مقایسه سیاستهای جمعیتی ایران با ۷ کشور اروپایی و آمریکا
خبرگزاری تسنیم: عضو شورای راهبردی آمار و اطلاعات جمعیتی با انتقاد از عدمحذف مجازات فرزند چهارم در کشور و هشدار نسبت به بیماری فرزندان والدینی که دیر بچهدار میشوند، بر ضرورت بیمه زنان خانهدار و اهدای مقرری ماهانه و یارانه آموزشی وتغذیه تأکید کرد.
خلیلعلی محمدزاده در گفتوگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری تسنیم، درباره سیاستهای پیشِروی جمعیتی کشور و بررسی اقداماتی که تاکنون سازمانها و نهادهای مرتبط انجام دادهاند، به سیاستهای کلی نظام در زمینه باروری، برنامه تنظیم خانواده بهشکلی که ترویج یافته، و مکانیزم پشتیبانی و اجرایی آن، مستلزم بازنگری است، اظهار داشت: با در نظر گرفتن این نکات و با بهبود کیفیت خدمات بیمارستانی و مهارت نیروهای انسانی دخیل در این امر و رعایت اخلاق و شئونات جامعه میتوان تمام شاخصهای مربوط به این برنامه را به وضعیتی بهتر از حال تبدیل و ارتقا داد.
وی ادامه داد: برای جلوگیری از آسیبهای این مدل، لایه فرهنگی و اجتماعی آن را که در امتداد لایه بهداشتی و در درون آن قرار گرفته است باید کاملاً با فرهنگ و سبک زندگی درست متناسب ساخت.
اعطای تسهیلات به جوانان برای ازدواج
محمدزاده توجه به بسترسازی و اعطای تسهیلات به جوانان برای ازدواج بههنگام را، اساس تعدد باروری در سن مناسب توصیف کرد و بیان داشت: این مسئله نیاز به یک تغییر نگرش همگانی دارد تا موانع فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی ــ بهعنوان یکی از بزرگترین عوامل تأثیرگذار در نرخ باروری کل ــ بهخوبی و درستی از میان برداشته شود.
اوتیسم و اسکیزوفرنی در فرزندانی که پدرانشان بالای 45 سال دارند
عضو شورای راهبردی آمار و اطلاعات جمعیتی با ذکر این مطلب "در حال حاضر اغلب زوجهای جوان ترجیح میدهند بچهدار شدن را تا زمانی که بتوانند از پس مشکلات برآیند، به تعویق بیندازند" اظهار داشت: توانایی زنان برای باروری بهتدریج با بالا رفتن سن کاهش مییابد، و حتی این امر در مردان نیز صدق میکند، اگرچه تا زمانی که از توانایی جنسی برخوردار باشند، امکان باروری هست ولی در فرزندان پدران بالای 45 سال، احتمال ابتلا به بیماریهایی مثل اوتیسم و اسکیزوفرنی بیشتر خواهد شد، ضمن اینکه اندکی از این کودکان از بهره هوشی کمتری نیز برخوردار خواهند بود، بنابراین چنین منطقی درست به نظر نمیرسد.
محمدزاده با اشاره به این موضوع که بهتر است افراد در سن مناسب بچهدار شوند و تعداد فرزندان خود را تکمیل کنند، تصریح کرد: پژوهشها اثبات کرده است که والدین جوان، احساس نزدیکتری با فرزندانشان دارند و این در تربیت آنها و پایداری خانواده نقش مؤثری دارد.
وی گفت: عدم تمایز و تفکیک سیاستهای کنترل جمعیت از برنامه تنظیم خانواده و عدم جلوگیری از گسترش بیرویه آن، نهتنها اغلب به تناسب خانواده منجر نمیشود بلکه گاهی با تحدید خانواده و قطع موانع ارتباطی و حمایتی آن، سلامت روانی، اجتماعی و معنوی و حتی جسمانی جامعه را به خطر میاندازد.
محمدزاده بیان داشت: بارها گفته شده است که برنامه تنظیم خانواده بهدنبال کاهش زاد و ولد نیست و بارداریهای ناخواسته و سقطهای جنین را کاهش میدهد، ولی آنچه در صحنه عمل از دو دهه، اجرای عام این برنامه مشاهده میشود، بدون تغییر در شاکله فرهنگی این برنامه، همه این اهداف در نهایت و تحلیل آخر، آنطور که باید اتفاق نیفتاده است، بنابراین فقط با تجویز و تشخیص پزشکان، ضرورتهای معلوم آن باید حفظ و معایب آن رفع شود.
سیاستهای پنهان جمعیتی کشورهای اروپایی و آمریکایی
عضو شورای راهبردی آمار و اطلاعات جمعیتی با ذکر این نکته که آمریکا و غرب به آسیبهای برنامههای کنترلی بیش از پیش پی برده و در مواردی با عوارض ناشی از آن روبهرو شدهاند، گفت: کشورهای اروپایی و آمریکایی سالهاست که با اتخاذ سیاستهای پنهان و در اکثر موارد علنی بهدنبال افزایش زاد و ولد در کشورهای خود هستند، اما برای کشورهای جهان سوم و مسلمان، همچنان نسخه کاهش جمعیت را تجویز میکنند.
محمدزاده با اشاره به اینکه نرخ باروری کل هم اکنون در آمریکا بیش از ایران است و سیاستهای باروری این دولت در راستای افزایش جمعیت است، تصریح کرد: رؤیایی که آمریکاییها در سر دارند، ازدیاد نسل و تحکیم خانواده است، همان مدلی که در جامعه سنتی ایران برقرار بوده و کم و بیش هست.
آمریکا صد سال آینده با جمعیت 600 میلیونی
عضو شورای راهبردی آمار و اطلاعات جمعیتی کشور افزود: اگرچه آنها پس از لغو برنامههای کنترلی در چند دهه اخیر، هم اکنون به جمعیت 314 میلیونی رسیدهاند، لکن به جمعیت 600 میلیونی در 100 سال آینده میاندیشند.
محمدزاده با اشاره به بخش مهمی از شعارهای انتخاباتی اوباما گفت: طرح لایحه درمانی او که گسترش بیمه بین تمام ساکنان آمریکایی را پیگیری میکند، بهدنبال اطمینان سازی برای آینده کودکان آمریکایی و در واقع تشویق والدین به فرزندآوری است.
وی گفت: تعجب اینکه این قانون در آنجا هم فقط اعضای سازمانهای مذهبی را مجبور میساخت برای استفاده از خدمات بهداشتی و درمانی از جمله بیمه درمان، از روشهای کنترل جمعیت استفاده کنند، که اعتراض کاتولیکها را که استفاده از این روشها را ممنوع میدانند، در بر داشت و در نتیجه لغو این بخش از قانون توسط دادگاه عالی آمریکا را بهدنبال داشت.
آمریکا هیچ قانون کنترل جمعیت ندارد
محمدزاده اظهار داشت: در کشور آمریکا هیچ قانونی برای کنترل جمعیت وجود ندارد و بهدلیل آزادیهای مطرح در قانون اساسی کسی نیست که به زوجهای جوان بگوید شما باید تنظیم خانواده را رعایت کنید یا از یک تعداد بچه بیشتر نداشته باشید. با این حال هرقدر که آمریکاییها بخواهند، میتوانند بچه داشته باشند و در هر سنی، دولت باید از نظر قوانین از آنها حمایت کند؛ اما همین آمریکا و سازمانهای جهانی وقتی میخواهند به کشور مسلمان اندونزی کمک غذایی، دارویی و مالی کنند، شرط میگذارند که بایستی در 70هزار روستا، برنامههای عقیمسازی را به مرحله اجرا درآورند و یا در کشور ما برای جلوگیری از توانمندسازی خانوادهها، بهدنبال ترویج فرهنگ غربی و ایجاد خانوادههای هستهای اعم از بیفرزند، تکفرزند و کمفرزند تمایل نشان میدهند.
وی عنوان کرد: در بیشتر فیلمها و سریالهای آمریکایی، قهرمان داستان، خانوادهای مهربان، با ماشینی بزرگ و جادار و بیشتر از 3 بچه دارد که به رؤیا و نماد زندگی آمریکایی تبدیل شده است.
محمدزاده با اشاره به اینکه این کشور بیش از 15 درصد جمعیت زیر خط فقر دارد و علیرغم هزینههای فراوانی که میکند، رتبهبندی بهداشتی آن حتی از ایران پایینتر است، بیان داشت: در بسیاری از این فیلمها و سریالها، شغل پدر و سرپرست خانواده چندان هم شغل خوبی نیست و ممکن است او را با موانع و اختلالات عدیده روبهرو سازد، اما در آخر این مهر و محبت و کانون گرم خانوادگی است که منجر به حل شدن تمام مشکلات میشود.
وی گفت: والدین برای اینکه پناهگاه و پشتیبان فرزندان باشند، به ایجاد کانون خانوادگی آکنده از مهر و محبت نیاز دارند و مدلهای مهندسی جمعیت با درونمایه فرهنگی خاص که توأم با تدابیر بهداشتی و پیشگیری نیز است، در شکل افراطی آن، در درازمدت این نما و زمینه را از خانواده میزداید.
قوانین ویژه کشورهای اروپایی برای مقابله با کهنسالی و افزایش زاد و ولد
محمدزاده با یادآوری این مطلب که در کشورهای اروپایی نیز مانند آمریکا، دولتها برای مقابله با کهنسالی و افزایش زاد و ولد، قوانین ویژهای برای والدینی که بخواهند بچهدار شوند، وضع کردهاند، گفت: با وجود اوضاع اقتصادی ناپایدار در این قاره، دولتها در تکاپو هستند با تغییر سبک زندگی فعلی و قوانین، شرایط را بهتر کنند و به والدین اطمینان دهند که آینده خوبی برای فرزندانشان رقم خواهد خورد.
وی گفت: آنها برای این منظور، هم به فرهنگ سازی اهمیت میدهند و هم مشوقهای قانونی وضع میکنند که در کشور ما پس از اینهمه نظرات کارشناسی و علایم هشدار دهنده، اولی به کوششهای فراوان و همهجانبه نیاز دارد و دومی هم، تاکنون مسیر طولانی را طی کرده است، ولی به هر حال، دولت و مجلس آن را مهم تلقی کرده است و در جریان طرح و بررسی دارند.
برخی فرهنگسازی برای فرزندآوری را با تبلیغ کالا اشتباه میگیرند
محمدزاده با ذکر این مطلب که برخی فرهنگ سازی برای فرزندآوری را با تبلیغ و آن هم تبلیغ برای کالا اشتباه میگیرند، گفت: فرزندآوری با تبلیغات اینطوری نمیشود، باید موضوع تبیین شود، تهدیدها فهمانده شود و آینده رصد شود و در کل باید گرههای ذهنی، فکری و نیز اقتصادی گشوده شود.
وی با تأکید بر این نکته "ما در اولویت اول باید از به وجود آمدن چنین وضعی که گریبانگیر کشورهای اروپایی شده است، پیشگیری کنیم" افزود: البته در کشور ما فرهنگ سازی و تحول در نگرشهای فرهنگی، بیشتر و بهتر پاسخ میدهد، البته قانون گذاری و فراهم سازی تسهیلات ایمنی و رفاهی و عدالت محوری، هم اثرات خاص خود را در جهتدهی و رویکرد فرهنگی دارد، که نباید مورد مسامحه قرار گیرد ولی مسلماً اثرات بالایی ندارد.
ناآگاهیها و ابهامات سیاستهای جمعیتی در ذهن، فکر و باور مردم و مسئولان
محمدزاده ضرورت تبیین پیامدهای سوء الگوی کنونی باروری را یادآور شد و گفت: هنوز ناآگاهیها، ابهامات و اشکالات زیادی در ذهن، فکر و باور مردم و مسئولان در این زمینه وجود دارد، که بدون بحث و مناظره و حضور متخصصان علوم مختلف بهمنظور آگاهی بخشی و شبهه زدایی و شکافتن ابعاد و زوایای مختلف موضوع، نمیتوان در این مسیر گامهای مؤثری برداشت.
این دکترای تخصصی مدیریت خدمات بهداشتی درمانی با اشاره به این نکته که باید به زوجهای جوان و خانوادهها در امر فرزندآوری و فرزندپروری کمک شود، اظهار داشت: دولتهای شمال اروپا مثل نروژ و سوئد سیاستهایی برای کمک به زوجهای جوان طراحی کردهاند که هدف آن ایجاد هماهنگی بین کار و زندگی است.
وی با ذکر این مطلب "هنوز اجرای مرخصی 9ماهه زایمان مادران و مرخصی دوهفتهای پدران در کشور ما بهدرستی اجرا نمیشود" گفت: در سوئد هرکدام از والدین 18 ماه مرخصی برای زایمان دارند و مراقبتهای روزانه و معمول از کودکان با یارانههایی همراه است و برنامههای کاری برای زنان شاغل نیز بسیار منعطف است. با این حال میزان حضور و مشارکت زنان در مشاغل اداری بسیار بالاست.
مرخصی زایمان در نروژ اجباری است
محمدزاده با اشاره به این موضوع "در راستای سیاستهای افزایش باروری، ما به این نوع هماهنگیها بین کار و زندگی خانمها نیاز مبرم و اساسی داریم" به برنامه نروژ در این خصوص پرداخت و اعلام داشت: در نروژ مادران باید 12 ماه مرخصی گرفته و پدرها هم میتوانند بهجای مادران تمام این مدت را مرخصی بگیرند و این به والدین بستگی دارد که کدامشان ترجیح میدهند در خانه بمانند. این مدت برای هر دو والدین اجباری است که باید حتماً کنار فرزندانشان باشند.
وی فرزندآوری را مسئولیتی مهم و فرزندپروری را مسئولیتی بس مهمتر خواند و گفت: در کشور ما برای هر دو مهم، خانوادهها و سازمانها و کارفرمایان باید با مادرها و پدرها، همکاری افتخارآمیزی داشته باشند.
وی همچنین رویه دولتهای مختلف در اجرای سیاستهای تشویقی و سبک رفتاری مردم در این کشورها را متفاوت خواند و گفت: هزینه نگهداری از کودکان در ایرلند بالاست و امکانات و یارانههای دولتی نیز در این باره پرداخت نمیشود، اما با نرخ نزدیک به 2 فرزند، بالاترین میزان زاد و ولد در کل اروپا را داراست. مادرها در این کشور 26 هفته مرخصی با حقوق میگیرند و پدرها هم 14 هفته مرخصی میگیرند.
6 ماه مرخصی زایمان با حقوق در انگلیس
محمدزاده انعطاف در ساعات کاری خانمهای شاغل و اجرای طرح دورکاری و اعطای تسهیلات آموزشی، مهارتی و غذایی به کودکان در سنین رشد و تکامل ذهنی را در این رابطه اثربخش خواند و توضیح داد: در انگلیس علاوه بر اینکه زنانی که برای نخستین بار مادر میشوند، 6 ماه مرخصی با حقوق میگیرند و پدران نیز میتوانند از 6 ماه مرخصی با حقوق و بیشتر از آن بدون حقوق استفاده کنند، آموزشهای ابتدایی برای کودکان، دولتی و رایگان است. والدین کودکان زیر 6 سال نیز این حق را دارند که از کارفرمایان خود بخواهند ساعات کاری کمتری برایشان در نظر بگیرند.
30 درصد زنان آلمانی فرزندی ندارند
عضو شورای راهبردی آمار و اطلاعات جمعیتی کشور به وضعیت کشور آلمان نیز در این مورد اشاره کرد و گفت: این کشور پایینترین میزان نرخ زاد و ولد را در کل اتحادیه اروپا دارد و حدود 30 درصد از زنان آلمانی هیچ بچهای ندارند.
وی افزود: پیشبینی میشود مشکل آلمان از این نیز بدتر شود چرا که مدتهاست خانوادهها، این هشدارها را جدی نمیگیرند. دولت 14 هفته مرخصی مادرانه به زنان داده است که میتوانند تا 36 هفته نیز ادامه داشته باشد اما میزان حقوق دریافتی زنان در این مدت براساس فاکتورهای مختلفی تعیین میشود.
مشکلات مهدکودکها در سازمانها و دانشگاههای کشور
محمدزاده با اشاره به ضرورت وجود مهدکودکها در سازمانها و دانشگاهها و سایر مراکز مورد نیاز که متأسفانه در 15 سال اخیر، اکثراً برچیده شدهاند، گفت: در آلمان یکی از بزرگترین مشکلات در این زمینه کمبود مکانهای نگهداری از کودکان است. در این کشور فقط یک بچه از هر 5 بچه موجود در این کشور میتواند در مکان مناسبی بهعنوان مهد تحت مراقبت قرار گیرد.
وی معافیتهای مالیاتی در زمینههای مختلف را در تشویق به فرزندآوری مؤثر خواند و افزود: دولت آلمان با اجرای سیاستهای خاص و با دستور سیاسی توانسته است نرخ زاد و ولد را کمی بالا ببرد. به همین ترتیب در سال 2010 لایحهای برای معافیت مالیاتی خانوادهها به تصویب رساند و این ایده را مطرح کرد که مالیات مهدکودکها را حذف کند تا با پایین آمدن هزینههای مهدکودک، انگیزه والدین شاغل برای فرزندآوری بیشتر شود.
برخورد دستوری در مسئله فرزندآوری بینتیجه است
محمدزاده برخورد دستوری در مسئله فرزندآوری را بینتیجه دانست و فرزندآوری را امری آزادانه، مسئولانه و داوطلبانه خواند و اظهار داشت: دولتها در این رابطه، سیاست گذاری، برنامه ریزی، فرهنگ سازی و ایجاد آمادگی میکنند و متخصصان امر در حوزه و دانشگاه و تشکلهای مردمنهاد مثلاً رابطان بهداشتی، جامعه را به چالشها و تهدیدهای پیشِرو آگاه و متوجه میسازند و در نهایت این زوجین هستند که در این خصوص باید تصمیم گیری کنند.
وی افزود: همه شعار را درست میگویند؛ "فرزندآوری دستوری نمیشود"، ولی در مقام اجرا باید به فرهنگ سازی و توجیه دست اندرکاران برنامه و خانوادهها و رفع نیازهای مادی و معنوی آنان، اهتمام کافی صورت پذیرد. در گذشته ما برای فرهنگ موجود، قوانینی تدوین کردهایم و حالا باید، با عبرت از درسها و تجارب این دوران و بهمنظور پیشگیری از بحرانها، در دوره جدید فرهنگ مناسبی زمینه سازی شود، که البته این امر زمانبر است.
گستردهترین حمایتها در امر فرزندآوری در فرانسه
محمدزاده با بیان این نکته که در فرانسه گستردهترین حمایتها در امر فرزندآوری و فرزندپروری صورت میپذیرد، گفت: فرانسه سیاستهای مختلفی را برای ایجاد هماهنگی بین کار زنان شاغل و بچهدار شدن آنان و نیز بهترین مراقبتها را برای کودکان فراهم کرده است. بنابراین دستاوردهای این نوع نگاه، میتواند در شرایط کشور ما بومیسازی شود.
این عضو هیئت علمی دانشگاه که به تدریس و پژوهش در زمینههای اقتصاد سلامت، مدیریت استراتژیک و سازمان و مدیریت بهداشت و درمان ایران اشتغال دارد، گفت: مرخصی مادران در کشور فرانسه در تولد فرزند اول 16 هفته و در تولد فرزند سوم 26 هفته و پدران نیز در کل، مرخصیای طولانیمدت در این حدود دارند.
هنوز مجازات فرزند چهارم در ایران برداشته نشده است
محمدزاده با انتقاد از اینکه هنوز مجازات داشتن فرزند چهارم در ایران بهعلت سیاستهای کنترلی از بیمه و حق اولاد، بهطور کامل برطرف نشده است، گفت: سه سال پیش دولت فرانسه اعطای پول بیشتری بهعنوان سیاست تشویقی برای کسانی که سومین فرزند خود را به دنیا بیاورند، تصویب کرد.
وی فرزندپروری را نیازمند برنامه، بودجه و مراقبتهای بهداشتی و تربیتی خواند و اظهار داشت: در فرانسه امکانات مراقبت از کودک نیز با یارانههای دولتی همراه است. کودکان کوچکتر در هر خانواده میتوانند از مراقبتهای روزانه در مهدها برخوردار شوند و برای کودکان بین 2 تا 3 سال، برنامههای پیشدبستانی در نظر گرفته شده است که خانوادهها میتوانند بهصورت قسطی پول آن را پرداخت کنند.
محمدزاده سیاستهای باروری در ایتالیا را هم افزایشی خواند و تصریح کرد: ایتالیا هم برای مدتهای زیادی با مسئله پایین بودن نرخ زاد و ولد مشکل داشت. مشکل اصلی جوانان ایتالیایی تعصب بیش از حد به کارشان، نبود خانه ارزانقیمت برای تشکیل خانواده و همچنین هزینه بسیار بالای مهدهای کودک بود. به همین دلیل دولت ایتالیا تصمیم گرفت به هر زوجی که فرزند دوم خود را به دنیا بیاورند، کمکهزینه دهد.
وی در جمعبندی از این تجارب و الگوها، مطالعه تطبیقی مسائل و چالشهای مشابه در سایر کشورها و بهکارگیری آنها، متناسب با شرایط و توان کشورمان را حائز اهمیت خواند و گفت: این اشارات به محورهای سیاست گذاری در کشورهای مختلف نه بهمنظور ایجاد توقع و انتظار بیجا بین مردم، و نه بهدلیل قبول اثرات قابل توجه این نوع اقدامات، بلکه از این رو صورت گرفت که طبیعت این نوع تغییرات، رفتارها و اقدامات و ضرورت اعتنا به جوانب مختلف امر بین مسئولان و مردم یادآوری شود و معلوم گردد که اگر این وضعیت را اصلاح نکنیم، فراوان باید هزینه شود و آیا در پی آن نتیجه مطلوب هم حاصل خواهد شد و یا نه؟!
محمدزاده تصریح کرد: در اغلب این کشورها، دولتها دسترسی به اطلاعات، دستورالعملها و خدمات پیشگیری از بارداری را بهصورت غیرمستقیم برای عموم و برای گروههای خاص و آسیب پذیر بهطور مستقیم پشتیبانی میکنند، که مبین سیاستهای افزایشی این کشورها در رشد جمعیت است.
وی با اظهار این مطلب که سیاستهای باروری در همه کشورها، تابع آمار و شرایط و با حفظ و ارتقای شاخصهای سلامتی و مدیریت کیفی جمعیت بوده و پویا است، "طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده" مجلس را پس از لغو سیاستهای تحدید نسل، در افزایش نرخ باروری کشور راهگشا خواند و گفت: در هر دو مسئله "قانونگذاری" و "فرهنگسازی"، شورای عالی انقلاب فرهنگی و در پی آن مجلس شورای اسلامی، گامهای خوب و لکن قابل بحث و نیاز به اقدامات تکمیلی را برداشتهاند.
ضرورت بیمه زنان خانهدار و اهدای مقرری ماهانه و یارانه آموزشی و تغذیهای
عضو شورای راهبردی آمار و اطلاعات جمعیتی گفت: در طرح 54مادهای مجلس، که بهزودی به صحن علنی مجلس میآید، بسیاری از این تجارب و بلکه بیشتر از این موارد دیده شده و پیشنهاد میشود، دولت بیمه همه زنان خانهدار را جدی بگیرد و به خانوادههای دارای سه فرزند، در مراحل بعدی مقرری ماهانه و نیز یارانههای آموزشی و تغذیهای در نظر بگیرد.
وی عنوان کرد: از آنجا که تحصیل دخترها و سربازی و شغل پسرها، از عوامل تأخیر ازدواجها و فرزندآوریها است، لازم است در این خصوص در قوانین و برنامههای مراکز متولی این حوزهها، بازنگریهای لازم صورت پذیرد، تا این امور تسهیل شود.
پدر و مادرهایی که سه و یا چهار فرزند موفق تحویل جامعه میدهند، مدال قهرمانی و رشادت بگیرند
محمدزاده با ذکر این نکته که رهبر معظم انقلاب، سیاست کلی مهم، درست و بلندمدتی را در رابطه با جمعیت مطرح کردهاند که توفیق در آن نیازمند کار فرهنگی و مدیریتی عمیق در لایهها و ابعاد و دستگاههای مختلف است، گفت: باید از یک سو چنان فرهنگی در کشور حاکم شود که پدر و مادرهایی که سه و یا چهار فرزند موفق تحویل جامعه میدهند، مدال قهرمانی و رشادت بر سینه داشته باشند و مورد تجلیل قرار گیرند و در مراحل مختلف این اقدام کمک شوند و از سوی دیگر مدیریت جامعه، باید با رفع مشکلات اقتصادی روزمره، ارتقای کیفیت روزهای زندگی و نوید آیندهای دلپذیرتر برای فرزندان، مردم را به این امر مشتاق کند.
وی فعالیت عناصر دانشگاهی در خصوص تبیین علمی و منطقی رهنمودهای ولایت در زمینه جمعیت طی یک سال اخیر و گفتمان سازی مؤثر در این باره را، تجربهای ارزنده خواند و گفت: بحمدالله دست اندرکاران اجرایی طی ماههای اخیر، کمکم تحرکاتی را از خود نشان میدهند که انشاءالله در مراحل دیگر منجر به تغییر، اصلاح و تعدیل فرآیندها در مسیرهای پیشِروی آینده شود.
عضو شورای راهبردی آمار و اطلاعات جمعیتی افزود: راهاندازی بحثهای کارشناسی در مجامع و رسانهها، بهدور از هرگونه تعصب نابجا، در سایر زمینهها میتواند راهگشا و منشأ خیر و برکت باشد.
محمدزاده بخش مهمی از تحقق شعار سال در این عرصه را، مدیریت جمعیت و کیفیت بخشیدن به آن طی سالهای آتی ذکر کرد و خواستار آن شد که مسئولان امر با تأسی به سیاستهای کلی نظام در این رابطه برنامههای اقتصادی و فرهنگی هدفمند، امیدبخش و قابل اجرایی را تدوین کنند.
انتهای پیام/*