ملاقلی پور به جایی رسیده بود که دیگر فیلم نمی‌ساخت، سینما می‌ساخت

محمدرضا شرف‌الدین رئیس انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، درباره نحوه آشناییش با رسول ملاقلی‌پور کارگردان برجسته سینمای دفاع مقدس، گفت: آشنایی من با رسول ملاقلی‌پور به سال 58 برمی‌گردد. در آن زمان هر دو عکاس بودیم و در مورد تحولات اجتماعی و انقلاب عکس می‌گرفتیم. ما اولین بار در ساختمان روابط عمومی و تبلیغات سپاه در خیابان صبای شمالی که امروز متعلق به موسسه فرهنگی اوج است، یکدیگر را دیدیم.

وی افزود: من از اولین پروژه‌ای که می‌خواست شروع کند اطلاع داشتم و در فیلم «بلمی به سوی ساحل» مشاور او بودم. سالهای سال با هم دوست بودیم و به این نتیجه رسیده بودیم که دوستی ما خیلی مهمتر از همکار بودنمان است. بالاخره در فیلم «قارچ سمی» اولین همکاری میدانی ما شروع شد. در آن زمان من مدیر جلوه‌های ویژه فیلم بودم. در فیلم «مزرعه پدری» نیز با یکدیگر همکاری کردیم.

 با رفتن رسول، سینمای دفاع مقدس آسیبی دید که هیچ کسی آن را جبران نکرد

رئیس انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس با جالب خواندن شخصیت ملاقلی پور گفت: شاید در اولین برخورد به خاطر خصوصیات اخلاقی که برخواسته از درون پاک و صداقت این مرد بزرگ بود، کسی از او خوشش نمی‌آمد اما بعد از یک مدت کوتاه عاشق او می‌شد. من رسول را در حد عشق دوست داشتم. من به جرات می‌گویم وقتی او از دنیا رفت یک ضربه بزرگ عاطفی خوردم و بشدت آسیب دیدم. رسول ملاقلی پور آدم متظاهر و ریاکاری نبود. متاسفانه یکی از مشخصات جامعه امروز، ریاکاری و تظاهر به برخی رفتارها است. او هرگز اینگونه نبود و همینی بود که می‌دیدیم. اگر زبان تندی داشت، قلب رئوفی پشت این زبان بود که اگر از سطح دوستی می‌گذشتی به آن می‌رسیدی.

شرف الدین در ادامه خاطرنشان کرد: پشت چهره به ظاهر خشن او قلب الهی و مهربان نهفته بود. او برای موضوعات خیلی ساده گوشه چشمش خیس می‌شد و خوابش را از دست می‌داد. روحیه فوق العاده لطیف و حساسی داشت. فقدان این انسانها قابل جبران نیست. ما روایتی داریم که می‌گوید وقتی عالمی از دنیا می‌رود سلمه‌ای به اسلام وارد می‌شود. در هر زمینه‌ای وقتی عالمی از دنیا می‌رود در آن زمینه سلمه‌ای وارد می‌شود. با رفتن رسول سینمای دفاع مقدس آسیبی دید که هیچ کسی آن را جبران نکرد. بعد از گذشت هفت سال به راحتی می‌توانیم ببینیم که سینمای دفاع مقدس به دست چه کسانی افتاده است و چه چیزها را به نام سینمای دفاع مقدس به خورد مردم می‌دهند.

وی افزود: ضمن احترام به فیلمهای ارزشمندی مثل «شیار 143» و «دلتنگی‌های عاشقانه» و «چ» ما می‌بینیم که چه فیلمهایی در سینمای دفاع مقدس ساخته می‌شود. این فیلمها سطح ساختاری سینمای ما را بشدت نزول دادند و جایگاه تفکر و اندیشه را به سخره گرفتند.

رئیس انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس تصریح کرد: ملاقلی پور کسی بود که از نزدیک جنگ را درک کرده بود. عکسها و فیلمهای مستند او از سقوط خرمشهر تنها آثار مستندی است که از این واقعه بزرگ در دست است. او جزء آخرین افرادی بود که خرمشهر را ترک کرد و با دوربین این واقعه را عکاسی و فیلمبرداری کرد. در عملیات طریق القدس که موجب آزاد سازی بستان شد ما با یکدیگر در جبهه حضور داشتیم. او روز اول عملیات او در کمپ دیدم، همان روز در خط مقدم مجروح شد و به بیمارستانی در تهران منتقل شد ولی من و مجتبی راعی در آنجا ماندیم.

یکبار هم جنگ را ندیده‌اند و با بودجه دولتی فیلم دفاع مقدسی می‌سازند

شرف‌الدین با انتقاد از وضعیت فعلی سینمای دفاع مقدس، گفت: امروز می‌بینید که کارگردانی که هر دوسال یکبار فیلمی با بودجه های کلان دولتی برای جنگ می‌سازد، حتی یکبار هم به جنگ نرفته است و با وجود صرف میلیاردها تومان از بودجه های دولتی مخاطب با فیلمهایش ارتباط برقرار نمی‌کند. مجموع فروش فیلمهای این فیلمساز به صد میلیون تومان هم نمی‌رسد ولی بودجه های کلان دولتی در اختیارش می‌گذارند. فیلمهای ملاقلی پور با مخاطب ارتباط برقرار می‌کرد. او حتی وقتی فیلمهای اجتماعی می‌ساخت فیلمهایش در ارتباط با جامعه روزش بود. فیلمهای «مجنون» و «کمکم کن» اینگونه بود.

وی با اشاره به نوع فیلمسازی ملاقلی‌پور گفت: او فیلمسازی با قریحه ذاتی و استعداد وافر بود. او را نمی توان آدم باسواد پرمطالعه قلمداد کنیم زیرا قریحه ذاتی او فیلمهایش را برجسته می‌کرد. او به معنای واقعی هنرمند بود و زیاد اهل بحث و نظر نبود. شاکله ذهنی و استعدادش به او می‌گفت چه کند. او درک خوبی داشت و به خوبی کارش را انجام می‌داد و این باعث می‌شد فیلمهای خوبی داشته باشد.

رسول ملاقلی پور به جایی رسیده بود که دیگر فیلم نمی‌ساخت بلکه سینما می‌ساخت

رئیس انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس در ادامه تصریح کرد: خیلی از فیلمهای او پر فروش بود. اگر تهیه‌کننده فیلم «مزرعه پدری» برای این فیلم مانند فیلمهای گذشته‌ او وقت بیشتری می‌گذاشت و تبلیغات بیشتری می‌کرد، فیلم پرفروش می‌شد. در آن مقطع انتظارات دیگری از سینمای دفاع مقدس داشتند. باید توجه کنیم ملاقلی پور یک مولف و صاحب نظر بود و به شان استادی رسیده بود. رسول ملاقلی پور به جایی رسیده بود که دیگر فیلم نمی‌ساخت بلکه سینما می‌ساخت. او به جایی رسیده بود که کارهای متفاوت انجام دهد. روزی سینمای تجربی به این سطح رسیده بود که هرکس می‌خواست فیلم اولش را بسازد می‌رفت در سینما تجربی و اولین کارش را اتد می‌زد. این در حالی است که سینما تجربی برای کسانی است که یک مرحله از توانمندی را پشت سر گذاشتند و برای پیشرفت خودشان که منجر به پیشرفت کلیت هنر و سینما می‌شود یک تجربه هایی را انجام می‌دهند.

شرف‌الدین افزود: این کارها را باید به کسانی بدهند که مراحل ابتدایی دانش را پشت سر گذاشته‌اند و به یک قله رسیده اند و می‌خواهند یک خیزی بردارند و ارتفاع خودشان و همکارانشان را بالا ببرند. ممکن است در این خیزی که برمی‌دارند موفق نشوند و دوباره به سکو قبلی بیافتند و ممکن است موفق شوند و بالاتر روند. رسول به این نقطه رسیده بود و باید یک تجریه جدیدی را انجام می‌داد و حق داشت این تجربه را کند. ما باید بدانیم که اگر آدمهای بزرگ هنری حتی اگر تجربه ای کنند که در آن موفق نباشند این برای سینمای ما یک ذخیره و تجربه ذی قیمت است.

وی اضافه کرد: این موضوع برای حاتمی‌کیا هم وجود دارد. «آژانس شیشه‌ای» برای او تجربه‌ای بود که پیش از آن در کارنامه‌اش وجود نداشت. حاتمی‌کیا امروز هم در مقام تجربه قرار دارد. او باید تجربه کند تا تجاربش برای سینما سرمایه شود. امروز می‌بینیم که حاتمی‌کیا با فیلم «چ» به سینمای اصلی خودش بازگشته است. اگر حاتمی‌کیا مسیرهای قبلی را نمی‌رفت و فیلمهای گذشته را نمی‌ساخت به این نقطه نمی‌رسید که فیلم «چ» را بسازد. به نظر من او هنوز هم در حال تجربه کردن است چون من «چ» را هم موفقیت آمیز نمی‌دانم.

رئیس انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس در ادامه گفت:‌رسول با ساخت «مزرعه پدری» تجربه‌ای کرد که برای سینمای ایران ارزشمند است، اگر او این راه را ادامه می‌داد و سینمای دفاع مقدس سخیف نمی‌شد و دچار نزول جدی در ساختار و محتوا نمی‌شد، قطعا یک سکوی پرشی برای گام‌های بلندتر برای دیگر فیلمسازان بود.

جعفری جلوه با برگزاری مراسم «پنج استاد» نقطه‌های عطف سینمای را به ما یادآوری کرد

شرف‌الدین در ادامه با اشاره به برگزاری مراسم «پنج استاد» در بنیاد فارابی، گفت: چند شب پیش بزرگداشت 5 استاد به بهانه سالگرد مرحوم علی حاتمی برگزار شد. وقتی یک مدیر توانمند فرهنگی که دارای فکر، راهبرد و استراتژی است در یک نقطه خوب قرار می‌گیرد، این اتفاق می‌افتد. جعفری جلوه کار بزرگی کرد. من او را به عنوان یک استراتژیست فرهنگی قبول دارم. مطمئنا مدتها روی این موضوع فکر کرده و شاید قبلا هم این کار دغدغه او بوده است. سینمای امروز ما از علی حاتمی‌ها خالی شده که زایش ندارد و عقیم شده است.

وی افزود: اگر ما این افراد را بیاد بیاوریم و مراسم یادبود برای آنها برگزار کنیم و فیلمسازان ما تحقیق کنند که افرادی چون علی حاتمی، رسول ملاقلی پور، سیف الله داد چگونه توانستند به این درجه برسند و چگونه فیلمهای سخیفی توسط کارگردانهای بی استعداد ساخته می‌شود، به این نتیجه می‌رسیم که ما سکوهای بعدی که علی حاتمی در آن ایستاده بود را خالی کرده‌ایم. اگر این جایگاه ها خالی نبود آدمهای بی هنر در آن نمی‌ایستاند تا شاهد فیلمهایی در جشنواره امسال باشیم که در حد تله فیلم هم نیستند. سینمای ما امروز در جایگاه خوبی قرار ندارد. فیلمهای امروز درخور سینمای ما نیست. همچنین سینمای ما در خور شان ملی و دینی مردم ما که بر سر آرمانهای خود ایستادند نیست. ملت ما خیلی بزرگ هستند و هرچه که دارند باید در خور شان آنها باشد. جعفری جلوه با این کار نقطه‌های عطف سینمای ما را یادآوری کرد. هنرمندان برجسته یک کشور هرگز نمی‌میرند بلکه فراموش می‌شوند. کار بزرگی که جعفری جلوه کرد این است که گرد فراموشی را از روی این سکوهای رفیع هنر برداشت.

رئیس انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس در پایان تصریح کرد:‌ ما باید گذشته را چراغ راه آینده قرار دهیم. بازگشت به گذشته موفقت آمیز نیست و ارتجاع است. گذشته باید چراغی برای آینده سینما باشد. من بارها در سالگردهای شهید آوینی گفتم که شهید آوینی امروز را دریابید. ببینید چگونه می‌توانیم امروز شهید آوینی داشته باشیم. ما باید گرد فراموشی را از روی هنرمندانمان بزداییم، همانگونه که رهبر انقلاب می‌فرمایند که شهدا ستاره‌های راهنما هستند، هنرمندان هم شهدای فرهنگ هستند و شاهدانی هستند برای ملت ما که باید آینده فرهنگ ما را روشن کنند.

انتهای پیام/