اتحادیه اروپا شریک جاسوسی‌های آمریکا است

"راینر رهاک" عضو هیئت مدیره «انجمن دانشمندان انفورماتیک برای صلح و مسئولیت اجتماعی آلمان (FIFF)» در گفتگو با خبرنگار بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، با اشاره به جاسوسی‌های گسترده آمریکا و عواقب آن اظهار داشت که در کل هرچند پیامدهای این امر هنوز قابل پیش بینی نیست، اما افشا شدن جاسوسی‌های گسترده اینترنتی از طرف سازمان های امنیتی آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان در هر صورت یک بحث گسترده اجتماعی درباره اینترنت را با خود به همراه داشت. باید توجه داشت که در این شاریط حالا آزادی رسانه‌ای به صورت ناخودآگاه شکل نمی‌گیرد، بلکه برای آن باید طراحی و برنامه‌ریزی کرد. در ضمن این افشاگری ها یک دغدغه اجتماعی درباره ضرورت کنترل سازمان‌های امنیتی را موجب شده است.

وی افزود: ما دانشمندان انجمن FIFF آلمان و بسیاری دیگر از سازمان‌ها و شخصیت‌ها بر این عقیده‌ایم که سازمان‌های جاسوسی امنیتی و اطلاعاتی در سراسر دنیا بیش از آنکه سودمند باشند موجبات درد و رنج مردم را فراهم می‌کنند. این سازمان‌ها در شرایط کنونی غیر قابل کنترل شده و با همه ابزارهای خود از آن‌هایی حمایت می‌کنند که در قدرت هستند. این مسئله در همه دنیا وجود دارد و تنها شدت آن ممکن است متفاوت باشد. در حال حاضر (بعد از افشاگری‌های صورت گرفته) بسیاری از انسان‌ها به این مسئله واقف شده‌اند که تا چه حد در برابر دیجیتالی‌شدن دنیا آسیب پذیر شده‌اند.

"رهاک" در ادامه در پاسخ به این پرسش که "آیا جاسوسی های گسترده آژانس امنیت ملی آمریکا به نوعی نقض قوانین بین‌المللی و حقوق بشر است" گفت: به نظر من این طور است و این اقدام شدیدا ناقض حقوق بشر و قوانین بین المللی است. این امر همچنین شامل نقض قوانین مرتبط با محرمانه‌بودن ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات است. همچنین در سایه این جاسوسی ها ماده 12 بیانیه جهانی حقوق بشر که بر اساس آن هیچ مداخله خودسرانه ای در زندگی خصوصی و مکاتبات افراد نباید وجود داشته باشد نقض شده است.

این کارشناس آلمانی در بخش دیگری از این گفتگو تصریح کرد که اساسا بسیاری از آزادی‌هایی که مدتها برای دستیابی به آن مبارزه شده است، در چنین شرایطی در معرض تهدید قرار گرفته است؛ بسیاری و تقریبا همه آزادی‌های سیاسی و اجتماعی در چنین شرایطی نمی‌تواند به صورت موثری تحقق یابد و اجرایی شود، در اینجا دیگر مسئله حریم خصوصی افراد مطرح نیست، بلکه به صورت کلی موضوع نظم اجتماعی آزاد در میان است.

وی افزود: در این میان همچنین مسئله جاسوسی‌های صنعتی بزرگ در میان است که  تا حدودی می‌تواند حق مالکیت افراد را تحت تاثیر قرار دهد و در حال حاضر بسیاری از شرکت‌ها به این موضوع واقف شده‌اند و به دنبال این هستند تا زیرساخت‌های دیجیتالی خود را امن کنند.

"رهاک" در ادامه اظهار داشت: یک بار دیگر باید این مسئله را آشکار کنیم در اینجا تنها مسئله جاسوسی‌های آژانس امنیت ملی آمریکا مطرح نیست، بلکه همه سازمان های امنیتی و اطلاعاتی کشورهای غربی از جمله آمریکا، فرانسه، آلمان،استرالیا، دانمارک،کانادا و .... در این زمینه با هم همکاری می‌کنند. این سازمان‌ها هر کدام در سطوح مختلف به ذخیره سازی اطلاعات و جاسوسی می‌پردازند، اما اقدامات آن‌ها در زمینه تهدیدات اساسی که برای جامعه باز و آزاد ایجاد می‌کنند، تفاوتی ندارد. 

این کارشناس و متخصص آلمانی در ادامه در پاسخ به این پرسش که "شما از گستره جاسوسی‌های آمریکا غافلگیر نشدید" گفت: من از اقدامات جاسوسی آمریکا کمتر غافلگیر شدم، اما وسعت و گستردگی این اقدامات به صورت غیرقابل تصوری خیلی بیش از آن حدی بود که ما فکر می‌کردیم. اینکه کل اینترنت مورد جاسوسی قرار گرفته و حتی نامه‌های الکترونیکی رهگیری شده و  مورد دستکاری قرار گیرد، دقیقا موضوع جدیدی بود.

"رهاک" در ادامه در پاسخ به این پرسش که ا"ین مسئله تا چه حد احتمال دارد که دولت آلمان تا بعد از افشاگریها اطلاعی از جاسوسی‌های آمریکا نداشته است" گفت: در این باره دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد و ما می‌توانیم راجع به این مسئله تنها به احتمالات تکیه کنیم. مطمئنا دولت آلمان می‌دانسته که هدف جاسوسی قرار دارد، برلین  و سازمان‌های اطلاعاتی این کشور با آژانس اطلاعات و امنیت آمریکا و همچنین واشنگتن ارتباط و همکاری تنگاتنگی داشته‌اند، اما وسعت و گستردگی این جاسوسی‌ها احتمالا مسئله‌ای بود که دولت آلمان به آن واقف نبود.

وی افزود: در هر صورت اگر دولت آلمان از این مسئله آگاهی داشته، یک نوع خیانت غیر دموکراتیک را مرتکب شده و اگر از آن آگاهی نداشته است گواه بر بی کفایتی و ناآگاهی آن است.

این کارشناس برجسته آلمانی در ادامه در پاسخ به این پرسش که "چرا آلمان هدف جاسوسی های آمریکا قرار دارد" گفت: ما می‌توانیم در این باره تنها حدس و گمانهایی بزنیم، اما احتمالا دلیل آن این است که آلمان زیر ساخت‌های ضروری بسیاری را برای آمریکا فراهم کرده است، از جمله امکان نظارت گسترده بر اتحادیه اروپا، پایگاه‌های نظامی آمریکایی در آلمان، همکاری و کمک به آمریکا در زمینه شکنجه، کمک به تدارکات نظامی آمریکا، هماهنگی با ایالات متحده در زمینه انجام حملات پهپادها.

وی در ادامه گفت، دلیل دیگر جاسوسی‌های آمریکا از آلمان این است که برلین یک بازیگر سیاسی مهم در اتحادیه اروپا است و آمریکا می‌خواهد بداند چه تصمیماتی در این کشور گرفته می‌شود. به خصوص در این میان نباید جایگاه اقتصادی و تکنولوژِیک آلمان را که می‌تواند برای جاسوسی های صنعتی نیز مورد استفاده قرار گیرد را فراموش کنیم.

"رهاک" در ادامه گفتگو با خبرنگار خبرگزاری تسنیم، درباره توجیه آمریکا درباره جاسوسی‌های گسترده آن مبنی بر اینکه این اقدام ابزاری برای مبارزه با تروریسم است، گفت: این کاملا محال و غیرممکن است که تروریسم دلیلی برای جاسوسی باشد. البته دو بررسی مستقل از کاخ سفید و دادگاه فدرال ایالات متحده نیز نشان می‌دهد که هیچ حمله تروریستی از طریق این جاسوسی‌ها خنثی نشده است. حملات تروریستی بوستون بهترین نمونه برای این مسئله است.

وی در ادامه با اشاره به حدود 80 هزار حمله تروریستی که از سال 2001 تا کنون رخ داده است، تصریح کرد که ترور نمی‌تواند دلیلی برای جاسوسی‌ها باشد. البته این عملیات تجسس برای یافتن اهداف حملات پهپادهای آمریکایی در پاکستان مورد استفاده قرار گرفته است، اما بررسی چندی پیش دانشگاه استنفورد با نام " زندگی در زیر پهپادها" نشان داد که در اصل این گونه عملیات‌های نظامی اصلا موثر نیستند، بلکه برعکس عواقب فاجعه باری را برای مردم به بار می‌آورند.

وی در ادامه افزود: از طرفی به سختی می‌توان توضیح داد که چرا با توجیه مبارزه با تروریسم از سازمان‌های اروپایی، سازمان ملل، آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، وزارت خارجه فرانسه، نشست جی 8، نشست گروه بیست، صدراعظم آلمان و همچنین کابینه‌اش و دولت برزیل و ترکیه نیز باید جاسوسی می‌شده است.

این کارشناس آلمانی در ادامه گفت: طبیعتا دلایل سیاسی و اقتصادی در این میان مطرح بوده است. این موارد نتیجه حدس و گمان نیستند، بلکه مبتنی بر واقعیت بوده و مستدل هستند و از طرف آمریکا هم مورد مناقشه قرار نگرفته است. از طریق این جاسوسی‌ها آمریکایی‌ها می توانستند زودتر از موعد از موضع احزاب و گروه‌ها در مواردی همچون مذاکرات حفاظت از محیط زیست در سال 2009 یا بحث‌ها درباره تحریم‌ها علیه ایران آگاهی یافته و واکنش مناسبی به آن نشان دهند.

وی در بخش دیگری از این گفتگو تصریح کرد که با این حال ما نباید فراموش کنیم که این داده‌های حاصل از جاسوسی همچنین علیه فعالان جامعه مدنی هم مورد استفاده قرار گرفته‌اند و پس از این هم استفاده خواهد شد. اشخاص و سازمان‌هایی که توسط آژانس امنیت ملی آمریکا به عنوان تهدید ارزیابی می‌شوند باید به این ترتیب خاموش شده و ساکت شوند. "جولیان آسانژ"، ویکی لیکس  و برخی سازمان‌های دیگر برخی از نمونه‌هایی هستند که از نظر آمریکا، وجهه سیاسی و اجتماعی آنها تخریب شوند.

وی در ادامه در پاسخ به این پرسش که "آلمان چه اقداماتی می‌تواند در مقابله با جاسوسی‌ها انجام دهد" گفت: آلمان کارهای زیادی می‌تواند در این راستا انجام دهد. مثلا می تواند به مشارکت خود در این گونه اقدامات پایان دهد. سازمان‌های اطلاعات و امنیتی آلمانی و عرصه سیاسی این کشور خودشان در این ماجرا دست دارند. آنها قربانی این جاسوسی‌ها نبوده، بلکه قربانیان این جاسوسی‌ها مردم بی‌گناه و بی‌اطلاع هستند. همکاری سازمان‌های امنیتی با سازمان جاسوسی آمریکا مانند گذشته به شدت ادامه دارد. اولین قدم در مقابله با این مسئله شفاف‌سازی کامل درباره نقش سازمان‌های اطلاعاتی آلمان در این ماجرا است.

وی افزود: در سطح اروپا هم می‌تواند اتفاقات زیادی در این راستا بیافتد. از جمله اینکه می‌توان از مذاکرات درباره قرارداد تجارت آزاد با آمریکا به منزله یک اهرم فشار سیاسی از سوی اروپا به کار رود.

وی در بخش پایانی این گفتگو با تاکید بر اینکه  ادوارد اسنودن شجاعت و مهارت زیادی در کمک به منافع مردم و برای دفاع از حق آزادی آن‌ها علیه قدرت‌های بزرگ جهانی از خود نشان داد، تصریح کرد که اتحادیه اروپا باید از وی حمایت کند.

وی تصریح کرد که کشورهای اتحادیه اروپا نه قربانی این جاسوسی‌ها بلکه همدست ایالات متحده در ارتکاب چنین امری بوده اند.

گفت‌وگو: زکیه شریعتمدار تهرانی

انتهای پیام/