انتقاد آئینه‌وند از تملک امکانات و املاک پژوهشگاه توسط دیگر نهادها
خبرگزاری تسنیم: رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در نخستین نشست خبری خود به شدت از تملک اماکن و امکانات این پژوهشگاه توسط برخی از نهادها انتقاد کرد و گفت: پیگیری برای بازگشت این امکانات از اولویت‌های ما است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نخستین نشست رسانه‌ای صادق آئینه‌مند رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی صبح امروز 20 بهمن‌ماه با حضور وی و مشاورانش جان‌احمدی، حبیب‌زاده، علی‌پور و جمعی از خبرنگاران و اصحاب رسانه در سالن اندیشه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.
آئینه‌وند در این نشست گفت: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی بزرگترین پژوهشگاه علوم انسانی کشور است و از نطظر استراتژیک واجد اهمیت زیادی است. این پژوهشگاه باید در مسیر پژوهش یکی از راهگشاترین مراکز باشد و مسیرهای درستی را دنبال کند. جایگاه این پژوهشگاه از جهات زیادی مهم و حیاتی است.
«اتصال به ریشه» و «انطباق با نیاز»؛ محورهای مدیریت جدید پژوهشگاه
وی ادامه داد: این پژوهشگاه با 11 پژوهشکده و 2 مرکز مطالعاتی و پژوهشی کار می‌کند و عمده توجه ما در این دوره بر دو محور اساسی تمرکز پیدا خواهد کرد: یکی «اتصال به ریشه» و دوم «انطباق با نیاز». یعنی اولا به فرهنگ و تمدن اسلامی متصل خواهیم بود و ارتباط خود را با جوهر آن حفظ خواهیم کرد و بر این مبنا تولیدات و محصولاتمان را با انطباق به زمان حاضر پیش خواهیم برد؛ قصد داریم فعالیت‌هایمان به نوعی باشد که ب نیازهای روز جامعه منطبق باشد.
آئینه‌وند با بیان اینکه این‌ها محورهای اساسی کار ما خواهند بود، افزود: با تکیه بر این دو محور در مسیر حرکت می‌کنیم و معارف اسلامی را روزآمد می‌کنیم و معارف و تجربه‌های بشری را بومی سازی خواهیم کرد. به این معنا که علی‌رغم روزآمد کردن معارف اسلامی و بومی خودمان، به غنی‌سازی و اسلامی‌سازی دیگر معارف و علوم می‌پردازیم. با این استراتژی به تولید علم خواهیم رسید.
رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با تقسیم علوم و معارف بشری به سه دسته «تاسیسی - تملیکی و اخذی» توضیح داد: برخی از معارف تاسیسی هستند و ما با توجه به فرهنگ اسلامی و تمدن خودمان آن‌ها را تاسیس کرده‌ایم مانند فقه و اصول و تفسیر و کلام اسلامی و... اما برخی تملیکی هستند یعنی قبلا در جای دیگری تاسیس شده‌اند و هنگامی که به ما رسیده‌اند ما با بومی سازی آن‌ها را به تملک خود درآورده‌ایم و با آنچه در گذشته بوده به طور کلی تفاوت پیدا کرده‌اند مانند فلسفه و منطق که در یونان تاسیس شدند. بخش دیگری از علوم هم مانند ریاضیات و نجوم اخذی هستند و ما آن‌ها را از دیگران اخذ کرده‌ایم و به کار بسته‌ایم.
وی ادامه داد: ما قرار نیست علوم اخذی را اسلامی کنیم، ریاضیات و نجوم همانگونه که هستند مورد استفاده قرار می‌گیرند زیرا این‌ها جوهر و ماهیت ویژه‌ای ندارند که نیازمند تحول باشند. اما رویکرد ما در استفاده از آن‌ها رویکردی ارزشی و بومی خواهد بود. اما علوم دیگر می‌توانند با بومی‌سازی و تحول‌آفرینی به علوم تملیکی تبدیل شوند. ما قصد داریم در این راه علوم را بنا بر نیازهای خودمان متحول کنیم.
آئینه‌وند در بخش دیگری از سخنانش گفت: ما در پژوهشگاه علوم انسانی هم بخش پژوهش داریم و هم به آموزش دانشجویان می‌پردازیم، در حال حاضر 382 دانشجو در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در این پژوهشگاه در حال تحصیل هستند که تقریبا دو سوم آن‌ها در مقطع کارشناسی ارشد مشغول‌اند و یک سوم در مقطع دکتری. حدود 8 گروه علمی آموزشی به فعالیت می‌پردازند و 91 نفر هم عضو هیئت علمی داریم.
وی از برگزاری نخستین جشن فارغ‌التحصیلی دانشجویان مقاطع ارشد و دکتری در شهریور‌ماه سال آینده خبر داد و گفت: علاوه بر این فعالیت‌های آموزشی انتشار حدود 20 مجله و نشریه علمی پژوهشی و انتشار مقالات و کتاب‌های استادان پژوهشگاه از دیگر کارهای ما در پژوهشگاه است.
این تاریخ‌پژوه در ادامه به دیگر فعالیت‌های پژوهشگاه پرداخت و گفت: کار در زمینه تحول علوم انسانی موجود و بومی‌سازی و اسلامی‌سازی علوم انسانی از مهمترین وظایف و کارهای ما خواهد بود. تحول سرفصل‌ها و تولید سرفصل‌های جدید برخی از رشته‌ها از جمله تاریخ و باستانشناسی بر عهده این پژوهشگاه نهاده شده و ارتقا دادن به همه رشته‌های علوم انسانی هم در دستور کارمان قرار دارد.
هدف ما تولید علم محض نیست
به گفته آئینه‌وند قصد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تولید علم محض و به گفته او «پیور» نیست، بلکه قرا این است که علوم انسانی با این هدف به ارتقاء و رشد برسند که بتوانند به کمک زندگی انضمامی مردم بیایند، هدف در این مسیر ایجاد زندگی بهتر و راحت‌تر و مبتنی بر ارزش‌ها و اخلاقیات است نه صرفا پژوهش‌هایی که به کار زندگی نیایند و فقط در کتاب‌ها و مقاللات باقی بمانند.
وی خاطرنشان کرد: ارتباط با پژوهشگران خارجی مد نظر ما هست و قرار داریم از پژوهشگران مهمترین پژوهشگاه علوم انسانی جهان اسلام یعنی بیت‌الحکمه کشور تونس دعوت به عمل آوریم و پژوهشگران خودمان هم برای انجام نشست‌های علمی و پژوهشی و سخنرانی به آنجا بروند و مراوداتمان بیش از گذشته باشد که به زودی اخبار این مراودات منتشر خواهد شد. همچنین باید هم و غم خود را روی ترجمه آثار متفکران و استادانمان بگذاریم تا آراء اندیشمندان به جهانیان منتقل شود.
رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ادامه داد: تاکید بر نظریه‌پردازی در حوزه‌های مختلف علوم انسانی حتما مد نظر ما قرار دارد؛ متاسفانه علوم انسانی در کشور ما بیشت نقدمحور است و ما تنها نظریات اندیشمندان غربی را نقد می‌کنیم و کار ما بیشتر جنبه سلبی یافته است، در حالی که ما برای پیشرفت نیازمند تولد فکر و نظریه و علم هستیم و باید به مباحث ایجابی و مثبت بیشتر توجه نشان دهیم.
فلسفه در کشور ما فعال نیست
وی افزون: فلسفه و نظریه‌پردازی در زمینه رشته‌های مختلف فلسفی در کشور ما بسیار ضعیف است و ما روی این کار تاکید ویژه خواهیم داشت. تنها در حکمت متعالیه شاید تحولاتی در سال‌های اخیر داشته‌ایم. ما متاسفانه فیلسوف و نظریه‌پرداز کم داریم و فلسفه در کشور ما فعال نیست.
به گفته آئینه‌وند برگزاری مناظرات علمی و مجادلات پژوهشی یکی دیگر از برنامه‌های پژوهشگاه علوم انسانی است، زیرا این امر به تولید اندیشه و علم و نظریه کمک شایانی می‌کند. وی گفت: هم‌اکنون به معنای واقعی چنین چیزی نداریم و باید با طرح مباحث، نقد آزاد و تعقیب آن‌ها به تولید علم بپردازیم. برقراری آزاداندیشی علمی و نظریه‌پردازی علمی پژوهشی از مهمترین برنامه‌های ما خواهد بود.
آئینه‌وند استاد تاریخ و باستانشناسی اظهار کرد: برنامه‌های کلانی مدون شده که در آینده آن‌ها را منتشر می‌کنیم، در قالب این برنامه یک تحول بنیادین را در ساختار فیزیکی و پژوهشی این پژوهشگاه اعمال می‌کنیم. تحول در نگرش و سمت و سوی پژوهشگاه هدفی است که ما عمیقا به دنبال آن هستیم. زیرا معتقدیم بدون این تحول تولید علم و نظریه اعمال نخواهد شد.
انتقاد آئینه‌وند از تملک املاک پژوهشگاه توسط دیگر نهادها
وی سپس به مشکلات مالی و ساختاری پژوهشگاه علوم انسانی اشاره کرد و گفت: مشکل اصلی ما بودجه و ساختار فیزیکی اینجا است. بیش از 2 مورد از مشکلات ما مربوط به ساختار فیزیکی و اقتصاد پژوهشگاه است. بسیاری از ساختمان‌ها و مکان‌هایی که متعلق به پژوهشگاه است و سند آن‌ها در دست ما است، امروز در اختیار ارگان‌هایی قرارا دارد که هیچ نسبتی با پژوهشگاه ندارند و کار پژوهشی انجام نمی‌دهند. در حقیقت منزل ما در تصرف دیگران است و فعلا هم نتوانسته‌ایم کاری برای پس گرفتن حق‌مان انجام دهیم، ولی اقدام برای برگرداندن اماکن و املاک پژوهشگاه از اولویت‌های ماست و در حال حاضر هم در حال پیگیری آن‌ها هستیم.
این مقام ادامه داد: در حال حاضر یک پنجم از املاک و اماکن پژوهشگاه در اختیار ما قرار دارد و 4هار پنجم آن در دست نهادهای دیگر است و ما باید همه این‌ها را به پژوهشگاه برگزدانیم. اگر این امکانات برگردند می‌توانند پشتوانه‌ای برای تحول علوم انسانی و عملی کردن اسناد ملی و کلان پژوهشگاه باشند. ما الان فقط همین یک ساختمان را در اینجا داریم و یک ساختمان هم در کریمخان داریم، برج‌ها و املاک ما از ما گرفته شده است.
آئینه‌وند ادامه داد: بنابراین یکی از مهمترین برنامه‌های ما این است که ساختار فیزیکی پژوهشگاه را برگردانیم به وضع نخستی‌نش زیرا املاک این پژوهشگاه در آغار بیش از دانشگاه تهران بوده است. با این کار و پشتوانه‌های دولتی و مردمی می‌تواند به اهداف فرهنگی رسید.
وی به تعداد اندک مراکز فروش کتاب‌های پژوهشگاه اشاره کرد و گفت، قصد ما این است که این فروشگاه‌ها بیشتر شوند و راه‌اندازی چند کتاب‌فروشی در میدان انقلاب و مقابل دانشگاه تهران از برنامه‌های آتی ما است.
این مقام در ادامه به موضوع تحول سرفصل‌های علوم انسانی دانشگاه‌ها پرداخت و گفت: کار تعیین سرفصل‌های حدود 15 رشته علوم انسانی بر عهده شورای تحول به مدیریت آقای حداد عادل است و رشته‌های تاریخ و باستانشناسی به عهده ما گذاشته شده است و ما این سرفصل‌ها را تهیه کرده‌ایم و به وزارت علوم تحویل داده‌ایم. فکر می‌کنم از مهرماه سال آینده این سرفصل‌ها در همه مقاطع دانشگاه‌ها تدریس شوند و تحول اساسی‌ای را شاهد باشیم.
تغییر در رشته تاریخ دانشگاه؛ تبدیل 1 به 5
در این نشست خبری، خان‌احمدی استاد دانشگاه و مشاور رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی توضیحاتی درباره تعداد نشریات پژوهشگاه و انگیزه مدیریت جدید برای گسترش آن‌ها ارائه داد و درباره اسلامی‌سازی علوم انسانی بویژه سرفصل‌های تاریخ در دانشگاه‌ها گفت: بحث اسلامی‌سازی را باید در مسیر تکامل علوم مد نظر قرار دهیم. علوم قرار نیست تغییری در ماهیتشان ایجاد شود بلکه شیوه‌های نگرش به آن‌ها و انگیزه‌های ما از پرداختن به آن‌ها تغییر خواهد کرد.
وی گفت: در برنامه کلانی که تدوین کرده‌ایم قرار است رشته 1 تاریخ در مقطع کارشناسی به 5 رشته تبدیل شود و در هر کدام از آن‌ها همان 135 واحد تدریس شود که برخی از واحدهای درسی مشترک بین رشته‌ها و باقی آن‌ها اختصاصی است.
به گفته خان‌احمدی رشته‌های «تاریخ اسلام»، «تاریخ جهان»، «تاریخ ایران»، «تاریخ تمدن» و «تاریخ باستان» 5 رشته‌ای هستند که به زودی جایگزین 1 رشته تاریخ در دانشگاه‌های مقطع کارشناسی خواهد شد. وی گفت: این تغییر کاملا بر مبنای سیاست وزارت علوم انجام گرفته است.
انتهای پیام/
