برخورد انسانی با زندانیان راهبرد شرعی و قانونی

به گزارش گروه "رسانه‌های دیگر" خبرگزاری تسنیم، رییس محترم قوه قضاییه طی بخشنامه ای به دادستانهای سراسر کشور شرایط بهره مندی زندانیان از تسهیلات ویژه نوروز را اعلام کردند.

آن گونه که در متن این ابلاغیه آمده است طیف وسیعی از زندانیان در سراسر کشور این امکان را پیدا می کنند تا در تعطیلات نوروزی در کنار خانواده های خود باشند و بار دیگر از نزدیک احساس کنند که پیوستگی با جامعه و دوری از خلاف ها و ارتکاب جرایم چه زیبایی هایی دارد و چرا باید حتماً از دوره تحمل زندان تنبّه لازم را برد تا دیگر هیچگاه خلاف ها تکرار نشود و حقوق شخصی یا جمعی دیگران مورد نقض و تجاوز قرار نگیرد.

در بخشنامه رییس محترم قوه قضاییه افرادی از بهره مندی از این مرخصی محروم مانده اند از قبیل مرتکبان جرایم سازمان یافته و باندی، مجرمان به جاسوسی و اقدام علیه امنیت، سارقان و قاچاقچیان مواد مخدر و مواردی از این قبیل. این مجرمان قطعاً از این محرومیت باید درس بگیرند که دیگر با اتمام دوره تحمل کیفر مرتکب هیچ خلافی نشوند تا این همه سختی دوری از خانواده وجامعه را متحمل نشوند.

موارد پیش بینی شده در بخشنامه رییس قوه قضاییه همانند بخشنامه های مشابه سنوات گذشته در واقع هم به حقوق فرد مجرم توجه دارد و هم به حقوق جامعه. این بخشنامه و موارد مشابه، در واقع جلوه هایی از راهبردهای قانونی جمهوری اسلامی و نگرش دینی ما به زندانیان را نشان می دهد.

برابر راهبردهای شرعی و قانونی کشورمان، بازداشتی و زندانی اگرچه برابر قانون محکوم به محرومیت از آزادی شده است اما او نیز صاحب حق است وهیچ کس نمی تواند حقوق انسانی او را نقض کند.قانون اساسی در اصل 39 به صراحت اعلام داشته که «هتک حرمت وحیثیت کسی که به حکم قانون بازداشت، زندانی یا تبعید شده به هر صورت که باشد ممنوع وموجب مجازات است».

حیثیت وحرمت فرد گستره وسیعی هستند که هم ابعاد جسمی و هم ابعاد روحی و روانی افراد را در بر می گیرند. این تاکید بر ضرورت صیانت از کرامت انسانی هر فرد بازداشتی و زندانی، برابر اندیشه اسلامی امری غیر قابل نقض است که بارها از سوی ائمه معصومین علیهم السلام مورد تاکید واقع شده است.

تاکیدات اسلام در زمانی انجام شده و در دوره ای بر زندان زدایی وشخصی بودن مجازات ها تاکید شده که هنوز خبری از اسناد حقوق بشری کنونی در حیطه رعایت حقوق زندانیان نبوده و اکثر برخوردها در فرهنگ های مختلف آن زمان با زندانیان، بسیار غیر انسانی و وحشیانه صورت می گرفته است.

اگر از نگرش محبت آمیز اسلام به زندانیان و سیره معصومین(ع )در گذریم، در حال حاضر نظام قانونی ما راهبرد برخورد انسانی با زندانی و نه خرد کردن و زجر دادن زندانیان (مانند برخی سیستم های زندانبانی برخی را به شکل های مختلف مورد توجه قرار داده است. در آیین نامه اجرایی سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی مصادیق متعدد حقوق زندانیان به تفصیل بیان گردیده آن گونه که اگر یک یا چند زندانبان این مقررات را نقض کنند برابر قانون مجازات اسلامی مستحق کیفر خواهند بود چرا که حقوق قانونی دیگران را نقض نموده اند.

علاوه براین موضوع لازم است به چند نکته اشاره شود.اول اینکه نباید فراموش کنیم که تعداد مجرمان به نسبت جمعیت کشورمان تعداد بالایی است که همین امر باعث می شوند تا تعداد زندانیان نیز کم نباشند؛ خصوصاً ارتکاب جرام مواد مخدر مصیبتی است که نمی توان به راحتی از جمعیت کیفری کشور خارج کرد.

برای حل این معضل که در واقع مسسب اصلی تراکم جمعیت در زندان ها و عدم تناسب امکانات با مقدورات با نیازهای اصلاحی زندانیان است باید فکری اساسی اندیشید تا فرایند پیشگیری از جرم در کشور به کیفیتی انجام پذیرد که روز به روز تعداد ارتکاب جرائم کمتر شود.گرچه دستگاه قضایی در سال های اخیر اقدامات ارزشمندی را در این خصوص انجام داده است .

دوم اینکه لازم است در اطلاع رسانی به موقع و مناسب تلاش های مثبت و قابل توجه نظام زندان بانی جمهوری اسلامی اقدامات قابل توجهی انجام پذیرد تا مخاطبان داخلی و خارجی دریابند که نظام زندان بانی ایران با لحاظ چه معیارهای کرامت بخشی اداره می شود.

سوم اینکه لازم است در خصوص برخی زندانیان مشخص که نگاه های جهانی بیشتر متوجه آنهاست که عمدتا زندانیان دارای شخصیت سیاسی اجتماعی و مجرم در حیطه جرایم علیه حاکمیت است، دقت و احتیاط بیشتری معمول شود تا ضمن رعایت شفافیت وضعیت آنها از حیث رعایت حقوق انسانی، این امکان برای برخی مخالفان کشور و دستگاه های تبلیغی آنها فراهم نیاید که وانمود کنند این گونه زندانیان زیر فشار و برخورد نامناسب قرار می گیرند.

چهارم اینکه لازم است قضات محترم محاکم مختلف نظارت بیشتری بر عملکردهای خود از جهت ارجاع افراد به عنوان بازداشتی و تحت قرار اعمال کنند تا برخی خبرهای منفی دیگر تکرار نشود و آخر اینکه آموزش زندانبانان و ارتقای فرهنگ رفتاری وصبوری زندانبانان حرفه ای همواره مانند آن چه در حال انجام است ادامه داشته باشد.
امید آنکه روز به روز نظام زندان بانی ما ارتقا یابد. اقداماتی شبیه بخشنامه اخیر رییس قوه قضاییه در حیطه زندانها آشکار می کنند که تا چه اندازه مسئولان کشور رعایت حقوق زندانیان و امتیازات ذی ربط در جهت اصلاح را امری راهبردی و مستمر می بینند نه تاکتیکی و زود گذر.

انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.