خانه میرزا کوچک در رشت تا قلعه لمیر محله در آستارا

به گزارش خبرگزاری تسنیم از رشت، استان گیلان در شمال کشور یکی از زیباترین استان‌های کشور با جاذبه‌های تاریخی منحصر به فرد است.

استان گیلان شامل سرزمین پست و جلگه ای جنوب و جنوب غرب دریای خزر تا خط الرأس ارتفاعات تالش و بخشی از دامنه‌های شمالی و جنوبی البرز غربی (حوزه انتهای دره شاهرود ) است.این استان که توسط حصار بلند البرز و تالش از بقیه سرزمین ایران جدا گردیده از شمال به دریای خزر و کشور آذربایجان، از غرب به استان اردبیل، از شرق به استان مازندران و از جنوب به استان قزوین و زنجان محدود است و مساحتی بالغ بر 14هزار کیلومتر مربع را داراست.بر اساس سرشماری سال 1390، جمعیت کل استان دو میلیون و 480هزار و 874 نفر است که از این تعداد یک میلیون و 497هزار و 170 نفر در نقاط شهری ساکن است.

استان گیلان بعد از استان تهران، متراکم ترین استان کشور است و از نظر تراکم زیستی نیز در سطح بالایی قرار دارد.پراکندگی جغرافیایی جمعیت در نقاط روستایی و شهری پراکندگی جمعیت در نقاط روستایی استان گیلان به ویژه جلگه مرکزی آن به گونه‌ای است که آبادیها در آن در فواصل کمتری نسبت به هم و در ارتباط سهل و آسان نسبت به شهرها واقع شده اند که عرضه خدمات اولیه به آنها نیز به گونه ای آسان انجام می‌پذیرد.در یک مقایسه سطحی در هر 478 کیلومتر مربع از مساحت استان، یک شهر و در هر 5 کیلومتر مربع، یک روستا وجود دارد.در حالی که در کل کشور در هر 3322 کیلومتر مربع، یک شهر و در هر 25 کیلومتر مربع، یک روستا وجود دارد.

خبرگزاری تسنیم در آستانه سال نو، جاذبه‌های تاریخی گیلان را به مخاطبان معرفی می‌کند:

جاذبه‌های تاریخی آستارا

بقعه شیخ محمود خیوی: این بقعه متعلق به دوره ی ایلخانی ، در 5 کیلومتری جاده ی قدیم آستارا به اردبیل، در روستای لمیر محله – مدفن شیخ تاج الدین محمد خیوی- قرار دارد.

بقعه پیر قطب الدین:در 3 کیلومتری راه آستارا به اردبیل و در داخل قبرستان روستای باغچه سرا و بر روی تپه‌ای نسبتاً بلند ، بنایی آجری دیده می شود که مزار و مدفن پیر قطب الدین است و پیشینه ی آن به دوره ی قاجار می‌رسد.

مدرسه حکیم نظامی (شهید مرحبا):این مدرسه که در خیابان حکیم نظامی قرار دارد، یکی از قدیمی ترین مدرسه های شهر آستارا است و نیما یوشیج نیز مدتی در آن تدریس کرده است . به گفته ی اهالی ، مدرسه ی شهید مرحبا ، هم زمان با تأسیس دارالفنون ساخته شده است.

قلعه لمیر محله: بقایای این قلعه در سمت جنوب روستای لمیرمحله از توابع بخش مرکزی دهستان ویرمونی آستارا، و بر بالای کوهی بلند با چشم انداز بسیار زیبا و جذاب قرار دارد.

آستانه اشرفیه

آرامگاه استاد محمد معین (1297-1350ش): استاد معین (فرهنگ نویس، پژوهشگر و ادیب) در شهر رشت و در خانواده ای روحانی متولد شد. مهم ترین اثر استاد معین ، دوره کامل فرهنگ فارسی در شش جلد است .آرامگاه استاد معین در شهر آستانه اشرفیه نزدیک آرامگاه سید جلال الدین اشرف قرار دارد .

پل خشتی تجن گوکه: این پل در مسیر راه قدیمی سیاهکل به لاهیجان به تجن گوکه بر روی رودخانه ی شیم رود احداث شده است ، قرار دارد. پل تجن گوکه دارای دو دهانه ی بزرگ در وسط و دو دهانه ی کوچک در طرفین است.در اطراف این پل ، طبیعت بسیار زیبایی وجود دارد که با ایجاد امکانات رفاهی و مرمت پل و بازگرداندن آب به مسیر طبیعی خود ، می توان از آن به عنوان یکی از مناطق توریستی بسیار زیبای منطقه استفاده کرد.

پل خشتی نیاکو: این پل بر سر راه قدیم آستانه به لاهیجان و در روستای بالامحله ی نیاکو قرار دارد و دارای یک چشمه ی بزرگ و سه چشمه ی کوچک است .

املش

خانه محمد تقی صوفی سیاوش (جلال خان):این بنا در خیابان امام خمینی شهر املش و در جنب پارک میرزا کوچک جنگلی قرار دارد.

خانه سمیعی صوفی: این بنا در شهر املش و در جنب خانه ی جلال خان صوفی قرار دارد و قدمت آن به 70 سال می‌رسد.این بنا در دو طبقه و با الگوی معماری خانه‌های تاریخی در شهرهای گیلان ساخته شده است.دیوارهای بنا آجری، پله های آن متقارن و سقف آن سفال پوش است، نوع بهره برداری بنا مسکونی و مالکیت آن خصوصی بوده و در تملک خانواده سمیعی صوفی قرار دارد.

روستای تاریخی اُمام:روستای تاریخی اُمام یکی از روستاهای بسیار زیبای شهرستان املش است . جذابیت این روستا بیش تر به خاطر تلفیق معماری با طبیعت است.آب و هوای خوب ، مراتع سرسبز ، چشمه سارهای متعدد و قرار گرفتن در کنار دره ای زیبا، سبب شده است تا اُمام در طول تاریخ مورد توجه اقوام مسکون در منطقه قرار گیرد. روستای تاریخی اُمام از روستاهای دارای بافت ارزشمند در کشور شناخته شده است.

میل (برج) اُمام: میل اُمام ، در شمال شرقی روستای اُمام قرار دارد. نقشه ی برج مدور بوده و بنای آن با استفاده از سنگ های طبیعی و ملات ساروج احداث شده است.در ورودی برج ، سوراخ هایی – احتمالاً به منظور ایجاد سقف- تعبیه شده است.

غار تلابن گورج: غار تلابُن گورج در حدود 2000 متری شرق روستای گورج قرار دارد. طول غار 22 متر و عرض آن 3 الی 6 متر و ارتفاع دهانه ی غار 3 متر می باشد. بقایایی از استخوان انسان و حیوان و انواع فعالیت های مربوط به عصر آهن تا دوره ی اسلامی در داخل آن مشاهده می‌شود.

بندرانزلی

مناره مسجد قائمیه انزلی: این مناره در خیابان شهید مطهری و نبش خیابان مفتح شمالی قرار دارد و با کاشی های زرد، آبی، سیاه و فیروزه‌ای مزین شده است.

کاخ موزه  انزلی: این کاخ در خیابان تکاوران ، میان باغی وسیع با چشم اندازِ زیبایی، رو به دریا قرار دارد و به کاخ رضا شاه معروف است و متأثر از معماریِ گذشته ی اروپا است.

پل غازیان: این پل که غازیان را به بندرانزلی متصل می‌کند، در حد فاصل غازیان و میان پشته قرار دارد و از سال 1314 تا 1318 توسط مهندسین آلمانی احداث شده است.

ساختمان شهرداری : این بنا در بلوار قدس انزلی ، ابتدای خیابان مطهری و در کنار بنای تاریخی موزیک قرار دارد . بنا در زمانِ شهردار محمدعلی روشن، در سال 1310 ش ساخته شده است و شکل آن مشابه بناهایی است که در دوره ی پهلوی اول ، برای فرمانداری ها و شهرداری ها ساخته می شد.

ساختمان موزیک: این ساختمان که در پارک بلوار انزلی و در محوطه ی شهرداری انزلی قرار دارد، در سال 1311 ش توسط معمار یونانی ساخته شده است.معماری ساختمان مطابق الگوی از معماری رومی است و گنبدی به رنگ نارنجی دارد.

برج ساعت: این برج قاجاری که در ساحل بندرانزلی و در ابتدای خیابان ابوذر قرار دارد، در سال های 1230 تا 1234 هـ.. ق (زمان حکومت ناصرالدین شاه) ، توسط خسروخان گرجی، حاکم وقت ، ساخته و در اوایل دوره ی پهلوی تعمیر و تکمیل گردید.
تالش

مسجد آق اولر: مسجد تاریخی آق اولر، در فاصله ی 40 کیلومتری بافت روستای آق اولر قرار دارد . این بنا منزل مسکونی شیرخان ، پسرعمومی رامبد ، نوه سردار امجد بود که وقف مسجد شد.

بقعه شاه میل لرزان: بقعه چوبی امام سلطان محمود شاه دینوری، از اولاد امام زین العابدین (ع) ، در روستای شاه میل لرزان از توابع خطبه سرا قرار دارد . بنای اصلی از داخل هشت ضلعی است.

 حمام مِریان: این حمام دوره  قاجاری در 37 کیلومتری شرق شهرستان تالش و در منطقه ای ییلاقی با ارتفاع 1500 متر نسبت به سطح دریا قرار دارد.حمام مریان به دستور نصرالله خان سردار امجد و توسط معماری از کشور آلمان ، بر زمینی شیب دار ساخته شده ، مساحت آن 131 مترمربع است و در ساخت آن از مصالحی چون آجر ، سفال و ساروج استفاده شده است.

قلعه صلصال (لیسار) : این قلعه در فاصله ی 15 کیلومتری شمال شهر تالش، در 4 کیلومتری دریای خزر و 5 کیلومتری قلعه اگری بوجاق قرار دارد.قلعه صلصال بر بستر صخره ای سنگی به ابعاد 40×50 متر قرار گرفته و از دو قسمت داخلی و خارجی تشکیل شده است.قدمت این قلعه به دوره ی سلجوقی می‌رسد، با کاوش های صورت گرفته، بقایایی از پی اتاق‌ها و مسیر آب رسانی قلعه مشخص شده است که نشان از مسکونی و تدافعی بودن قلعه دارد.

کاخ سردار امجد :  این کاخ یکی از بناهای باشکوه در شهر تالش است که در بافت مرکزی شهر، در خیابان شهید غفاری و داخل پارک واقع شده است. بانی این کاخ، سردار امجد، یکی از فرزندان نصراله خان حاکم منطقه ی توالش و آق اولر در دوره ی قاجار است.

کاخ های ییلاقی سردار امجد (خانه های سفید):  بناهای آق اولر (خانه های سفید) در 38 کیلوتریِ شرقِ شهرستان تالش قرار دارند. این خانه ها محل اسکان و تفرج گاه خوانین منطقه بوده اند.

رشت

بازار رشت: بازار رشت که یکی از مهم ترین کانون های فعالیت تجاری در استان گیلان است، با مساحتی بالغ بر 33 هکتار، در بافت قدیمی شهر رشت قرار دارد.رابینو در مورد بازار رشت می‌نویسد : بازار رشت شامل راسته ای مرکب از سه یا چهار کوچه تنگ موازی با هم است که با کوچه های دیگری که به طور عمودی آن ها را قطع کرده ، مرتبط و دارای کاروان سراهای زیادی است که همه از تعدادی دکان های نزدیک به هم و انبار تشکیل شده است.

مجموعه بناهای میدان شهرداری: میدان شهرداری رشت در برگیرنده  بناهای شهرداری، کتاب خانه مل ، استانداری قدیم، هتل ایران و ساختمان پست است.این میدان به عنوان مرکز شهر از طریق خیابان های سعدی ، امام خمینی و شریعتی با بقیه شهر در ارتباط است و مجموعه بناهای میدان شهرداری رشت در سال های 1302 تا 1314  به سبک معماری اروپای شرقی ساخته شده است.

مسجد صفی:  این مسجد که یکی از قدیمی ترین مساجد تاریخی شهر رشت است ، در محلی به همین نام قرار دارد و به نام های مسجد سفید و مسجد شهیدیه نیز در نزد عموم مردم مشهور است.

مقبره  دکتر حشمت:  این بنا در شهر رشت و در محله ی قدیمی چله خانه قرار دارد.

باغ محتشم – عمارت کلاه فرنگی رشت: باغ محتشم و عمارت کلاه فرنگی در ضلع جنوبی شهر رشت و در کنار رودخانه ی گوهر رود قرار دارند. بانی این باغ صادق اکبر محتشم الملک ، ملقب به سردار معتمد، از مالکین و حکام گیلان در دوره ی مشروطیت (1327 هـ..ق) است.گفته می‌شود محتشم الملک این بنا را در گوشه ی جنوبی باغ و در کنار رودخانه  گوهر رود بنا نهاده است.

خانه قدیری( ساختمان میراث فرهنگی):  این خانه در شهر رشت ، سبزه میدان ، انتهای کوچه  احتساب قرار دارد و بنایی دو طبقه، با معماری زیبا و بام سفال پوش است. آینه کاری، گچ بری زیبا همراه با گل و بوته و کارگره در شبکه های چوبی، ارسی ها و خفنگ‌های بالای آن، از مهمترین تزئینات بنا است .دیوارهای بنا نیز از آجرهای قرمز رنگ است، این بنا دارای یک حیاط خلوت در شمال و یک حیاطِ باغچه بندی در جنوب است.

خانه میرزا کوچک جنگلی: این خانه در نزدیکی یکی از میادین اصلی و قدیمی شهر رشت به نام سبزه میدان و در محله استادسرای رشت قرار دارد و تا چندی پیش متروک و مخروبه بود.این خانه توسط بنیاد میرزا کوچک خان و براساس نقشه ی اصلی آن دوباره سازی شد.

رضوانشهر

 مسجد اسپی مزگت:  مسجد اسپی مزگت در شرق رودخانه ی دیناچال و داخل پارک جنگلی دکتر رستگار و در محدوده ی روستای حوریان از توابع بخش پره سر قرار دارد.این مسجد در نزد مردم منطقه به نام های مسجد جامع دیناچال، آق مسجد ، مسجد سفید و مسجد عبداللهی شهرت دارد و در محل آن را با نام اسپی مزگت می شناسند . اسپی در زبان تالشی به معنی سفید بوده و اسپی مزگت تلفیقی از زبان تالشی و کردی به معنی مسجد سفید است.

  آرامگاه (بقعه ) سید شرف شاه:  آرامگاه (بقعه) متبرکه شرف شاه در روستای دارسرا در حدود 5 کیلومتری رضوان شهر قرار دارد. سید شرفشاه شاعر و عارف نامدار گیلان بود. اشعاری از وی به زبان محلی در مجموعه ای به نام دیوان پیر شرفشاه جمع آوری شده است. این آرامگاه یکی از معروف ترین زیارت گاه های منطقه است.

 پل خشتی پونل:  این پلِ دوره ی قاجاری بر روی رودخانه ی شفارود در کنار جاده  رضوانشهر به تالش احداث شده است.

رودبار  

     پل خشتی لوشان: پل خشتی لوشان بر روی رودخانه ی شاهرود ، یکی از شاخه های اصلی رودخانه ی سفید رود قرار دارد.رابینو درباره ی این پل می‌نویسد: پل لوشان بنایی از آجر است مرکب از یک طاق کوچک و دو طاق بزرگ و تاریخ بنایش به دوران خسرو خان می‌رسد.

 تپه  مارلیک: مارلیک ( چراغعلی تپه ) در روستایی به نام نصفی در غرب رودخانه ی گوهر رود قرار دارد . تپه ی مارلیک تپه ای سنگی از سنگ های قلیایی آهن است.

تپه باستانی کلورز: کلورز از دو آبادی کوچک به نام های کلورز و جلالیه تشکیل شده است، در فاصله 2 کیلومتری غرب شهر رستم آباد و 50 کیلومتری جنو ب رشت و در کنار جاده ی قدیم رشت – تهران قرار دارد.

 غارهای باستانی دربند: این غارها در فاصله ی تقریبی 1000 متری جنوب روستای سی دشت از توابع بخش رحمت اباد بلوکات و در داخل صخره های طبیعی قرار دارند.برای رسیدن به آن باید از جاده رستم آباد و روستاهای دفراز و رشی گذشت، در دیواره صخره ای سمت شمال و شمال شرق دره  دربند، دو غار باستانی با چشم انداز بسیار زیبا جلوه نمایی می‌کند.

 بافت تاریخی روستای انبوه: این روستا در فاصله ی 60 کیلومتری شهر لوشان، 20 کیلومتری جنوب شرق کلیشم و در 6 کیلومتری شرق روستای لایه و در کناره دره ای زبیا که از دومحله بالا محله و پایین محله تشکیل شده، قرار دارد و راه دسترسی به آن از طریق جاده آسفالته لوشان به جیرنده و روستای ناوه است.

انتهای پیام/ ق