انتشار اشعار علی معلم پس از ۳۰ سال/ معلم، مثنوی را از بزم و رزم خارج کرد

ابوطالب مظفری، یکی از گردآورندگان «گزیده اشعار علی معلم»، در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، با اشاره به ویژگی‌های این کتاب گفت: تدوین و گردآوری این اثر به اتمام رسیده و قرار است تا پایان سال، بعد از بازبینی نهایی استاد معلم، توسط انتشارات سپیده باوران مشهد به چاپ برسد. این کتاب که هنوز عنوان مشخصی برای آن در نظر گرفته نشده و احتمالاً با نام «گزیده اشعار علی معلم» به چاپ برسد، نخستین مجموعه سروده منتشر شده ایشان پس از 30 سال است. استاد پس از «رجعت سرخ ستاره» کتاب دیگری را منتشر نکرده بودند.

وی ادامه داد: شعر علی معلم از قدیم مورد توجه شاعران و اساتید فن بوده است. استاد تمایل چندانی به چاپ و توزیع آثارشان نداشتند. همان «رجعت سرخ ستاره» که در حدود 30 سال سال قبل منتشر شده بود، دیگر مجموعه دیگری از ایشان منتشر نشد. کتاب کمیاب بود و به سختی می‌شد جلدی از آن را یافت؛ با توجه به همین امر، ناشر تصمیم گرفت تا همان اشعار قبل را با ترانه‌های ایشان در قالب مجموعه مستقلی به چاپ برساند که در این صورت، این اولین اثر معلم پس از 32 سال خواهد بود.

مظفری در ادامه به ویژگی‌های شعری معلم اشاره کرد و یادآور شد: سبک کاری معلم دشوار و دیریاب برای نوجوانان و عامه مردم است. برخی از سروده‌های ایشان که در گوشه و کنار چاپ می‎شد، به همراه حاشیه‌ای بود تا مخاطب بتواند فحوای کلام را دریابد. در این کتاب نیز حاشیه‌ای بر اشعار نوشته شده تا درک موضوع و مفهوم شعر برای مخاطب دشوار نباشد.

معلم طرحی نو در مثنوی انقلاب درانداخت

این شاعر افغان تصریح کرد: بخش مثنوی بر عهده من گذاشته شد تا مقدمه‌ای بر آن بنویسم. بعد از مطالعه مثنوی‌های استاد نکات مختلفی به ذهن من رسید که در مقدمه نیز به صورت مبسوط به آن اشاره کرده‌ام. نه تنها معلم در سبک مثنوی‌سرایی انقلاب چهره‌ای شاخص است، بلکه او را می‌توان جزء تأثیرگذاران مثنوی در طول ادب فارسی نیز به شمار آورد. همانطور که می‌دانیم، مثنوی قالبی بوده برای بیان داستان و قصص بلند که در آن موضوع متفاوت بوده است؛ عده‌ای مانند فردوسی در بیان موضوعات رزمی و حماسی سود جسته‌اند و عده‌ای دیگر از شاعران مانند نظامی از مثنوی برای بیان قصص عاشقانه و بزمی استفاده کرده‌اند. به طور عمده مثنوی میان بزم و رزم بوده است، حالت سومی که مثنوی را از این منظر خارج کند دیده نشده و یا قوت چندانی نداشته است. معلم توانست با طرحی نو مثنوی را از این دایره تنگ خارج کند و موضوع جدیدتری بر آن بیفزاید. 

مظفری ادامه داد: معلم مثنوی را از حالت داستانی به ساحت شعر و غزل آورد و آن را با دیگر قوالب شعری مانند غزل پیوند زد. نتیجه آن طرح قالب جدیدی به نام «مثنوی‌غزل» بود. البته اولین‌بار عیوقی در «ورقه و گلشاه» این قالب را طرح کرد، اما روشش با آنچه معلم اجرا کرده است، متفاوت بود. عیوقی داستان را در قالب مثنوی نقل می‌کرد و در خلال آن تغزلی نیز به اشعار می‌افزود، اما ترکیب غزل با مثنوی در اشعار معلم پیوند بیشتری دارد به طوری که در ترکیب مثنوی ممزوج می‌شود. در کنار این، تغییر در اوزان مثنوی از دیگر کارهایی بود که معلم در این زمینه انجام داد. اوزان بلند را در خدمت این قالب درآورد و این برای نخستین‌بار بود که در ادبیات این‌چنین رخ می‌داد. زبان در اشعار معلم، چنانکه پیشتر گفتم، دشوار و دیریاب است، اما این موضوع در اشعار مثنوی او تغییر می‌کند و زبان ساده‌تر می‌شود.

به گفته عابس قدسی، مدیر انتشارات سپیده‌باوران، این مجموعه احتمالاً با عنوان «گزیده اشعار علی معلم» به چاپ خواهد رسید. هنوز زمان دقیق انتشار آن مشخص نیست و چاپ آن به بازبینی معلم بر اثر منوط است، اما احتمال دارد که کتاب تا دهه فجر چاپ و رونمایی شود.

انتهای پیام/