موزه‌هایی که در گوشه خانه‌ها خاک می‌خورند + تصاویر

به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، در استان همدان با توجه به فراهم بودن زمینه‌های تاریخی و فرهنگی تعداد این  مجموعه‌داران کم نیست، گرچه آمار دقیقی در حال حاضر از آنها وجود ندارد، اما با توجه به حضور آنها در نمایشگاه‌های متعدد در مناسبت‌هایی همچون هفته میراث فرهنگی به نظر می‌آید بیش از 10 مجموعه‌دار خصوصی در دیار مادستان مشغول به فعالیت هستند.

همدان فاقد موزه مردم شناسی است

مجموعه داری و به اصطلاح راه اندازی موزه های خصوصی علاوه بر شوق و انگیزه فرد به حمایت مسئولان نیز نیاز دارد تا این حرفه و علاقه در مسیر درست و قانونی هدایت شده تا عامه مردم بتوانند با آن آشنا شوند.

همدان با دارا بودن تاریخ و تمدنی بزرگ ظرفیت بالایی در راه اندازی موزه های خصوصی دارد که البته این امر تاکنون با استقبال مجموعه داران روبه رو نشده است چرا که آثار برخی از آنها به تنهایی قابلیت راه اندازی یک موزه را نداشته و آنها نیز زیر بار تشکیل موزه مشارکتی نیستند.

پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین خلأ موزه های خصوصی که راه اندازی آنها در توان مجموعه داران و اداره کل میراث فرهنگی است را احساس می کند و نیاز است تا مدیران میراث فرهنگی استان همدان به عنوان متولیان اصلی امر در این زمینه گام جدی و عملی بردارند.

در روزهای اخیر به سراغ یکی از مجموعه دارانی رفتیم که از 20 سال گذشته به همراه خانواده خود مجموعه ابزار و آثار مشاغل مختلف را جمع آوری کرده و هر از چند گاهی به بهانه مناسبت های مختلف نمایشگاه عمومی برای بازدید علاقمندان برپا می کند.

اما این مجموعه کامل از ابزار و مشاغل مختلف پیشینیان نباید به راحتی و آسانی نادیده گرفته شده و در گوشه انباری یا خانه ای خاک بخورد، این مجموعه زمانی ارزشمند و ماندگار است که به صورت دائمی در موزه ای آماده بازدید مردم باشد.

جواد پاکروش وکیل پایه یک دادگستری مجموعه دار همدانی در گفت و گو با خبرنگار تسنیم درباره مشکلات و علایق خود در این زمینه اظهار کرد: از 20 سال گذشته علاقه بسیاری به جمع آوری ابزار و امکانات مشاغل سنتی ایران دارم و از همان زمان نیز بیشتر وقت خود را به مطالعه در این زمینه و خرید اشیا صرف کرده ام.

وی افزود: برای خرید یک شی و یا ابزاری که قدمت آن به دوره های قبل بازمی گردد نیاز به مطالعه دقیق از پیشینه و نحوه استفاده آن وجود دارد تا بتوان ابزاری واجد ارزش به مجموعه اضافه کرد.

پاکروش با بیان اینکه هزینه های بسیاری برای خرید اشیا و ابزار صرف کرده ام، تصریح کرد: در این راستا هیچ گونه حمایتی مادی از سوی مسؤولان صورت نگرفت و البته نیازی هم به این امر احساس نمی شد.

وی گفت: از مسؤولان می خواهم تا تنها حمایتهای معنوی و تشویقی خود را از این کار ادامه دهند تا بتوان آن را به یک نتیجه مطلوب رساند.

این مجموعه دار همدانی با بیان اینکه قدمت آثار و ابزار آلات به سال های 1290 می رسد، اعلام کرد: ابزار و ادواتی که به دوره های گذشته مربوط می شود با تغییر کاربرد و حتی فراموشی روبرو شده اند و نسل امروز نه تنها نحوه استفاده از آن را نمی داند بلکه با موارد استفاده آن نیز بیگانه است.

وی عنوان کرد: این ابزار و اشیا دوره های پیشین بخشی از فرهنگ جامعه و نسل امروز محسوب می شود و حتی در تشکیل و تقویت هویت جوان ایرانی می تواند سهم قابل توجهی داشته باشد ولی به علت بی توجهی به آنها و عدم معرفی درست و دقیق کمتر کسی آز وجود چنین مجموعه ای خبر دارد.

این مجموعه دار همدانی تصریح کرد: این مجموعه با ارزش پس از من نیز باید برای مردم کشور باقی بماند ولی با عدم حمایت مسؤولان در راستای راه اندازی موزه خصوصی این مجموعه تنها برای خانواده من باقی خواهد ماند و دیگران اطلاعی از آن تخواهد داشت.

پاکروش بیان کرد: این آمادگی وجود دارد تا در صورت حمایت مسؤولان و نهادهای مربوطه اولین موزه مشاغل سنتی ایران را در همدان راه اندازی کنیم.

این مجموعه دار همدانی با اشاره به اینکه در ایام نوروز نمایشگاهی از مجموعه ابزارآلات مشاغل سنتی ایران در گنبد علویان برپا شده بود، افزود: مردم در این نمایشگاه نشان دادند که علاقه بسیاری به موارد این چنینی دارند چراکه بر این باورند این اثار بخشی از هویت آنها را تشکیل می دهد.

وی درباره آثار مجموعه خود نیز گفت: ابزار مشاغلی همچون طبابت، حجامت، دندانپزشکی، مسگری، قفل و کلیدسازی، شعله های پخت غذا، کمبرند سازی، ساعت سازی، لوازم آرایشی بهداشتی، ادوات سماور سازی، لوازم استحمام، آهنگری، پالوده فروشی، البسه قدیمی، مقنی گری، ابزار ریسندگی، رمالی و دعا نویسی، خراطی، صحافی، سراجی و چرم سازی، سلاخی و قصابی، کفش دوزی و انگشتر سازی در مجوعه جمع آوری شده موجود است.

پاکروش با اشاره به اینکه به علت تعداد بالای آثار هنوز آمار دقیقی از میزان آنها ندارم، گفت: انوع پول در دولت های مختلف، سیر تکامل عقد نامه، بیش از 300 سند مختلف از سال های 1290 تا 1330، سه هزار جلد کتاب درسی از سال های راه اندازی دارالفنون تا اوایل انقلاب از دیگر آثاری است که این مجموعه را تشکیل می دهد.

وی با تاکید بر اینکه باید محلی به عنوان موزه برای بازدید عموم مردم از این آثار ایجاد شود، اظهار کرد: نباید به روزی برسیم که دیگر اثری از هویت و فرهنگ ایرانی برای عرضه به مردم نداریم، مدیران و مجموعه داران باید از امروز به این فکر باشند تا مجموعه های مختلف را برای ارتقا و معرفی فرهنگ ایرانی در معرض دید مردم بگذارند.

وی افزود: موزه های خصوصی می توانند مردم و فرهنگ ایرانی را آشتی دهند چرا که متاسفانه فرهنگ غربی در حال جایگزینی به جای فرهنگ ایرانی بوده و این امر تهدیدی است که باید جدی گرفته شود.

موزه مردم شناسی خصوصی در همدان راه اندازی می شود

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان نیز در این باره به خبرنگار تسنیم گفت: حمام محله حاجی همدان به عنوان موزه مردم شناسی در اختیار مجموعه داران بخش خصوصی قرار می گیرد.

علیرضا ایزدی افزود: در حال حاضر 11 مجموعه دار بخش خصوصی در استان همدان به خرید و فروش آثار مختلف اقدام می کنند که از نظر قانونی مشکلی در این زمینه وجود ندارد و اداره کل به عنوان بخش دولتی در این زمینه با خرید برخی از آثار آنها حمایت های خود را لحاظ می کند.

وی درباره راه اندازی موزه مشارکتی با این مجموعه داران بخش خصوصی گفت: این مجموعه داران به تنهایی قادر نیستند تا مکانی را به عنوان موزه در اختیار داشته باشند چرا که تعداد و میازان آثار آنها پاسخگو نیست، اما به تعدادی از آنها پیشنهاد شده تا به صورت تجمیعی و دائمی آثار را یکی از مکان های تاریخی همدان به نمایش بگذارند.

ایزدی اعلام کرد: حمام محله حاجی همدان برای راه اندازی موزه مردم شناسی توسط مجموعه داران خصوصی در نظر گرفته شده که امیدواریم با تامین هزنیه 150 میلیون تومانی برای مرمت به زودی این اتفاق عملی شود.

وی با اشاره به اینکه بیشتر آثار این مجموعه داران دارای ارزش فرهنگی است، عنوان کرد: بیشتر مجموعه داران به خاطر علایق شخصی خود را در این زمینه گام بر می دارند و به صورت تخصصی نیز کسی در این زمینه ورود پیدا نمی کند.

مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان بیان کرد: متاسفانه هجمه عجیبی در سطح کشور برای خرید و فروش آثار و اشیا قدیمی به راه افتاده و از طرفی بازار سیاه های بسیاری در این زمینه وجود دارد که قیمت آثار را به شکل غیرقابولی بالا می برد.

گزارش از سعید شاهسوند

انتهای پیام/ ب