حذف یارانه نقدی طی ۲ سال با تعیین کف درآمد ۱.۸ میلیون تومان

هوشنگ شجری در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم درباره تأثیر افزایش قیمت حامل‌های انرژی در اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها روی تورم، اظهار داشت: میزان تورم در اجرای این قانون بستگی به نحوه استفاده از وجوه حاصل از افزایش قیمت حامل‌های انرژی دارد.

* علت تورم 40درصدی فاز اول هدفمندی یارانه‌ها چه بود؟

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه علت تورم بالای فاز اول هدفمندی یارانه‌ها همزمانی افزایش قیمت حامل‌های انرژی با پرداخت نقدی یارانه‌ها بود، افزود: در آن مقطع از یک طرف قیمت حامل‌های انرژی افزایش یافت و به‌خاطر پرداخت نقدی یارانه‌ها و توزیع پول در جامعه فشار تورم تشدید شد.

وی تثبیت تولید و عرضه و افزایش تقاضا در فاز اول هدفمندی یارانه‌ها را عامل اصلی افزایش تورم دانست و گفت: نحوه مصرف درآمد حاصل از افزایش قیمت حامل‌های انرژی فشار تورمی را در جامعه چند برابر می‌کند، به همین منظور اگر در دور دوم اجرای هدفمندی یارانه‌ها جابه‌جایی از مصرف به تولید انجام شود این فشار کاهش خواهد یافت.

شجری ضمن تأکید بر اینکه کاهش یارانه نقدی و هدایت آن به‌سمت تولید شاید در کوتاه‌مدت منجر به فشار تورمی شود، تصریح کرد: اما باید توجه داشت که اجرای این سیاست در میان‌مدت از فشار تورمی کاسته و به تثبیت تولید منجر خواهد شد.

* راه درست، قطع تدریجی یارانه‌های نقدی است

این اقتصاددان با اشاره به اهمیت نقش نحوه مصرف درآمد حامل‌های انرژی در تعیین میزان تورم ادامه داد: هم اکنون راه‌حل درست برای خروج از مشکلات موجود و کاهش فشار تورمی قطع یارانه نقدی است، در هیچ‌جای دنیا یارانه به‌صورت نقدی پرداخت نمی‌شود اما اجرای این سیاست منجر به ایجاد توقعاتی برای مردم شده است.

 وی تأکید کرد: بر همین اساس قطع ناگهانی یارانه نقدی می‌تواند منجر به افزایش تورم به‌خاطر اثرات روانی و همچنین افزایش شوک به بازار و مصرف کننده شود؛ البته مشکلات اقتصادی هم در این حالت به وجود خواهد آمد، به همین منظور حذف تدریجی یارانه بگیران به‌عنوان راهکار مناسب به دولت پیشنهاد می‌شود.

شجری با بیان اینکه در مرحله اول قطع یارانه نقدی باید خانوارهای با درآمدهای بالا حذف شوند، گفت: این رویه باید در مراحل بعدی ادامه پیدا کند تا در نهایت یارانه تمام افراد جامعه قطع و به تولید و سرمایه گذاری هدایت شود. در غیر این صورت فشار تورمی در جامعه افزایش خواهد یافت.

* نمی‌توان منکر اثرات منفی قطع یارانه نقدی شد؛ چاره‌ای جز این نداریم

شجری ضمن اشاره به اینکه قطع یارانه نقدی در مرحله اول اثرات منفی قابل توجهی را به‌همراه خواهد داشت، تصریح کرد: تکمیل فرم‌های خوداظهاری در این مورد جوابگو نیست، بلکه دولت باید رسماً وارد عمل شده و با تعیین درآمد مشخص مبنای واحدی را برای پرداخت یارانه نقدی در نظر بگیرد.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: البته دولت راه‌حل‌هایی برای شناسایی دهک‌های درآمدی در نظر گرفته است ولی باید توجه داشته باشد که الآن مردم آماده قطع یارانه نقدی به‌صورت کلی نیستند، ما هم چنین انتظاری را نداریم بلکه دولت باید به‌صورت تدریجی یارانه‌ها را قطع کند.

وی با بیان اینکه دولت باید در سال 93 استارت قطع تدریجی یارانه نقدی را بزند، اظهار کرد: این عملیات باید حداکثر طی 2 سال انجام شود و بعد از آن با درآمد حاصل از قطع یارانه پرداختی به تولید، سرمایه گذاری، ایجاد و افزایش اشتغال، بهبود رکود اقتصادی و کاهش تورم کمک کند.

* 2 سال زمان برای قطع پرداخت نقدی و افزایش سرمایه گذاری در تولید

به‌گفته شجری، تأکید بر پرداخت یارانه به تولید به این خاطر است که با تحرک این بخش تعداد بیکاران کاهش یابد تا در نتیجه آن قطع یارانه نقدی بین مردم محسوس نباشد.

این اقتصاددان ضمن بیان این‌که اقتصاد یک مجموعه مرتبط به هم است و نمی‌شود به‌تنهایی وارد هریک از این امور شد، افزود: اگر اشتغال بهبود یابد بسیاری از مشکلات کشور حل خواهد شد و با عملی شدن این هدف دیگر مردم عدم پرداخت نقدی یارانه‌ها را حس نمی‌کنند.

وی در ادامه با اظهار اینکه روش درستی برای شناسایی دهک‌های درآمدی در مناطق مختلف کشور وجود ندارد، تصریح کرد: باید سطح درآمدی خاصی توسط دولت تعیین شود که مناسب با هزینه‌های گذران زندگی در کلان‌شهرها باشد.

شجری گفت: نباید منکر این شد که با قطع یارانه نقدی و تعیین سهم درآمدی آسیب‌هایی به جامعه وارد می‌شود چراکه هزینه این کار صفر نیست و اتفاقاً هزینه دارد ولی برای رسیدن به هدف و تقویت تولید و ایجاد اشتغال باید این هزینه پرداخت شود.

وی همچنین با اشاره به خطاهای احتمالی حذف یارانه بگیران از طریق تعیین سهم درآمدی، اضافه کرد: این احتمال بالاست که یارانه ساکنان شهرهای کوچکی قطع شود که هزینه کمتری نسبت به خانوارهای ساکن کلان‌شهرها دارند. البته باید توجه داشت که قطع یارانه شهرهای کوچک آسیب چندانی را به‌همراه نخواهد داشت.

* کف درآمدی برای قطع یارانه‌ها باید کمتر از یک میلیون و 800 هزار تومان باشد

این کارشناس اقتصادی ضمن تأکید بر اینکه امکان تفکیک شهرها در شناسایی دهک‌های درآمدی وجود ندارد، گفت: به همین منظور باید متوسطی برای درآمد تمام شهرها در نظر گرفت و در سطح کلان به این مسئله نگاه کرد.

شجری در همین ارتباط تأکید کرد که باید سهم درآمدی تعیین شده توسط دولت برای قطع یارانه بگیران کمتر از یک میلیون و هشتصد هزار تومان در هر ماه باشد تا جامعه هدف بیشتری مشمول این طرح شوند.

به‌اعتقاد وی، علت حذف یارانه نقدی، افزایش سطح سرمایه گذاری است چراکه میزان اشتغال تابع سرمایه گذاری بوده و زمانی که اشتغال بالا می‌رود مردم دیگر نیازی به یارانه‌های پرداختی دولت نخواهند داشت. به همین منظور به‌جای تقسیم پول بین مردم باید آن را صرف تشکیل واحدهای تولیدی و اشتغال کرد.

این اقتصاددان درآمد ناشی از سرمایه گذاری را دائمی و درآمد یارانه نقدی را گذرا دانست و گفت: باید برای مردم درآمد دائمی در نظر گرفت نه درآمدی موقت، برای همین هدف باید سرمایه گذاری از طریق حذف یارانه بگیران تقویت شود؛ اگر این کار همان ابتدای اجرای قانون هدفمندی می‌افتاد الآن وضعمان بسیار بهتر بود.

وی با تأکید بر اینکه به‌طور حتم در این مسیر عده‌ای آسیب خواهند دید،‌ افزود: ولی باید توجه داشت که بعد از تقویت سرمایه گذاری و تولید و در نهایت ایجاد اشتغال تمام این آسیب‌ها جبران می‌شود.

* باید الگوی زندگی در شهرهای گران طراحی شود

شجری ادامه داد: با اجرای این سیاست از یک طرف فشار دولت برای استقراض از بانک مرکزی کم می‌شود و از طرف دیگر الزام دولت برای دست‌اندازی منابع پولی کاهش چشم‌گیری خواهد یافت و در نهایت مردم قبول می‌کنند که این سیاست مانند افزایش درآمد برای آنها سودمند است.

این کارشناس اقتصادی در بخش دیگری از سخنان خود به افزایش قیمت حامل‌های انرژی و بنزین در سال 93 اشاره و تصریح کرد: معمولاً بخشی از تورم ناشی از افزایش قیمت بنزین واقعی و بخش دیگری روانی است؛ اما باید توجه کرد که اگر منابع حاصل از افزایش قیمت بنزین صرف گسترش ارتباطات جمعی و حمل و نقل شود تورم را خنثی می‌کند.

* شرط‌های یک اقتصاددان برای تحقق تورم 25درصدی در سال 93

شجری با بیان اینکه یک بار برای همیشه باید الگوی نقش بنزین در تعیین و تغییر قیمت‌ کالا و خدمات در ایران تغییر کند،‌ گفت: همچنین باید الگوی زندگی در شهرهای گران برای مردم طراحی و تعریف شود چراکه نمی‌توان هم زیاد مصرف کرد و هم سرمایه گذاری انجام داد.

این اقتصاددان تحقق تورم 25درصدی مورد نظر دولت برای سال 93 را بدون در نظر گرفتن سیاست‌های تشویقی برای تولید و سرمایه گذاری بعید دانست و افزود: البته اگر مسیر تعادلی برای بودجه 93 ادامه پیدا کند، مذاکرات هسته‌ای به‌خوبی پیش رود، ذخایر ارزی کشور آزاد شود، تعامل ایران با دنیا بالا برود و فشارهای روانی به حداقل ممکن برسد امکان کاهش تورم به کمتر از 25 درصد را هم خواهیم داشت.

انتهای پیام/*