سه نکته در مورد تعداد بالای فیلم‌های جشنواره امسال

هیچگاه تعداد بالای فیلم های بخش مسابقه یک جشنواره سینمایی نمی تواند گواه مناسبی بر بالا بودن سطح کیفی آن جشنواره باشد.به عنوان مثال جشنواره سینمایی معتبری چون "کن"، همواره تعداد فیلم های بخش مسابقه خود را بین 22 تا 25 فیلم نگه می دهد و مابقی فیلم ها، حتی اگر از ساختار قابل قبول و یکسان با آثار بخش مسابقه برخوردار باشند، به بخش های دیگر این رویداد بزرگ راه پیدا می کنند.

در جشنواره فیلم فجر ما اما، ثابت نگه داشتن این آمار در بخش مسابقه، چندان محلی از اعراب ندارند به گونه ای که گاه تعداد فیلم های بخش مسابقه به 12 فیلم تنزل می یافته و در دوره ای دیگر تا 44 فیلم نیز افزایش پیدا می کرده است.

شاید نگاهی به تعداد فیلم های بخش مسابقه در ادوار مختلف جشنواره بتواند این منظور را شفاف تر نشان دهد :
در دوره اول، تنها 4 فیلم در بخش حرفه ای ها پذیرفته شد، دوره دوم 24 فیلم، دوره سوم 20 فیلم، دوره چهارم 22 فیلم، دوره پنجم 20 فیلم، دوره ششم 27 فیلم، دوره هفتم 22 فیلم، دوره هشتم 18 فیلم، دوره نهم 12 فیلم، دوره دهم 25 فیلم، دوره یازدهم 38 فیلم، دوره دوازدهم 24 فیلم، دوره سیزدهم 37 فیلم، دوره چهاردهم 42 فیلم، دوره پانزدهم 44 فیلم، دوره شانزدهم 21 فیلم، دوره هفدهم 20 فیلم، دوره هجدهم 19 فیلم، دوره نوزدهم 23 فیلم، دوره بیستم 21 فیلم، دوره بیست و یکم 22 فیلم، دوره بیست و دوم 34 فیلم، دوره بیست و سوم 22 فیلم، دوره بیست و چهارم 24 فیلم، دوره بیست و پنجم 28 فیلم، دوره بیست و ششم 24 فیلم، دوره بیست و هفتم 25 فیلم، بیست و هشتم 26 فیلم، بیست و نهم 34 فیلم، دوره سی ام 32 فیلم، دوره سی و یکم 32 فیلم به بخش مسابقه وارد شدند که امسال هم تا امروز 29 فیلم وارد بخش مسابقه شده که صحبت هایی مبنی بر اضافه شدن فیلم هایی چون معراجی ها، آشغال های دوست داشتنی و دلتنگی های عاشقانه به این بخش نیز وجود دارد بنابراین فیلم های بخش مسابقه جشنواره این دوره، به احتمال قطع به یقین، به کانال 30 فیلم وارد می شود.

اما چرا نرم 22 تا 26 فیلم می تواند بهترین تعداد برای فیلم های بخش مسابقه باشد؟

جشنواره فیلم فجر در ده روز برگزار می شود.در هر دوره ای، تعدادی فیلم هستند که یا در بخش خارج از مسابقه قرار می گیرند یا در بخش فیلم های اول و دوم پذیرفته می شوند.اگر مبنای انتخاب فیلم های بخش مسابقه، سقف 26 فیلم باشد و برای بخش فیلم های اول و دوم نیز نهایتا 18 فیلم را برگزینیم در می یابیم که این تعداد فیلم به همراه چند فیلمی که در بخش خارج از مسابقه قرار می گیرند، سر جمع 50 فیلم جشنواره را تشکیل می دهند که با توجه به اکران روزانه 5 فیلم، می توان تمام این فیلم ها را نمایش داد.افزایش تعداد فیلم های هر بخش، مانعی بزرگ برای نمایش آن فیلم هاست که اجازه نمی دهد مخاطب به درستی بتواند از این فرصت 10 روزه برای تماشای تمام فیلم ها استفاده نماید.

از دیگر سو باید به بعد رقابتی این فیلم ها نیز توجه داشت. پرواضح است همانگونه که تعداد فیلم های بخش مسابقه بالا می رود، انتظاراتی برای افتخارآفرینی هر فیلم به وجود می آید در حالی که اگر فیلمی به واقع بتواند چند سیمرغ جشنواره را در بخش های مختلف، از آن خود نماید، مطمئنا شائبه‌هایی نادرست در مورد آن فیلم و موضوع ناداوری به وجود می آید کما اینکه مشابه چنین اتفاقی، بارها در ادوار مختلف جشنواره فیلم فجر رخ داده و امری اجتناب ناپذیر شمرده می شود.

مورد سوم، به بی برنامگی هایی بر می‌گردد که به موجب آن، دیگر بخش های جشنواره فجر نمی تواند حساسیت و رقابت بخش مسابقه را با خود به همراه داشته باشد.بخش مسابقه از آن حیث طرفداران بسیاری دارد که در آن، رقابتی جدی میان تمام عوامل اجرایی یک فیلم صورت می گیرد حال آنکه در بخش فیلم های اول و دوم، تنها به بهترین فیلم و بهترین کارگردان سیمرغ داده می شود، بخش خارج از مسابقه با این شرایط، به مثابه توهینی به عوامل  فیلم ها قلمداد می گردد و بخش تازه تاسیسی چون "نوعی تجربه" نیز معلوم نیست با چه سرنوشتی در زمینه رقابتی مواجه خواهد گشت.به همین دلیل هیات انتخاب به شکلی ناخواسته مجبور است که فیلم هایی که اسم های بزرگی به خود می بینند را وارد بخش مسابقه سینمای ایران کند چرا که در غیر این صورت، هدف آماج انتقادات صحیح و ناصحیح بسیاری قرار می گیرند.

به این مساله از آن سو نیز باید نگاه کرد؛ در سال هایی برای اینکه تعداد فیلم های بخش مسابقه به نرم حقیقی خود یعنی 22 فیلم برسد، با توجه به کمبود فیلم های خوب، بالاجبار فیلم هایی به بخش مسابقه راه می یافت که به لحاظ فنی اصلا واجد حضور در این بخش نبود.بنابراین در هر دو طریق، هیات انتخاب از دو سوی بام به زمین می افتاد.

تا زمانی که این 3 دلیل وجود دارد، بخش مسابقه جشنواره فیلم فجر در حکم شلم شوربایی است که مهندسی شده عمل نمی کند و تنها بر مبنای چند نام بزرگ می چرخد و در این بین، آفاتی جدی متوجه اصلی ترین بخش بزرگترین رویداد سینمایی کشور می شود که تنها راه نجات از این معضل، پیشنهادات سه گانه ای است که در فوق بدان اشاره شد.

انتهای پیام/1