صحرای سینا؛ چالش بزرگ رئیس جمهور آینده مصر

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از اندیشکده شورای آتلانتیک، کارشناس این اندیشکده در گزارشی می‌نویسد مصر گرفتار مشکلات فراوانی است که شاید عجیب به نظر برسد ادعا کنیم مشکل امنیتی صحرای سینا آسان‌ترین مشکل پیش روی رئیس جمهور آینده مصر خواهد بود. به زعم وی، تاکتیک‌های سرکوب‌گرایانه در کوتاه‌مدت آرامش نسبی را در این شبه جزیره برقرار خواهد کرد، اما رفتار خشن با عموم مردم مستقر در آنجا، به نتایج معکوس منجر خواهد شد.

استان سینای شمالی در مصر منطقه بی‌ثباتی است، که در آن و از آن، بازیگران خشونت‌طلب، نیروهای نظامی و امنیتی کشور را حتی قبل از سال 2011 و سقوط حسنی مبارک مورد حمله قرار داده‌اند. از تابستان 2011، نیروهای مسلح و پلیس مصر برای برقراری مجدد ثبات در شبه جزیره‌ سینا تلاش کرده‌اند. با توجه به درد‌سرهایی که صحرای سینا برای دولت‌های آینده ایجاد خواهد کرد، هم طعنه‌آمیز و هم نشانه‌ای از جدیت سایر بحران‌های قریب الوقوع است که مشکل امنیتی صحرای سینا ممکن است راحت‌ترین مشکل برای رئیس جمهور بعدی مصر باشد که وی بخواهد در کوتاه مدت آن را حل و فصل کند.

تقریباً مشخص است که انتخابات ریاست جمهوری 26 و 27 می به پیروزی ژنرال بازنشسته، عبدالفتاح السیسی، وزیر دفاع سابق منجر می‌شود؛ کسی که محمد مرسی وابسته به اخوان المسلمین را در جولای گذشته از قدرت برکنار کرد.

سیسی بنا را بر این گذاشته است تا خط مشی سیاسی مشخصی را در مبارزه انتخاباتی خود منتشر نکند، که این کار، به او این امکان را می‌دهد که همه چیز برای همه مردم باشد. اظهارات خود سیسی چالش‌هایی را که بخش‌های اقتصاد، انرژی، توسعه و اشتغال مصر با آن مواجه هستند، مورد تأیید قرار می‌دهد؛ با این حال، نه سیسی و نه گروه او نگرش واضح و قابل ارزیابی‌ای را برای حل و فصل این مشکلات ترتیب نداده‌اند. شعار سیسی ممکن است «زنده باد مصر» باشد، اما پیام غیر رسمی آن این است: «من کاری را انجام خواهم داد که باید انجام شود».

به این ترتیب، این افسر باتجربه ارتش با یک تعهد واضح برای تضمین ثبات در صحرای سینا، با هر ابزار لازم و ضروری، انتخاب خواهد شد. پرداختن به بحران انرژی و افزایش نقدینگی در مصر نیازمند تصمیمات جدی و قاطعانه خواهد بود، که هریک از آنها مطمئناً بخش‌های پر سروصدای جامعه را برمی‌انگیزد. به هرحال، مردم مصر، همانطور که در سال گذشته عمل کردند، احتمالاً تداوم سرکوبی توسط نیروهای مصری را، که طی چند ماه گذشته در سینای شمالی صورت گرفته است، اگر به‌طور آشکار حمایت نکنند، حداقل با آن مدارا خواهند کرد.

سیسی و سایر رهبران نظامی مصر روند آهسته ایجاد ثبات در شبه جزیره سینا را با بیان تمایل خود مبنی بر جلوگیری از تلفات غیر نظامی توجیه کرده‌اند. با این حال گزارش‌های واقعی اندکی از صحرای سینا وجود دارد و به طور کلی، به نظر می‌رسد مردم ترجیح می‌دهند همچنان از اوضاع و احوال بی‌اطلاع باشند. اظهاراتی مبنی بر اینکه شاید 200 یا 280 غیرنظامی در عملیات‌های نظامی کشته شده‌اند- بدون توجه به تعداد افراد بازداشتی- تنها در رسانه‌های حامی اخوان‌المسلمین پوشش داده شده است و صحت و سقم آن مشخص نشده است. سینای شمالی به طور کلی منطقه نظامی بسته‌ای برای خبرنگاران است و سیسی به سردبیران روزنامه‌ها گفته است که آنها نباید مردم را به ترس و وحشت بیندازند.

اگر مصری‌های اصیل اهمیت نمی‌دهند که چه اتفاقی در صحرای سینا رخ می‌دهد، جامعه بین‌المللی نشان داده است که برای آن اهمیت دارد؛ جامعه بین‌الملل خواهان ثبات فوری است. دولت آمریکا، که روابط محکمی با ارتش مصر دارد، سیاست‌های اصلی مصر را به مثابه عاملی ضد‌تولیدی برای گذار دموکراتیک تلقی می‌کند. به هرحال، دولت آمریکا عملیات‌های نظامی مصر در صحرای سینا را مورد تمجید قرار می‌دهد. حتی اگر مقامات آمریکایی به‌طور خصوصی راجع به استفاده مدام از نیروی هوایی احساس نگرانی کنند، تصمیم برای آزادسازی 10 بالگرد آپاچی برای ارتش مصر- که از تابستان گذشته توقیف شده‌اند- این پیام را ارسال می‌کند که «به کار خوب ادامه دهید».

با توجه به اینکه مصری‌ها با سایر مشکلات خود در قاهره و سایر مراکز پرجمعیت دچار آشفتگی شده‌اند و با توجه به اینکه آمریکا گسترش و توسعه را ترغیب نمی‌کند؛ در دوران پیروزی احتمالی سیسی در انتخابات ریاست جمهوری، شبه جزیره سینا با بازسازی سریع حالت امنیتی، که قبل از شورش 2011 برقرار بود، مواجه خواهد شد.

در کوتاه مدت، تاکتیک‌های سرکوب‌گرایانه می‌تواند برای آرام کردن صحرای سینا و متوقف ساختن جهادی‌های سلفی از استفاده از این منطقه برای طراحی و راه اندازی حملات در غرب کانال سوئز مؤثر واقع شود. تقریباً چهار ماه از آن زمان  می‌گذرد که به دنبال یورش‌های نظامی بی‌سابقه که در اواخر ماه ژانویه آغاز شد، انصار بیت‌المقدس در صحرای سینا مسئولیت حمله تروریستی در خارج از شبه جزیره سینا را برعهده گرفت.

به هرحال، حتی اگر مسائل پیچیده حقوق بشر و حاکمیت قانون نادیده گرفته شود، چنین سخت‌گیری‌ای مسلماً در میان‌مدت تا بلند‌مدت نتایج معکوسی به دنبال خواهد داشت. گذشته از همه، این همان چیزی است که در قیام 2011 اتفاق افتاد: قبل از اینکه انقلاب فرصت را برای انتقام جویی فراهم کند، سخت‌گیری‌ها در پاسخ به بمب گذاری در استراحتگاه‌های توریستی از سال 2004 تا 2006، پنج سال آرامش نسبی را در صحرای سینا برقرار کرد. در حالیکه دستگیری بازیگران خشونت‌طلب برای برقراری ثبات در صحرای سینا ضروری است، اما رفتار خشن با جمعیت کثیر مستقر در صحرای سینا حمایت از چنین خشونت ضد‌دولتی‌ای را تشدید خواهد کرد و این حمایت مادامی که شکایات قانونی مربوط به امر توسعه و حوزه سیاست برطرف نشود، به‌طور نا‌ملموس ادامه خواهد داشت.

سیسی نیاز به همیاری مبتنی بر گسترش و توسعه در سینا را تشخیص داده است؛ اما او نخستین کاندید ریاست جمهوری مصر نیست که وعده رفع نیاز‌های صحرای سینا را مطرح کرده است. با توجه به سایر نگرانی‌ها در مورد ثبات و اقتصاد مصر، نه مصری‌ها و نه جامعه بین‌الملل توجه چندانی به صحرای سینا معطوف نمی‌دارند. این مسئله برای آنها، مشکل امنیتی است که از سیسی می‌خواهند به آن توجه کافی نماید. او در کوتاه‌مدت چنین کاری را انجام خواهد داد.

انتهای پیام/ر