آیا زمان کنار گذاشتن خوش بینی غیرواقع بینانه نشده است؟

به گزارش خبرگزاری تسنیم، محمد سعید احدیان مطلبی را با عنوان«آیا زمان کنار گذاشتن خوش بینی غیرواقع بینانه نشده است؟»را در ستون سرمقاله روزنامه خراسان به چاپ رساند که به شرح زیر است:
واقع بینی ایجاب می کند آقای روحانی خوش بینی غیرمبتنی بر واقعیت های خود را نسبت به نتیجه بخش بودن توافق نامه ژنو مبنی بر به تفاهمی جامع رسیدن با آمریکا تعدیل کنند و براساس واقعیت های غیرقابل کتمان موجود این احتمال را بدهند که ممکن است مذاکرات به نتیجه نرسد و به همین دلیل در کنار ادامه دیپلماسی فعال برای به نتیجه رساندن توافقنامه، دولت را برای بعد از شکست احتمالی مذاکرات آماده کنند.

درستی یا نادرستی اظهارات 2روز پیش آقای روحانی درنوع مواجهه با منتقدان توافق نامه ژنو را موضوع اصلی نمی دانم آنچه از اظهارات ایشان توجه مرا بیشتر به خود جلب کرد ادامه خوشبینی تعدیل نشده آقای روحانی نسبت به آینده توافقنامه ژنو بود که می‌توان آن را باعث نگرانی دانست.

واقعیت غیرقابل کتمانی که حتی افراد غیرمتخصص نیز امروز آن را به خوبی درک کرده اند این مسئله است که آمریکایی ها از روز بعد از توافقنامه ژنو تا امروز (علاوه بر لحن بعضا تحقیرآمیزشان) به صورتی مکرر اصرار برموضوعاتی کرده اند که بارها توسط آقای روحانی و ظریف خط قرمز ایران اعلام شده است. آخرین بار این موارد مربوط می شود به اظهارات «شرمن» مسئول تیم مذاکره کننده آمریکا در روز سه‌شنبه هنگامی که در جایگاه رسمی پاسخ‌گویی به کمیته روابط خارجی سنا قرار گرفت. تصریح دوباره وی بر ضرورت تعطیلی تاسیسات فردو و اراک جزو همان خط قرمزهای اعلام شده می باشد و تاکیدش براینکه ما توافقنامه ژنو را توافقنامه ایده آلی نمی دانیم و دلیل اینکه آن را امضا کردیم فقط این بوده است که بتوانیم جلوی فعالیت های هسته ای ایران را هم زمان که مذاکره می کنیم بگیریم، حاکی از نگاهی است که در آن بوی حسن نیت نمی آید او حتی از ضرورت ورود به بحث موشک های بالستیک ایران که اصولا موضوع مذاکرات ژنو نبوده است و زیاده خواهی سیاسی محسوب می شود نیز سخن گفت.

مسئولان ایرانی در پاسخ به این قبیل اظهارات اولا تاکید بر نادرست بودن روایت آمریکایی ها از توافقنامه کرده اند و ثانیا آن مواضع را گفته هایی برای مصرف داخلی دانسته اند. منطق عقلانی و حداقل اصول سیاست ورزی و مصالح ملی حکم می کند در "موارد مبهم" ما روایت مسئولان خود را بپذیریم، اما نمی توانیم براین امر بدیهی بی توجهی کنیم که وقتی مسئولان آمریکایی با افکارعمومی خود سخن می گویند یا در مواقعی که در جلسات کنگره به صورتی رسمی دربرابر چشم میلیون ها بیننده داخلی و خارجی موضعی را می گیرند، حتی اگر "بخواهند"، "نمی توانند" نقطه مقابل این مواضع رسمی و علنی که آن را مکرر تکرارکرده اند، عمل کنند لذا این جمله که این اظهارات کاربرد داخلی برای آمریکایی ها دارد نمی تواند پاسخگوی نگرانی ها از روایت آمریکایی‌ها از توافقنامه ژنو باشد.

با این وصف همانطور که 3روز بعد از توافقنامه با تحلیلی از محتوای توافقنامه در یادداشتی ذکر کردم، همچنان براین باورم که این سند گرچه خلاف تبلیغات روزهای اول دولت از نظرحقوقی توافقنامه ای خوب نیست ولی از نظر سیاسی می تواند توافقنامه ای خوب باشد و به همین دلیل می توان همچنان از امضای توافقنامه دفاع کرد مشروط به آنکه از فرصت سیاسی پیش آمده استفاده بهینه کرد اما به نظر می رسد با توجه به ادامه روندی که دولت در دیپلماسی پیش گرفته است باید نسبت به آینده ابراز نگرانی کرد چرا که اظهارات آقای روحانی و رفتار تیم مذاکره کننده هسته ای نشان دهنده این امر است که دولت براساس خوشبینی تمام عیاری که به ادامه این روند دارد تمام تمرکز خود را تنها بر به تفاهم رسیدن با 1+5 گذاشته است. سوال اصلی این است که آیا این همه مواضع صریح و علنی مقامات آمریکایی که امکان عقب نشینی از آنها برای دولتمردان آن کشور اگر نگوییم ناممکن است در خوشبینانه ترین حالت بسیارسخت است، نباید احتمال به نتیجه نرسیدن مذاکرات را تقویت کند به گونه ای که برای بعد از شکست احتمالی در مذاکرات از امروز برنامه ریزی و اقدام و خود را از لحاظ اقتصادی و دیپلماسی آماده کنیم؟

ما نمی گوییم دولت مطابق "بدبینی" که نویسنده این سطور و عده ای دیگر از ابتدا داشته اند اقدامات خود را طراحی کند چه که حتی ما هم به رغم بدبینی جدی خود تلاش برای مذاکره و تفاهم را امری مفید دانسته و می دانیم اما آیا زمان آن نرسیده است که آقای روحانی در نگاه خوشبینانه زایدالوصف خود که غیرمنطبق با واقعیت های شفاف موجود است بازنگری کنند؟

بنا نداریم با اشاره به جریحه دارشدن غرور ملی که این روزها از تحقیرهای آمریکایی در مردم مشاهده می شود، فضای عقلانی تصمیم گیری را احساسی کنیم اما ضروری به نظر می رسد دولت را به این عقلانیت واقع بینانه تشویق کنیم که خوش بین ترین تحلیلگران داخلی و خارجی احتمال موفقیت مذاکرات را حداکثر 50 درصد می دانند برهمین مبنا آمریکایی ها همانطور که بارها اعلام کرده اند برای بعد از شکست احتمالی مذاکرات برنامه مدونی دارند و براساس همان برنامه هم اکنون در حال اقدام هستند (کافی است به گزارش معاون وزیرخزانه داری آمریکا به کنگره مراجعه کنید) اما آیا دربرابرآن ها ما جز اصرار بر راهگشا دانستن چندمیلیون دلاری که آمریکایی ها از اموال خودمان به صورت قسطی و صدقه گونه به اقتصاد روزمره ما تزریق کرده اند و غیر از امید بستن به خریدهای روزمره و بررسی در حد سبک و سنگین کردن بازار ایران توسط شرکت های اروپایی برنامه دیگری داریم؟

به نظر می رسد دولت باید با واقع بینی، همچنان که به دیپلماسی با 1+5 تا زمانی که آن ها بازی را به هم نزده اند، ادامه دهد، اولا با تمرکز براقتصاد درون زا و مدیریت جهادی پشتوانه ای قوی برای دیپلماسی ایجاد کند و ثانیا از فرصت استفاده کرده و با دیپلماسی فعال، کشورهای "غیرمتخاصم" و "موثر" از جمله کشورهای «اروپای دوم» را با حقایق صلح آمیزبودن فعالیت های هسته ای ایران آشنا کند و زمینه شکستن یا حداقل دور زدن تحریم های اروپایی را فراهم کند.

آقای روحانی نباید این تردید را به خود راه دهند که اگر در تغییر جهت گیری تیم اقتصادی خود از نگاه به خارج به اقتصادی درون‌زا دچار تعلل شوند و برای دستگاه سیاست خارجی دولت همچنان بر استراتژی تک راهبردی "تفاهم با 1+5" پافشاری و در دستورکار قرار دادن راهبردهای دیگر تاخیر کنند، ممکن است دیگر نتوانند به وعده های انتخاباتی خود عمل کنند.

انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.