نگاهی به چهارمین اجلاس سران کنفرانس «سیکا» در چین

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، سیکا یا کنفرانس تعامل و اقدامات اعتمادساز در آسیا درست در 14 سپتامبر سال 1999، متولد شد. حالا این کنفرانس 15 ساله در تدارک برگزاری چهارمین اجلاس سران است. میزبان این بار چین است. «کارت دعوت» برای تمام اعضای سیکا فرستاده شده است. یکی از این کارت های دعوت هم از پکن برای میدان پاستور تهران، جایی که دفتر رئیس جمهور روحانی است، تمبر خورده است.
با این کارت دعوت، دکتر روحانی عازم چین می‌شود تا در این اجلاس مهم (چه از نظر زمانی و چه از نظر مکانی) شرکت کند. سران بسیاری از کشورهای مهم، دعوت دارند. هند، مصر، پاکستان، روسیه، ترکیه، قزاقستان و البته چند کشور بزرگ و کوچک دیگر.
آمریکا، اوکراین، قطر، مالزی، ژاپن، اندونزی و... کشورهایی هستند که فعلاً می‌توانند از صندلی «ناظر» اجلاس را دنبال کنند. یک حساب سرانگشتی که بخواهیم بیاندازیم، متوجه می‌شویم که «سیکا»، 24 عضو دائم دارد، 9 عضو ناظر و البته 4 سازمان ناظر و در حال حاضر، «چینار آلدمیر» از ترکیه، ریاست سیکا را بر عهده دارد.
این‌ها اطلاعاتی است که از شالوده اصلی سیکا در چنته داریم. حالا باید ببینیم، اساساً سیکا چه می‌خواهد و سهم ایران به عنوان یک عضو دائم این سازمان بین‌المللی چیست؟
چهل و هفتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد بود که نور سلطان نظربایف، رئیس جمهور قزاقستان، طرح ایجاد سازمانی متشکل از کشورهای آسیایی را برای ارتقای روابط دو جانبه و همکاری میان کشورهای آسیایی با هدف ایجاد ثبات و برقراری امنیت در منطقه، رو کرد. مرد اول قزاق ها در آن اجلاس، اهداف مهمی را روی دوش سیکا گذاشت؛ از جمله:  پایان دادن به جهان دو قطبی؛ -  توسعة پدیدة جهانی شدن و پیامدهای آن - روند تدریجی منطقه‌گرایی در سیاست‌های جهانی - تحول کیفی در اکثر کشورهای آسیایی و ... .
از همان موقع ، سازمان ملل متحد، سازمان امنیت و همکاری اروپا، اتحادیه عرب و جامعة اقتصادی کشورهای آسیای مرکزی بعنوان اعضای سازمانی به کنفرانس سیکا، پیوستند.
حالا بهتر است به گستره جغرافیایی – جمعیتی این کنفرانس مهم بین المللی بپردازیم؛ «سیکا» با 8/38 میلیون متر مربع یعنی 89 درصد از خاک قاره کهن را در بر می گیرد. این موضوع در مورد، قلمرویی که از آن تحت عنوان اوراسیا نام برده می شود به  حدود 72 درصد می رسد. در همین گستره و طول و عرض جغرافیایی ، حدود 3 میلیارد نفر زندگی می کنند؛ عبارتی بیش از نیمی از ساکنان سیاره زمین .
اولین بار که وزرای خارجه سیکا در سال 1999 ، دور هم جمع شدند، قرار و مدار گذاشتند که اول اجلاس سران در  پاییز سال 2001، برگزار شدود اما حادثه 11 سپتامبر تمام رشته ها را پنبه کرد و این اجلاس تا ژوئن 2002 به تعویق افتاد. سیکا، منشوری دارد که طبق آن، اجلاس سران بایستی هر 4 سال یکبار و اجلاس وزرای خارجه هر 2 سال یکبار برگزار شد. بماند که گروه‌های کاری از کشورهای عضو نیز هر یکسال دور هم جمع می‌شوند.
آخرین اجلاس وزرای عضو سیکا هم با بیانیه‌ای مهم همراه بود. دو سال پیش، روسای دستگاه دیپلماسی عضو سیکا زیر جملات مهمی را از حیث حقوق و امنیت بین المللی امضا کردند: «اشاعة تسلیحات هسته‌ای، شیمیایی و بیولوژیک و ابزار حامل آنها موجب تهدید علیه صلح و امنیت بین‌المللی است و از تمامی دولت‌ها می‌خواهیم که اجرای مسئولیت‌های خود در زمینة خلع سلاح و عدم اشاعه را به درستی انجام دهند. ما تأکید می‌کنیم که تلاش‌های بین‌المللی برای جلوگیری از منع اشاعه نباید اثری بر حقوق دولت‌ها در دسترسی و استفاده از فن‌آوری هسته‌ای داشته باشد.»
این جمله آخر یکی از کلیدی ترین موضوعاتی است که درست چند روز پس از بن بست وین 4 خیلی به کار مسأله هسته ای ایران می آید.
از نکات حاشیه‌ای آخرین اجلاس وزرای سیکا می‌توانیم به این موضوع اشاره کنیم که در این اجلاس، ایران معاون وزیر خارجه را به جای شخص وزیر به «آلماتی» فرستاد. هم وزیر کشور ترکیه  هم به جای وزیر امور خارجه در این اجلاس شرکت کرد. از سوی دیگر اما وزرای خارجه کشورهای بزرگ عضو سیکا یعنی وزرای خارجه روسیه، چین و هند ، شخصاً در این اجلاس مهم، حاضر شدند.
کسانی که به موجودیت سیکا، علاقه و البته اعتقاد دارند، می‌گویند این اجلاس دائمی می‌تواند نقشه راه آینده دنیا را به نفع آسیا ترسیم کند. آنها می‌گویند، اقتصاد جهانی تا چند وقت دیگر به جای غرب در شرق متمرکز می‌شود. جایی که چین و هند ، دور خیز کرده‌اند تا آمریکا را از صدر جدول قدرتمندترین اقتصاد جهان به زیر بکشند و تبدیل به غول‌های اقتصاد دهکده جهانی شوند. چین در حال حاضر با چیزی حدود 400 میلیارد دلار و هند هم با حول و حوش 150 میلیارد دلار، ذخایر ارزی دندان گیری را در دست دارند. با تمام این ضرب و جمع‌ها و بالا و پایین کردن‌ها، بی راه نیست که قرن 21 را به نام آسیا سند زده‌اند. 
ایران چه نقشی در معادلات اقتصادی قاره کهن دارد؟
امروز، نه تاجران بزرگ ایرانی بلکه کودکان کوچه و بازار در ایران می‌دانند که چین در حال حاضر بزرگترین طرف تجاری ما در دنیا محسوب می‌شود و کالاهای چینی، بازار ایران را قُرق کرده‌اند. از خلال دندان بگیرد تا قطعات اتومبیل. حالا قرار است در حاشیه اجلاس سیکا، حسن روحانی رودروی رییس جمهور چین ،  ژی جین پینگ چانه زنی‌هایی اقتصادی سیاسی داشته باشد. چین همان کشوری است که بزرگترین تعقیب کننده آمریکا در رنکینگ قدرتمندترین اقتصاد جهان است. همان کشوری که در باشگاه اعضای 1+5 در گفتگوهای هسته‌ای در کنار روسیه، تا حدودی هوای ایران را دارند و چندباری مانع از تصویب قطعنامه‌های ظالمانه یانکی‌ها و شرکای غربی اش شده‌اند.
ایران، روسیه، چین و هند در جغرافیای سیکا، داد و ستدهای فراوانی با هم دارند. از فروش نفت ایران به چین گرفته تا فروش گاز ایران به هند و برنامه‌های تسلیحاتی تهران با مسکو و البته انواع و اقسام کالاهای چینی که به مقصد ایران، ترانزیت می‌شوند. نمی‌توان رقم مشخصی را برای این مریع اقتصادی در سیکا متصور شد.
نقشه‌های نامرئی چین و روسیه هم بر ضد دلار و تلاش برای حذف این ارز از معادلات اقتصادی جهان نیز بیش از پیش این اجلاس سیکا را مهم کرده است. طرحی که از چند سال پیش توسط ایران دنبال می‌شد و تا حدودی با جایگزین کردن یورو به جای دلار، پیگیری شد. حالا اعضای باشگاه سیکا، می‌خواهند روبل، یوان و روپیه را در یک حرکت «هتریک» مانند به سوی دروازه ضعیف دلار، شوت کنند.

انتهای پیام/ع