در کشور ما توسعه ارزش‌محور و معنا‌محور و خدامحور باید محقق شود تا جامعه ما بتواند به اهداف بلند خود برسد. 

وی افزود: طبیعی است که این نوع توسعه باید همه‌جانبه هم باشد، یعنی در همه حوزه‌های سیاست، اقتصاد، اجتماع، فرهنگ، هنر، علم و ... صورت گیرد و توسعه ارزشی ما در همه حوزه‌ها به طور جامع دیده شود.

رئیس کمیته علمی سومین کنفرانس الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت در پاسخ به خبرنگار تسنیم مبنی بر اینکه استقبال نخبگان از این کنفرانس چگونه بوده، گفت: تاکنون به حدود 35 اندیشمند و کارشناس سفارش مقاله داده‌ایم و با حدود 500 نفر هم مکاتبه شده و راه‌های همکاری با آن‌ها مورد برسسی قرار گرفته است. حدود 40 مقاله ارسال شده و به انجمن‌های مختلف علمی و پژوهشی هم برای همکاری اطلاع رسانی صورت گرفته است. این انجمن‌ها از اعضای خود دعوت به همکاری می‌کنند و ما فکر می‌کنیم استقبال از این کنفرانس نسبت به دوره‌های پیش خوب باشد و اندیشمندان را درگیر کند تا گفتمان‌سازی و بستر جدیدی برای الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت حاصل شود.

انتهای پیام/