شیخ فضل الله نوری خواهان مشروطه مشروعه بود

حجت الاسلام علیرضا زهیری در گفت‌و‌گو با خبرنگار تسنیم از قم، با اشاره به نقش روحانیت در شکل گیری انقلاب مشروطه، افزود: روحانیت با توجه به جایگاه و منزلت، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در تاریخ معصار ایران به دو لیل پیوند مردم و روحانیت به سبب اجتماعی و جایگاه مذهبی مردم، این قشر را به مردم پیوند می‌زند.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به ارتباط مردم و روحانیت، افزود: شرایط مختلف مردم برای حل مشکلات به روحانیت پناه می‌برند و از آن‌ها راهنمایی می‌گرفتند.

وی با اشاره به تحصن مردم در شهر ری، تصریح کرد: در زمان گذشته با توجه به ظلم‌هایی که دولت، به ویژه علاالدوله حاکم تهران نسبت به مردم روا می‌داشت، مردم به علما پناهنده شدند و با توجه به اینکه از سوی دولت هیچ واکنشی صورت نگرفت، اعتراضات خودشان را به شکل مهاجرت به شهر ری و در جوار حرم حضرت عبدالعظیم حسنی ادامه دادند.

حجت الاسلام زهیری با اشاره به خواسته متحصصان، عنوان کرد: نخستین اعتراض مردم در آن مهاجرت و تحصن انجام شد که تاسیس عدالت خانه و عزل علاالدوله جز مهم‌ترین خواسته‌های متحصنان در آن زمان بود.

اختلاف بر سر قانون اساسی سبب شکاف بین علما شد

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به خلف وعده قاجار، گفت: بعد از آن حکومت قاجار پذیرفت خواسته‌های مردم را اجابت کند، که بعد از اتمام تحصن دولت توجهی به خواسته مردم نکرد تا اینکه مهاجرت دوم به قم انجام شد.

وی با اشاره به تحصن دوم معترضین، بیان کرد: در مهاجرت دوم دامنه اعتراضات مردم وسیع‌تر شد تا جایی که عزل صدر اعظم و تاسیس دارالشورا را مطالبه کردند.

حجت الاسلام زهیری، با اشاره به وحدت بین مردم و روحانیت، افزود: در این شرایط بود که موقعیت و جایگاه روحانیت در نزد مردم و جامعه به شکل گسترده‌ای فراهم شد ویک هماهنگی نظر بین روحانیت وجود داشت.

اختلاف بین علما در زمان مشروطیت اختلاف مبنایی نبود

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اختلاف نظر بر سر تدوین قانون اساسی، تاکید کرد: بعد از صدور فرمان مشروطیت مسئله تدوین قانون اساسی به وجود آمد که در تدوین قانون اساسی روشن فکران اروپا رفته قواعد و قوانینی رو وضع کردند که مطابق قوانین اروپایی به ویژه فرانسه بود.

وی با اشاره به شکاف بین علما و روحانیت در مقطعی از تاریخ معاصر، اظهار کرد: کم کم شکافی میان نیروهای اجتماعی به وجود آمد و این شکاف سبب شد که جایگاه روحانیت در مشروطیت حاصل شود و نوع محاسبات با شرایط جدید خودشان یعنی تدوین قانون و موضوعات جدیدی که به وجود آمد سبب اختلاف بین روحانیت شد.

حجت الاسلام زهیری با بیان نوع اختلاف روحانیت، تصریح کرد: این اختلافات بر خلاف تصور تاریخ نویسان اختلاف مبنایی نبوده است، زیرا از یک سو مرحوم نائینی، آخوند خراسانی و از سوی دیگر شیخ فضل الله نوری با هم اختلاف نظرهایی داشتند که عمدتا نسبت به نحوه برخورد با مسئله مشروطه و تدوین قانون اساسی بود.

شیخ فضل الله نوری خواهان مشروطه مشروعه بود

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به درایت شیخ فضل الله نوری، تاکید کرد: شیخ فضل الله نوری متوجه شد که قوانین وضع شده بر اساس شریعت و دین پیش نمی‌رود، بنابراین با کلیدواژه مشروطه مشروعه وارد میدان شد، درحالی که مرحوم نائینی اگرچه به شکل مبنایی با شیخ فضل الله نوری مخالف نبود اما در مصادیق با هم اختلاف نظر داشتند.

وی با اشاره هدف عمده علما، گفت: آن‌ها عقیده داشتند که مسئله اساسی کنترل و محدود کردن سلطنت است در واقع هر دو خواهان بر داشتند ظلم بودند اما از نظر نوع نگاه با هم اختلاف نظر داشتند و در تاریخ سعی شده است که اختلاف بین علما را به شدت پر رنگ کنند.

حجت الاسلام زهیری با اشاره به محدودیت علما در زمان پهلوی، خاطرنشان کرد: با زمانی که قانون اساسی شکل گرفت و زمانی که شورای سیاسی شکل گرفت اختلاف نظر قابل توجهی بین علمایی که دسترسی به مجلس داشتند به وجود آمد، اما کم کم شرایط جامعه به سمتی می‌رود که پهلوی اول شکل می‌گیرد و به محدودیت موقعیت روحانیت می‌انجامد.

انتهای پیام/