امام سجاد(ع)؛ زینت بندگان پاک سیرت و پیام آور کربلا

به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد مقدس، چهارمین اختر فروزان آسمان امامت و ولایت، حضرت علی بن الحسین (ع) معروف به سجاد، نمادی از کمالات و ارزش‌های انسانی، زینت بندگان پاک سیرت و پیام آور کربلا بودند، ابرمردی که شاهد تلخ ترین حوادث روزگار بودند، ولی چون کوهی استوار در برابر همه توفان‌های بلا و دشواری‌ها ایستادگی و در جبهه های گوناگون با آنها مبارزه کرد.

امام معصومی که هدایت گری‌های خویش را در عصر خفقان و سیاهی، در قالب دعا و مناجات با خدا به امت اسلامی ارزانی داشت و توانست در سایه سار دانش خود، بزرگان و اندیشمندانی گران قدر را در دامان خود بپروراند.

میلاد نور

پری چهرگان آسمانی در میلاد نور، زیارتگر سرای حسینی گردیدند تا نغمه خوان سروش هدایت و تهنیت گوی مولودی باشند که طلایه دار نور و سرسلسله آفتاب بود. مولودی پاک که بر پیشانی بلندش، مُهر بندگی حق نقش بسته بود.

در دامان پر مهر سالار شهیدان، نغمه حیات سر داد تا پدر برای او نامی نیکو گزیند و حسین بن علی (ع) که در عشق به پدر، عاشقی شیفته و شیدایی دل سوخته بود، فرزند پاکش را به یُمن شمیم دل انگیز و روح افزای امیرمؤمنان علی علیه السلام ، بدین نام نهاد تا احیاگر خاطرات خوب پدر و مهربانی های زلال او باشد.

خورشید امامت

پس از شهادت امام حسین (ع) امامت و جانشینی آن حضرت به فرزندش بزرگوارشان امام سجاد (ع) رسید، در تاریخ آمده است که وقتی امام حسین (ع) راهی عراق بود، نوشته ها و وصیت نامه ای را به عنوان امانت به اُمّ سَلَمه، یکی از همسران والا مقام پیامبر اعظم (ص) سپرد و فرمود: «هر کس که اینها را از تو بخواهد، امامت، شایسته اوست» و وقتی حضرت سجاد (ع) به مدینه بازگشت، آنها را از ام سلمه طلبید.

زینت عابدان

امام سجاد (ع) زینت عابدان و پیشوای بندگان پاک خداوند است، ابن عباس در این باره از رسول خدا (ص) روایت می کند که فرمود: «هرگاه روز قیامت شود، ندا دهنده ای در میان جمع اهل محشر ندا می دهد که مایه زینت عابدان کجاست. در آن هنگام، فرزندم، علی بن الحسین با کمال سرفرازی و سربلندی در محشر ظاهر می شود و میان صفوف حرکت می‌کند».

فضیلت دانش اندوزی

امام سجاد (ع) در مورد فضیلت دانش اندوزی می فرمایند: «اگر مردم می‌دانستند دانش آموزی چه فایده ای دارد، دنبال آن می رفتند؛ اگرچه در راه آن خون دل بریزند و به گرداب‌ها فرو افتند، به راستی که خدای تعالی به دانیال نبی وحی کرد مبغوض ترین بندگانم نزد من، آن نادانی است که حق اهل دانش را سبک شمارد و از آنان پیروی نکند و دوست ترین بندگانم نزد من، کسی است که از دانایان پیروی می‌کند».

شکوه و جلال

امام سجاد (ع) چنان جلال و شکوهی داشت که حتی دشمنان حضرت نیز در برابر هیبت ایشان سر تعظیم فرود می آوردند، برای نمونه مسلم بن عَقَبه از ستمگران روزگار که به قصد کشتن امام سجاد (ع) با آن حضرت رو به رو شده بود که به محض دیدن امام بی اختیار به تکریمشان پرداخت و ایشان را با احترام در کنار خود نشاند و پس از تکریم و تعظیم، آن حضرت را به خانه اشان برگرداند.

هنگامی که از او علت این کار را پرسیدند، پاسخ داد: شکوه و هیبت او مرا فرا گرفت. او که ابتدا قصد کشتن امام را داشت، بی اختیار به امام عرض کرد که هر حاجتی داری، بگوی. امام برای خود حاجتی نخواست، ولی برای عده ای طلب بخشش کرد و آنها را از مرگ نجات داد.

مجلس امام سجاد (ع)

مردم در محضر امام سجاد (ع) تحت تأثیر هیبت و شکوه ایشان یارای هرزه گویی و بیهوده گویی نداشتند، بلکه سکوتی همراه با ادب بر محلس امام حاکم بود.

فَرَزْدَقِ شاعر، در وصف مجلس آن حضرت می‌گوید: «چشم‌ها از شدت حیا به زیر بود. هیچ کس سخن نمی‌گفت مگر آن گاه که او لب به تبسّم می‌گشود و در چنین وضع و حال، با فقیران و تهی دستان می نشست و غذا می‌خورد و آنها را به خانه خود دعوت می کرد و با ایشان مأنوس می شود».

تربیت علمی

امام سجاد (ع) به منظور نشر معارف والای دینی و احیای سیره پیامبر گرامی اسلام (ص) و امامان پیش از خود، تلاش‌های گسترده ای کرد، آن حضرت در مدت 34  سال امامت خود، افراد فراوانی را تربیت کردند و در رأس این افراد، فرزند ارجمندشان، امام محمدباقر (ع) بودند که وظیفه امامت را پس از آن بزرگوار به عهده گرفتند و به علت علم و آگاهی بالایشانم به باقرالعلوم مشهور بودند.

امام سجاد (ع) سنگ بنای دانشگاه اهل بیت را گذاشت و فقه گسترده شیعه را تدوین کرد، از فرزندان دیگر حضرت می توان به عبداللّه، عمر و حسین، که از عالمان، فقیهان و راویان حدیث بودند و به عبادت و درست کاری شهرت داشتند اشاره کرد.

شاگردان امام سجاد (ع)

سعید بن جُبیر

یکی از شاگردان امام سجاد (ع) سعید بن جُبیر است که به دلیل محبت اهل بیت عصمت و طهارت (ع) به دست حجاج بن یوسف ثقفی، حاکم ستمگر آن زمان به شهادت رسید.

از امام جعفرصادق (ع) درباره سعید چنین نقل شده است: «سعید بن جبیر همیشه با علی بن حسین (ع) همراه بود و امام او را مدح و ثنا می گفت»، او از بزرگ ترین دانشمندان زمان خود به شمار می آمد که در علوم تفسیر و فقه، سرآمد همگان بود.

أبوحمزه ثمالی

ثابت بن دینار که نزد ما به أبوحمزه ثُمالی مشهور است، از شاگردان برجسته چهار امام، یعنی امام سجاد (ع) امام باقر (ع)، امام صادق (ع) و امام کاظم (ع) شمرده می‌شود.

امام رضا (ع) در مورد فضیلت ابوحمزه می فرمایند: «أبوحمزه ثمالی در زمان خودش همچون لقمان بود»، از أبوحمزه، کتاب تفسیر قرآن، کتاب النوادر، رساله حقوق و نیز دعای أبوحمزه ثمالی به یادگار مانده است.

اَبان بن تغلب

اَبان بن تغلب ریاح، یکی از بزرگان اصحاب امام زین العابدین (ع) به شمار می رود، او مردی والامقام و صاحب منزلت و شوکت علمی بود، ابان، مجتهدی توانا در علوم قرآنی، فقه، حدیث و ادبیّات عرب به شمار می رفت.

او فیض خدمت چند امام معصوم را داشته و از امام سجاد (ع)، امام باقر (ع) و امام صادق (ع) روایت نقل کرده است.

حضرت امام محمدباقر (ع) به او فرمودند: «ای ابان! در مسجد مدینه بنشین و برای مردم فتوا بده. من دوست دارم مثل تو در میان یارانم دیده شود» و نیز هنگامی که خبر مرگ أبان بن تغلب را به امام صادق (ع) دادند، فرمودند: «به خدا سوگند، مرگ أبان، قلبم را به درد آورد».

رساله حقوق

رساله حقوق، سخنان والای امام سجاد (ع) به ابوحمزه ثمالی است، حضرت در این رساله، با دقت در رفتار آدمی و بررسی تمامی جنبه‌های زندگی او، روابط انسان را با آفریدگار، خویشتن، خانواده، جامعه، حکومت، معلم و دیگر کسان در نظرگرفته و آن گاه حقوق و واجباتی برای او مقرّر فرموده است.

حضرت، آدمی را مسئول رعایت و پاسداری از این حقوق می داند تا بدان وسیله، بنیاد جامعه اسلامی به تمام و کمال ایجاد شود و عدالت اجتماعی و تکامل و پیشرفت اجتماعی بر جامعه سایه افکند.

حق خداوند

امام سجاد (ع) رساله حقوق خود را با معرفی حق خداوند متعالی که بر تمامی حقوق برتری دارد، آغاز می‌کند و می فرمایند: «اما حق خداوند آن است که او را بپرستی و چیزی را شریک او قرار ندهی و اگر از روی اخلاص چنین کنی، خدا بر خود مقرر کرده است که کار دنیا و آخرت تو را به عهده گیرد و آنچه از آن بخواهی، برایت نگه دارد».

انتهای پیام/