مناطق تاریخی و طبیعت بکر تربت حیدریه میزبان مسافران نوروزی + تصاویر

به گزارش خبرگزاری تسنیم از تربت حیدریه، شهرستان تربت حیدریه در 140 کیلومتری جنوب مشهد مقدس واقع شده است.

این شهرستان از غرب به نیشابور، از شمال شرق با تربت جام و فریمان ، از جنوب شرق با خواف،  از جنوب به قائن و گناباد و از جنوب شرق با کاشمر مجاور است. این شهرستان زمانی نه چندان دور وسعت زیادی داشت بگونه‌ای که شهرستان‌های خواف، رشتخوار، مه ولات و زاوه را در درون خود جای داده بود.

تربت حیدریه قطب زعفران دنیا و پایتخت ابریشم کشور است، 70 درصد  کل محصول ابریشم کشور را تولید می‌کند، علاوه بر آن با داشتن استعدادهای فراوان در کشاورزی و صنایع وابسته، قطب اقتصادی و کشاورزی خراسان رضوی است.

تربت حیدریه با وجود آثار و ابنیه تاریخی و ییلاقات فراوان در نقاط مختلف، جاذبه‌های گردشگری فراوانی برای مسافرین نوروزی دارد.

قرار گرفتن شهر در مسیر اتصال جنوب کشور به مشهد مقدس، تربت حیدریه را تبدیل به منطقه عبور اصلی زائران علی بن الموسی الرضا (ع) از 8 استان کشور کرده که سبب شده سالانه تعداد قابل توجهی از مسافرین و زائرین امام رئوف از جاذبه‌های گردشگری تربت حیدریه دیدن کنند.

 آثار تاریخی تربت حیدریه مانند کاروانسرای طبسی، مزار بی بی حسنی، مجموعه قطب الدین حیدر، خانه امینی، حمام حاج رئیس، مقبره شیخ حیدر کدکنی و مزار بوری آباد و از طرفی وجود مناطق تفریحی و ییلاقی مانند آبشار رود معجن، ارتفاعات ملکوه،  باغ ملی،رودخانه حصار،  پارک جنگلی پیشکوه و مناطق ییلاقی صنوبر، بکاول، کامه و سریشا سبب توجه مسافران و گردشگران شده است و هنگام برگشت با دست پری از سوغاتی‌هایی همچون: زعفران، بادام، حلوا جوزی، گردو، پسته و آلو به دیار خود برمی‌گردند.

برای آشنایی بیشتر هموطنانی که قصد دیدن از این شهرستان را دارند به معرفی اجمالی به معرفی آثار تاریخی و مناطق گردشگری آن می‌پردازیم.

مجموعه قطب الدین حیدر

  شیخ قطب الدین حیدر فرزند تیمور فرزند ابوبکر فرزند سلطان شاه سالوری از شاهزادگان ازبک و از تبارخاقان ترک بوده است. وی مجذوب شیخ ابوالقاسمی شد که در زاوه سکنا داشته است و به هوای شیخ راهی این دیار و در سال 618 ه.ق وفات یافت.

مجموعه قطب الدین حیدر شامل آرامگاه قطب الدین حیدر و ایوانی از مسجد جامع قدیم است که در مرکز شهر تربت حیدریه قرار دارد. مقبره قطب الدین حیدر در میان محوطه زیر گنبد قرار گرفته و ضریح چوبی آن دارای تاریخ 987 ه.ق است. در امتداد فضای ورودی نیز محرابی تعبیه شده است. بنای موجود در چندین دوره تاریخی مورد توجه قرار گرفته است به نحوی که شالوده آرامگاه احتمالا در دوره تیموری با گنبد دو پوسته گسسته استوار بر تاقنماهای شانزده گانه ایجاد شده، در دوره صفویه در سال 1023 ه.ق به همت خواجه سلطان محمود تربتی نیز تغییراتی در معماری آن صورت گرفته است.

در ضلع غربی مقبره قطب الدین حیدر ایوان مسجد جامع قدیم تربت حیدریه جلب نظر می‌کند. بنای مسجد جامع آجری است و تاریخ بنای آن که بر سنگ سیاه و لوح مانندی حک شده است نشان دهنده سال 1045 ه.ق است و بانی ساخت مسجد نیز خواجه عبدالله فرزند درویش علی تربتی ذکر شده است.

کاروانسرای طبسی

این کاروانسرا در مجاورت مجموعه تاریخی قطب الدین حیدر قرار دارد. این رباط را حاج محمد ابراهیم طبسی از تجار معروف عصر قاجار در اواخر این دوره در ملک شخصی خود بنا کرد. رباط طبسی در زمره بناهای دو ایوانی است که شامل فضای ورودی، هشتی، تعدادی حجره مشرف به میان سرای بنا، انبار و اصطبل است.

موزه مردم شناسی

قسمتی از بنای رباط طبسی به موزه مردم شناسی تربت حیدریه اختصاص یافته است که در غرفه‌های مختلف آن آداب و سنن حرف و صنایع دستی مردم این خطه به معرض دید عموم در آمده است و بر زیبائی این مجموعه افزوده است. این مجموعه  یکی از پر رونق‌ترین مکان‌های هدف گردشگران و مردم خود شهرستان همه ساله در ایام نوروز است.

خانه امینی

این بنای تاریخی مربوط به دوره  قاجار و محل زندگی امین التجار از تجار معروف شهر تربت حیدریه در ان دوران بوده است.این بنا دارای تزئینات آجرکاری، کاشیکاری و گچ بری‌های زیبایی است که هنوز پس از گذشت سالیان متمادی پابرجا مانده است. این بنا در سال 1388  توسط سازمان میراث فرهنگی تملک و سپس مرمت شد که اکنون اداره میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری شهرستان در آن مستقر است.

حمام حاجی رئیس

این بنا در در اواخر دوره قاجار توسط حاجی رئیس بنا شده است. از فضاهای مهم این حمام می‌توان به رشته پلکان‌های ورودی، سربینه، بینه، گرمخانه و مخازن آب سرد و گرم اشاره کرد که از ویژگی‌های جالب توجه آن هشت ستون سنگی بسیار زیباست که فضای گنبدی بینه را پدید آورده است و در میان فضای آن نیز حوض سنگی به شکل هشت ضلعی قرار دارد.

مزار بوری آباد

بنای تاریخی امامزاده احمد الرضا (ع) بوری آباد مربوط به دوره صفویه از آثار ثبت شده ملی کشور است.این بنا با پلان مربع مدفن یکی از نوادگان امام موسی کاظم (ع) است. این بنا در کیلومتر 4 جاده تربت به گناباد واقع شده و دارای امکانات رفاهی از قبیل زائرسرا، حسینیه و سکوهای اقامتی است.

بنای مقبره و مسجد شیخ حیدر کدکنی

بنای مقبره در گذشته دارای کاشی‌های فیروزه‌ای و مسدس بوده که هم اکنون آثار کمی از آن برجای مانده است. بر گوشواره های فضای داخلی بقعه هشت ستون سنگی در نبش دیوار نصب است که بر آن با گچ قسمتی از سوره مبارکه (یس) با خط سفید در زمینه‌ای لاجوردی نقش بسته است و در زاویه جنوب غربی در بخش باقیمانده کتیبه عبارت ( فی شهر ذی الحجه 906 ) مشاهده می‌شود. مسجد شیخ حیدر کدکنی نیز فضایی است به صورت شبستان که محرابی هشت گوشه زینت بخش آن شده و دیواره شمالی آن دو اشکوبه است. این مجموعه تاریخی در 70 کیلومتری شمال غربی تربت حیدریه واقع است.

موزه حیات وحش

این موزه که در آن گیاهان و جانوران بومی منطقه به نمایش گذاشته شده‌اند. در انتهای بلوار شهید باهنر ، جنب پارک ملت قرار گرفته است. گردشگران با حضور در این مجموعه می توانند اطلاعات ارزشمندی در خصوص گیاهان و جانوران بومی منطقه کسب کنند.

باغ ملی

باغ ملی تربت حیدریه در انتهای خیابان مطهری، باغ ملی قرار دارد، این بوستان با قدمتی یکصد ساله و با درختان کاج سر به فلک کشیده دارای گل و گیاه‌های زینتی بر فراز تپه‌ای در مرکز شهر تربت حیدریه خود نمائی می‌کند.

باغ ملی تربت حیدریه یکی از زیباترین پارک‌های ملی کشور است که به واسطه داشتن فضائی بکر و امکانات تفریحی و توریستی پذیرای جمع کثیری از مسافران و گردشگران است، همجواری این پارک بزرگ با ابنیه تاریخی همچون قطب الدین حیدر رباط طبسی و مسجد جامع قدیم سبب شده به مکانی شناخته شده و پر جاذبه برای گردشگران تبدیل شود.

آبنما، نورپردازی و دیواره‌های سنگی ورودی این پارک که بر شهر مشرف است آن را به فضائی منحصر بفرد تبدیل کرده است.

پارک کوهستانی پیشکوه

در امتداد مسیر زیارت حضرت رضا(ع)، تربت حیدریه آخرین اطراقگاه تا مشهد است. در حاشیه جاده آسیایی و پرترافیک که مسیر شرقی جاده ابریشم کهن است در کوهپایه و تپه‌های مشرف به شهر تربت حیدریه پارک کوهستانی پیشکوه به وسعت 800 هکتار در حاشیه جنوب غربی این شهر واقع شده است. این پارک با قرار گرفتن در دامنه کوه و داشتن چشم اندازهای طبیعی زیبا، مجموعه استخر و آبشار مصنوعی، پارک سنگی، رستوران، شهربازی کودکان یکی از پارک‌هایی است که به عنوان منطقه نمونه گردگشگری کشور است و کمپ ثامن متصل به آن محل مناسبی برای استراحت مسافران خسته است.

منطقه گردشگری رود خانه حصار
روستای حصار در بخش بایگ شهرستان تربت حیدریه و 55 کیلومتری غرب شهر تربت حیدریه از زیباترین مناطق ییلاقی شهرستان است که دارای رودخانه دائمی و پر آبی است که با وجود خشکسالی‌های اخیر همچنان جاری و روان است. این رود خانه  که در مجاورت شرق روستا است از شمال به جنوب امتداد دارد و دارای  چشمه سارها و باغ‌های زیبا با درختان مثمر با میوه‌هایی همچون آلو، گردو، سیب، گلابی، هلو، گیلاس، آلبالو و دیگر میوه‌های مناطق سردسیر است. حصار روستای هدف گردشگری نیز است و همواره در روزهای تعطیل مملو از جمعیتی است که برای استراحت و گردش به دامن طبیعت پناه آورده اند.

آبشار رود معجن

آبشار رود معجن که از جاذبه‌های بسیار دیدنی‌ استان است در 48 کیلومتری غرب شهر تربت حیدریه و در 4 کیلومتری شمال روستای رود معجن قرار دارد، ارتفاع آبشار رود معجن 28 متر است و شاخه اصلی  این آبشارنیز از کوههای چهل تن سرچشمه گرفته است.

روستای رود معجن با داشتن باغ‌های میوه فراوان و رودخانه نیز یک منطقه گردشگری و دیدنی است.

قله ملکوه

قله مرتفع ملکوه سومین قله بلند استان است که ارتفاع آن در بلندترین نقطه به 2768 متر می‌رسد. قله ملکوه در  جنوب شهر کدکن و غرب روستای زیبای حصار در فاصله 70 کیلومتری تربت حیدریه قرار دارد.

این قله با طبیعتی بسیار زیبا و دمایی تقریبا سرد و دریاچه‌ای زیبا به نام گل خاتون در ارتفاع 1950 متر از سطح دریا در قسمت غربی همیشه پذیرای گردشگران و کوهنوردان سراسر کشور است.

این اثر طبیعی از شمال به اراضی روستای رودخانه، برس و شهر کدکن، از جنوب به اراضی روستای رزگ و ارتفاعات رود معجن، از غرب به اراضی روستای حصار و نامق و حوزه شهرستان کاشمر و از شرق به اراضی روستای صنوبر و روستای کامه علیا منتهی می‌شود.

گزارش از محمدرضا سالارمقدم

انتهای پیام/ ب